DISOLO YA KULONGOKA 38
Bantwenya, wa’ faso luzingu ya beno ke vanda?
‘Luswasukusu ke vuukisa nge.’—BIN. 2:11.
NZIMBU 135 La tendre invitation de Jéhovah : “Sois sage, mon fils”
YINA BETO KE LONGOKAa
1. Wapi yina ke mambu ya mpasi Yehoashi, Uziya, mpe Yoziasi kutaná na yawu?
YINKI ya ke sala nge, kana nge me kuma mfumu ya dikanda ya Nzambi ntangu nge ke ntete ntwenya? Wa’ faso nge ke sadila lutumu yina ba me pesa nge? Biblia ke zonzilá bamfumu mingi ya Yuda yina bandá kuyala ntangu ba vandá ntete bantwenya. Na kifwani, Yehoashi vandá kaka na bamvula 7, Uziya vandá na bamvula 16, Yoziasi vandá na bamvula 8. Kanisa na kisalu ya ngolo yina vandá na bawu. Ata ti ya vandá ve pete samu na bawu, Yehova na bantu ya nkaka sadisá bawu na kusala bamambu mingi ya mbote.
2. Samu na yinki ya ke mbote na kulongoka bifwani ya Yehoashi, Uziya, mpe Yoziasi?
2 Ata ti beto ke ve bamfumu ya kento to ya bakala, kasi beto lenda longoka mingi na luzingu ya Yehoashi, Uziya mpe Yoziasi. Ba baká mikanu ya mbote, kasi mpe mikanu ya yimbi. Na bifwani ya bawu beto ke tala samu na yinki beto me lunga kusoola bandiku ya mbote, kuvanda ya kukuluka mpe kubika ve kusosa Yehova.
SOOLA BANDIKU YA MBOTE
Bubu yayi nge lenda landa kifwani ya Yehoashi, kana nge kuwa malongi yina bandiku ya mbote ke pesá nge (Tala baparagrafe 3, 7)c
3. Wa’ faso Yehoyada sadisá mfumu Yehoashi na kubaka mikanu ya mbote?
3 Mutindu Yehoashi, baka mikanu ya mbote. Ntangu yandi vandá ntete ntwenya, mfumu Yehoashi baká mukanu mosi ya mbote. Ata ti yandi vandá dyaka ve na tata, yandi landá mbote-mbote nzila yina mbikudi ya nene Yehoyada lakisak’ yandi. Yehoashi vandá mutindu mwana ya yandi mpe yandi vandá lakisak’ yandi nzila ya Yehova. Samu ti Yehoyada vandá kifwani ya mbote samu na Yehoashi, yandi baká mukanu ya kusadila Yehova mpe sadisá dikanda ya Nzambi na kusala mutindu mosi. Yehoashi salá nyonso samu na kubongisa tempelo ya Yehova.—2 Ns. 24:1, 2, 4, 13, 14.
4. Ntangu beto ke zolá mpe ke tumamá na misiku ya Yehova, wapi bambote ya ke natiná beto? (Bingana 2:1, 10-12)
4 Ya ke bweso ya nene, kana bibuti ya nge to muntu ya nkaka ke na longá nge na kuzola Yehova mpe na kulanda misiku ya yandi na luzingu ya nge. (Tanga Bingana 2:1, 10-12.) Bibuti lenda longa bana ya bawu na bafaso mingi. Beto tala wa’ faso papa ya Katya sadisak’ yandi na kubaka mikanu ya mbote. Bilumbu nyonso, ntangu papa ya yandi vandá natak’ yandi na lukolo, ba vandá sololá na dikanisi ya kilumbu. Yandi me zonza: “Masolo yango vandá sadisá munu na kusala yina ke mbote ntangu mu vandá kutaná na bamambu.” Bibuti ya nge lenda pesa nge misiku yina ke kwelaná na Biblia, kasi nge lenda tala ti misiku yango ke na kangá nge nzila ya kusala yina nge ke zolaka. Na yawu, yinki ke sadisa nge na kutumama na bawu? Anastasia, mpangi mosi ya kento ke na zabá dyaka ti bibuti ya yandi vandá baká ntangu ya kuzonza na yandi samu na yinki ba vandá pesak’ yandi misiku. Yandi me zonza: “Mu kwizá zaba ti ba pesá ve munu misiku yango samu na kuzaba bamambu nyonso yina mu ke salá, kasi ya vandá samu na kubumba munu mpe samu ba ke zolá munu.”
