INKHANI IYAKUMANYILA 8
ULWIMBO 130 Gowokerani Ŵanyinu
Ka Tungamweghelela Bulibuli u Yehova pa Nkhani iya Kuhobokela?
“Mubaghiye muhobokelanaye ukuyana namumo u Mwene akabahobokelela.”—KOLO. 3.13.
IFUNDO INKHULU
Mu nkhani iyi, inthi tunenezannye ivinthu vyo tungabomba ukuti tumuhobokele umunthu yo atukalalizya.
1-2. (a) Nkhimba kabalilo buli ko chikuba chipala sana ukumuhobokela yumo? (b) Ka u Denise akalangizya bulibuli ukuti wakuhobokela?
KA VIKUBATAMYA ukuhobokela abanji? Swebinji vikututamya nanthi yumo anena pamo abomba ichinthu cho chatubaba. Napo vili bunubu, loli tungabahobokela abanji. Umwakufwanikizya, inong’onela vyo vikamuchitikila umuyemba yumo izina lyache u Denise,a yo akalangizya ukuti amuhobokela umunthu yumo ukufuma pasi pa moyo. Mu 2017, u Denise ni mbumba yache bakafuma pakwennya Ilikulu Ilya Bakaboni ba Yehova lyo bakaba ukuti bighula mwalunulu. Po bakaba muzila, udilayiva yumo igalimoto yache yikamupota po akabunkha igalimoto yabo. Ingozi iyi yikati yabombiwa, u Denise akazilika. Akati anyamuka akagha ukuti abana bache bavulaye sana sona umulume wache u Brian afuye. Pakuneneapo pa vyo vikabombiwa ivi, u Denise akati, “Vikambaba sana mumoyo sona nkhavulungana.” Pisinda pache umuyemba uyu akamanya ukuti udilayiva atakavulala napamopamo sona atakapasyanga, po akamulaba u Yehova ukuti pabe umutende.
2 Udilayiva uyu bakamupa inongwa iyakughogha. Nanthi basimikizya ukuti ali ni nongwa nge bakamwighalila mujele. Loli ikhoti likanena ukuti udilayiva uyu inthi apokele ichilango, ukuyana nu bukaboni bo u Denise inthi apeleke. U Denise akanena ukuti: “Pa kabalilo ko nkhalondiwanga ukunenapo, nkhiyivwa ngati ukuti yumo adumulannya isambo zyo bapinyite pa chilonda chane nu kubikapo imbeya iyinji.” Pakati pendapo amasabata ghanandi bulo, u Denise akabuka ku khoti nu kwisengannya ukuti aye apelekele ubukaboni ubwakukwafannya nu munthu yo akapangisya ukuti imbumba yache yipange ingozi. Nkhimba akaya anena ichoni? U Denise akamulaba umulongi ukuti amulangizye ichisa.b Akati amalizya bulo pakunena, vikamukwafya sana umulongi umwakuti amasozi ghakafuma. Umulongi akanena ukuti: “Ukwa myaka 25 yosi yo nabomba ngati mulongi, nthivuyepo yumo uwakuti anene ngati bunubu mukhoti muno. Nthivuyepo lumo umunthu yo akulonda ubutuli akundaba ukuti imulangizye ichisa umunthu yo ali ni nongwa. Amazyu aghalughano na ghakuhobokela ngati agha, nthaghivuyepo na lumolumo.”
3. Choni cho chikamupangisya u Denise ukuti abe wakuhobokela?
3 Choni cho chikamupangisya u Denise ukuti abe wakuhobokela? Umuyemba uyu akinong’onelaghapo mo u Yehova akuhobokelela. (Mika 7.18) Nanthi tukupalizya ukuhobokela ko u Yehova akutulangizya, inthi vitwavwe ukuti tubahobokelaghe abanji.
