INKANI IYAKUMANYILA 52
Mwe Bayemba Abachilindu, Mwibikile Ivyakubomba Ukuti Mube mwe Bakolo Abakughoma Mwabuzimu
“Umwakuyana bulo, bope na bachi babo babanje ni nkalo inyiza, . . . sona babanje basubiliwa muvyosi.”—1 TIMO. 3.11.
ULWIMBO 133 Sopani Yehova mu Uwukirano
VYO INTI TUMANYILEa
1. Nkimba tukulondiwa ukubomba ichoni ukuti tube Bakilisitu abakughoma mwabuzimu?
TUKUSWIGHA sana ukwennya mo umwana akukulila nu kuba wachinyamata. Vikuboneka ukuti abana bakukula umwakusita ukubombapo zimo. Loli nanti tukulonda ukukonka ichifwanikizyo icha Yesu, tukulondiwa ukubombapo zimo.b (1 Koli. 13.11; Hebe. 6.1) Ukuti tukwanilisye ivi, tukulondiwa ukuba pabumanyani ubwiza nu Yehova. Tukulondiwa sona umuzimu wache ubuzelu ukuti ghutwavwe ukuba ni nkalo zyo zingamuhobosya u Chala, ukumanyila amaluso gho ghangatwavwa pa bumi bwitu sona ukwisengannya ubudindo bo tungize tube nabo muntazi.—Mbupi. 1.5.
2. Nkimba tukumanyilapo ichoni pa Ubwandilo 1.27, sona ka munkani iyi inti tunenezannye ichoni?
2 U Yehova akapela abantu ukuba mwanavuli pamo umukolo. (Belenga Ubwandilo 1.27.) Chipepe sana ukwennya ukuti umwanavuli nu mukolo bapambanite amaka, loli pali sona ivintu vyo bapambanite muzila izyamwabo. Umwakufwanikizya u Yehova akapela umwanavuli nu mukolo ukuti bakwanilisyanje amabudindo ghabo umwakuti bakulondiwa ukuba ni nkalo sona amaluso gho ghangabavwa ukukwanilisya ubudindo bwabo. (Ubwa. 2.18) Munkani iyi, inti twennye vyo umuyemba uwachilindu angabomba ukuti abe mukolo uwa Chikilisitu uwakughoma mwabuzimu. Munkani iyakukonkapo inti twize twennye vyo abakamu abachinyamata bangabomba.
MUBE NI NKALO ZYO ZIKUMUHOBOSYA U CHALA
Ukwinong’onelapo ivya bakolo abasubaliwa ngati u Labeka, u Esitele sona u Abigelo, kungabavwa ukuti mube mwe abakolo Abachikilisitu abakughoma mwabuzimu (Ennya indime 3-4)
3-4. Nkimba abayemba abachilindu bangavyagha kwiyi ivifwanikizyo ivyizya vyo bangamanyilako? (Ennya sona ichituzi.)
3 Ibayibolo likutambula abakolo abinji bo bakamughanagha u Yehova sona bakamubombelagha. (Ennya inkani iyakuti “Kasi Tingasambirako Vichi ku Ŵanakazi Awo Ŵakuzunulika mu Baibolo?” pa jw.org.) Abakolo aba bakaba ni nkalo zyo zyatambuliwa mumutu uwa nkani iyi, bakaba “ni nkalo inyiza” sona bakaba “basubiliwa muvintu vyosi.” Mwe bayemba abachilindu mungamanyilako sona ku bayemba abakughoma mwabuzimu bo chifwanikizyo ichiza muchipanga chinyu.
4 Mwe bayemba abachilindu, mwinong’onele ivya bayemba abakughoma mwabuzimu bo mubamenye aba chifwanikizyo ichiza bo mungamanyilako. Mwennye inkalo inyiza zyo bali nazyo; pisinda pache mwinong’onele mo numwe bulo mungalangizizya inkalo izi. Mundime izyakukonkapo, inti tunenezanye inkalo zitatu izyakulondiwa sana zyo umukolo uwakughoma mwabuzimu abaghiye ukuba nazgo.
