Yehova​—Muntu yina meluta nene samu na kunlemvukila

1. Na kutadila Longi 7:20, yinki Ntinu Salomo melonga beto?

NTINU Salomo sonikaka: ‘Yakele ve na muntu ya lunungu na ntoto yina kesalaka kaka mambu ya mbote mpe kesalaka ve masumu ata fioti.’ (Lon. 7:20) Yakele mpenza kedika! Beto nionso beto kele bansumuki. (1 Yn. 1:8) Na yau, beto nionso beto kele na nsatu ya nlemvo ya Nzambi mpe ya bantu yankaka.

2. Yinki mutindu nge kekukimonaka kana nkundi mosi menlemvukila nge?

² Kondua ntembe nge kena kuzaba diaka ntangu yina nge salaka nkundi na nge diambu ya yimbi. Nge vuandaka na nsatu ya kukuma diaka nkundi na yandi, mpe kulomba yandi nlemvo na ntima na nge ya mvimba. Yinki mutindu nge kukimonaka ntangu nkundi na nge nlemvukilaka nge na ntima na yandi ya mvimba? Nge bandaka kukimona mbote? Ee, mpe nge kumaka diaka na kiese!

3. Yinki beto ketubila na disolo yayi?

³ Beto kezolaka ti Yehova vuanda Nkundi na beto ya penepene, kasi na bantangu yankaka, beto ketuba to beto kesala mambu yina kesala yandi mpasi. Kasi samu na yinki beto lenda kukindimisa ti Yehova kele pene ya kunlemvukila beto? Yinki lusuasanu kevuandaka ntangu Yehova kena kunlemvukila beto mpe ntangu beto kena kunlemvukila muntu yankaka? Mpe, nani Yehova lenda nlemvukila?

YEHOVA KELE PENE YA KUNLEMVUKILA

4. Samu na yinki beto lenda ndimisama ti Yehova kevuandaka pene ya kunlemvukila?

⁴ Mpova ya Nzambi kena kundimisa beto ti Yehova kele pene ya kunlemvukila. Ntangu Yehova kukimonisaka na Mose na Mongo ya Sinai, Yandi tindaka mbasi mosi yandi tubila Mose: ‘Yehova, Yehova, Nzambi yina kenlemvukilaka mpe kemoninaka bantu kiadi, yandi kekuwaka nganzi nsualu ve mpe yandi kele ya kufuluka na nzola ya kukuikama mpe kedika, yandi kemonisaka mafunda ya bantu nzola ya kukuikama, yandi kenlemvukilaka banzimbala, mambu ya yimbi mpe disumu.’ (Kub. 34:6, 7) Yehova kele Nzambi ya mbote mpe ya ntima kiadi yina kevuandaka ntangu nionso pene ya kunlemvukila bansumuki yina mebalula ntima.​—Neh. 9:17; Nk. 86:15.

5. Na kutadila Nkunga 103:13, 14, yinki Yehova kesalaka lokola yandi mezaba beto mbote?

⁵ Lokola yandi kele Mvangi na beto, Yehova mezaba konso diambu yina metadila beto. Yindula ntete! Yandi mezaba diambu mosimosi yina metadila konso muntu awa na ntoto. (Nk. 139:15-17) Na yau, yandi lenda mona masumu nionso yina bibuti na beto tambikisaka beto. Mpe yandi mezaba mambu yina kuminaka luzingu na beto yina salaka ti beto vuanda bantu ya mitindu yina beto kele bubu yayi. Lokola Yehova mezaba beto mbote, yaketindaka yandi yandi sala yinki? Yaketindaka yandi yandi sadila beto mambu na kiadi.​—Nk. 78:39; tanga Nkunga 103:13, 14.