4. Nkhimba u Yehova akulonda ukuti tubombaghe choni? (Aba Efeso 4.32)
4 U Yehova akulonda ukuti tubahobokelaghe abanji ngati mo akutuhobokelela. (Belenga Aba Efeso 4.32.) Akulindilila ukuti inthi tube bakwisengannya ukubahobokela bo batukalalizya. (Sali. 86.5; Luka 17.4) Munkhani iyi, inthi twennye ivinthu vitatu vyo vingatwavwa ukuti tubahokelaghe abanji nu moyo ghosi.
MUTAKASULAGHE MO MUKWIYIVWILA
5. Ukuyana ni Isya Mbupingamu 12.18, ka tungiyivwa bulibuli nanthi umunthu atukalalizya?
5 Vingatubaba sana mumoyo ichifukwa cha vyo yumo anena pamo atubombela, nkhaninkhani nanthi umunthu uyo mumanyani witu pamo wa mumbumba yitu. (Sali. 55.12-14) Akabalilo kamo, ububavu bo tungiyivwa bungaba ngati ukuti umunthu atulasa. (Belenga Isya Mbupingamu 12.18.) Tungayezya ukuti ichinthu cho chabombiwa chimale bulo pamo ukusula bulo mo tukwiyivwila. Loli ukubomba bunubu vingaba ngati batulasa ni chipeni nu kuchileka papo. Umwakuyana bulo, vitangabombiwa ukuti twiyivwe akiza nanthi tukusula bulo mo tukwiyivwila.
6. Ka tukubomba bulibuli nanthi yumo atukalalizya?
6 Nanthi umunthu yumo atunangila, vikutukalalizya sana. Cho chifukwa Ibayibolo lyope likwitikizya ukuti tungakalala. Loli likutusoka ukuti tutakitikizye ukuti ukukalala kutulamulaghe. (Sali. 4.4; Efe. 4.26) Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti akabalilo akinji mo tukwiyivwila vingapangisya ukuti tubombe ivinthu muzila yimo. Nanthi umunthu atakukalala pipipipi vingapangisya ukuti ivinthu ivyiza vibombiwe. (Yako. 1.20) Tukumbukilaghe ukuti ukukalala kukubombiwa nanthi ichinthu chimo chatukalalizya, loli ukubukilila ukukalala chakusala cha aliwesi.
Ukukalala kukubombiwa nanthi ichinthu chimo chakukalalizya, loli ukubukilila ukukalala chakusala cha aliwesi
7. Nkhimba tungiyivwa sona muzila buli nanthi yumo atukalalizya?
7 Nanthi bamo batubombela ivinthu ivibibi vingatukalalizya sana. Umwakufwanikizya, umuyemba yumo izina lyache u Ann akanena ukuti: “Pa kabalilo ko nkhaba ne mwana umunandi, ubaba akamuleka umama nu kusenda umukolo yo akabombagha imbombo panyumba yitu. Nkhiyivwa ukuti banthagha. Bakati baba na bana, nkhiyivwa ukuti abana aba bingila mumalo mwane. Po nkhakulagha nkhinong’onagha ukuti te ne wakulondiwa.” Umuyemba yumo izina lyache u Georgette akalongosola mo akiyivwilagha po umulume wache akaleka ukuba musubaliwa, akati: “Tukaba pabumanyani ukufuma bulo ku bwana. Tukabombelagha poka ubupayiniya! Vikambaba sana.” Umuyemba yumo izina lyache u Naomi akanena ukuti: “Inthakinong’onelaghako ukuti umulume wane angankhalalizya. Cho chifukwa nkhati namanya ukuti umulume wane akwenelezya ivinthu ivyakusikula, nkhiyivwa ukuti nkhapusikiwa sona akanendagha pasi.”
8. (a) Nkhimba vifukwa buli vimo vyo vikutupangisya ukuti tubahobokelaghe abanji? (b) Ka tukupindula bulibuli nanthi tukubahobokela abanji? (Ennya ibokosi ilyakuti, “Ka Tungabomba Choni Nanthi Yumo Atukalalizya?”)
