Chifukwa N’ni Ninafuneya Vepanga Malangizo wa Athu Amo-iwa?

1. Kodi ninapange avi ira nisakulenga vyongo mwazelu nayolinga yoi vyongo viniendelenga pama? (Miyambo 13:10; 15:22)

ETENE iyene ninofuna ira nisakulenga vyoira mwazelu, moi ninofuna ira vyongo viniendelenga pama. Mawu a Mulungu kanoniwandela mwemo ninapangele iyo vyevi, moi kanaonga ira ninafuneya vepanga malangizo. — Welengani Miyambo 13:10; 15:22.

2. Kodi Yehova unanilonjeza n’ni?

² Unoyo unaniva-e malangizo apama vinjinji ngu Babi-u Yehova. Eno ninafuneya pempelanga wa liye, nomuvepanga ira aniva-e zelu. Liye unonilonjeza ira: “Ndinoza ndiuva-e malangizo nouing’anela.” (Sal. 32:8) Pivyosangalasa ira Yehova kanakeda peleka malangizo, koma liye unopanga chidwi na iyo, koma teto nikami-a iziwa mwemo ninaa-indi-edele iyo chito malangizwayo.

3. Kodi ninakambilana n’ni mukhanila?

³ Mukhanila nino-indi-eda chito Mawu a Mulungu ira kanikami-e fwanya vyosomeda vya vyofuka 4 vyo-arelavi: (1) Akala ninafuna pindula na malangizo kodi ninafuneya kaana ikalelo yoi avi? (2) Kodi mbaani unoyo unaniva-e malangizo apama? (3) Kodi ninatonyi-ede avi ira ninofuna wachela malangizo? (4) Chifukwa n’ni kaninafuneya vepanga athu amo-iwa ira kanisakulelenga vyoira?

KODI NINAFUNEYA KAANA IKALELO YOI AVI?

4. Kodi ninafuneya kaana ikalelo iivi ira nipindulenga na malangizo?

⁴ Ninafuneya kaana ikalelo yoviyevi-a ira nipindulenga na malangizo. Ninafuneya somedelanga ira ninafuneya kami-iwanga na athu amo-iwa ira nisakulenga vyongo mwazelu akala nigumanile na vimo-iviwa vyene, koma teto ninafuneya zindikila ira kaninaiziwa vyetene. Eno akala kanili oviyevi-a Yehova kananikami-enga, moi malangizo alietene anayo ninawelengenga iyo m’Mawu a Mulungu, kanokoza kedanga volowela ulibaru limo-iliwali nokumelanga ulibaru limo-iliwali. (Mika 6:8; 1 Pe. 5:5) Koma akala nili oviyevi-a, ninoza nikale ofunechecha vwela malangizo okumela m’Baibulo.

5. Kodi pivyongo viivi vyevyo vyamupangi-e Mwene Davide ira akale onyada?

⁵ Tiyemoni nione vyevyo ninafunjede iyo wa Mwene Davide. Liye oopanga vyongo vinjinji vyevyo vyakoze mupangi-a ira akale onyada. Koma ngakale ira liye oopanga vyongo vinjinji vyodabwi-a, liye kaali onyada. Davide aanakale mwene, ali wochuka vinjinji chifukwa ya luso lae loimba, moi athu koomuiziwa ira liye ali muthu wapama, mpakana oosakuliwa ira amuimbelenga nyimbo mwene Sauli. (1 Sam. 16:18, 19) Davide angasakuliwe ira akale mwene, Yehova oomuva-a kopolo ya zimu owela. (1 Sam. 16:11-13) Athu koomutamanda vinjinji Davide angaphile adani a Isaraeli koma teto angamuphile Goliyati. (1 Sam. 17:37, 50; 18:7) Davide aakale onyada, ookoza ganiza ira voi ukwakwani-a panga vyetene vyevi, kaafuneela muthu oyi amuva-enga malangizo. Koma kodi Davide ali onyada? Naari, liye ali oviyevi-a.