6. Yinki mutindu Yehova monisaka ti yandi vuandaka na nsatu ya ngolo ya kunlemvukila?

⁶ Yehova monisaka ti yandi kevuandaka na nsatu ya ngolo ya kunlemvukila. Yandi kebakusaka ti samu na mambu yina bakala ya ntete, Adamu salaka, beto nionso kesalaka masumu mpe nsukansuka beto kekufuaka. (Bar. 5:12) Yakele na diambu mosi ve yina beto lenda sala samu na kukipekisa to kupekisa muntu yankaka yandi bika sala disumu mpe kufua. (Nk. 49:7-9) Kasi, Nzambi na beto ya nzola monisaka ntima kiadi mpe yandi bakaka nkubukulu samu beto baka kimpuanza. Yinki yandi salaka? Mutindu Yoane 3:16 kena kumonisa yau, Yehova tindaka Muana na yandi mosi kaka ya kubutuka samu yandi kufua samu na beto. (Mat. 20:28; Bar. 5:19) Yesu kufuaka na kisika na beto samu beto monisa kiminu na yandi. (Ebr. 2:9) Yasalaka mpenza Yehova mpasi kumona Muana na yandi ya nzola kufua lufua ya mpasi mpe ya nsoni! Ya kedika, Yehova zolaka pesa ve nzila Muana na yandi kufua kana Yandi vuandaka ve na nsatu ya kunlemvukila beto.

7. Yinki kele ndambu ya bifuani ya bantu yina kele na Biblia yina Yehova nlemvukilaka na ntima na yandi ya mvimba?

⁷ Biblia mefulaka na bifuani ya bantu yina Yehova nlemvukilaka bau na ntima na yandi ya mvimba. (Efe. 4:32) Kifuani ya nani mekuizila nge na makanisi? Mbala yankaka nge kena kukanisa na kifuani ya Ntinu Manase. Muntu yango ya yimbi sadilaka Yehova disumu na mutindu mosi ya yimbi. Yandi sambilaka banzambi ya luvunu mpe yandi tindaka bantu yankaka basala mpe mutindu yina. Yandi kufuaka bana na yandi, mpe yandi pesaka bau lokola bankayilu na banzambi ya luvunu. Diambu meluta yimbi, yandi tulaka kiteke ya nzambi ya luvunu na tempelo ya nlongo ya Yehova. Samu na yandi, Biblia metuba: ‘Yandi salaka mambu ya yimbi na kitezo mosi ya nene na meso ya Yehova, samu na kusala yandi mpasi.’ (2 Bs. 33:2-7) Kasi, ntangu Manase balulaka mpenza ntima, Yehova nlemvukila yandi na ntima na yandi ya mvimba. Nzambi pesaka yandi nzila yandi vuanda diaka ntinu. (2 Bs. 33:12, 13) Mbala yankaka nge kena kukanisa diaka na kifuani ya Ntinu Davidi yina salaka masumu ya nene na meso ya Yehova, buela diaka ekobo mpe muntu yina yandi kufuaka. Kasi, ntangu Davidi balulaka mpenza ntima mpe yandi zabaka nzimbala na yandi, yandi diaka Yehova nlemvukilaka yandi na ntima na yandi ya mvimba. (2 Sa. 12:9, 10, 13, 14) Ee, beto lenda ndimisama ti Yehova kevuandaka na nsatu ya ngolo ya kunlemvukila. Mpe mutindu beto kemona yau, dikoki na yandi samu na kunlemvukila mesuasana na bantu yankaka.

DIKOKI YA YEHOVA YA KUNLEMVUKILA YINA MESUASANA NA YA BANTU YANKAKA

8. Lokola Yehova kele Zuzi yina mesuasana, yinki mutindu yakevuandaka na bupusi na dikoki na yandi ya kunlemvukila?

⁸ Yehova kele “Zuzi ya ntoto ya mvimba.” (Kuy. 18:25) Zuzi ya mbote fueti zaba mbotembote nsiku. Kondua ntembe, mutindu yina nde Yehova kele samu katula kuvuanda Zuzi, yandi kele diaka Muntu yina kepesaka beto Nsiku. (Yez. 33:22) Katula Yehova, yakele na muntu yankaka ve yina mezaba yina kele yimbi mpe yina kele mbote. Yinki kele diambu yankaka zuzi ya mbote kevuandaka na yau nsatu? Yandi kevuandaka na nsatu ya kuzaba mambu nionso yina metadila diambu mosi tekila yandi baka nzengolo na yandi. Na yau, Yehova kele Zuzi yina meluta mbote samu yandi mezaba mambu nionso.

