Mulemekezenga Athu amo-iwa

1. Chifukwa n’ni athu kanayamikela kalemekeziwanga? (Miyambo 22:1)

KODI NYO munavwa avi athu amo-iwa kaulemekezangani? Kaninakaikela ira munoyamikelecha vinjinji. Muthu uliwetene unofuna lemekeziwa, moi etene iyene ninosangalala nalemekeziwa, mbaona Baibulo linaonga ira: “Lemekeziwa kwapama kwaranya siliva na golide” — Welengani Miyambo 22:1.

2-3. Kodi lemekeza amo-iwa unakala orucha simbwasimbwa vathawi iivi?

² Lemekeza athu amo-iwa unokala orucha thawi dimo-i. Vili eno chifukwa ninoona vyevyo athu anayo ninakalana iyo vakwikwi kanalakwi-aathu. Koma teto athu anjinji malambwano katin’na ulemu. Ndiye chifukwa n’ni ninafuneya lemekezanga athu amo-iwa? Chifukwa iwa chi yoi Yehova unafuna ira nilemekezenga “athu amitundu detene” — 1 Pe. 2:17.

³ Mukhanila ninokambilana vyevyo vinatapulela lemekeza athu amo-iwa koma teto ninoona mwemo ninapelekele iyo ulemu (1) wa athu a m’banja li-u, (2) Akristu afwi-u koma teto (3) wa athu anayo kai a Mboni. Ninoona teto mwemo ninapelekele iyo ulemu wa athu amo-iwa ngakale panga vyevyo unakaleathu orucha.

KODI LEMEKEZA ATHU AMO-IWA UNATAPULELA N’NI?

4. Kodi lemekeza athu amo-iwa unatapulela n’ni?

⁴ Mawu oyi “lemekeza athu amo-iwa” kanaonga vya mwemo ninaaonela iyo koma teto mwemo ninapangela iyo vyongo na athu amo-iwa. Naona ira muthu ukaana makalelo amo-iwene apama, apanga vyongo vimo-iviwa vyene vyapama, koma teto akaana udindo, ninomulemekeza. Nalemekezanga athu amo-iwa ninopanga vyongo na aluwa mundila yoi kavivwenga ira mbamtengo wavadimu koma teto ira kanoyamikeliwa. Koma ulemu weniweni unafuneya kumelanga m’murimani.— Mat. 15:8.

5. Chin’ni inanikami-e ira nilemekezenga athu amo-iwa?

⁵ Yehova unafuna ira nilemekezenga athu amo-iwa, moi Mawae kanonilimbikisa ira nilemekezenga “olamulela alukulualukulu.” (Arom. 13:1, 7) Koma muthu m’mo-iwa unokoza onga ira, “Miyo ndinopeleka ulemu wa athu ofwanelela alemekeza.” Kodi maganizo anala mbapama? Naari, iyo atumiki a Yehova kaninalemekeza athu chifukwa ya vyoira viwa. Koma ninowalemekeza athu chifukwa yoi ninomuomeluwana Yehova moi ninofuna musangalasa. — Yos. 4:14; 1 Pe. 3:15.

6. Kodi pivyowandeya lemekezanga muthu unoyo kanaulemekezani? Fotokozani. (Onani teto ithuzithuzi.)

⁶ Athu amo-iwa kanokoza fuka ira, ‘Kodi pivyowandeya lemekezanga muthu unoyo kanaulemekeza?’ Ee pivyowandeya. Tiyemoni nikambilane visazo vingasi vyene. Mwene Sauli oomunyaswi-a mwanae Yonatani vagulu la athu. (1 Sam. 20:30-34) Koma Yonatani oowalemekezave ababae moi oowakami-a vakondo do-iyana-iyana mpakana dambo lelo kakwileathu. (Ekis. 20:12; 2 Sam. 1:23) Ndimuwa wasembe zina lae Eli oonga ira Hana ulezela. (1 Sam. 1:12-14) Koma Hana oonga mwaulemu wa Eli ngakale ira Eliyo ooiziweya muisaraeli mwetene ira ali baba koma teto ndimuwa wasembe otakala. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) Athu awu Atene koomunyoza Paulo ira ali “osimbwa onga.” (Vyo. 17:18) Ngakale ira vyali eno, Paulo oowaongi-a mwaulemu. (Vyo. 17:22) Veva vinakeda oneya ira muomeluwana Yehova koma teto pewa mukumudwi-a unokoza nilimbikisa ira nialemekezenga athu amo-iwa ngakale panga vyevyo unakaleathu orucha. Tiyemoni nikambilane vya athu anayo ninafuneya iyo alemekezanga koma teto chifukwa iwa.