6. Kodi ninaiziwa avi ira Davide oomeluwa wachela malangizo? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁶ Davide angakalile mwene, oowasakula afwae nayolinga yoi kamuva-enga malangizo. (1 Lim. 27:32-34) Moi vyevi kai vyodabwi-a, chifukwa Davide aanakale mwene, oo-arela malangizo anayo athu kamuva-aathu. Moi liye kaakeda wachela malangizo okumela wa alombwana ba-i, koma oowachela teto malangizo aa-iyana. Mwaisazo, liye angakalile mwene, oowachela malangizo okumela wa Abigayeli unoyo ali mu-iyana. Abigayeli ateliwe na Nabala, moi mamunaela ali lombwana onyada, wo-oyamikela athu amo-i, koma teto wo-olemekeza athu amo-iwa. Davide ooviyevi-a no-arela malangizo a Abigayeli, moi oopewa lakwi-a vyongo vinjinji. — 1 Sam. 25:2, 3, 21-25, 32-34.

7. Kodi ninafunjeda n’ni va isazo ya Davide? (Namalaleya 4:13) (Onani teto ithuzithuzi.)

⁷ Kodi ninafunjeda n’ni wa mwene Davide? Ninokoza funjeda vyongo vinjinji kumela wa mwene Davide. Mwaisazo ninokoza kaana luso limo-iliwa lene kapena udindo. Vyera eni kaninafuneya ganizanga ira ninoiziwa vyetene, koma teto kaninafuneya ganizanga ira kaninafuneela malangizo a athu amo-iwa. Mofwanafwana na Davide, ninafuneya kala muthu oviyevi-a koma teto kala ofunechecha arela malangizo mo-olandela ira kanakumela wa mbaani. (Welengani Namalaleya 4:13.) Napanganga eno ninokoza pewa mavuto anayo kananikumudwi-e, koma teto anayo kanakumudwi-e athu amo-iwa.

KODI MBAANI UNOYO UNANIVA-E MALANGIZO APAMA?

8. Chifukwa n’ni Yonatani ali ofwanelela peleka malangizo wa Davide?

⁸ Tiyemoni nikambilane likundo limo-i lelo ninafunjede iyo wa Davide. Liye oovwela malangizo okumela wa athu anayo kali vausamwali wapama na Yehova, koma teto anayo kavwechecha mavuto anayo agumanana liye. Mwaisazo, vevo afuna liye iziwa akala mwene Sauli afuna kala va murendele na liye, liye oofukeda malangizo wa Yonatani unoyo ali mwana wa Sauli. Koma chifukwa n’ni Yonatani akwakwani-ile peleka malangizo wa Davide? Chifukwa enjedela vokala vausamwali wapama na Yehova, Yonatani oomuiziwa teto pama babae Sauli. (1 Sam. 20:9-13) Kodi vyevi vinanifunji-a n’ni?

9. Kodi ninafuneya vepa malangizo wa mbaani? Fotokozani. (Miyambo 13:20)

⁹ Nafunanga malangizo, nifukenga athu anayo kali vausamwali wapama na Yehova, koma teto anayo kanaiziwa pama khani ineyo ninafuneya iyo malangizweyo.a (Welengani Miyambo 13:20.) Mwaisazo, niyerekezele ira muzombwe unafuna muthu ofwanelela oyi atelanenae. Kodi mbaani unoyo unamuva-e malangizo apama? Akala unamufuke fwae oyi kali vabanja, unokoza muva-a malangizo okami-a akala muthuyo upelekile malangizo okumela m’Baibulo. Koma muzombweyo, unokoza fwanya malangizo okami-a akala unafuke banja lelo likalile litumikelanga Yehova limo-i wa chaka dinjinji. Koma teto unokoza fwanya malangizo okami-a akala unafuke athu anayo kanamuiziwa pama muthuyo.

10. Kodi sopano ninakambilana n’ni?

¹⁰ Nikambilana vya athu anayo kananiva-e malangizo apama, koma teto ikalelo ineyo ninafuneya iyo ikaana. Sopano tiyemoni nikambilane chifukwa iwa ninafuneya kala okozeya wachela malangizo, koma teto chifukwa iwa kaninafuneya vepanga athu amo-iwa ira kanisakulelenga vyoira.

NIKALENGA OKOZEYA WACHELA MALANGIZO

11-12. (a) Kodi thawi dimo-i ninapange n’ni? (b) Kodi Mwene Rehobowamu apangile n’ni vevo afuneela liye sakula vyoira va khani yofuneya?