5. Choni cho umukolo uwakughoma mwabuzimu akulondiwa ukuba wakwiyisya?
5 Ukwiyisya nkalo yakulondiwa sana kwa Mukilisitu uwakughoma mwabuzimu. Nanti umukolo wakwiyisya, akuba pabumanyani ubwiza nu Yehova na banji. (Yako. 4.6) Umwakufwanikizya, umukolo yo amughanite u Yehova, umwakwiyisya akukonka ubulongozi bo buli pa 1 Aba Kolinti 11.3, po u Yehova akulongosola yo amupiye ubudindo ubwakulongozya muchipanga sona mumbumba. Ilamulo ili likubomba umwakuyana bulo pa ndondomeko iya muchipanga na mumbumba.c
6. Nkimba abayemba abachilindu bangamanyilako ichoni kwa Labeka pa nkani iyakwiyisya?
6 Inong’onela ichifwanikizyo icha Labeka. Akaba umukolo uwamahala yo pa bumi bwache bosi akasalagha ivintu umwabujivu sona akamanyagha akabalilo akakubombela na mo angabombela. (Ubwa. 24.58; 27.5-17) Loli akaba umukolo uwamuchizi sona akaba wakwisengannya ukukonka ubulongozi. (Ubwa. 24.17, 18, 65) Nanti mwe bakwiyisya ngati we Labeka sona mukubavwa bo u Yehova abapiye ubudindo ubwakulongozya, mungaba ichifwanikizyo ichiza kwa aliwesi mumbumba yinyu na muchipanga.
7. Ka abayemba abachilindu bangamanyilako ichoni kwa Esitele pa nkani iyakulangizya umuchizi?
7 Umuchizi nkalo yimo yo Abakilisitu bosi abakughoma mwabuzimu bakulondiwa ukuba nayo. Ibayibolo likunena ukuti ‘amahala ghali na bo bali nu muchizi.’ (Mbupi. 11.2) U Esitele akaba nu muchizi sona akaba mubombi umusubaliwa uwa Chala. Ichifukwa chakuti akaba wamuchizi, akati aba muka mwene atakanda pakwighana. Akabalilo kosi akivwilagha ubulongozi ubwakufuma kwa muvyala wache u Modikayi nu kubukonka. (Este. 2.10, 20, 22) Numwe bulo mungalangizya umuchizi uwakuyana bulo nanti mukulondelezya ubulongozi ubwiza nu kubukonka.—Titi 2.3-5.
8. Ukuyana nu 1 Timoti 2.9, 10, ka ukwiyisya kungamwavwa buli-buli umuyemba ukusala ivintu umwamahala pa nkani iyakavwalile na kalukile akisisi?
8 U Esitele akalangizya sona umuchizi muzila iyamwabo. Akaba ‘uwakuboneka akiza sona uwakuyemba nkani,’ loli atakabombagha ivintu ivyakwilangizya umwakuti aliwesi amwennyanje. (Este. 2.7, 15) Ka abayemba Abachikilisitu bangapindula buli-buli ni chifwanikizyo icha Esitele? Izila yoka yili pa 1 Timoti 2.9, 10. (Belenga.) Umutumiwa u Pabuli akabapa ubulongozi abakolo Abachikilisitu ukuti bavwalaghe umwakwichindika nu mwamahala. Amazyu agha Chigiliki gho babombezizye apa, ghakulangizya ukuti umukolo Uwachikilitu abaghiye ukuvwara umwakwichindika nu kulangizya ukuti akuchindika inyinong’ono izya banji. Tukuhoboka sana numwe mwe bayemba bitu abaghaniwa Abachikilisitu mwe mukuyezya-yezya ukukonka ubulongozi ubu!
