KHANI YOFUNJEDA 20
NYIMBO 7 Yehova, Ndi Mphavu Yathu
Muroromelenga Yehova Ira Aumiyali-engani
“Atamandeye . . . Baba wachifundo ilukulu koma teto Mulungu unoyo unanimiyali-a va vuto lililetene.” — 2 AKOR. 1:3.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Mukhanila ninokambilana vyevyo ninafunjeda iyo wa Yehova va vyevyo apangile liye vomiyali-a Aisaraeli uukapolo.
1. Kodi vyongo vyali avi wa Ayuda anayo kali uukapolo?
KODI munaganiza ira Ayuda kavwa avi vevo kaliathu uukapolo wu Babulo? Aluwa kali kangaonile ilambo iwa ionongiwanga. Koolandiwa kuma uilambo iwa dowa uilambo yailendo chifukwa ya machimwiwa koma teto machimo a makolwiwa. (2 Lim. 36:15, 16, 20, 21) Pivyoona ira wu Babulo, akapolo kookaana ufulu opanga vyongo viwa vya dambo na dambo. (Yer. 29:4-7) Koma moyo kawali okweya moi wu Babulo kai wewo aluwa kaomeliweathu kalawo. Ndiye kodi aluwa kavwile avi chifukwa ya vyevyo vyaaireelevyo? Kaonani vyevyo muthu m’mo-iwa ororomeleya unoyo adowile limo-i na aluwa uukapolo aongile liye. Aongile ira: “Noogarati vati mpepetele mwa mi-inje dawu Babulo. Nooula nangaumbuwele Ziyoni.” (Sal. 137:1) Athu anayo kali uukapolwala kookaana chisoni, koma kodi mbaani unoyo aalimbikise?
2-3. (a) Kodi Yehova aapangele n’ni Ayuda anayo kali uukapolo? (b) Kodi ninakambilana n’ni mukhanila?
2 Yehova ngu “Mulungu unoyo unanimiyali-a va vuto lililetene.” (2 Akor. 1:3) Liye ngu Mulungu wachikondi moi unosangalala vomiyali-a athu anayo kali vausamwali wapama na liye. Yehova ooiziwa ira Ayuda amo-iwa anayo kadowile uukapolo, kanoza kasomedele ilango nowelela waliye. (Yes. 59:20) Wanga-alile chaka dokwaranya 100 ira kadowe uukapolo, liye oomuwandela koma teto musogolela namaongela Yesaya ira alembe buku lelo linaiziweya na zina lae. Vofotokoza yolinga ya bukuli Yesaya aongile ira: “‘Limbikisani athwanga. Ndithu alimbikiseni,’ uongile eno Mulungwi-u.” (Yes. 40:1) Zela mu vyevyo namaongela unola alembile liye, Yehova oowonga mawu olimbikisa anayo Ayuda anayo kali uukapolo kafuneyaathu.
3 Mofwanafwana na Ayuda anayo kali uukapolo, na-iyene teto ninafuneya limbikisiwa thawi na thawi. Mukhanila ninoona mwemo Yehova alimbikisele liye akapolwayo mundila taaru: (1) Liye oolonjeza ira unoza akululukele athu anayo kanalape, (2) oopeleka idedi-edo wa athwae, koma teto (3) oowakami-a ira katiovenga. Nakambilananga khanila, ninoona mwemo Yehova unanilimbikisela liye mundila dedi.
YEHOVA UNONIKULULUKELA MWACHIFUNDO
4. Kodi Yehova unatonyi-eda avi ira ngu Mulungu wachifundo? (Yesaya 55:7)
4 Yehova ngu “Baba wachifundo ilukulu.” (2 Akor. 1:3) Liye ootonyi-eda ira ngwachifundo vevo alonjezile liye ira unoza aakululukele akapolo anayo kalapile. (Welengani Yesaya 55: 7.) Liye aongile ira: “Chifukwa ya chikondanga yororomeleya ineyo kinaza imala, ndinoza ndiupangele chifundo.” (Yes. 54:8) Kodi Yehova aapangela avi chifundo? Ngakale ira Ayudayo koovuteya chifukwa ya vyo-arelavo vya machimwiwa, Yehova oolonjeza ira aluwa katinaza kakala wu Babulo mpakana walewale. Vira wa thawi, aluwa kooza kawelele waniwa. (Yes. 40:2) Mawu anala mwina koomiyali-a koma teto limbikisa athu anayo kalapile anayo kali uukapolwayo.
