Tuhobokaye nu Lusubilo lo Lutakutukozya Isoni

1. Choni cho tunganena ukuti vyo u bulahamu akasubilagha vikabombiwa naloli?

U YEHOVA akamulayizya umumanyani wache u Abulahamu ukuti amaluko ghosi pachisu ichapasi ghakwiza pakusayiwa ukwendela mumpapo yache. (Ubwa. 15.5; 22.18) Ichifukwa chakuti u Abulahamu akaba nu lwitiko ulwakughoma mwa Chala, akaba wakusimikizya ukuti vyosi vyo u Chala amulayizizye vikwiza pakukwanilisiwa. Napo vikaba bunubu, pa kabalilo ko u Abulahamu akaba ni myaka 100 sona umuchi wache 90, imbumba iyisubaliwa iyi yikaba ukuti yichili yite nu mwana. (Ubwa. 21.1-7) Ibayibolo likunena ukuti: “U Abulahamu akasubila nukulindilila, napapo patakabapo ni chifukwa ichakulindilila, po akaba we wise uwa inko inyinji ukuyana na Masimbo.” (Loma 4.18) Mukumanya ukuti vyo u Abulahamu akasubilagha vikakwanilisiwa naloli. Akiza aba we baba uwa Izeki yo akamulindilila kwakabalilo akatali. Choni cho u Abulahamu akaba nu lusubilo ukuti u Yehova akwiza pakukwanilisya vyo akamulayizya?

2. Choni cho u Abulahamu akaba wakusimikizya ukuti u Yehova akwiza pakubomba vyo akamulayizya?

² Ichifukwa chakuti u Abulahamu akaba pabumanyani ubwakughoma nu Yehova, “akasubila ukuti u Chala akwiza pakubomba zizyo akalayizya.” (Loma 4.21) U Abulahamu akamusubilagha u Yehova, pachifukwa icha lwitiko lwache u Chala akamunena ukuti akaba mugholosu. (Yako. 2.23) Ngati mo pakulangizizya pa Aba Loma 4.18, u Abulahamu akaba nu lwitiko nu lusubilo. Pa kabalilo aka za twennye vyo umutumiwa u Pabuli akanena pa nkani iya lusubilo ngati mo ichaputala 5 icha Aba Loma chikunenela.

3. Nkimba u Pabuli akalongosola buli-buli ivya lusubilo?

³ U Pabuli akalongosola ichifukwa cho tungasimikizya ukuti “ulusubilo ulu lutakutukozya isoni.” (Loma 5.5) Akutwavwa sona ukwivwisya mo tungabombela ukuti ulusubilo lwitu lube lwakughoma. Po tukunenezannya Aba Loma 5.1-5, inong’onela mo ulusubilo lwinyu ulwa vintu ivyamuntazi lukughomela po akabalilo kendapo. Pa kabalilo ko tukunenezannya, inti twennye sona mo mungabombela ukuti mughomye nkani ulusubilo lwinyu ukuchila mo lubeleye pa kabalilo aka. Ichabwandilo, za twennye ulusubilo ulwa buchindamu lo u Pabuli akanena ukuti lutakutukozya isoni.

ULUSUBILO LYITU ULWA BUCHINDAMU

4. Nkimba twanenezannya ichoni pa Aba Loma 5.1, 2?

⁴ Belenga Aba Loma 5.1, 2. U Pabuli akachisimbila ichipanga icha ku Loma amazyu agha. Abakamu na bayemba kuchipanga ichi bakaba ukuti bamanyila ivya Yehova nu Yesu, bakaba nu lwitiko sona bakaba ukuti basinta nu kuba Bakilisitu. Cho chifukwa u Chala akanena ukuti bakaba “bantu bagholosu pamaso pa Chala ukwendela mu lwitiko,” sona akabapakazya nu muzimu wache umuzelu. Ivi vikapangisya ukuti babe nu lusubilo ulwiza sana.

5. Nkimba Abakilisitu abapakaziwa bali nu lusubilo buli?

⁵ Pisinda pache u Pabuli akabasimbila Abakilisitu abapakaziwa aba ku Efeso ivya lusubilo lo u Chala akabapa. Bakalondiwanga ukuti bize bapokele “ulusubilo, lulo u Chala akabitizizya.” (Efe. 1.18) Sona u Pabuli akabasimikizya Abakolosi ukuti vyo bakusubila vikwiza pakubombiwa naloli. Apa akanenagha ivintu “vivyo visungiwe akiza nkani kumwanya.” (Kolo. 1.4, 5) Ulusubilo ulwa Bakilisitu abapakaziwa lwakuti bakuzyukila kumwanya ko bakuya pakulaghila poka nu Kilisitu sona bakuba nu bumi ubwa bwila na bwila.​—1 Tesa. 4.13-17; Ubuvu. 20.6.

