INKANI IYAKUMANYILA 19
Ilayizyo Ilyakuti Kukwiza Ukuba Ichisu Ichipya Likughomya Ulwitiko Lwitu mwa Yehova
‘Nanti u Yehova anena ichintu chimo, ka atangachikwanilisya?’—KUBA. 23.19.
ULWIMBO 142 Kukoleska Chigomezgo Chithu
VYO INTI TUMANYILEa
1-2. Ka tukulondiwa ukubomba ichoni po tukulindilila ichisu ichipya?
TUKUMUPALIZYA nkani u Yehova, ichifukwa chakuti atulayizizye ukutupa ichisu ichipya cho chikwiza ukupyana mumalo mwa chisu ichibibi ichi. (2 Pita. 3.13) Napo tutakumanya akabalilo ko u Yehova akwiza pakusintila ichisu ichi ukuba chipya, loli ivintu vyo vikubombiwa pachisu ichapasi pa kabalilo aka, vikulangizya ukuti ali papipi ukukwanilisya.— Mata. 24.32-34, 36; Imbo. 1.7.
2 Twebosi tukulondiwa ukubukilila ukughomya ulwitiko lwitu mwilayizyo ili napo tungaba ukuti twikala mubwanaloli kwa kabalilo akatali. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti na bantu bulo bo bali nu lwitiko ulwakughoma, akabalilo kamo ulwitiko lwabo lungachepa. Cho chifukwa umutumiwa u Pabuli akanena ukuti ukusita ukuba nu lwitiko, “mbibi zizyo zitumamatiye nkani [zikutukola umwambula ukutamya].” (Hebe. 12.1) Ukuti ulwitiko lwitu luleke ukuchepa, akabalilo kosi twinong’onelaghepo ivintu vyo vikulangizya ukuti ichisu ichipya chikwiza pakubako naloli.—Hebe. 11.1.
3. Nkimba munkani iyi inti tunenezannye ichoni?
3 Munkani iyi, inti tunenezannye izila zitatu zyo zingatwavwa ukuti tughomye ulwitiko lwitu mwi layizyo ilya Yehova ilyakukwafannya ni chisu ichipya: (1) Umwakwinong’onelapo pa sembe iya Yesu, (2) umwakwinong’onelapo ivyakukwafannya na maka agha Yehova, sona (3) umwakubomba ivintu vyo vingatwavwa ukupalamila kwa Yehova. Ukufuma apo inti tunenezannye amazyu gho u Yehova akamubuzya u Habakuku gho ghangakazya ulwitiko lwitu amasiku ghano. Ichabwandilo, za twennye ivintu vimo vyo tungakomana navyo vyo vikulondiwa ukuti tube nu lwitiko ulwakughoma mwi layizyo ilya chisu ichipya.
IVINTU VYO VIKULONDIWA ULWITIKO ULWA KUGHOMA
4. Nkimba vyakusala buli vyo vingalondiwa ukuti tube nu lwitiko ulwakughoma?
4 Isiku lililyosi tukusala ivintu vyo vingalangizya nanti tuli nu lwitiko ulwakughoma. Umwakufwanikizya, tukusala abamanyani, ivyakusangalusya, ivyakukwafannya ni sukulu, ivyakukwafannya ni sendwa, ukuba na bana sona imbombo. Tungapanga akiza ukwilalusya ukuti: ‘Ka ivintu vyo nkusala vikulangizya ukuti nkumanya ukuti ichisu ichi chakabalilo akanandi bulo, sona lunulu u Chala inti achiyannye ukuba chipya? Pamo ka ivintu vyo nkusala vikuyana bulo ni vya bantu bo batakusubila ukuti bangikala nu bumi kwa bwila na bwila?’ (Mata. 6.19, 20; Luka 12.16-21) Nanti tukughomya ulwitiko lwitu mwi layizyo ilyakuti ichisu ichipya chili papipi, vingatwavwa ukuti tusalaghe akiza ivintu.
5-6. Choni cho tukulondiwa ukuba nu lwitiko ulwakughoma mu kabalilo aka ntamyo? Nena ichifwanikizyo.