5. Kana nge sadila malongi ya Biblia, yinki ya ke sala na bibuti ya nge mpe na Yehova? (Bingana 22:6; 23:15, 24, 25)
5 Bibuti ya nge ke vanda na kilengi kana nge sadila malongi ya Biblia yina ba ke pesá nge. Ya kulutila mfunu, Nzambi ke vanda na kilengi mpe kindiku ya nge na yandi ke vanda dyaka ngolo. (Tanga Bingana 22:6; 23:15, 24, 25.) Ya ke vanda mbote na nge na kulanda kifwani ya Yehoashi ntangu yandi vandá ntete ntwenya.
6. Na manima ya lufwa ya Yehoyada, Yehoashi kuwá malongi ya banani, mpe yinki ya natinak’ yandi? (2 Bansangu 24:17, 18)
6 Benda bileso na mikanu ya yimbi ya Yehoashi. Na manima ya lufwa ya Yehoyada, Yehoashi soolá bandiku ya yimbi. (Tanga 2 Bansangu 24:17, 18.) Mpe yandi baká mukanu ya kuwa bamfumu ya Yuda yina vandá zolá ve Yehova. Ya vandá mbote na Yehoashi na kuvanda ve na bawu, samu ti ba vandá sala bamambu ya yimbi. (Bin. 1:10) Kasi, yandi kuwá malongi ya bawu. Ntangu Zekaria mwana ya Yehoyada yina vandá mpe muntu ya dikanda ya yandi vandá sosa kusungisa yandi, yandi zolá ve yawu mpe lombá ba kufwa Zekaria. (2 Ns. 24:20, 21; Mat. 23:35) Ya vandá mambu ya kyadi mpe ya yimbi. Na kubanda, Yehoashi vandá mfumu mosi ya mbote, yina vandá ya kukangama na Yehova. Kasi na manima, yandi pesá Yehova mukongo mpe bandá kufwa bantu. Na manima, bisadi ya yandi kufwak’ yandi. (2 Ns. 24:22-25) Kana yandi biká ve kuwa Yehova mpe ba yina ke zolak’ yandi, luzingu ya yandi zolá baluka ve. Wapi kileso nge lenda benda na kifwani ya yandi?
7. Banani me lunga kuvanda bandiku ya nge? (Tala mpe kizizi.)
7 Mukanu ya yimbi yina Yehoashi baká ke na longá beto kileso mosi ya mfunu. Beto me lunga kusala kindiku na bantu yina ke nata beto na kusala bamambu ya mbote, yina ke zolá Yehova mpe yina ke zolá kaka kusepelisa ntima ya yandi. Beto me lunga ve kusala kaka kindiku na bantu yina ke na bamvula mosi na beto. Kuzimbana ve ti Yehoashi vandá ntete ntwenya ntangu yandi vandá ndiku ya Yehoyada yina vandá kuluntu ya yandi ya bamvula mingi. Na yina me tadila bandiku ya nge, nge lenda yufula: ‘Bandiku ya munu ke sadisá kwandi munu na kuvanda na kiminu ya ngolo na Yehova? Ba ke salá kwandi nyonso samu na kutumama na Yehova mpe ba ke kindisá kwandi munu na kutumama na Yehova mutindu bawu? Ba ke sololá kwandi na bamambu yina me tadila Yehova mpe yina ba ke longoká na Biblia? Ba ke pesá kwandi munu malongi ntangu mu ke vandá na nsatu ya yawu?’ (Bin. 27:5, 6, 17) Ya ke na talaná pwelele ti kana bandiku ya nge ke zolá ve Yehova, nge ke ve na nsatu ya bawu. Kasi, kana nge ke na bandiku yina ke zolá Yehova, kangama na bawu mpe ya ke vanda mbote samu na nge.—Bin. 13:20.
8. Kana nge ke sadilá internet, yinki nge me lunga ve kuzimbana?
8 Bubu yayi, beto ke na kilengi ya kusolola na bantu ya dikanda ya beto mpe bandiku ya beto na nzila ya internet. Kasi, bantu mingi ke sadilá internet samu na kusala matalana, kulakisa na bantu bafoto to bavideo ya bima yina ba me sumba, to yina ba me sala. Kana nge ke sadilá internet, nge lenda yufula: ‘Mu ke sadilá kwandi yawu samu na kusala matalana? Mu ke sosá kwandi kukindisa bampangi to mu ke sosá kaka ba kembila munu? Mu ke pesá kwandi nzila na bantu yina ke sadilá internet na kunata munu na kukanisa, kuzonza mpe kusala bamambu na faso ya yimbi?’ Mpangi Nathan Knorr, yina vandá mosi ya bampangi ya Kimvuka ya Bantwadisi, pesá malongi yayi: “Kusosa ve kusepelisa bantu. Kana nge sala yawu, nge ke sepelisa ata muntu. Pesa kaka kilengi na Yehova, mpe nge ke sepelisa ba yina nyonso ke zolak’ yandi.”