9. Nkimba tukumanyilako ichoni kwa Abigelo?
9 Ichililizi nkalo iyamwabo yo umuyemba Uwachikilisitu aliwesi uwakughoma mwabuzimu abaghiye ukulangizya. Nkimba ichililizi chochoni? Kokuba nu budindo ubwakumanya cho chiza na cho chibibi pisinda pache po ukusala ukubomba ichintu cho chiza. Inong’onela ichifwanikizyo icha Abigelo. Umulume wache akasala kabibi ivintu, vyo nge vikapangisya ukuti imbumba yache yosi yikomane ni ntamyo. Umwalubilo u Abigelo akabombapo zimo. Ichifukwa chakuti u Abigelo akasala akiza ivintu, vikavwa ukuti abamumbumba yache bapone. (1 Samu. 25.14-23, 32-35) Ichililizi chikutwavwa sona ukumanya akabalilo ko tunganena na ko tungikala myee. Sona chikutwavwa ukuti tubikagheko amahala ku vyo abamwitu bakubomba ukusita ukubapangisya ukuti biyipange inongwa.—1 Tesa. 4.11.
MUMANYILE AMALUSO GHO GHANGABAVWA PA BUMI BWINYU
Ka mungapindula buli-buli nanti mwamanyila ukubelenga nu kusimba akiza? (Ennya indime 11)
10-11. Ka mungapindula buli-buli sona abanji bangapindula buli-buli nanti mukubelenga nu kusimba akiza? (Ennya sona ichituzi.)
10 Umukolo Uwachikilisitu, abaghiye ukuba na maluso ghamo gho ghangamwavwa. Amaluso ghamo gho umulindu angamanyila kubwana ghangamwavwa ubumi bwache bosi. Ennya ivifwanikizyo vinandi bulo ivi.
11 Mumanyile ukubelenga nu kusimba akiza. Mukikalile aka bantu bamo bakwennya ukuti ukubelenga nu kusimba te maluso aghakulondiwa ukuti abakolo bamanyile. Napo vingaba bunubu, loli chiza sana sona chakulondiwa ukuti Umukilisitu aliwesi amanye ukubelenga nu kusimba akiza.d (1 Timo. 4.13) Napo ko mukwikala chingaba chakutamya, loli muyezye-yezye ukumanyila ukubelenga nu kusimba akiza. Ka mungapindula buli-buli? Amaluso agha ghangabavwa ukuti mwaghe indalama zyo mukulondiwa. Sona chingaba chipepe ukumanyila Ibayibolo nu kubamanyisya abanji. Ichakulondiwa nkani ukuchila pa vyosi, chakuti mukupalamila kwa Yehova po mukumayilla Amazyu ghache nu kwinong’onelapo.—Yoswa 1.8; 1 Timo. 4.15.
12. Nkimba pa Isya Mbupingamu 31.26 mukumanyilapo ichoni?
12 Mumanyile mo munganenezannya akiza na bantu. Chakulondiwa sana ukuti Umukilisitu anenezannyanje akiza na bantu. Umumanyili u Yakobo akutupa ubulongozi ubwiza ubwakuti: “Umuntu wesi ateghelezyanje tasi, loli atakachimbililaye pakunena.” (Yako. 1.19) Nanti mukuteghelezya nkani pa kabalilo ko abanji bakunena mukulangizya ukuti ‘mukubapasikizya.’ (1 Pita. 3.8) Nanti mutakwivwisya akiza vyo umuntu yo akunena akung’anamula pamo mo akwiyivwila, mungamulalusya amalalusyo umwamahala. Pisinda pache mwinong’onelepo tasi po muchili pakunena. (Mbupi. 15.28) Mwilalusye ukuti: ‘Ka vyo nkulonda pakunena vyabwanaloli sona vyakukazya? Nkimba vyamuchizi sona vyachisa?’ Mumanyileko ku bayemba abakughoma mwabuzimu bo bakuteghelezya akiza sona bakunena umwachisa. (Belenga Isya Mbupingamu 31.26.) Mwenelezyanje nkani vyo bakunena na mo bakunenela. Nanti mwamanyila akiza amaluso agha, vikwiza pakubavwa ukuti mube pabumanyani ubwiza na banji.