5 Pakabalilo kamo tungakomana ni ntamyo zyo tungalondiwa ukuti tube nu lwitiko ulwakughoma. Tungakomana ni ntamyo ngati ukutuyivya chifukwa cha lwitiko lwitu, ukubina ukwa kabalilo akatali pamo pangabombiwa ivintu vimo vyo vingatupangisya ukuti tunyokele kwisinda. Nanti twakomana ni ntamyo ngati izi, pabwandilo tungiyivwa ukuti inti tukwanisye ukujimba. Loli nanti intamyo yo twakomana nayo yingabukilila, pangalondiwa ukuti tube nu lwitiko ulwakughoma umwakuti tujimbe nu kubukilila ukumubombela u Yehova umwakuhoboka.—Loma 12.12; 1 Pita. 1.6, 7.
6 Pakabalilo ko tuli mu ntamyo, tungiyivwa ukuti ichisu ichipya chitakwiza ukubako nalumo. Ka ivi vingalangizya ukuti tuli nu lwitiko ulwakuchepa? Awe te momumo. Enya ichifwanikizyo ichi. Nanti tuli mu kabalilo akakukatala tungiyivwa ukuti akabalilo akakupya katakwiza ukubako. Loli ubwanaloli bwakuti akabalilo akakupya kakwiza ukubako. Umwakuyana bulo, nanti twakomana ni ntamyo tungiyivwa ukuti ichisu ichipya chitakwiza ukubako. Nanti tuli nu lwitiko ulwakughoma, tukumanya ukuti u Chala akwiza pakukwanilisya vyosi vyo atulayizizye. (Sali. 94.3, 14, 15; Hebe. 6.17-19) Ichifukwa chakuti tukusubila ifundo iyi, vikutwavwa ukuti ukumwiputa u Yehova kube pabwandilo pa bumi bwitu.
7. Nkimba tuchebe ni nyinong’ono buli?
7 Tukulondiwa ukuba nu lwitiko ulwakughoma ukuti tukwanisye imbombo iyakulumbilila. Abantu abinji bo tukubalumbilila bakwinong’ona ukuti “amazyu amiza” aghakuti kukwiza ukuba ichisu ichipya ghabumyasi. (Mata. 24.14; Eze. 33.32) Tuchebe ukuti tutakakayikilaghe vyo u Yehova akutumanyisya ngati mo abantu bamo bakubombela. Ukuti tutakakayikilaghe vyo u Yehova akutumanyisya, tukulondiwa ukubukilila ukughomya ulwitiko lwitu. Za twennye izila zitatu izya mo tungabombela bunubu.
TWINONG’ONELAGHEPO PA SEMBE IYA YESU
8-9. Ka ukwinong’onelapo pa sembe kungaghomya buli-buli ulwitiko lwitu?
8 Ichabwandilo cho chingatwavwa ukughomya ulwitiko lwitu, kwinong’onela isembe iya Yesu. Isembe iya Yesu yikutwavwa ukumanya ukuti vyosi vyo u Chala atulayizizye vikwiza pakubombiwa naloli. Nanti tukwinong’onelapo nkani mo isembe yikapelekekela nu kwiyipa ko u Yehova akalangizya, vikutwavwa ukughomya ulwitiko lwitu ulwakuti u Yehova akwiza pakukwanilisya vyosi vyo atulayizizye ivyakukwafannya ni chisu ichiza. Choni cho tukunena bunubu?
9 Ka isembe yikapelekiwa buli-buli? U Yehova akamutuma u Mwana wache uwa bwandilo, yo akaba mumanyani wache nkani ukufuma kumwanya nu kwiza pachisu ichapasi nu kupapiwa ukuba muntu uwakufikapo. Pakabalilo ko akaba pachisu icha pasi, u Yesu akajimba ku ntamyo izyakupambana-pambana. Akatamiwa nu kufwa imfwa iyakubaba sana. Ichi chabupi ichapamwanya hee cho u Yehova atupiye! U Chala witu uwalughano atakitikizya ukuti u Mwana wache atamiwe nu kufwa ukuti uswe twize tube nu bumi ubwiza kwakabalilo akanandi bulo awe. (Yoha. 3.16; 1 Pita. 1.18, 19) Ichifukwa chakuti u Yehova akapeleka u Mwana wache ukuba sembe iya pamwanya nkani, akwiza pakwenelezya ukuti twikala nu bumi ubwa bwila na bwila muchisu ichipya.