VANDA KAKA YA KUKULUKA
9. Na lubakusu ya Yehova, yinki Uziya lendá kusala? (2 Bansangu 26:1-5)
9 Mutindu Uziya, baka mikanu ya mbote. Ntangu yandi vandá ntwenya, mfumu Uziya vandá ya kukuluka. Yandi longoká ‘kuwa Nzambi ya tsyeleka boma.’ Yandi zingá na kati ya bamvula 68, mpe na kati ya bamvula yango Yehova sakumunak’ yandi mingi. (Tanga 2 Bansangu 26:1-5.) Yandi kufwá bambeni ya Izraele mingi mpe yidiká bamambu samu na kubumba bantu ya Yeruzalemi. (2 Ns. 26:6-15) Ntembe ve, Uziya vandá na kilengi na nyonso yina Yehova salá samu na kusadisa yandi.—Lon. 3:12, 13.
10. Wa’ faso bamambu baluká samu na Uziya?
10 Benda bileso na mikanu ya yimbi ya Uziya. Mfumu Uziya vandá na kifu ya kuzonza na bantu bamambu yina ba zolá sala. Na yawu, ya lenda vanda ti, ya natak’ yandi na kukanisa ti yandi vandá ve na nsatu ya kutumama na misiku ya Yehova. Kilumbu mosi, Uziya kotá na tempelo ya Yehova mpe na lulendo nyonso, yandi sosá kuyoka mananasi. Kasi yandi zabá ti ya vandá ve kisalu ya bamfumu. (2 Ns. 26:16-18) Ntangu nganga-nzambi ya nene Azaria sosá kusungika yandi, yandi dasukaka. Mambu ya kyadi ke ti yandi vandá dyaka ve ya kukangama na Yehova. Yehova sembá Uziya mpe salá ti yandi beela kimbevo ya bwazi (lèpre). (2 Ns. 26:19-21) Kana yandi bikaná ya kukuluka, luzingu ya yandi zolá baluka ve.
Beto me lunga kuvutula matondo na Yehova na nyonso yina beto ke salá na kisalu yina yandi ke pesá beto, kasi ve kusala matalana (Tala paragrafe 11)d
11. Yinki ke sadisa beto na kuvanda kaka ya kukuluka? (Tala mpe kizizi.)
11 Ntangu Uziya kumá na ngolo mingi, yandi zimbaná ti ni Yehova vandá pesa yandi nyonso yina vandá na yandi. Wapi yina ke kileso? Beto me lunga kuzimbana ve ti, ni Yehova ke pesá bweso ni bweso yina beto lenda kuzwa na kimvuka ya yandi mpe bima nyonso ya kitoko yina ke na beto. Beto me lunga kupesa yandi nkembo na yina yandi me pesa beto ngolo ya kulungisa bamambu mingi na kisalu ya yandi kasi, ve kusala matalana.b (1 Ko. 4:7) Na kukuluka nyonso, beto me lunga kundima ti beto ke bantu ya masumu mpe beto ke na nsatu ba semba beto. Mpangi mosi ya bakala yina ke na bamvula 60 sonikaka: “Mu longoká kudasuka ve ntangu bantu ya nkaka ke zonzilá munu bafoti ya munu. Ntangu ba ke sembá munu ata ti ya ke kaka samu na bafoti ya fioti, mu ke sosá kubongisa bamambu mpe kukwenda kaka na mantwala.” Ntangu beto ke tumamá kaka na Yehova mpe beto ke bikaná ya kukuluka, beto ke vandá na kilengi na luzingu.—Bin. 22:4.
KUBIKA VE KUSOSA YEHOVA
12. Ntangu yandi vandá ntwenya, wa’ faso Yoziasi sosá Yehova? (2 Bansangu 34:1-3)
12 Mutindu Yoziasi, baka mikanu ya mbote. Yoziasi vandá ntete ntwenya ntangu yandi bandá kusosa Yehova. Yandi vandá sosa kulongoka nani ke Yehova mpe kusala luzolo ya yandi. Kasi luzingu vandá ve pete samu na yandi. Ya vandá na ntangu mosi yina bantu mingi vandá sambila banzambi ya luvunu mpe Yoziasi vandá na nsatu ya bukindi samu na kukatula lusambu ya luvunu. Ni yawu yandi salaka. Tekila yandi vanda na bamvula 20, yandi bandá kukatula yawu na kati ya bwala.—Tanga 2 Bansangu 34:1-3.