9. Yinki mambu Yehova ketadilaka ntangu yandi mebaka nzengolo ya kunlemvukila to ve?

⁹ Na lusuasanu na bazuzi ya bantu, Yehova kevuandaka ntangu nionso na mbakusulu ya mbote na mambu nionso yina metadila diambu mosi. (Kuy. 18:20, 21; Nk. 90:8) Yandi kele ve na ndilu na yina bantu kemonaka to kekuwaka. Yandi kebakusaka mbotembote mutindu bikadulu mpe mambu yina bibuti ya muntu tambikisaka yandi, malongi yina yandi bakaka, mpe kisika yandi kevuandaka, buela diaka mavimpi na yandi ya nzutu mpe ya makanisi, kevuandaka na bupusi na mambu yina muntu kesalaka. Yehova kezabaka diaka mambu yina kele na kati ya ntima. Yandi kezabaka diaka mbotembote bangolo, makanisi, mpe bansatu ya konso muntu. Yakele na kima mosi ve yina Yehova zaba ve. (Ebr. 4:13) Na yau, ntangu Yehova kenlemvukilaka muntu mosi yakele samu yandi kezabaka mambu nionso.

10. Samu na yinki beto lenda tuba ti bansambusulu ya Yehova kevuandaka ntangu nionso ya lunungu mpe ya mbote? (Kulonga 32:4)

¹⁰ Bansambusulu ya Yehova kevuandaka ntangu nionso ya lunungu mpe ya mbote. Yandi keponaka bilungi ve. Yehova kenlemvukilaka ve muntu samu yandi kele kitoko, mvuama, mfunu, to na makoki mingi. (1 Sa. 16:7; Yak. 2:1-4) Muntu mosi ve lenda tindika Yehova na kingolo samu yandi sala diambu mosi to kupesa yandi kaniaka. (2 Bs. 19:7) Yandi kebikaka ata fioti ve ti nganzi to banguilu na yandi vuanda na bupusi na banzengolo na yandi. (Kub. 34:7) Kondua ntembe, Yehova kele Zuzi yina meluta mbote samu yandi kebakusaka konso diambu yina metadila beto mpe mambu yina kekuminaka beto na luzingu.​—Tanga Kulonga 32:4.

11. Na yinki mutindu kikadulu ya kunlemvukila ya Yehova mesuasana na mutindu bantu kenlemvukilaka?

¹¹ Bansoniki ya Masonukua ya Baebreo zabaka ti kikadulu ya kunlemvukila ya Yehova mesuasana na ya bantu yankaka. Na ndambu yankaka, basadilaka mpova ya Baebreo na mukanda mosi yina metuba “yakesaduluaka kaka samu na kumonisa mutindu yina Nzambi kenlemvukilaka bansumuki. Mpova yango ketubilaka ata fioti ve ndilu yina muntu kele na yau samu na kunlemvukila bantu yankaka.” Kaka Yehova kele na kilendo ya kunlemvukila nsumuki yina mebalula mpenza ntima. Yinki kemonanaka ntangu Yehova menlemvukila beto?

12-13. (a) Yinki mambote muntu kebakaka kana Yehova menlemvukila yandi? (b) Bantangu yikua mambote ya nlemvo ya Yehova kezingilaka?

¹² Kana beto mendima ti Yehova nlemvukilaka beto, beto kena kubaka mambote ya “bansungi ya kupema,” buela diaka kiyenge na makanisi mpe kikansasa ya kuvedila. Nlemvo ya mutindu yina lenda katuka ve na bantu kasi yafueti katuka na ‘Yehova yandi mosi.’ (Bis. 3:19) Kana Yehova menlemvukila beto, yandi kepesaka beto yinsua ya kukuma diaka bankundi na yandi mpe yakele lokola beto salaka ata disumu mosi ve.