TWINONG’ONELAGHEPO AMAKA AGHA YEHOVA
10. Ukuyana na Aba Efeso 3.20, ka u Yehova angabomba ichoni?
10 Ichabubili cho chingatwavwa ukughomya ulwitiko lwitu, kwinong’onela amaka agha Yehova. U Yehova ali na maka aghakukwanilisya vyosi vyo atulayizizye. Abantu abinji amasiku ghano bakukayikila ilayizyo ilyakuti abantu bakwiza pakwikala nu bumi ubwa bwila na bwila muchisu ichipya. Loli u Yehova akabalilo kosi akulayizya ivintu vyo abantu batangakwanisya ukuvibomba. Akukwanisya ukubomba chilichosi cho alayizya, ichifukwa chakuti we Chala Uwamaka Ghosi. (Jobu 42.2; Mali. 10.27) Tutakuswigha nanti akutulayizya ivintu ivyakuswighisya!—Belenga Aba Efeso 3.20.
11. Nena ivifwanikizyo vyo vikulangizya ukuti u Yehova akakwanilisya vyo akalayizya. (Ennya ibokosi ilyakuti “Ivintu Vimo vyo Akalayizya nu Kukwanilisya.”)
11 Za twennye ivintu vimo vyo u Yehova akalayizya kwisinda uku, vyo ku bantu vikabonekagha ukuti vitangabombiwa. U Yehova akamubuzya u Abulahamu nu Sala ukuti inti babe nu mwana umwanavuli mu bugosi bwabo. (Ubwa. 17.15-17) Akamubuzya sona u Abulahamu ukuti inti ize abape abizukulu bache ichisu icha Kenani. Kwa myaka iyinji yo abizukulu aba Abulahamu bakaba ku buzya ku Igiputi, vikabonekagha ukuti ilayizyo ilyakuti inti ize abape ichisu icha Kenani, likabonekagha ukuti litangakwanilisiwa. Loli likakwanilisiwa. Ukufuma apo u Yehova akamulayizya u Elizabeti ukuti inti ize abe nu mwana mu bugosi bwache. U Yehova akamubuzya sona u Maliya yo akaba ukuti ataghonitepo nu mwanavuli, ukuti inti ize apape u Mwana umwanavuli uwa Chala, yo akwiza pakukwanilisya vyosi vyo u Yehova akalayizya kale mumughunda uwa Edeni!—Ubwa. 3.15.
12. Nkimba pa Yoswa 23.14 sona Yesaya 55.10, 11, pakutubuzya ichoni ivyakukwafannya na maka agha Yehova?
12 Akabalilo kosi nanti tukwinong’onelapo ivintu vyosi vyo u Yehova akalayizya na mo akakwanilisizya, vikutwavwa ukwivwisya ukuti u Yehova ali na maka nkani. Ivi vikughomya ulwiko lwitu mwilayizyo ilya ichisu ichipya. (Belenga Yoswa 23.14; Yesaya 55.10, 11.) Ifundo izi zikutupangisya ukwavwa abantu abanji ukuti bwivwisye ukuti ilayizyo ilyakuti kukwiza ukuba ichisu ichipya te chilota bulo. U Yehova akanena mwene ivyakukwafannya na kumwanya ukupya ni chisu ichipya ukuti: “Amazyu ghanagha ghanaloli sona masubiliwa.”—Ubuvu. 21.1, 5.
TUBOMBAGHE IVINTU VYO VINGATWAVWA UKUPALAMILA KWA YEHOVA
INKOMANO IZYA PACHIPANGA
Ka ivintu ivyabuzimu ivi, vingabavwa buli-buli ukughomya ulwitiko lwinyu? (Ennya indime 13)
13. Ka inkomano izya pa chipanga zikughomya buli-buli ulwitiko lwitu? Longosola.
13 Izila iya butatu yo yingatwavwa ukughomya ulwitiko lwitu, ko kubomba ivintu ivya buzimu vyo vingatwavwa ukupalamila kwa Yehova. Za twennye mo tukupindulila nanti tuli pa nkomano izya pa chipanga. U Anna yo aba mupayiniya uwa kabalilo kosi kwa kabalilo akatali, akanena ukuti: “Inkomano zikunavwa sana ukuti ulwitiko lwane lubukilile ukuba lwakughoma. Napo vingaba ukuti yo akunena inkani angaba ukuti ate nu luso pakunena, pamo atakunena ivintu vimo vyo vipya, loli vikunavwa ukusendamo ifundo yimo yo yikunavwa ukwivwisya akiza Ibayibolo nu kughomya ulwiko lwane.b Tutakukayikila ukuti ulwitiko lwitu lungaghoma sana nanti tukwivwisya akiza ifundo zyo abakamu na bayemba bakwamula pa nkomano.—Loma 1.11, 12; 10.17.