5. Chifukwa n’ni ninaonge ira nikaana vifukwa vinjinji vyoyamikela chifundo ya Yehova kwaranya Ayuda anayo kali uukapolo kanaathu?
5 Kodi ninafunjedavo n’ni? Yehova ngokozeya akululukela atumikae na murima wetene. Mo-iyana na Ayudayo, malambwano nikaana chifukwa ilukulu yonipangi-a roromela likundo leli. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Vano ninovwechecha chifukwa iwa vili vyowandeya ira Yehova anikululukelenga. Vangavirile chaka dinjinji kumela vevo Yesaya alembile liye ulosi unola, Yehova oomutumiza Mwanae unoyo unamuomeliwana liye za vailambwela ira aze apeleke dipo loombola athu etene anayo kalapile. Chifukwa ya sembe inela, pivyowandeya fafaniza machimo etene. (Vyo. 3:19; Yes. 1:18; Aife. 1:7) Onga vyoona ninamutumikela Mulungu wachifundo.
6. Kodi ganizela chifundo ya Yehova unanikami-a avi? (Onani teto ithuzithuzi.)
6 Mawu a Yehova a va Yesaya 55:7 kanokoza nimiyali-a naviimbanga mulandu. Amo-iwa iyo ninopitilizave viimba mulandu va vyevyo nalakwi-ile iyo ngakale ira noolapa. Vyevi vinokoza ireya simbwasimbwa akala ninagumana na mavuto chifukwa ya vyevyo nalakwi-ile iyo. Koma akala ninasomedele koma teto lapa, kanikaikelenga ira Yehova unikululukela. Moi Yehova akululuka unoidiwala khaniyo. (Erekezelani na Yeremiya 31:34.) Eno akala Yehova kanakeda ganizela vyevyo nalakwi-ile iyo, na-iyene teto nipangenga vyevyo. Yehova unoganizela vinjinji vyevyo ninapanga iyo vathawiila ookala vyevyo nalakwi-ile iyo mundulimu. (Ezek. 33:14-16) Moi chineneeva, Babi-u unoyo uli wachifundo ilukulu, unoza amali-e mavuto etene anayo ninagumanana iyo chifukwa ya vyevyo nalakwi-ile iyo.
Yehova unoganizela vinjinji vyevyo ninapanga iyo vano o-okala vyevyo nalakwi-ile iyo mundulimu (Onani ndima 6)
7. Chin’ni inanilimbikisa ira nivepe likami-edo wa andimuwa akala nikalile nibisanga chimo?
7 Kodi ninafuneya panga n’ni akala ikumbumtima yi-u inanivuti-a chifukwa yoi nibisa chimo lilukulu? Baibulo linonilimbikisa ira nivepenga andimuwa ira kanikami-e. (Yak. 5:14, 15) Komave kavinakala vyokweya somedela vyevyo nalakwi-ile iyo. Koma lapa unoza unilimbikise ira nifotokozele alombwana ororomeleyala. Ineyo inanikami-e ira nipange vyevi kuumbuwela ira Yehova na alombwana anayo uwasakulile liye anala kanoza kanitonyi-ede chifundo. Kaganizelani mwemo chifundo ya Yehova yamukami-eleathu m’bali m’mo-iwa zina lae Arthur,a unoyo ikumbumtimae yamuvuti-a vinjinji. Liye aongile ira: “Wathawi yotamangela chaka, ndikala ndionelanga vyolava. Koma ndangavuruwanile khani yokuza ikumbumtima, ndoomufotokozela iyananga koma teto andimuwa vya vuto langali. Ndangapangile vyevi, ndoowambeela vwa pama koma ndookumudwave chifukwa ya chimo lelo ndapangile miyolo. Andimuwayo koondisimikizela ira Yehova unafuna ira ndikaleve fwae. Liye unonilanga chifukwa yoi unoniomeliwana. Mawu achikondi a andimuwayo koondigarati-a murima vati moi koondikami-a ona ira Yehova oondikululukela.” Vano Arthur ngu mpainiya ogarateya koma teto mtumiki okami-a. Pivyolimbikisa iziwa ira Yehova unonipangela chifundo nalapa.
