Wapi mutindu beto lenda bumba ngolo luzolo ya beto na bampangi?

1-2. a) Samu na yinki ntumwa Polo zonzá ti luzolo ke kifu “yina me lutila mfunu”? b) Wapi byuvu beto ke zonzila na disolo yayi?

NTANGU Ntumwa Polo vandá zonzila kiminu, kivuvu mpe luzolo, yandi zonzá ti “yina me lutila mfunu na mambu tatu yayi ni luzolo.” (1 Ko. 13:13) Samu na yinki Polo zonzak’ yawu? Samu ti, ntangu bansilulu ya Nzambi na yina me tadila yinza ya malu-malu ke lungana, beto ke vanda dyaka ve na nsatu na kulakisa kiminu na bansilulu yango to kuvanda na kivuvu na yawu. Kasi ntangu nyonso, beto ke vanda na nsatu ya kuzola Yehova mpe bampangi. Ya tsyeleka, luzolo ya beto samu na bawu ke bika ve kukula.

² Samu ti ntangu nyonso beto ke vanda na nsatu ya kulakisa luzolo, beto ke zonzila byuvu tatu na disolo yayi. Ya ntete, samu na yinki beto me fwana kuzolasana? Ya zole, wa’ faso beto lenda lakisa luzolo na bampangi? Ya tatu, wa’ faso beto lenda bumba ngolo luzolo ya beto samu na bampangi?

SAMU NA YINKI BETO ME FWANA KUZOLASANA?

3. Yinki ke natá beto na kuzolasana?

³ Samu na yinki ya ke mfunu ti beto zolasana? Ya ntete, ntangu beto ke lakisá luzolo na bampangi ya beto, beto ke lakisá ti beto ke Bakristo ya tsyeleka. Ni na yawu, Yesu zonzá na bantumwa ya yandi: “Kana beno zolasana beno na beno, bantu nyonso ke zaba ti beno kele bilandi ya munu.” (Yoa. 13:35) Dyaka, luzolo ke salá ti beto bumba bumosi na kati-kati ya beto. Polo zonzá ti “luzolo ke salaka ti [beto] vwanda ya kukangama na ntima mosi.” (Kol. 3:14) Kasi ya ke na mambu ya nkaka ya mfunu yina ke salá ti beto zolasana. Ntumwa Polo soniká na bampangi ya yandi: “Muntu yina zola Nzambi, fwana kuzola mpe mpangi ya yandi.” (1 Yoa. 4:21) Ntangu beto ke lakisá luzolo na bampangi ya beto, beto ke lakisá ti beto ke zolá mpe Nzambi.

4-5. Pesa kifwani yina ke na lakisá ti luzolo ya beto na Nzambi mpe na bampangi ke kwendá nzila mosi.

⁴ Samu na yinki luzolo ya beto samu na Nzambi mpe samu na bampangi ke kwendá nzila mosi? Beto baka kifwani. Ntima mpe binama ya nkaka ya nzutu ya beto ke tambulá kintwadi. Ntangu munganga ke sosá kuzaba kana ntima ya beto ke na bulá na faso ya mbote, yandi lenda zaba yawu ntangu yandi ke simbá diboko ya beto. Wapi kileso beto lenda benda na kifwani yayi?

⁵ Mutindu munganga lenda zaba kana ntima ya beto ke na mavimpi ya mbote na kutalá faso ya ke na bulá, faso mosi mpe beto lenda zaba kana luzolo ya beto na Nzambi ke ngolo ntangu beto ke talá luzolo ya beto samu na bampangi. Kana beto ke na talá ti luzolo ya beto samu na bampangi me kuma fioti, ya lenda sadisa beto na kuzaba ti luzolo ya beto samu na Nzambi mpe me kuma fioti. Kasi ntangu beto ke lakisá ntangu nyonso luzolo na bampangi, ya ke lakisá ti luzolo ya beto samu na Nzambi ke ngolo.