8 Ubwanaloli bwakuti tutangabakanizya abanji ukutunena pamo ukutubombela ivinthu vimo, loli tungayezya ukwikola. Sona akabalilo akinji izila inyiza sana iyakubombela bunubu, ko kubahobokela bulo. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti tumughanite u Yehova sona akulonda ukuti tuhobokelanaghe. Nanthi tungabukilila ukuba bakukalala sona tutakuhobokela abamwitu, chingaba chipepe ukuti tubombe ivinthu umwabupunganu sona tungivulazya. (Mbupi. 14.17, 29, 30) Ennya ichifwanikizyo icha muyemba yumo izina lyache u Christine. Akanena ukuti: “Nanthi nakalala, nthakumwemwetela nkhani. Ivi vikupangisya ukuti nthakasalaghe akiza vyo ningalya. Nthakughona umwakukwana, sona ichakutamya nkhani chakuti nkhupotwa ukwikola pakubomba ivinthu, ivi vikupangisya ukuti isendwa yane yitakendaghe akiza sona nthakuba pabumanyani ubwiza na banji.”
9. Choni cho tutakulondiwa ukusunga ichakusingo?
9 Napo umunthu yo atukalalizya atangabombapo zimo ukuti pabe sona umutende, loli uswe tungachepesya ubukali. Ka tungabomba bulibuli? U Georgette yo twamutambula kubwandilo, akati: “Napo vikansendela akabalilo akatali, loli nkhaleka ukusunga ichakusingo nu kumukalalila umulume wane uwakale. Ivi vikapangisya ukuti imbe nu mutende uwa mumoyo.” Nanthi tutakusunga ichakusingo, vikwavwa ukuti tufighilile umoyo witu umwakuti ghutakasungaghe ubukali. Sona vikutwavwa ukuti tuleke ukwinong’onela vyo umunthu atubombela nu kwanda sona ukuhoboka nu bumi. (Mbupi. 11.17) Nkhimba mungabomba ichoni nanthi vikubatamya ukumuhobokela yo abakalalizya?
MUMALANE NA MO MUKWIYIVWILA
10. Choni cho tukulondiwa akabalilo ukuti inyinong’ono zyitu zyikalane? (Ennya sona ivithuzi.)
10 Ka mungamalana bulibuli na mo mukwiyivwila? Mwibikile akabalilo ukuti umoyo winyu wikale tasi pasi. Umunthu yo avulala nkhani nu kupokela ubutuli ubwa chipatala, akulondiwa akabalilo akatali ukuti apole. Umwakuyana bulo, tukulondiwa akabalilo akatali ukuti inyinong’ono zyitu zyikalane po tuchili ukumuhobokela ukufuma pasi pa moyo yo atukalalizya.—Ndumbi. 3.3; 1 Pita. 1.22.
Umunthu yo avulala akulondiwa akabalilo nu kumupwelelela akiza ukuti apole, ivi viyanite bulo nanthi yumo atukalalizya (Ennya indime 10)
11. Ka ulwiputo lungabavwa bulibuli ukuti mubahobokelaghe abanji?
11 Mwipute kwa Yehova ukumulaba ukuti abavwe ukuti mubahobokelaghe abanji.c U Ann yo twamutambula kubwandilo, akalongosola mo ulwiputo lukamutulila. Akati: “Nkhamulaba u Yehova ukuti atuhobokele swebosi mumbumba yitu pa vinthu vyo tutakabomba akiza. Pisinda pache, nkhamusimbila ukalata ubaba nu mama umunandi nu kubabuzya ukuti nabahobokela.” U Ann akitikizya ukuti chitakaba chipepe ukubomba bunubu. Loli akanena ukuti: “Nkhaba nu lusubilo ukuti ichifukwa chakuyezya ukumweghelela u Yehova pa nkhani iyakuhobokela, vingapangisya ukuti ubaba nu mama umunandi bangize bamanyile ivyinji ivya Yehova.”