YEHOVA UNONIVA-A IDEDI-EDO
8. (a) Kodi Yehova aava-ile Ayuda anayo kali uukapo idedi-edo iivi? (b) Mogwilizana na Yesaya 40:29-31, kodi idedi-edo yaakami-ile avi Ayuda anayo kalapile?
8 Athu amo-iwa kaona ira Ayuda anayo kali uukapolo katinaza kamasuliwa nowelela waniwa. Ulamulilo Wakopolo Wavailambo Yetene wa Babulo ooiziweya ira kawamasula akapolo. (Yes. 14:17) Koma Yehova oowava-a athwae idedi-edo. Liye oolonjeza ira unoza amasule athwae moi kilivo ineyo yalepeli-e vyevi. (Yes. 44:26; 55:12) Wa Yehova, Ababulo kali ngati tumbulu. (Yes. 40:15) Muthu akupeda vevo vali tumbulu, thawi ineyo tumbululo linovenyavo. Ndiye kodi idedi-edo yaakami-a avi Ayudayo? Yoowalimbikisa. Koma yoowakami-a teto mundila dimo-i. Yesaya alembile ira: “Athu anayo kanamudedi-edela Yehova kanoza kafwanye kopolo.” (Welengani Yesaya 40:29-31.) Eno idedi-edo yoowava-a kopolo, moi kookoza ‘purumuwela mudimu ngati kookaana mapepelu a chiwombankanga.’
9. Kodi Ayuda anayo kali uukapolo kaana vifukwa viivi vyowapangi-a roromela malonjezo a Yehova?
9 Yehova oowava-a teto Ayuda anayo kali uukapolo chifukwa imo-iwa yoi karoromelenga malonjezwae. Kaganizelani vya maulosi anayo kali kangakwakwaneli-ediwe vathawiyo. Mwaisazo, aluwa kooiziwa ira Asuri kali kangagonji-ile wale umwene waumpoto wa Aisaraeli koma teto tukula athu a wewo nowadowana uukapolo. (Yes. 8:4) Kali teto kangaonile ira Ababulo koowononga Yelusalemu nowalanda aluwa adowana uukapolo. (Yes. 39:5-7) Koowona teto vevo Mwene Zedekiya apangi-iwe liye ira maswae kationenga koma teto vevo kamutukulileathu nomudowana Ubabulo. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Vyetene vyevyo Yehova aongile liye vyookwakwaneli-ediwa. (Yes. 42:9; 46:10) Vyetene vyevi mwina vyoolimbi-a iroromelo iwa yoi malonjezo a Yehova, oyi unoza aamasule, kanoza kakwakwaneli-ediwe.
10. Chin’ni inanikami-e ira nikaena idedi-edo yakopolo malambo ogomi-edala?
10 Kodi ninafunjedavo n’ni? Nafooka, idedi-edo inokoza nilimbikisa koma teto nikami-a ira nifwanye nawili kopolo. Ninakala muthawi yorucha moi vikala adani akopolo anayo kananiruni-a. Koma kanitatile murima. Yehova univa-a idedi-edo yapama vinjinji, ya moyo oomala vevo ninaze iyo nikale otetezeya koma teto vevo ninaze iyo nikaena murendele weniweni. Thawi detene niganizelenga vya idedi-edo inela. Akala kaninapange eno, vinokoza kala ngati ninaing’ana malo oriya zela valuwindo lelo lin’na galasi lotakala. Ndiye kodi ninapange avi ira nionenga pamapama vyevyo ninadedi-edela iyo? Thawi detene ninopanga pama ganizelanga mwemo moyo unazeathu ukalele muilambo isha. Ninokoza welenga khani, onela mavidiyo, koma teto vuruwana nyimbo dedo dinafotokoza vya idedi-edo yi-u. Ninokoza mufotokozela Yehova mpempelo vya malonjezo anayo ninafunechecha iyo ira nize niaone kakwakwaneli-ediwanga.