¹¹ Thawi dimo-i muthu unokoza oneya ira unafuna vepa malangizo, koma unakalecha ira usakula wale vyoira, moi unafuna keda iziwa akala athu amo-iwa kanagwilizana na vyevyo usakulile liye. Akala chi eno, vinakala ira muthuyo kanafuna wachela malangizo. Liye unafuneya funjedavo yongo va vyevyo vyamuireele Mwene Rehobowamu.

¹² Rehobowamu ookala mwene wa Isaraeli vanduli va Mwene Solomo. Moi liye angakalile mwene, Aisaraeli kokaana vyongo vinjinji vyapama. Koma aluwa koona ira Solomo oowava-a chito yogomi-a. Eno athu kooza wa Rehobowamu nomuchondelela ira aayevi-elewo chito ineyo ka-indaathu. Rehobowamu oowawandela ira kamuva-e thawi ira aganizele vyevyo unasomede liye. Liye oowambeela pama chifukwa oofukeda malangizo wa alombwana okalamba anayo kamukami-a Solomo. Moi alomwanayo koomuva-a malangizo oyi awasomede athwayo mogwilizana na vyevyo kavepileathu. (1 Mam. 12:2-7) Koma liye ka-arele malangizo anayo andimuwayo kamuva-ileathu. Koma chifukwa n’ni apangile vyevyo? Kodi Rehobowamu ali angasakulile wale vyevyo afuna liye panga moi akeda funa ira athu amo-i kagwilizane na vyevyo asakulile liye? Akala chi eno, ndiye kuti liye oosangalala na malangizo anayo azombwe afwae kamuva-ileathu. (1 Mam. 12:8-14) Rehobowamu oowasomeda athwayo mogwilizana na malangizo anayo azombwale kamuva-ileathu. Vyo-arelavo viwa vyali vyoi tunduyo woogawaneya moi kumela thawi ineyo, Rehobowamu akeda gumana na mavuto. — 1 Mam. 12:16-19.

13. Kodi ninaiziwe avi akala nili okozeya wachela malangizo?

¹³ Kodi ninafunjede n’ni kumela vaisazo ya Rehobowamu? Navepa athu amo-iwa ira kaniva-e malangizo, nikalenga okozeya awachela. Ndiye kodi ninaiziwe avi akala nili okozeya wachela malangizo? Ninokoza vifuka ira: ‘Kodi ndinovepa malangizo vanduli viwa miyo akoonda chifukwa yoi katinagwilizana na vyevyo ndinafuna miyo?’ Tiyemoni nione isazo vakhani inela.

14. Nava-iwa malangizo, Kodi ninafuneela umbuwela n’ni? Pelekani isazo. (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁴ Niyerekezele ira m’bali ufwanya chito ya malipilo apama. Liye aanaambeele chitweyo unavepa malangizo wa ndimuwa. Ndiye ndimuwoyo unamuumbucha m’baliyo likundo la m’Baibulo loi, udindwae owambeela koma teto ulukulu kusamalela banja lae mwauzimu. (Aife. 6:4; 1 Tim. 5:8) Ndiye m’baliyo kanagwilizana na vyevyo ndimuwoyo uongile liye, moi unaafukave abali amo-i vya khaniyo mpakana angafwanyile muthu unoyo unamuwandele vyogwilizana na maganizwae. Kodi veva ninaonge ira m’baliyo afuna malangizo kapena ali angasakulile wale vyoira? Niumbuwelenga ira murimi-u ngopusi-a vinjinji. (Yer. 17:9) Thawi dinjinji malangizo anayo kanakale okami-a wa iyo kai anayo ninaaomeluwena iyo.

KODI NIVEPENGA ATHU AMO-IWA IRA KANISAKULELENGA VYOIRA?

15. Kodi ninafuneya panga n’ni, nanga chifukwa n’ni?

¹⁵ Etene iyene nikaana udindo osakula eki-u vyoira. (Agal. 6:4, 5) Monga mwemo nionele iyo mukhanila, naanasakule vyoira, ninafuneela saela malangizo m’Mawu a Mulungu koma teto afuka Akristu olimba mwauzimu anayo kakalile ororomeleya wa thawi indendai. Komave kaninafuneya vepanga athu amo-i ira kanisakulelenga vyoira. Amo-i kanofuka mwachindunji muthu unoyo kanamuroromelaathu ira, “Kodi mwaakale nyo mwapanga avi?” Koma athu amo-iwa, kanakeda sazi-eda vyevyo amo-iwa kapangileathu, moi katinaganizela khaniyo vaekiwa.