12. Choni cho tubaghiye ukumusubila u Yehova mumalo mwakusubalila mo tukwiyivwila? (Isya Mbupingamu 3.5, 6)
12 Mumusubilaghe nkhani u Yehova mumalo mwakusubila mo mukwiyivwila. (Belenga Isya Mbupingamu 3.5, 6) Akabalilo kosi u Yehova akumanya cho chiza nkhani kwa uswe. (Yesa. 55.8, 9) Sona atangatulaba ukuti tubombe ichinthu cho chingatuvulazya. Cho chifukwa tukupindula sana nanthi twabahobokela abanji. (Sali. 40.4; Yesa. 48.17, 18) Ubwanaloli bwakuti, nanthi tukusubila nkhani mo tukwiyivwila chingaba chakutamya ukuti tubahobokelaghe abanji. (Mbupi. 14.12; Yere. 17.9) U Naomi yo twamutambula kubwandilo akanena ukuti: “Pabwandilo, nkhiyivwanga ukuti nthangakwanisya ukumuhobokela umulume wane ichifukwa chakuti akenelezyanga ivinthu ivyakusikula. Nkhoghopagha ukuti angize ankhalalizye sona pamo ukuluvya mo nkhiyivwila pa vyo akabomba. Sona nkhamanya ukuti u Yehova akwivwisya mo nkhwiyivwila. Loli nkhazyaghannya ukuti ichifukwa chakuti u Yehova akwivwisya, vitakang’anamulagha ukuti akukolelana na vyo vyabombiwa. Akumanya akiza sana mo nkhwiyivwila sona ukuti vikusenda akabalilo ukuti niyivwe akiza, loli akulonda sona ukuti imbahobokelaghe bo bankhalalizya.”d
TWIYIVWANGE UMWAKWENELELA
13. Ukuyana na Aba Loma 12.18-21, nkhimba tukulondiwa ukubomba choni?
13 Tukulondiwa ukubomba ivyinji ukuchila ukuleka bulo ukunena vyo vikabombiwa, nanthi tukulonda ukumuhobokela ukufumila pasi pa moyo umunthu yo atukalalizya. Nanthi yo atukalalizya, mukamu pamo muyemba vyo tukulonda vyakuti tunyosezyepo umutende. (Mata. 5.23, 24) Tukusala ukuti tusinthannye ubukali ni chisa sona ukusunga ichakusingo nu kuhobokela. (Belenga Aba Loma 12.18-21; 1 Pita. 3.9) Choni cho chingatwavwa ukuti tubombe bunubu?
14. Nkhimba tukulondiwa ukubikapo umoyo pakubomba choni sona chifukwa buli?
14 Tukulondiwa ukuyezyayezya ukumwennya umunthu yo atukalalizya ngati mo u Yehova akumwenezya. U Yehova akusala ukuti ennyanje ivinthu ivyiza mu banthu. (2 Syambu. 16.9; Sali. 130.3) Nanthi tukubomba bunubu, tukwiza pakuvyagha vyo tukulonda ku banthu, vingaba vyiza pamo vibibi. Nanthi tukwennya ivinthu ivyiza vyo abanji bakubomba, inthi twennye ukuti chikuba chipepe sana ukubahobokela nanthi batunangila. Umwakufwanikizya, umukamu yumo izina lyache u Jarrod akati, “Chikuba chipepe sana ukumuhobokela umukamu yo ankhalalizya nanthi nkhuyanisya ivinthu vyo ananga ni vinthu vyo akubomba akiza.”