6. Samu na yinki ya me fwana kukwamisa beto ntangu luzolo ya beto samu na bampangi ke dyaka ve ngolo? (1 Yoane 4:7-9, 11)

⁶ Ntangu beto ke talá ti beto ke na zolá dyaka ve bampangi ya beto faso na ntama, ya me fwana kukwamisa beto. Samu na yinki? Samu ti ya zola zonza ti kindiku ya beto na Yehova me banda kufwa. Ntumwa Yoane zonzilak’ yawu pwelele ntangu yandi zonzaka: “[Muntu] lenda kuzola ve Nzambi yina yandi ke talaka ve kana yandi zola ve mpangi ya yandi yina yandi ke talaka.” (1 Yoa. 4:20) Yinki ya ke na longá beto? Yehova ke sepelá na beto kaka ntangu beto ke ‘zolasanaka.’ 1 Yoane 4:7-9, 11 ke zonzaka: “Bampangi ya munu ya luzolo, beto zolasana samu ti luzolo ke katukaka na Nzambi. Muntu yina ke zolaka bampangi butukaka na Nzambi, mpe yandi zaba Nzambi. Muntu yina ke zolaka ve bampangi, zaba Nzambi ve samu ti Nzambi kele luzolo. Beno tala wapi mutindu Nzambi lakisaka beto luzolo ya yandi. Yandi fidisaka Mwana ya yandi kaka mosi na yinza, samu ti beto kuzwa luzingu na yandi. . . . Bampangi ya munu ya luzolo, kana ni mutindu yina Nzambi zolaka beto, beto mpe beto fwana kuzolasana.”

WAPI MUTINDU BETO LENDA LAKISA LUZOLO NA BAMPANGI?

7-8. Wapi yina ke mwa bafaso yina beto lenda lakisa luzolo na bampangi?

⁷ Bambala mingi beto ke talá musiku yayi na mambu ya Nzambi: Beno “kuzolasana beno na beno.” (Yoa. 15:12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pi. 1:22; 1 Yoa. 4:11) Kasi, luzolo ke na kati ya ntima, mpe ata muntu lenda tala yina ke na kati ya ntima ya beto. Na yawu, wa’ faso luzolo ya beto samu na bampangi lenda talana? Beto lenda lakisa yawu pwelele na mambu yina beto ke zonzá mpe yina beto ke salaka.

⁸ Ya ke na bafaso mingi yina beto lenda lakisa na bampangi ya beto ya bakento mpe ya babakala ti beto ke zolá bawu. Yayi ke mwa bamambu yina Biblia ke zonzá na beto na kusala: ‘Konso muntu kutubila mpangi ya yandi tsyeleka.’ (Zak. 8:16) “Beno zinga na kizunu beno na beno.” (Mrk. 9:50) Beno “vwanda na nsatu ya kulutila ya kuzitisa bampangi beno na beno.” (Rom. 12:10) “Beno yamba bampangi.” (Rom. 15:7) Beno tatamana na ‘kulemvokila bampangi.’ (Kol. 3:13) “Beno salasana na kunata bizitu ya beno.” (Gal. 6:2) “Beno fwana [kutatamana na] kukindisa bampangi beno na beno.” (1 Tes. 4:18) “Beno salasana na kukula na kiminu.” (1 Tes. 5:11) “Beno sambidila bampangi beno na beno.”​—Zaki 5:16.

9. Samu na yinki kukindisa bampangi ke faso ya mfunu ya kulakisa ti beto ke zolá bawu? (Tala mpe kizizi.)

⁹ Beto zonzila mosi ya bafaso yina beto lenda lakisa luzolo na bampangi ya beto. Ntumwa Polo zonzaka: “Beno fwana [kutatamana na] kukindisa bampangi beno na beno.” Samu na yinki kukindisa bampangi ke faso ya mfunu ya kulakisa bawu luzolo? Buku mosi yina ke zonzilá Biblia, ke lakisá ti nzonzolo yina Polo sadilá samu na kuzonzila “kukindisa,” zola zonza “kuvanda pene-pene na muntu samu na kupesa yandi ngolo ntangu yandi ke na kutaná na bamambu ya mpasi.” Na yawu, ntangu beto ke kindisá bampangi ya beto yina kele na mpasi, beto ke sadisaka bawu na kutelama mpe na kutatamana kutambula na nzila yina ke natá na luzingu. Konso ntangu yina beto ke kindisá bawu, beto ke lakisá ti beto ke zolaka bawu.​—2 Ko. 7:6, 7, 13.