16. Kodi chin’ni yairele wu Korinto va khani yokuza nyama yopelekiwa sembe wa mafano, nanga ngu mbaani unoyo an’na udindo osakula dja nyama ngati inela? (1 Akorinto 8:7; 10:25, 26)

¹⁶ Kaganizelani vyevyo vyaireile wale mumpingo wau Korinto vakhani ya nyama dedo dapelekiwa wu mafano. Paulo oowalembela Akristwayo ira: “Ninoiziwa ira fano kai yongo, koma teto ira kuli mulungu m’mo-iwa koma m’mo-i eka.” (1 Akor. 8:4) Chifukwa ya vyevyo Paulo aongile liyevyo, athu amo-i mupingomo kooganiza vyoi kadjenga nyama ineyo kagulaathu vasika ngakale ira yali yopelekiwa wa mafano. Amo-iwa koosakula ira katidjenga nyama yoi enoyo na yolinga yoi katisokoneze ikumbutimiwa. (Welengani 1 Akorinto 8:7; 10:25, 26.) Inela yali yosakula ya uliwetene vaeka. Paulo kaawandele Akorinto ira kasakulelenga athu amo-iwa vyoira, kapena kalandelenga vyevyo amo-iwa kapangaathu. Chifukwa Paulo ooiziwa ira “uliwetene unoza asomede yeka mulandu wa Mulungu.” — Arom. 14:10-12.

17. Kodi inaireye chin’ni akala ninakedenga landela vyevyo athu amo-iwa kanapangaathu? Pelekani isazo. (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁷ Kodi vyokala ngati vyevi vinokoza ireya teto malambwano? Ee, mwaisazo kaganizelani khani ya vigawo vya magazi. Mkristu uliwetene unafuneya sakula ekave wachela kapena koonda vigawo vyevi.b Mwina vinokoza nirucha vwechecha vakhani inela. Koma sakula vyoira ngu udindo wa uliwetene vaeka. (Arom. 14:4) Akala ninakeda landela vyevyo athu amo-iwa kasakulileathu, ikumbumtimi-u inokoza kala yofooka, koma teto kina-indenga chito. Ninokoza ifunji-a koma teto limbikisa ikumbumtimi-u nai-indi-edanga chito, koma teto ifunji-a Mawu a Mulungu. (Aheb. 5:14) Ndiye kodi pi vathawi iivi vevo ninafukede iyo malangizo wa Mkristu olimba mwauzimu? Ninokoza panga vyevi vanduli voi niisaela vaeki-u, koma kanifwanyile yosomeda, moi vyera eni ninokoza vepa muthu m’mo-iwa ira anikami-e vwechecha likundo limo-iliwalene la m’Baibulo logwilizana na khaniyo.

PITILIZANI VEPA MALANGIZO

18. Kodi Yehova unipangele n’ni?

¹⁸ Yehova utonyi-eda ira unoniroromela vinjinji vonilola ira nisakulenga eki-u vyoira. Liye ooniva-a mawae Baibulo ira kanikami-enga ira nisakuelnga vyongo mwazelu. Koma teto univa-a afwi-u anayo kananikami-e ira niganizelenga makundo a m’Baibulo. Veva ukwakwaneli-eda udindwae monga Babi-u. (Miya. 3:21-23) Ndiye kodi ninapange avi ira nitonyi-edenga ira ninomuyamikela?

19. Kodi ninapange n’ni ira nipitilize musangalasa Yehova?

¹⁹ Kaganizelani vi: Makolo kanosangalala kaona a-imiwa kaulukulanga nokala azelu, oganiza pama, koma teto kala atumiki a Yehova ororomeleya. Mofwanafwana na vyevi, Yehova unosangalala aniona nipitilizanga kala vausamwali olimba na liye, navepanga malangizwae koma teto nasakulanga vyongo vyevyo vinapangi-e ira liye alemekeziwe.