¹³ Na manima ya kunlemvukila beto, Yehova kevutukila ata fioti ve disumu yango mpe kupesa beto kitumbu samu na yau. (Yez. 43:25; Yer. 31:34) Yehova ketulaka masumu na beto ntama ‘mutindu kisika yina ntangu kebimaka kele ntama na kisika yina ntangu kelekaka.’b (Nk. 103:12) Ntangu beto kena kukanisa na bunene ya nlemvo ya Yehova, beto kefulukaka na butondi mpe na luzuti. (Nk. 130:4) Kasi nani Yehova kenlemvukilaka?

NANI YEHOVA KENLEMVUKILAKA?

14. Yinki dilongi beto mebaka na diambu metadila nzengolo ya Yehova ya kunlemvukila?

¹⁴ Mutindu beto monaka yau, samu na kubaka nzengolo ya kunlemvukila Yehova ketadilaka ve kana disumu yango vuandaka ya nene to ya fioti. Katula yau, beto longukaka diaka ti Yehova kesadilaka nzayilu na yandi lokola Mvangi, Muntu yina kepesaka Nsiku, mpe Zuzi ntangu yandi mebaka nzengolo kana yandi kenlemvukila muntu. Kasi yinki mambu yankaka Yehova ketadilaka samu na kunlemvukila?

15. Na kutadila Luka 12:47, 48, yinki diambu yina Yehova ketadilaka?

¹⁵ Diambu mosi yina Yehova ketadilaka kele kana nsumuki zabaka ti diambu yina yandi salaka vuandaka yimbi. Yesu monisaka yau puelele, mutindu Luka 12:47, 48 memonisa yau. (Tanga.) Kana muntu mosi kele na makanisi ya kusala diambu mpe yandi mezaba mbote ti Yehova kesepelaka na yau ve mpe yakele yimbi kasi yandi mesala yau, yandi mesala disumu ya nene. Yehova lenda manga kubaka nzengolo ya kunlemvukila muntu yango. (Mar. 3:29; Yoa. 9:41) Kasi, beto fueti ndima ti, bantangu yankaka beto kezabaka ti diambu yina beto salaka vuandaka yimbi. Kivuvu kele ya kubaka nlemvo ya Yehova? Ee! Mpe yamenata beto na diambu yankaka yina Yehova ketadilaka.

16. Yinki kele kubalula ntima, mpe samu na yinki yakele mfunu kana beto zola Yehova nlemvukila beto?

¹⁶ Diambu yankaka yina Yehova ketadilaka kele kana nsumuki mebalula mpenza ntima. Yinki zola monisa kubalula ntima? Kubalula ntima zola monisa “kusoba makanisi, kikadulu, to lukanu.” Yamesangisa dibanza ti muntu yango menionga mpe yandi memona kiadi ya ngolo samu na diambu ya yimbi yina yandi salaka to samu yandi nungaka ve kusala diambu ya mbote yina yalombaka yandi sala. Muntu yina mebalula ntima kevuandaka kaka ve na kiadi ya ngolo samu na diambu ya yimbi yina yandi salaka, kasi mpe samu yandi bikaka nguizani na yandi na Yehova lemba, yau nde tindaka yandi yandi sala diambu yango ya yimbi. Kanisa diaka na Ntinu Manase mpe Davidi, bau nionso zole salaka masumu ya nene; kasi, Yehova nlemvukila bau samu babalulaka mpenza ntima. (1 Bn. 14:8) Ee, Yehova kenlemvukilaka beto kaka kana yandi memona bidimbu yina kena kumonisa ti beto mebalula mpenza ntima. Kasi yafueti suka kaka ve na kumona kiadi samu na disumu yina beto salaka. Beto fueti vuanda pene ya kusala diambu.c Yau menata beto na diambu yankaka yina Yehova ketadilaka.