10. Samu na yinki kutala bampangi kyadi mpe kukindisa bawu ke kwendá nzila mosi?

¹⁰ Kutala kyadi ya bampangi mpe kukindisa bawu ke kwendá nzila mosi. Samu na yinki? Muntu yina ke talá kyadi ya bampangi ke sosá kukindisa bawu mpe kusala kima samu na kusadisa bawu. Na yawu, beto ke talá ntete kyadi ya bampangi. Na manima, kyadi yango ke natá beto na kukindisa bawu. Polo lakisá mutindu ntima ya kyadi ya Yehova ke natak’ yandi na kukindisa bantu. Yandi zonzá ti Yehova kele “Tata yina ke talaka bantu kyadi, mpe Nzambi yina ke katulaka kyadi ya bantu nyonso.” (2 Ko. 1:3) Polo bokilá Yehova “Tata yina ke talá bantu kyadi” samu ti, ni na sika ya Yehova ntima ya kyadi ke katukaka. Ntima ya kyadi ke natak’ yandi na kukindisa beto “na bampasi nyonso yina ke kuminaka beto.” (2 Ko. 1:4) Kaka mutindu maza ya mbote ke zunisá bantima ya ba yina ke na nsatu ya kunwa maza, Yehova mpe ke kindisá mpe ke zunisá bantima ya ba yina ke na nyokwamaka. Wapi mutindu beto lenda landa kifwani ya Yehova na yina me tadila kutala bampangi kyadi mpe kukindisa bawu? Mosi ya bafaso yina beto lenda sala yawu, ni na kukulisa na kati ya bantima ya beto bifu yina ke sadisa beto na kukindisa bampangi. Wapi yina ke ndambu ya bifu yango?

11. Mutindu Bakolose 3:12 mpe 1 Piere 3:8 ke na lakisak’ yawu, wapi bifu ya nkaka beto me fwana kukulisa samu na kulakisa luzolo mpe kukindisa bampangi?

¹¹ Samu na kutatamana na kuzola mpe “kukindisa bampangi” bilumbu nyonso, beto lenda kulisa bifu mutindu ntima ya kyadi, luzolo ya bantu ya dikanda mosi mpe ntima ya mbote. Bakolose 3:12 ke zonzaka: “Beno kele bana ya Nzambi. Nzambi soolaka beno, mpe ke zolaka beno. Ni yawu yina, beno fwana kuvwanda na ntima ya kukuluka, ya kufuluka na mulemvo, bumbote, lembami mpe mvibudulu.” Dyaka, 1 Piere 3:8 ke zonzaka: “Na yina, beno wisana mpe beno kabula na bampangi yina ke na mpasi. Beno zolasana mutindu bampangi. Beno tala bampangi kyadi, mpe beno vwanda bantu ya kukuluka na ntwala ya bampangi.” Wapi mutindu bifu yayi ke sadisa beto? Ntangu ntima ya kyadi mpe bifu ya nkaka ya mutindu mosi ke kumaka kimuntu ya beto, beto ke vanda na nsatu mingi ya kukindisa bampangi na ntangu ya mpasi. Faso Yesu zonzá, “yinwa ya muntu ke basisaka mambu yina kele ya kufuluka na kati ya ntima ya yandi. Muntu ya mbote ke basisaka mambu ya mbote yina kele na ntima ya yandi ya mbote.” (Mat. 12:34, 35) Kukindisa bampangi yina ke na kati ya mpasi ke faso ya mfunu ya kulakisa bawu luzolo ya beto.