MULEMEKEZENGA ATHU A M’BANJA LINYU

7. Chifukwa n’ni vinakale vyorucha ira nialemekezenga abali-u?

⁷ Vuto lelo linakalavo. Chifukwa yoi thawi indendai ninakala na abali-u, ninoiziwa vyevyo kanapangaathu pama koma teto vyevyo kanalakwi-aathu. Amo-iwa kanokoza kaana marenda anayo kanapangi-e ira vikalenga vyorucha asamalela koma teto kanokoza kaana nkhawa dinjinji. Amo-iwa teto kanokoza onga kapena panga vyongo vyevyo vinanikumudwi-e. M’malo mopangi-a ira vande viwa vakalenga murendele, amo-iwa kanowambeeli-a mavuto chifukwa yoi katinalemekeza abaliwa. Vyera eno banjalo kalinakala logwilizana. Mofwanafwana na marenda anayo kanapangi-a ira mbali imo-iwa ya thuthu ki-indenga chito pama, lepela lemekeza abali-u unokoza pangi-a ira kanigwilizanenga. Koma mo-iyana na marenda anayo mirombwe diwa kadinafwanyeya, pivyowandeya ira athu anayo kali vaibali kalemekezanenga.

8. Chifukwa n’ni pivyofuneya ira nialemekezenga abali-u? (1 Timoteyu 5:4, 8)

⁸ Chifukwa iwa ninafuneya alemekezanga. (Welengani 1 Timoteyu 5:4, 8.) Mukalata ineyo alembele liye Timoteyu, Paulo oofotokoza vyevyo athu a m’banja kanapangeathu ira kakami-anenga. Liye oofotokoza ira ninafuneya lemekezanga athu a m’banja li-u vofuna tonyi-eda ira nili “ovipeleka wa Mulungu,” ookala vokeda funa kwakwaneli-eda udindwi-u. Mawu oyi vipeleka wa Mulungu kanatapulela mulambela koma teto mutumikela mororomeleya. Yehova ngunoyo aambeeli-ile banja. (Aife. 3:14, 15) Eno nalemekezanga athu a m’banja li-u ninakala nimulemekezanga Yehova unoyo unaambeeli-a banja. (1 Timoteyu 5:4.) Inela ikale chifukwa yakopolo yonipangi-a ira nilemekezenga athu a m’banja li-u.

9. Kodi lombwana na iyanae kanapange n’ni ira kalemekezanenga? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁹ Mwemo ninatonyi-edele iyo ulemu. Lombwana alemekezanga iyanae unomutonyi-eda ira ngwamtengo wavadimu kakala waekiwa koma teto vagulu. (Miya. 31:28; 1 Pe. 3:7) Liye kanamuvaza iyanae, munyaswi-a koma teto mupangi-a ira avionenga ngati ookaana chito. Ariel,a unoyo unakala wu Argentina aongile ira: “Iyananga unobulela marenda amo-iwene anayo thawi dimo-i kanapangi-a ira aongenga vyongo vyevyo vinandikumudwi-a. Vyera eno ndinoviumbucha ira vyevyo uongile liye, kai vyevyo afuna liye onga. Ndinoumbuwela teto vyevyo vili valemba la 1 Akorinto 13:5, moi panga vyevi unondilimbikisa ira ndimuongi-enga mwaulemu ookala momunyoza.” (Miya. 19:11) Iyana teto unotonyi-eda ira unomulemekeza mamunae aonganga vyapama vyokuza mamunaeyo. (Aife. 5:33) Liye unopewa onga mawu aibewe, mawu onyoza koma teto romola mazina aumwano. Liye unozindikila ira makalelo ngati anala kali ngati zimbili lelo linakoze ononga banja liwa. (Miya. 14:1) Murongola m’mo-iwa wau Italy unoyo mamunae avuteya na nkhwa aongile ira: “Thawi dimo-i ndinakeda ona ngati mamunanga unokokomeza vyongo. Vowambeela mawu koma teto kovanga vyootonyi-eda ira kandinamulemekeza. Koma aleda na athu anayo kanalemekeza athu amo-iwa oondikami-a vinjinji ira ndimulemekezenga mamunanga.”