Umukolo yo amanyila mo angabombela imbombo izya panyumba, akuba umukolo umwiza sana mumbumba yache sona muchipanga (Ennya indime 13)
13. Ka mungamanyila buli-buli mo mungabombela imbombo izya panyumba (Ennya sona ichituzi.)?
13 Mumanyile mo mungabombela ivintu panyumba. Mumalo aghinji, abakolo bobo bakubomba nkani imbombo izya panyumba. Umama pamo umukulu wako bobo bangakwavwa ukumanya mo ungabombela akiza imbombo izya panyumba. Umuyemba yumo izina lyache u Cindy akanena ukuti: “Ichabupi choka ichapamwanya nkani cho umama akampa, chakuti ukubikapo umoyo pakubomba imbombo kukupangisya ukuti uhobokaghe. Ukumanyila amaluso ghamo ngati ukupiya, ukuyannya ivintu, ukusona sona ukughula ivintu, vyapangisya ukuti ubumi bwane bube bupepe sona vyanavwa ukuti mbombe ivyinji pakumubombela u Yehova. Umama akambuzya sona mo ningabombela pakupokelela abalendo, ivi vyanavwa ukuti imanyane na bakamu na bayemba abinji bo vifwanikizyo ivyiza vyo ningeghelelako.” (Mbupi. 31.15, 21, 22) Umukolo uwakulimbikila, uwakupokelela akiza abalendo, yo amanyiye mo angabombela akiza imbombo izya panyumba, akuba chabupi kwa aliwesi mumbumba yache sona muchipanga.—Mbupi. 31.13, 17, 27; Imbo. 16.15.
14. Nkimba mwamanyilako ichoni kwa Crystal, sona mukulondiwa ukubikapo umoyo pakubomba ichoni?
14 Mumanyile mo mungabombela ivintu pamweka. Chakulondiwa sana kwa Mukilisitu aliwesi uwakughoma mwabuzimu ukumanyila mo angabombela ivintu paweka. (Filipi 4.11) Umuyemba yumo izina lyache u Crystal akanena ukuti: “Pa kabalilo ko nkaba kusekondale, abapapi bane bakankazya ukuti isale ivimanyilo vyo vinganavwa pa bumi bwane. Ubaba wane akankazya ukuti imanyile ichimanyilo ichakusunga nu kubelengela indalama pa kampane, ichimanyilo ichi chikanavwa sana.” Ukumanyila bulo mo mungaghila indalama te chakukwana, loli mukulondiwa sona ukumanyila mo mungazibombezezya mwamahala umwakuti mutakakomannyanje indalama izyinji ukuchila zyo mukuzyagha. (Mbupi. 31.16, 18) Mubukilile ukubikako amahala pa vintu ivyabuzimu vyo mukulonda ukubomba umwakucheba ukuba ni ngongole zyo te zyakulondiwa sona ukwikutisiwa ni vintu vyo muli navyo pa bumi.—1 Timo. 6.8.
MWISENGANNYE MO MUNGIZE MWIKALILE KUNTAZI
15-16. Choni cho abayemba bo batasendizwe bapamwanya nkani? (Maliko 10.29, 30)
15 Nanti pa kabalilo aka mukuyezya-yezya ukuba ni nkalo zyo zikumuhobosya u Yehova sona mukumanyila amaluso gho ghangabavwa, vingabavwa ukuti musale akiza ivintu pa bumi bwinyu. Ennya ivifwanikizyo ivinandi bulo ivya mo mungabombela.
16 Mungasala ukuti mwikaleko akabalilo akatali ukusita ukusendwa. Ngati mo u Yesu akanenela, abakolo bamo bakusala ukuti batakasendwe napo chingaba chipala pakubomba bunubu ko bakwikala. (Mata. 19.10-12) Bamo batakusendwa pa vifukwa ivyakupambana-pambana. Mungaba bakusimikizya ukuti u Yehova nu Yesu batakubennya umwakupepuka abayemba Abachikilisitu bo batasendizwe. Pachisu chosi abayemba bo batasendizwe bakubomba ivyinji sana muchipanga. Ichifukwa chakuti bali nu lughano sona bakubapasikizya abanji, vikubavwa sana ukuti babe ngati bayemba na bamama kubakamu na bayemba abinji.—Belenga Maliko 10.29, 30; 1 Timo. 5.2.