WAPI MUTINDU BETO LENDA BUMBA NGOLO LUZOLO YA BETO SAMU NA BAMPANGI?

12. a) Samu na yinki beto me fwana kuvanda ekenge? b) Wapi kyuvu beto ke zonzila?

¹² Beto nyonso ke na nsatu ya kutatamana na “kuzolasana.” (1 Yoa. 4:7) Kasi beto zimbana ve: Yesu kebisá beto ti “bantu mingi ke vwanda dyaka ve na luzolo.” (Mat. 24:12) Yesu vandá sosa ve kuzonza ti bilandi mingi ya yandi ke bika kuzola bampangi. Ata faso yina, beto me fwana kuvanda ekenge samu na kukuma ve mutindu bantu ya yinza yayi yina ke zolá ve bampangi. Na dikanisi yayi na yintu, beto zonzila kyuvu mosi ya mfunu. Wa’ faso beto lenda zaba kana luzolo ya beto samu na bampangi ke ngolo?

13. Yinki lenda sadisa beto na kuzaba kana luzolo ya beto na bampangi ke ngolo to ve?

¹³ Mosi ya bafaso yina beto lenda zaba kana luzolo ya beto samu na bampangi ke ngolo, ni na kutalá yinki beto ke salá ntangu beto kutaná na bamambu ya nkaka na luzingu. (2 Ko. 8:8) Ntumwa Piere zonzilá mosi ya bamambu yango ntangu yandi zonzaka: “Ntete-ntete, beno zolasana mingi, samu ti luzolo ke [lemvokilaka] lutangu ya nene ya masumu.” (1 Pi. 4:8) Na yawu, bafoti ya bampangi mpe mwa bifu ya bawu ya yimbi ke sadisá beto na kuzaba kana luzolo ya beto samu na bawu ke ngolo to ve.

14. Faso 1 Piere 4:8 ke zonzak’ yawu, wapi mutindu ya luzolo beto me lunga kuvanda na yawu? Pesa kifwani.

¹⁴ Beto tala mbote-mbote mambu yina Piere zonzaka. Kitini ya ntete ya verse 8 ke na zonzilá wapi mutindu ya luzolo beto me lunga kuvanda na yawu. Ya ke ni luzolo ya “mingi.” Na ndinga ya Greke, nzonzolo “mingi” yina Piere sadilá zola zonza “yina ke bendamaka.” Kitini ya zole ya verse ke lakisá yinki luzolo ya mingi lenda nata beto na kusala: ya ke lemvokilaka lutangu ya nene ya masumu. Na ndinga ya Greke, kulemvokila na verse yayi zola zonza “kufuka.” Beto lenda fwanisa yawu mutindu yayi: Beto me simba luzolo na maboko nyonso zole mutindu lele yina ke bendamaka. Na manima, beto me benda yawu, beto me benda dyaka yawu, tii ya ke fuka kaka mosi ve, zole ve, kasi “lutangu ya nene ya masumu.” Kaka mutindu kilele lenda fuka mvindu, luzolo lenda fuka bafoti mpe mwa bifu ya yimbi ya bampangi.

15. Kana luzolo ya beto samu na bampangi ke ngolo mingi, yinki beto ke lenda kusala? (Bakolose 3:13)

¹⁵ Bantangu ya nkaka kulemvokila bampangi ke lombá bangolo mingi. Na yawu, luzolo ya beto samu na bampangi me fwana kuvanda ngolo mingi samu beto lenda kulemvokila bafoti ya bawu. Bakolose 3:13 ke zonzaka: “Beno fwana kuvibidila bankadulu ya bampangi. Kana mosi na kati ya beno kele na dyambu ya kufundisa mpangi, yandi lemvokila mpangi mutindu Mfumu lemvokilaka beno.” Ntangu beto ke lemvokilá bampangi, beto ke lakisá ti luzolo ya beto samu na bawu ke ngolo mpe ti beto zola kusepelisa Yehova. Yinki dyaka lenda sadisa beto na kuluta na zulu ya bafoti ya bampangi mpe mwa bifu ya bawu ya yimbi?