UKULUMBILILA
Ka ivintu ivyabuzimu ivi, vingabavwa buli-buli ukughomya ulwitiko lwinyu? (Ennya indime 14)
14. Ka imbombo iya kulumbilila yikughomya buli-buli ulwitiko lwitu?
14 Tukughomya sona ulwitiko lwitu nanti tukusendapo ichigaba pa mbombo iya bulumbilili. (Hebe. 10.23) U Barbara, yo amubombela u Yehova kwa myaka 70, akanena ukuti: “Akabalilo kosi nkwennya ukuti imbombo iya kulumbilila yikughomya ulwitiko lwane. Nanti nkunena na bantu abanji ivyakukwafannya na malayizyo agha Yehova, po ulwitiko lwane lukubukilila ukughoma nkani.”
UKUMANYILA IBAYIBOLO PA TWEBENE
Ka ivintu ivyabuzimu ivi, vingabavwa buli-buli ukughomya ulwitiko lwinyu? (Ennya indime 15)
15. Ka ukumanyila Ibayibolo ukwa twebene kukughomya buli-buli ulwitiko lwitu? (Ennya sona ichituzi.)
15 Pali sona ichintu chimo cho chingaghomya ulwitiko lwitu: Ukumanyila Ibayibolo pa twebene. U Susan akanena ukuti vikumwavwa sana nanti asalila zila vyo akwiza pakumanyila. Akanena ukuti: “Pa Sabata nkumanyila inkani iya mu Ichitembe cha Mulindilili iya sabata yo yikwiza. Pa Mande na pa Chibili nkunozyekela inkomano izya mukasi mwa sabata. Amasiku gho ghasyalako, nkumanyila Ibayibolo pa nemwene.” Ichifukwa chakuti u Susan akukonka indondomeko yache yo apangite, vikumwavwa ukubukilila ukughomya ulwitiko lwache. U Irene, yo abombela kuhedikota yitu kwa myaka iyinji akanena ukuti nanti akumanyila ivya mabuchimi agha mu Bayibolo, vikumwavwa ukughomya ulwitiko lwache. Akanena ukuti: “Nkuswigha pakwennya mo u Yehova akukwanilisizya amabuchimi ghache na mutuntu utunandi bulo.”c
‘PAKUTI CHIKWIZA PAKUKWANILISIWA NALOLI’
16. Choni cho amazyu gho u Yehova akamubuzya u Habakuku ghali ni ching’anamulo kukwitu amasiku ghano? (Aba Hebeli 10.36, 37)
16 Ababombi bamo aba Yehova, balindilila kwa kabalilo akatali ubumalilo ubwa chisu ichi. Abantu bamo bakwinong’ona ukuti ubumalilo ubwa chisu ichi bukuchedwa, loli u Yehova akumanya mo ababombi bache bakuyivwila. Ennya vyo akamubuzya u Habakuku: ‘Pakuti ichisetuka [imboniwoni] ichi chikulindilila akabalilo kache akakusaliwa, sona chikuchimbilila kubumalilo bwache, chitakutamanta. Napo chingachedwa, bukilila ukulindilila! Pakuti chikwiza pakukwalinisiwa naloli. Te chichedwe!’ (Haba. 2.3) Ka vyo u Yehova akamubuzya u Habakuku, vikaba vyakuti angapindula navyo mwene? Pamo ka amazyu ghache ghali ni ching’anamulo chilichosi kukwitu amasiku ghano? U Yehova akamulamula u Pabuli ukuti asimbe amazyu agha ku Bakilisitu bo bakalindililagha ichisu ichipya. (Belenga Aba Hebeli 10.36, 37.) Naloli, tukusubila ukuti napo tunginong’ona ukuti vyo u Yehova atulayizizye ivyakuti inti ize amazye intamyo vikuchedwa ukukwanilisiwa, loli tukumanya ukuti ‘vikwiza pakukwanilisiwa naloli. Te vichedwe!’