10. Kodi a-ima kanatonyi-ede avi ira kanolemekeza makolwiwa?

¹⁰ Nyo a-ima, muvwelenga malamulo anayo makolwinyu kagarati-ileathu. (Aife. 6:1-3) Muongenga mwaulemu na makolwinyu. (Ekis. 21:17) Vevo makolwinyu kanakalambaathu kanerenga funeya ira muwakami-enga. Ndiye mupangenga vyetene vyevyo munawandenyo vowasamelela. Isazo vakhanila ngu María, unoyo babae kai a Mboni da Yehova. Ababae kangaambeele bulela katapanga vyongo mooma murima vyevyo vyapangi-a ira avuteyenga asamalela. Liye aongile ira: “Ndoomuvepa Yehova ira andikami-e ira ndiongenga koma teto ndipangenga vyongo mwaulemu. Ndoozindikila ira akala Yehova undiwandelile ira ndilemekezenga makolwanga, ndiye kuti unokoza ndiva-a kopolo dopangela vyevyo. Vathawiila ndifunjeda ira ndinafuneya lemekezangave babanga ngakale ira aluwa katichenjile ikaleluwa.” Nalemekezanga athu a m’banja li-u ngakale ira kanolakwi-a vyongo vimo-i, ninotonyi-eda ira ninomulemekeza Yehova unoyo aambeli-ile banja.

MULEMEKEZENGA AKRISTU AFWINYU

11. Chifukwa n’ni thawi dimo-i vinakale vyorucha lemekezanga Akristu afwi-u?

¹¹ Vuto lelo linakalavo. Akristu afwi-u kano-arela makundo a m’Baibulo, koma thawi dimo-i katinapange vyongo mooma murima na iyo, kanokoza niganizela vyotakala koma teto nikumudwi-a. Akala Mkristu “un’na chifukwa yodandaulela vya fwae,” vinokoza murucha ira amulemekezenga. (Akol. 3:13) Ndiye kodi chin’ni inanikami-e ira nipitilize lemekeza Akristu afwi-u?

12. Chifukwa n’ni lemekeza Akristu afwi-u uli ofuneya? (2 Petulo 2:9-12)

¹² Chifukwa iwa ninafuneya alemekezanga. (Welengani 2 Petulo 2:9-12.) Mukalatae yanambiili, Petulo ooromola vya Akristu amo-iwa mupingo anayo kaonga mookaana ulemu vya “athu anayo Mulungu aava-ile liye ulemelelo” kapena ira andimuwa. Kodi angelo, anayo kaona vyevi viireyanga kapangile n’ni? “Chifukwa yoi angelwayo kanomulemekeza Yehova” kataongile mawu onyoza wa athu anala. Vyevi pivyopangi-a chidwi vinjinji, angelwala anayo mba angwilo, kataongile mwauwali vyokuza athu ovikuzala. M’malo mwiwa aluwa koo-iya khanila m’mandani mwa Yehova ira aazuzule koma teto aweluza. (Arom. 14:10-12; erekezelani na Yuda 9.) Ninokoza funjedavo yongo kumela wa angelwala. Akala ninafuna panga vyongo mwaulemu na athu oruni-a, uli avi wa Akristu afwi-u? Eno iyo nikalenga owambeela alemekeza athu amo-iwa. (Arom. 12:10) Panga vyevi unokoza tonyi-eda ira ninomulemekeza Yehova.

13-14. Kodi ninalemekeze avi athu mupingo? Fotokozani. (Onani teto ithuzithuzi.)

¹³ Mwemo ninatonyi-edele iyo ulemu. Andimuwa kanoesaesa langiza amo-iwa mwachikondi. (Filim. 8, 9) Mwafuna peleka malangizo wa muthu, mupangenga vyevyo mooma murima, ookala mowakumudwi-a. Arongola kanokoza kami-a ira athu mupingo kalemekezanenga akala kanapewa onga vyotakala vyokuza amo-iwa. (Tito 2:3-5) Etene iyene ninokoza tonyi-eda ira ninowalemekeza andimuwa mupingo vogwilizana na vyevyo kasakulileathu, koma teto ayamikela chifukwa ya chito dedo kana-indaathu monga sogolela vamisonkano na muutumiki koma teto akami-a athu anayo ‘kaambeele volowela vandila yolakweya.’ — Agal. 6:1; 1 Tim. 5:17.

¹⁴ Murongola m’mo-iwa zina lae Rocío, oovuteya tonyi-eda ulemu wa ndimuwa m’mo-iwa unoyo amuva-ile malangizo. Liye aongile ira: “Ndoona ira ndimuwoyo kandiongele paama. Ndakala vande ndoonga vyotakala vyokuza ndimuwoyo. Ngakale ira kandavioni-eda, m’murimanimu ndookaikela vyolinga vyae moi ndoona ira malangizwae kai okami-a.” Ndiye kodi chin’ni ineyo yamukami-ile Rocío? Liye aongile ira: “Ndiwelenganga Baibulo ndoofwanya lemba la 1 Atesalonika 5:12, 13. Ndangazindikilile ira kandamutonyi-eda ulemu m’baliyo, ikumbumtimanga yoowambeela ndivuti-a. Ndoopempela wa Yehova koma teto saela m’mabukwi-u khani dedo dinandikami-e chenja maganizwanga. Vanduli viwa ndoozindikila ira vuto kaali m’baliyo, koma miyo ngunoyo ndan’na murima onyada. Ndinopitilizave chenja, moi ndiona ira ndaesaesanga tonyi-eda ulemu wa amo-iwa ndinakala ndimusangalasanga Yehova.”