17. Yinki kele kubaluka, mpe samu na yinki yakele mfunu kana beto kena kumanga kuvutukila masumu ya ntama? (Yezaya 55:7)

¹⁷ Kubaluka kele diambu yankaka yina Yehova ketadilaka. Kubaluka zola monisa “kuvutukila ve mambu ya yimbi yina nge salaka.” Na bampova yankaka, muntu fueti bika nzingulu ya yimbi mpe kuvuanda na nzingulu yina Yehova zola bantu vuanda na yau. (Tanga Yezaya 55:7.) Muntu fueti soba makanisi na yandi samu yandi bika Yehova tuadisa makanisi na yandi. (Bar. 12:2; Efe. 4:23) Yandi fueti vuanda na nzengolo ya kubika mutindu na yandi ya yimbi ya kukanisa mpe ya kusala mambu. (Kol. 3:7-10) Ya kedika, yakele kiminu na beto na nkayilu ya Klisto kesalaka ti Yehova nlemvukila beto mpe yandi sukula beto na disumu. Yehova kenlemvukila beto na nzila ya nkayilu yango ntangu yandi kena kumona beto kena kusala bangolo samu na kusoba mutindu na beto ya kusala mambu.​—1 Yn. 1:7.

TULA NTIMA NA NLEMVO YA YEHOVA

18. Yinki beto mekatuka tubila na diambu metadila nlemvo ya Yehova?

¹⁸ Beto vutukila na nkufi ndambu ya mambu yina beto mekatuka tubila. Yehova kele mpenza Muntu yina meluta nene na kunlemvukila na luyalanganu ya mvimba. Samu na yinki beto lenda tuba mutindu yina? Ya ntete, yandi kevuandaka ntangu nionso pene ya kunlemvukila. Ya zole, yandi mezaba konso diambu yina metadila beto. Yandi mezaba beto mbotembote, mpe yandi kele muntu yina mefuana samu na kuzaba kana beto mebalula mpenza ntima. Mpe ya tatu, yandi kenlemvukilaka beto na ntima na yandi ya mvimba, mpe samu na yandi yakele lokola beto salaka ata disumu mosi ve. Yau kepesaka beto nzila beto vuanda diaka na kikansasa ya kuvedila mpe beto ndimama na yandi.

19. Atako beto kele bantu ya kuzanga kukoka mpe beto ketatamana kusala masumu, samu na yinki beto lenda vuanda na kiese?

¹⁹ Ya kedika, lokola beto kele bantu ya kuzanga kukoka, beto ketatamana kusala masumu. Kasi, beto lenda baka mambote na bampova yina kele na mukanda Étude perspicace des Écritures, volume 2, paje 765, yina metuba: “Lokola Yehova ketadilaka bulembu ya bisadi na yandi na ntima kiadi, bafueti kukitungisa ve kuluta ndilu samu na banzimbala na bau ya kimuntu ya kuzanga kukoka yina bakebutukaka na yau. (Nk 103:8-14; 130:3) Kana bakena kusala nionso yina balenda samu na kuvuanda na nzingulu yina kesepedisaka Nzambi, balenda vuanda na kiese. (Fil 4:4-6; 1Yn 3:19-22).” Yakele mpenza makanisi ya lukindusu!

20. Yinki beto ketadila na disolo yina melanda?

²⁰ Beto kele na butondi na kuzaba ti Yehova kele pene ya kunlemvukila beto kana beto memona mpenza kiadi samu na masumu yina beto salaka. Kasi, yinki mutindu beto lenda landa kifuani ya kikadulu ya kunlemvukila ya Yehova? Na yinki mitindu kikadulu na beto ya kunlemvukila mefuanana na yina ya Yehova, kasi na yinki mitindu ya mesuasana? Samu na yinki kuzaba lusuasanu yango kele na mfunu? Disolo yina melanda kepesa bamvutu na biuvu yango.