16-17. Yinki dyaka ke sadisa beto na kuluta na zulu ya mwa bafoti ya bampangi? Pesa kifwani. (Tala mpe kizizi.)

¹⁶ Tula meso kaka na bifu ya mbote ya bampangi ya nge ya kento na ya bakala, kasi ve na bifu ya bawu ya yimbi. Beto baka kifwani. Kanisa ti nge me vukana na bampangi ya kento na ya bakala samu na kulutisa mwa ntangu kintwadi. Beno me lutisa bantangu ya kitoko mpe na nsuka, nge me vukisa bampangi samu beno baka foto. Na manima, nge me baka bafoto zole ya nkaka samu na kutala yina ke basika mbote. Awa nge me kuma na bafoto tatu. Kasi na foto mosi, mpangi mosi ke ya kukanga mbunzu. Yinki nge ke sala na foto yina? Nge ke katula yawu samu ti nge ke na bafoto zole ya nkaka yina ke na lakisá bantu nyonso ke na sekaka.

¹⁷ Bamambu yina beto ke bumbá na ntima ke mutindu bafoto. Bambala mingi, beto ke zimbaná ve bantangu ya mbote yina beto lutisá na bampangi ya kento na ya bakala. Kasi, kanisa ti kilumbu mosi mpangi mosi ya kento to ya bakala me zonza to me sala mambu yina me sepelisa ve nge. Yinki nge me fwana kusala na mambu yango? (Bin. 19:11; Ef. 4:32) Nge me fwana kusala bangolo na kukatula yawu na ntima ya nge kaka mutindu beto lenda katula foto ya yimbi. Beto lenda zimbana bamambu ya fioti-fioti yina bampangi ke salá beto, samu ti na ntima ya beto, beto ke na bamambu mingi mpe bantangu mingi ya mbote yina beto lutisá na bawu. Ni yawu beto me fwana kubumba na bantima ya beto.

SAMU NA YINKI LUZOLO KE MFUNU MINGI BUBU YAYI?

18. Wapi bamambu ya mfunu na yina me tadila luzolo beto me zonzila na disolo yayi?

¹⁸ Samu na yinki beto ke na nsatu ya kubumba ngolo luzolo ya beto na bampangi? Mutindu beto me tala yawu, ntangu beto ke lakisá luzolo ya beto na bampangi ya kento na ya bakala, beto ke lakisá ti beto ke zolá Yehova. Wapi mutindu beto lenda lakisa ti beto ke zolá bampangi ya beto? Mosi ya bafaso ni ya kukindisá bawu. Kana beto ke talá bampangi kyadi, beto ke tatamana na ‘kukindisa bawu.’ Wapi mutindu beto lenda bumba ngolo luzolo ya beto samu na bampangi? Ni na kusalá bangolo ya beto nyonso samu na kuluta na zulu ya mwa bafoti ya bawu.

19. Samu na yinki ya ke mfunu mingi bubu yayi na kuzolasana?

¹⁹ Samu na yinki ya ke mfunu mingi bubu yayi na kuzolasana? Beto tala mambu yina Piere zonzaka: “Nsuka ya yinza me kuma pene-pene. Na yina, . . . beno zolasana mingi.” (1 Pi. 4:7, 8) Samu nsuka ya yinza ya yimbi yayi me kuma pene-pene, yinki beto ke na vingilaka? Yesu zonzilá mambu yina zolá kumina bilandi ya yandi. Yandi zonzaka: “Bantu nyonso yina zaba ve Nzambi ke yina beno samu na munu.” (Mat. 24:9) Samu na kulenda kukanga ntima ntangu ba ke yina beto, beto me lunga kuvanda na bumosi. Kana beto ke na bumosi, Satana ke lenda ve kukabula beto, “samu ti luzolo ke salaka ti [beto] vwanda ya kukangama na ntima mosi.”​—Kol. 3:14; Flp. 2:1, 2.