11. Kodi chin’ni yamukami-ile murongola m’mo-iwa unoyo unabulela marenda alukulu ira afwanye kopolo?
11 Kaganizelani mwemo idedi-edo yamulimbikiseleathu murongola m’mo-iwa zina lae Joy, unoyo unabulela marenda alukulu. Liye aongile ira: “Ndakaana nkhawa ndinomufotokozela Yehova mwemo ndinavwela miyo chifukwa ndinoiziwa ira unondivwechecha. Yehova unosomeda pempelo langa vondiva-a ‘kopolo dokwaranya dobaliwana.’” (2 Akor. 4:7) Joy unovierekezela angali muilambo isha, mwemo “kavali muthu okala muilambweyo unoyo unaze aonge ira: ‘Miyo ndinaabulela.’” (Yes. 33:24) Na-iyene teto namufotokozelanga Yehova mwemo ninavwela iyo koma teto ganizela vya idedi-edo yi-u ninokoza fwanya kopolo.
12. Kodi nin’na vifukwa viivi vyonikami-a roromela malonjezo a Yehova? (Onani teto ithuzithuzi.)
12 Mofwanafwana na mwemo Yehova apangele liye na Ayuda anayo kali uukapolo, liye univa-a vifukwa vinjinji vyonipangi-a roromela malonjezwae. Kaganizelani vya malonjezo anayo kanakwakwaneli-ediwa vathawiila. Mwaisazo, vano ninoona ulamulilo wakopolo vailambo yetene unoyo ‘va vyongo vimo-i ngolimba koma va vyongo vimo-i kai olimba.’ (Dan. 2:42, 43) Koma teto ninovwa vya “vivomelezi m’malo o-iyana-iyana” koma teto nino-indana chito yolaleela vya Umwene wa “athu amitundu detene.” (Mat. 24:7, 14) Maulosi anala na maulosi amo-iwa anjinji kanolimbi-a iroromelo yi-u yoi malonjezo a Yehova kanokwakwaneli-ediwa chineneveva.
Maulosi anayo kanakwakwaneli-ediwa malambwano, kanonikami-a ira niroromelenga vinjinji malonjezo a Yehova (Onani ndima 12)
YEHOVA UNONIKAMI-A IRA KANIOVENGA
13. (a) Kodi Ayuda kagumanile na mavuto aavi va thawi ineyo kamasuliwaathu? (b) Mogwilizana na Yesaya 41:10-13, kodi Yehova aalimbikisile avi Ayuda anayo kali uukapolo?
13 Ngakale ira Yehova oowalimbikisa Ayuda anayo kali uukapolo vowava-a idedi-edo yapama, ooiziwa ira aluwa kanoza kagumane na mavuto vathawi ineyo kanazeathu kamasuliwenga. Yehova ali angaongile wale ira umagomi-edo wa ukapoloyo, mwene m’mo-iwa wakopolo unoza aukele Babulo. (Yes. 41:2-5) Kodi Ayudayo kafuneya ova chifukwa ya vyevi? Vyevi vyaanaireye, Yehova ali angaalimbikisile vowawandela ira: “Kuove, chifukwa ndili na weyo. Kukaena nkhawa chifukwa miyo ndili Mulungwawo.” (Welengani Yesaya 41:10-13.) Kodi Yehova atapulela n’ni vevo aongile liye ira: “Miyo ndili Mulungwawo”? Veva liye kaakeda aumbucha Ayudayo ira kamulambelenga, chifukwa aluwa kali kangaiziwile wale ira kanafuneya panga vyevyo. Koma aaumbucha ira liye unoza apitilize kala umbaliwa. — Sal. 118:6.
14. Kodi Yehova aakami-ile avi Ayuda anayo kali uukapolo ira katiovenga?
14 Yehova ookami-a Ayuda anayo kali uukapolo ira katiovenga vowaumbucha vya zelu dae koma teto kopolo dae dookaana malile. Liye oowawandela Ayudayo ira kaing’anenga nyenyedi. Liye Oowawandela ira kaakede lenga nyenyedido koma unoiziwa teto zina la nyenyedi iliyetene. (Yes. 40:25-28) Eno liye kanalepele iziwa zina la mtumikae uliwetene. Moi akala Yehova un’na kopolo dolenga nyenyedi pivyookaiki-a ira ukaana teto kopolo dokami-a athwae. Veva Ayuda anayo kali uukapolwayo katafuneya kaana nkhawa kapena ova.