17. Ka umuyemba uwachilindu angisengannya buli-buli ukuti ize abe mubombi uwakabalilo kosi?
17 Mungize mube mwe babombi abakabalilo kosi. Pachisu chosi ichapasi, abayemba Abachikilisitu bakubomba ivyinji sana pambombo iyakulumbilila. (Sali. 68.11) Ka pa kabalilo aka, mungisengannya ukuti mwize mube mwe balumbilili abakabalilo kosi? Mungize mube mwe mupayiniya uwakabalilo kosi, uwakwavwapo pa mbombo izya vyakuzenga-zenga pamo umubombi uwakabalilo kosi pa Beteli. Mwipute pa vyo mwibikila ukuti mubombe. Mwangalaghe na bo bakwanilisizye vyo mwibikila ukuti mubombe, sona mumanye vyo mukulondiwa ukubomba ukuti mukwanilisye ukuba mubombi uwa kabalilo kosi. Pisinda pache mupange indondomeko yo yingabavwa ukuti mukwanilisye vyo mukulonda ukubomba. Nanti mwaba mwe mupayiniya uwakabalilo kosi, vikwiza pakubavwa ukuti mube nu lusako ulwakubomba ivyinji pakumubombela u Yehova.
Nanti mukwinong’ona ivyakuti musendwe, mukulondiwa ukusala akiza umuntu uwakuti musendane nawe (Ennya indime 18)
18. Choni cho umuyemba akulondiwa ukusala akiza umwanavuli uwakusendana nawe? (Ennya sona ichituzi.)
18 Mungasala ukuti musendwe. Inkalo na maluso vyo twanenezannya, vingabavwa ukuti mwize mube mwe umuchi umwiza. Loli nanti mukulonda ukusendwa, mukulondiwa ukubikapo umoyo ukuti musale akiza umuntu uwakusendana nawe. Ichifukwa chakuti ichakusala ichi chakulondiwa sana cho mutasalitepo lumo pa bumi bwinyu. Mukumbukilaghe ukuti mukwiza ukuba pasi pa mwanavuli yo mwasala ukuti musendane nawe. (Loma 7.2; Efe. 5.23, 33) Pisinda pache mwilalusye ukuti: ‘Ka akuyezya ukwinong’ona nu kubomba ivintu ngati we Yesu? Nkimba akuyezya ukubika ivintu ivya pbumwene pabwandilo pa bumi bwache? Ka akuyezya ukusala ivintu umwamahala? Nkimba nanti ananga akwitikizya? Nkimba akubachindika abakolo? Ka anganavwa ukuti mbukilile ukuba pabumanyani ubwakughoma nu Yehova, ukumpa ivyakulondiwa pa bumi sona angaba umumanyani wane umwiza? Nkimba akukwanilisya akiza ubudindo bo ali nabo? Umwakufwanikizya, nkimba ali nu budindo buli muchipanga sona akubomba nabo buli-buli?’ (Luka 16.10; 1 Timo. 5.8) Napo vili bunubu, loli nanti mukulonda umwanavuli umwiza, numwe bulo mukulondiwa ukwisengannya ukuti mwize mube mwe umuchi umwiza.