13. Na nge, yinki zola zonza kupesa luzingu na Yehova?
13 Kana nge ke ntete ntwenya, nge lenda landa kifwani ya Yoziasi kana nge sosa Yehova, mpe nge longoka kuzaba yandi mpe bifu ya yandi ya mbote. Kusala yawu ke pesa nge nsatu ya kupesa luzingu ya nge na Yehova. Na nge, yinki zola zonza kupesa luzingu na Yehova? Luke, yina kuzwá mbotokolo ntangu yandi vandá na bamvula 14, me zonza: “Banda kilumbu ya bubu yayi, mu ke tula kisalu ya Yehova na kisika ya ntete na luzingu ya munu mpe kusosa kaka kusepelisa yandi.” (Mrk. 12:30) Kana nge vanda na dikanisi mosi na Luke, nge ke kuzwa bambote mingi.
14. Pesa bifwani ya mwa bantwenya yina ke landá kifwani ya mfumu Yoziasi.
14 Wapi bamambu ya mpasi bantwenya yina ke sadilá Yehova lenda kutana na yawu? Johan, yina kuzwá mbotokolo na bamvula 12, me zonza ti bampangi yina vandá kotá na yandi vandá sosa kunata yandi na kunwa tsunga (cigarette) yina ke vandá na appareil. Johan zimbaná ve ti kunwa yawu, zolá bebisa mavimpi mpe kindiku ya yandi na Yehova. Ni yawu pesak’ yandi ngolo ya kumanga yawu. Rachel, mpangi yina kuzwá mbotokolo na bamvula 14, me zonza yinki sadisak’ yandi ntangu ba vandá kwamisa yandi na lukolo: “Mu ke sosá bamambu yina ke bambulá munu Yehova mpe Biblia. Na kifwani, kileso mosi ya histoire lendá bambula munu disolo ya Biblia to mbikudulu mosi. Bantangu ya nkaka, ntangu mu ke sololá na muntu na lukolo, mu ke kanisá na verse mosi ya Biblia yina mu lenda lakisa yandi.” Ata bamambu yina nge ke kutaná na yawu ke ve faso mosi na ya Yoziasi, nge lenda vanda na ndwenga mpe ya kukangama na Yehova faso yandi. Bampasi yina nge ke na kutaná na yawu ntangu nge ke ntwenya ke sala ti nge vanda ya kubongama samu na bampasi yina ke kwiza na mantwala.
15. Yinki sadisá Yoziasi na kuvanda ya kukangama na Yehova? (2 Bansangu 34:14, 18-21)
15 Ntangu yandi vandá na bamvula 26, mfumu Yoziasi bandá kuyidika tempelo. Na kati ya kisalu yina, ba kuzwá ‘mukanda ya Musiku ya Yehova yina yandi pesaka na nzila ya Moyize.’ Ntangu ba tangilá mfumu mukanda yango, na mbala mosi, yandi sosá kutumama na yina yandi kuwaka. (Tanga 2 Bansangu 34:14, 18-21.) Yinki nge me kanisa na kutanga Biblia bilumbu nyonso? Ya lenda vanda ti nge ke salak’ yawu. Kasi nge ke kuzwá kwandi bambote na yina nge ke tangaka? Nge ke bumbá kwandi baverse yina lenda sadisa nge? Luke, mpangi yina beto me zonzila na mantwala, ke soniká bamambu ya kitoko yina yandi ke kuzwaka. Kusala mutindu yayi ke sadisa nge na kubambuka baverse ya Biblia mpe bileso yina nge me benda na yawu. Kuzaba mpe kuzola Biblia mingi, ke sala ti nsatu ya nge ya kusadila Yehova kula. Mambu ya Nzambi ke sadisa nge mutindu ya sadisá Yoziasi na kusala bamambu ya mbote.