15. Choni cho chingaba chakwavwa sana ukumubuzya yo atunangila ukuti twamuhobokela?
15 Ichinthu ichamwabo ichakulondiwa sana cho tukulondiwa ukubomba chakuti tumubuzyanje yo atunangila ukuti twamuhobokela. Chifukwa buli? Ennya vyo u Naomi, yo twamutambula kubwandilo akabomba, akati: “Umulume wane akandalusya ukuti, ‘Nkhimba wahobokela?’ Pa kabalilo ko nkhalondagha ukwighula umulomo ukuti inene ukuti, ‘Inga nakuhobokela,’ nkhapotwa ukunena. Nkhazyaghannya ukuti nthamuhobokeye ukufuma pasi pa moyo. Akabalilo kakati kendapo, nkhaba ne wakwisengannya ukunena amazyu aghamaka aghakuti, ‘Nakuhobokela.’ Nthakasubilagha ukuti nanthi ningabomba bunubu, vingapangisya ukuti umulume wane afumye amasozi nu kunivwisya mo nkhiyivwilagha. Nkhati namuhobokela bulo, nkhanda sona ukumusubila umwakuti pa kabalilo aka mumanyani wane uwa pamoyo.”
16. Nkhimba mwamanyila choni pa nkhani iyakuhobokela?
16 U Yehova akulonda ukuti tuhobokelanaghe. (Kolo. 3.13) Napo vili bunubu, loli akabalilo kamo vingatutamya ukuti tubahobokele abanji. Tungabomba bunubu, nanthi tungayezyayezya ukuti tutakasule bulo mo tukwiyivwila nu kubikapo umoyo ukuti tumalane na mo tukwiyivwila. Ivi vingatwavwa ukuti twande pakwiyivwa akiza.—Ennya ibokosi ilyakuti, “Ivinthu Vitatu vyo Vingatwavwa Ukuti Tuhobokelaghe.”
MWINONG’ONELE MO MUNGAPINDULILA NANTHI MUKUBAHOBOKELA ABANJI
17. Choni cho tukulondiwa ukubahobokela abanji?
17 Tuli ni vifukwa ivyinji vyo vingatupangisya ukuti tuhobokelaghe. Za twennye vinandi bulo. Ichabwandilo, tukumweghelela nu kumuhobosya Ubaba witu uwachisa, u Yehova. (Luka 6.36) Ichabubili, tukulangizya ukuti tukupalizya sana ukuhobokela ko u Yehova akutulangizya umwachisa. (Mata. 6.12) Ichabutatu, tukuhoboka nu bumi ubwiza sona vikutwavwa ukuti ubumanyani bwitu bubukilile ukuba bwakughoma.
18-19. Choni cho chingabombiwa ichifukwa chakuti tukuhobokela?
18 Nanthi tukubahobokela abanji, tungasayiwa muzila yo tutinong’onelaghako. Umwakufwanikizya, ennya vyo vikabombiwa kwa Denise yo twamutambula kubwandilo. Napo pa kabalilo kala atakamanyagha vyo vingabombiwa, loli umunthu yo akapangisya ingozi, akinong’onagha ukuti inthi ighoghe ukuyana na mo inthi balongele inongwa yache. Loli u Denise akati amuhobokela, vikamukwafya sana umwakuti akanda pakumanyila Ibayibolo na Bakaboni ba Yehova.
19 Akabalilo kamo tungiyivwa ukuti ukumuhobokela umunthu chinthu chakutamya sana, loli ichinthu choka cho chakulondiwa sana ichakuti tungasayiwa nacho. (Mata. 5.7) Cho chifukwa, nge swebosi twabikapo umoyo pakumweghelela u Yehova pa nkhani iyakuhobokela.
ULWIMBO 125 “Mbakukondwa Awo Mbalusungu”
a Amazina ghamo ghasintha.
b Pa vinthu vimo, Umukilisitu aliwesi akulondiwa ukusala weka mo inthi abombele.
c Enelezya amavidiyo gho ghali pachigaba icha nyimbo aghakuti, “Tizikhululukirana,” “Gowokani na Mtima Wose,” sona “Tiŵeso Paubwezi” pa jw.org.
d Napo ukwenelezya ivinthu ivyakusikula bunazi sona kwakuvulazya, loli vitakumupa umunthu uwa musendwa yo atanangite ubwabuke ubwakuti angamazya isendwa ukuyana na vyo Amasimbo ghakunena.