19. Choni cho umuchi angaba wakuhoboka pakwitiziwa ukuti mwavwilizi uwa mulume wache?
19 Ibayibolo likunena ukuti umuchi umwiza ‘mwavwilizi’ uwa mulume wache, sona wakumwenelela. (Ubwa. 2.18) Nkimba ivi vikung’anamula ukuti umuchi te wakulondiwa nkani? Awee! Ubudindo ubwa muchi ngati mwavwilizi chintu chakuchindikiwa sana. Mukumbukilaghe ukuti mu Bayibolo u Yehova wepe akwitiziwa ukuti ‘mwavwilizi.’ (Sali. 54.4; Hebe. 13.6) Umuchi akuba mwavwilizi uwakwavwa naloli kwa mulume wache, nanti akabalilo kosi akumwavwa ukuti akwanilisye ivintu vyo asala mumbumba yabo. Sona ichifukwa chakuti umuchi amughanite u Yehova, akubomba ivintu vyo vingabavwa abanji ukuti bennyanje inkalo izyiza izya mulume wache. (Mbupi. 31.11, 12; 1 Timo. 3.11) Pa kabalilo aka, mungisengannya ukuti mwize mube mwe umuchi umwiza umwakubukilila ukumughana nkani u Yehova sona pakubavwa abanji mumbumba yinyu na muchipanga.
20. Nkimba vintu bulo vyo umama umwiza angabomba mumbumba yache?
20 Ungize ube we mama. Nanti wasendwa, uwe nu mulume wako mungize mube na bana. (Sali. 127.3) Cho chifukwa chamahala sana ukwinong’onelapo mo ungize ubombele ukuti wize ube we mama umwiza. Inkalo na maluso vyo twanenezannya munkani iyi, vikwiza pakubavwa nanti mwiza mwaba mwe umuchi nu mama. Nanti muli nu lughano, ichisa sona mwe bafisalyoyo, vikwiza pakubavwa ukuti mube mwe bakuhoboka mumbumba yinyu sona abana binyu bakwiza pakwiyivwa ukuti bakufighililiwa sona bakughaniwa.—Mbupi. 24.3.
Abayemba abachilindu abinji bo bamanyiye amasimbo sona bakubombezya imbombo ifundo zyo bakumanyila, bakuba Bakilisitu abakughoma mwabuzimu. (Ennya indime 21)
21. Nkimba tukwiyivwa buli-buli na bayemba abachilindu bo tuli nabo? (Ennya ichituzi icha pachifwambo.)
21 Tubaghanite sana mwe bayemba bitu pa vyosi vyo mukumubombela u Yehova na bantu bache. (Hebe. 6.10) Mubikepo umoyo ukuti mube ni nkalo izyakumuhobosya u Chala, amaluso gho ghangabavwa pa bumi bwinyu sona pakwisengannya ubudindo bo mungize mube nabo muntazi. Mwebayemba abachilindu mwe bapamwanya nkani mugulu ilya Yehova!
ULWIMBO 137 Ŵanakazi Ŵakugomezgeka, Ŵadumbu Ŵachikhristu
a Mwe bayemba bitu abaghaniwa abachilindu, mwe bapamwanya nkani kwa uswe muchipanga. Mungaba bakughoma mwabuzimu nanti mukuyezya-yezya ukuba ni nkalo izyakumuhobosya u Chala, ukumanyila amaluso gho ghangabavwa pa bumi bwinyu sona ukwisengannya ubudindo bo mungize mube nabo muntazi. Nanti mungabomba bunubu, mungize muhoboke na malusayo aminji gho ghakubapo ichifukwa chakumubombela u Yehova.
b AMAZYU GHO GHALONGOSOLIWA: Umuntu yumo yo akwanisya ukuba Mukilisitu uwakughoma mwabuzimu akabalilo kosi akulongoziwa nu muzimu uwa Chala, atakulongoziwa na mahala agha chisu ichi. Umukamu pamo umuyemba akukonka ichifwanikizyo icha Yesu, akubikapo umoyo pakubomba chilichosi cho angakwanisya ukuti abukilile ukuba pa bumanyani nu Yehova sona akulangizya ulughano ulwa kwiyipa ku banji.
d Ukuti mumanye ukulondiwa ukwa kubelenga, ennya inkani iyakuti, “Chifukwa Wuli Kuŵazga Nkhwakuzirwa Chomene kwa Ŵana?—Chigaŵa 1: Kuŵazga Panji Kuwonelera? Pa jw.org.