16. Samu na yinki Yoziasi salá foti ya nene mpe wapi yina ke kileso samu na beto?
16 Benda bileso na mukanu ya yimbi ya Yoziasi. Ntangu Yoziasi vandá na bamvula 39, yandi salá foti mosi yina natak’ yandi na lufwa. Yandi lombá ve na Yehova na kutwadisa yandi, kasi yandi tulá ntima na yandi mosi. (2 Ns. 35:20-25) Wapi yina ke kileso samu na beto? Ata ti beto ke ya kukula to ke longoká Biblia na kati ya bamvula mingi, beto me lunga ve kubika kusosa Yehova. Ya zola zonza kusambila yandi ntangu nyonso samu yandi twadisa beto, kulongoka Biblia mpe kuwa malongi yina bakristo ya kukula na kimpeve ke pesá beto. Ya ke sadisa beto na kusala ve bafoti ya nene mpe beto ke vanda na kilengi.—Zaki 1:25.
BANTWENYA, BENO LENDA VANDA NA LUZINGU YA MBOTE
17. Wapi bileso ya mfunu beto me longoka na bamfumu tatu yayi ya Yuda?
17 Ya ke na bamambu mingi ya kitoko yina nge lenda sala ntangu nge ke ntwenya. Masolo ya Yehoashi, Uziya, mpe Yoziasi ke na lakisá ti bantwenya lenda baka mikanu ya mbote mpe kusepelisa Yehova na luzingu ya bawu. Kasi, mutindu beto me tala yawu, ba salá mpe bafoti. Kana beto landa kifwani ya bawu ya mbote mpe kusala ve bafoti yina ba salá, beto lenda vanda na kilengi na luzingu.
Ntangu Davidi vandá ntwenya, yandi vandá pene-pene na Yehova. Yandi pesá Yehova kilengi, mpe yandi vandá na kilengi na luzingu (Tala paragrafe 18)
18. Wapi bifwani ya Biblia ke na lakisá ti nge lenda vanda na kilengi na luzingu ya nge? (Tala mpe kizizi.)
18 Na kati ya Biblia beto ke na masolo ya bantwenya ya nkaka yina vandá pene-pene na Yehova. Ya salá ti ba vanda na luzingu ya kitoko mpe Yehova ndimá bawu. Davidi vandá mosi ya bawu. Ntangu yandi vandá ntwenya, yandi soolá kuvanda ndiku ya Nzambi mpe na mantwala, yandi kumá mfumu mosi ya kukangama na Yehova. Ata ti yandi salá mwa bafoti, kasi Nzambi ndimak’ yandi. (1 Mf. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Ntangu nge ke longoka kifwani ya Davidi, ya lenda kindisa nge na kusadila Yehova mpe na kuvanda ya kukangama na yandi. Nge lenda sosa mpe kuzaba dyaka mingi na kifwani ya Marke to ya Timote. Nge ke tala ti ba bandá kusadila Yehova ntangu ba vandá ntete ntwenya mpe ba vandá kaka ya kukangama na yandi. Mukanu yina ba baká pesá Yehova kilengi, bawu mpe vandá na kilengi.
19. Wapi luzingu nge ke na sosá kuvanda na yawu?
19 Faso nge ke na natá luzingu ya nge bubu yayi, ke lakisa faso luzingu ya nge ke vanda na mantwala. Kana nge tula ntima ya nge na Yehova kasi ve na nge mosi, yandi ke sadisa nge na kubaka mikanu ya mbote. (Bin. 20:24) Nge ke vanda na kilengi mpe luzingu ya nge ke vanda mbote. Kuzimbana ve ti yina nge ke salá samu na Yehova ke ntalu mingi na meso ya yandi. Kusadila Tata ya beto ya luzolo Yehova ke kima yina me lutila mbote na luzingu ya nge.
NZIMBU 144 Fixons nos regards sur le prix !
a Bantwenya, Yehova zaba ti bantangu ya nkaka ya ke mpasi na kusala bamambu ya mbote mpe kuvanda kaka ndiku ya yandi. Wa’ faso beno lenda baka mikanu ya mbote yina ke sepelisa Tata ya beno ya mazulu? Beto ke tala bifwani ya bantwenya tatu yina kumá bamfumu ya Yuda. Beto ke tala mpe bileso yina beto lenda benda na mikanu yina ba bakaka.
b Tala encadré “Attention à la fausse modestie” yina ke na jw.org na disolo yina me zonza: “Être vu sur les réseaux sociaux : est-ce important ?”
c YINA KIZIZI KE NA ZONZILAKA: Mpangi mosi yina ke ya kukula na kimpeve ke na pesá malongi na mpangi mosi ya ntwenya.
d YINA KIZIZI KE NA ZONZILAKA: Na lukutakunu mosi ya nene mpangi mosi ya kento ke na kabulá bambote yina yandi kuzwá na kisalu ya Yehova. Na manima, yandi ke na pesá nkembo na Yehova na yina yandi me lenda kulungisa.