NILEMEKEZENGA TETO ATHU AMO-IWA

15. Chifukwa n’ni ninavuteye lemekezanga athu anayo kai Akristu afwi-u?

¹⁵ Vuto lelo linakalavo. Thawi dinjinji navolowa muutumiki, ninogumana na athu anayo katinamuomeluwana Mulungu koma teto Baibulo. (Aife. 4:18) Moi athu amo-iwa kanokoonda vuruwana uthengi-u. Mwina wewo nina-inda iyo chito ukala mabwana kapena athu amo-iwa orucha, moi akala ninadowa wu sukulu mwina ukala aphuzisi kapena a-ima amo-iwa orucha. Vaviranga thawi ninokoza iya alemekeza athu ngati anala koma teto ninokoza apangelanga vyongo vyevyo kaninafune ira athu amo-iwa kanipangele.

16. Chifukwa n’ni pivyofuneya ira nilemekezenga athu anayo katinatumikela Yehova? (1 Petulo 2:12; 3:15)

¹⁶ Chifukwa iwa ninafuneya alemekezanga. Umbuwelani ira Yehova unoona mwemo ninapangela iyo vyongo na athu anayo kai a Akristu afwi-u. Namarumiwa Petulo oowaumbucha Akristu afwae ira makalelwiwa kanokoza pangi-a ira athu amo-iwa ‘katamande Mulungu.’ Eno oowalimbikisa ira kafotokozelenga amo-i vyevyo kanaroromelaathu “mofaasa koma teto mwaulemu vinjinji.” (Welengani 1 Petulo 2:12; 3:15.) Kaya kanaimbiwa mulandu kapena kanafotokozela amo-iwa vyevyo kanaroromelaathu, Akristwayo koofuneya panga vyevyo ngati kali vamaso va Mulungu. Vale Yehova unoona vyevyo ninaonga iyo koma teto mwemo ninaongela iyo. Inela ikale chifukwa ilukulu yonipangi-a ira nilemekezenga athu anayo kai Akristu afwi-u.

17. Kodi ninatonyi-ede avi ulemu wa athu anayo kai Akristu?

¹⁷ Mwemo ninatonyi-edele iyo ulemu. Nakala muutumiki, nipewenga nyoza athu anayo katinaiziwa makundo a m’Baibulo. M’malo mwiwa, nionenga ira athu amo-iwa mbamtengo wavadimu wa Mulungu koma teto kanonikwaranya. (Hag. 2:7; Afil. 2:3) Mwaisazo, muthu aninyoza chifukwa ya vyevyo ninaroromela iyo, nipewenga weli-eda kapena panga vyongo vyotonyi-eda ira iyo ngunoyo nili azelu kwaranya liye. (1 Pe. 2:23) Akala kamuongile paama, mupepesenga thawi ineyo. Kodi munatonyi-ede avi ulemu wa athu anayo muna-indananyo chito? Mu-indenga chito mwatindi moi mutonyi-edenga makalelo apama wa athu anayo muna-indana nyo chito koma teto mabwaninyu. (Tito 2:9, 10) Kaya amo-iwa kanosangalala kapena katinasangalala chifukwa yoi muno-inda chito mwatindi, moona murima koma teto movipeleka, Mulungu unoza asangalale na nyo. — Akol. 3:22, 23.

18. Kodi lemekeza amo-iwa kofuneya moi avi?

¹⁸ Mukhanila, nikambilana vifukwa vyonilimbikisa tonyi-eda ulemu wa athu amo-iwa. Niona ira nalemekezanga athu a m’banja li-u ninomulemekeza Yehova unoyo aambeeli-ile banja. Niona teto ira nalemekezanga abali na arongoli-u ninomulemekeza Babi-u waudimu. Moi nalemekezanga athu anayo kai Akristu afwi-u, vinopangi-a ira naaluwene teto kamulemekezenga Mulungwi-u mulukulu. Ngakale athu amo-iwa katinanilemekeza, iyo ninafuneya alemekezanga. Ninaonga eno chifukwa Yehova unoza anidalise. Liye unonilonjeza ira: “Anayo kanandilemekeza ndinoza ndialemekeze.” — 1 Sam. 2:30.