17. Ka umuyemba yumo akabombezya buli-buli amazyu gho u Yehova akamubuzya u Habakuku?
17 Ababombi aba Yehova abinji balindilila kwa kabalilo akatali, ukulangizya ukuti bakwivwila ifundo iyakuti ‘bukilila ukulindilila.’ Bamo babomba bunubu kwa kabalilo akatali. Umwakufanikizya, u Louise yo akanda pakumubombela u Yehova mu 1939. Akanena ukuti: “Pakabalilo kala, nkinong’onagha ukuti Alamagedoni inti yize po tchili pakumalizya isukulu ku sekondale. Loli ivi vitakabombiwa. Kwa myaka iyinji, nagha ukuti ukubelenga inkani izya mu Bayibolo izya bantu bo bakalindililagha ukuti u Yehova akwanilisye vyo akabalayizya. Inkani izi zikanavwa ukuti nune mbukilile ukulindilila mupaka po u Yehova akwiza pakukwanilisya vyo atulayizizye. Nkabelenga ivyakukwafannya nu Nowa, u Abulahamu, u Jozefu na banji bo bakalindilila akabalilo akatali ukuti bapokele vyo u Yehova akabalayizya. Akabalilo kosi po nkusubila ukuti vyosi vyo u Yehova alayizizye vikwiza pakukwanilisiwa, vikunavwa sona vikwavwa abantu abanji ukuti bope basubilaghe ukuti ichisu ichipya chili papipi.” Abantu abinji bo bamubombela u Yehova kwa kabalilo akatali, bope bangitikizya ifundo iyi!
18. Ka ivipeliwa vingatwavwa buli-buli ukuti tughomye ulwitiko lwitu ulwakuti ichisu ichipya chikwiza pakubako?
18 Ubwanaloli bwakuti ichisu ichipya chichili chitizite. Loli za twinong’onelepo ivyakukwafannya ni vintu vyo vilipo ngati, intondwa, amakwi, ivinyamana na bantu abamwitu. Patalipo nu muntu yumo yo angakayikila ukuti ivintu ivi vilipo, napo pakabalilo kamo vitakabako. Pakabalilo aka viliko ichifukwa chakuti u Yehova weyo akavipela. (Ubwa. 1.1, 26, 27) U Chala witu alayizizye ukuti akwiza pakusinta ichisu chosi ichapasi ukuba chipya. Akwiza pakukwanilisya naloli ilayizyo ili. Muchisu ichipya, abantu bakwiza pakuhoboka nu bumi ubwiza kwa bwila na bwila. Pakabalilo kache ko u Chala asalite, tukusubila ukuti ichisu ichipya inti chize ngati mo akapelela ivintu vyosi vyo vilipo pakabalilo aka.—Yesa. 65.17; Ubuvu. 21.3, 4.
19. Ka mungaghomya buli-buli ulwitiko lwinyu?
19 Pakabalilo aka, mukulondiwa ukubomba chilichosi cho mungakwanisya ukuti mughomye ulwitiko lwinyu. Akabalilo kosi mupalizyanje isembe iya Yesu. Mwinong’onelaghepo pa maka gho u Yehova ali nagho. Akabalilo kosi mubombaghe ivintu ivya buzimu vyo vingabavwa ukupalamila kwa Yehova. Nanti mukubomba bunubu, vikwiza pakubavya “umwakuti ivintu vivyo mukulindilila nu lusubilo vikwanilisiwe.”—Hebe. 6.11, 12; Loma 5.5.
ULWIMBO 139 Mujiwone Kuti Muli mu Charu Chiphya
a Abantu abinji amasiku ghano, batakusubila ilayizyo ilya mu Bayibolo ilyakuti kukwiza ukuba ichisu ichipya. Bakwinong’ona ukuti vilota bulo pamo vyili. Loli tuli nu lusubilo ukuti ivintu vyosi vyo u Yehova atulayizizye vikwiza pakukwanilisiwa. Napo vili bunubu, loli tukubukilile ukughomya ulwitiko lwitu. Ka tungaghomya buli-buli ulwitiko lwitu? Inkani iyi inti yilingannye mo tungabombela.
b Amazina ghamo munkani iyi ghasinta.
c Inkani izinji zyo zikulingannya amabuchimi agha mu Bayibolo zikwayiwa mu Buku Lakupenjera Nkhani la Ŵakaboni ŵa Yehova pachigaba ichakuti “Uchimi.” Umwakufanikizya, ennya inkani iyakuti “Ivyo Yehova Wakuyowoya Vikufiskika” mu Ichitembe cha Mulindilili icha Chitumbuka icha Janiwale 1, 2008.