15. Kodi Mulungu aakozeeli-ile avi Ayuda anayo kali uukapolo va vyongo vyevyo kadedi-edaathu?
15 Yehova oowawandela teto athwae vyofuneya panga thawi yoi kamasuliwe yafiya. Umaambeelelo wa buku la Yesaya, Yehova oowawandela athwae ira: “Nyo athwanga, dowani mwavolowe m’masubinyu amuwari, moi mudowe mwa-eye visewo. Mudowe mwavitale wa thawi yoyeva mpakana mkwiyo wangavirile.” (Yes. 26:20) Kwakwaneli-ediwa owambeela wa ulosi unola, mwina waireile vathawi ineyo Mwene Koresi agonji-ile liye Babulo. Olemba mbili m’mo-iwa wa Igiriki aongile ira Koresi angakede volowa mu Babulo “oolamula [asilikalae] ira kadowe kaphe muthu uliwetene unoyo ali vande.” Mwina athu awu Babulo koowova chifukwa ya vyevi. Koma mwina Ayuda kootetezeya chifukwa yo-arela malangizo a Yehova.
16. Chifukwa n’ni kaninafuneya kaana nkhawa chifukwa ya vyongo vyausogolo? (Onani teto ithuzithuzi.)
16 Kodi ninafunjedavo n’ni? Chineneveva ninadedi-edela isauso ilukulu ineyo kinaireyevo. Isauso inela yaza iambeela, athu muilambwela kanoza kasokonezeye moi kanoza kaove. Koma iyo athu a Yehova kaninaza niova. Ninoiziwa ira Yehova ngu Mulungwi-u. Ninoza niimele nogweli-a miru di-u voiziwa ira ‘chipulumuso [yi-u] iandamela.’ (Luka 21:28) Ngakale vevo Gogi, unoyo uli mgwilizano wa vilambo unaze liye aniukele, ninoza nikaleve olimba. Yehova unoza anikami-e vo-indi-eda chito angelo koma teto malangizo onikami-a ira nize nivulumuwe. Kodi unaza aniva-a avi malangizwala? Vathawiila kaninaiziwa, komave mwina ninoza niva-iwe malangizo zela m’mipingo. Ninokoza onga ira mipingodi dinaza dikala ngati ‘masubi amuwari’ oyi nivitalemo notetezeya. Kodi ninakozeele avi vyevyo vinaireye usogolo? Ninafuneya gwilizananga vinjinji na abali na arongoli-u, vwela malangizo a gulu la Yehova koma teto roromelanga ira Yehova unosogolela gulu li-u.— Aheb. 10:24, 25; 13:17.
Ganizela ira Yehova ukaana kopolo koma teto ira unokoza nivulumucha, unokoza nikami-a ira kanize nikaena nkhawa vinjinji vathawi ya isauso ilukulu (Onani ndima 16)b
17. Kodi munapange avi ira muroromelenga vinjinji Yehova ira aulimbikisengani?
17 Ngakale ira Ayuda anayo kali uukapolo koogumana na mavuto, Yehova oowalimbikisa koma teto akami-a. Na-iyene teto unoza aniirele vyofwanafwana na vyevi. Eno kaya munagumana na vyongo vyoi avi, pitilizani muroromela Yehova ira aulimbikisengani. Muroromelenga ira liye ngu Mulungu wachifundo ilukulu. Mukalenga na idedi-edo yolimba. Muumbuwelenga ira chifukwa yoi Yehova uli umbalinyu, kilivo ineyo munafuneya nyo ova.
NYIMBO 3 Ndinu Mphamvu ndi Chiyembekezo Chathu Ndipo Timakudalirani
a Mazina amo-i koochenjiwa.
b MAWU OFOTOKOZELA ITHUZITHUZI: Gulu la abali na arongola lisonkana m’mba. Aluwa katinakaikela ira Yehova ukaana kopolo koma teto ira unokoza teteza athwae uliwetene wewo kaliathu vailambwela.