6. Nkimba umukamu yumo umupakaziwa akanena ichoni ivya lusubilo lwache?

⁶ Abakilisitu abapakaziwa, bakupalizya sana ulusubilo lo bali nalo. Umukamu u Frederick Franz, akanena ukufumila pasi pa moyo mo akwiyivwila ichifukwa cha lusubilo lo ali nalo akati: “Ivintu vyo tukusubila vikwiza pakubombiwa naloli, sona aliwesi uwa uswe yo wa 144,000 akwiza pakupokela vyo u Chala atulayizizye. Amalusayo gho tukwiza pakupokela ghiza sana ukuchila chilichosi cho tuli nacho.” Umukamu Franz ati amubombela u Chala umwabusubaliwa ukwa myaka iyinji, mu 1991 akasimikizya ukuti: “Tuchili tukulwennya ulusubilo lwitu ukuba lwapamwanya sana. . . . Tukupalizya sana vyosi ivi napo tungalindilila kwakabalilo akatali. Swe bakwisengannya ukulindilila ivintu ivi, napo pangasenda imyaka amamiliyoni aminji. Pa kabalilo aka nkupalizya sana ulusubilo lo ndi nalo ukuchila kwisinda kosi uku.”

7-8. Nkimba swebinji tuli nu lusubilo buli? (Aba Loma 8.20, 21)

⁷ Abantu abinji bo bakumwiputa u Yehova amasiku ghano, bali nu lusubilo ulwakupambanako na ulu. Abene bali nu lusubilo ngati lo u Abulahamu akaba nalo ulwakwiza pakwikala nu bumi ubwa bwila na bwila pachisu ichapasi, pasi pa Bumwene ubwa Chala. (Hebe. 11.8-10, 13) U Pabuli akasimba ivya buchindamu bo abantu bo bali nu lusibilo ulu bakulindilila. (Belenga Aba Loma 8.20, 21.) Mukati mwamanyila akabwandilo ivintu vyo Ibayibolo lilayizizye ivyamuntazi, ka mukahoboka nkani ni layizyo buli? Nkimba lilayizyo ilyakuti mukwiza pakuba bakufikapo umwakuti mutakwiza pakuba sona batulanongwa? Pamo ka mukahoboka ni layizyo ilyakuti abakamu binyu bakwiza pakuzyuka nu kuba sona nu bumi mupaladayiso pachisu ichapasi? Ichifukwa icha lusubilo lo u Chala abapiye, muli ni vifukwa ivyiza ivyakulindilila ukuti ivintu vyo abalayizizye vikwiza pakubombiwa naloli.”

⁸ Tuli nu lusubilo ulwa buchindamu lo lukutupangisya ukuti tube ni vifukwa ivyakuti tuhobokelaghe, kali tukulindilila ukuti tukwiza pakwikala nu bumi ubwa bwila na bwila kumwanya pamo pachisu ichapasi. Sona ulusubilo lwitu lukubukilila ukuba lwakughoma. Pisinda pache u Pabuli akalongosola mo tungabombela. Za twennye vyo akasimba ivya lusubilo lwitu. Amazyu gho akasimba ghangatwavwa ukuti tube nu lusubilo ukuti ivintu vyo tukusubila vikwiza pakubombiwa naloli.

MO ULUSUBILO LWITU LUNGAKULILA

9-10. Ukuyana na vyo u Pabuli akanena, ka Abakilisitu bakulindilila ichoni? (Aba Loma 5.3) (Ennya sona ivituzi.)

⁹ Belenga Aba Loma 5.3. U Pabuli akanena ukuti nanti tukukomana na mayimba po ulusubilo lwitu lukughoma nkani. Ivi vingaboneka ukuti vyakuswighisya. Ubwanaloli bwache bwakuti bosi bo bakumukonka u Kilisitu bangalindilila ukuti bangakomana na mayimba. Inong’onela ichifwanikizyo icha Pabuli. Akababuzya bo bakikalagha ku Tesalonika ukuti: “Pakuti bo tuchili tuli poka namwe, tukababuzizya zila ukuti tukwiza pakuvwimiwa. Pakuti naloli muzimenye ukuti tukavwimiwa nkani.” (1 Tesa. 3.4) Sona akabasimbila bo bakikalagha ku Kolinti ukuti: “Ilelo bakamu bitu, tukulonda ukuti mumanye intamyo zizyo tukakomana nazyo . . . Umwakuti tutakaba nu lusubilo ulwakuti tungaba nu bumi.”​—2 Koli. 1.8; 11.23-27.

¹⁰ Amasiku ghano, bope Abakilisitu bakulindilila ukuti bangakomana ni ntamyo. (2 Timo. 3.12) Nkimba mwakomanapo na mayimba ghamo ichifukwa chakuti mwaba nu lwitiko mwa Yesu sona mwanda pakumukonka? Lumo vingabombiwa ukuti abamanyani na bakamu binyu bakubasusya. Vingabombiwa ukuti bandite pakubabombela ivintu umwankaza. Ka ukuba musubaliwa pa vintu vyose kwapangisya ukuti mwande pakukomana ni ntamyo kumbombo? (Hebe. 13.18) Nkimba mwakomanapo namayimba ichifukwa chakuti iboma likabakanizya po mukalumbililagha ivya lusubilo lyinyu ku banji? Napo tungakomana ni ntamyo izyakupambana-pambana, loli u Pabuli akanena ukuti tuhobokaghe. Chifukwa buli?

11. Choni cho tukulondiwa ukuba bakwisengannya ukujimba ku ntamyo yiliyosi?

¹¹ Tungaba bakuhoboka napo tukukomana ni ntamyo ichifukwa vikutwavwa ukuti tube ni nkalo yimo iyakulondiwa sana. Ngati mo pakunenela pa Aba Loma 5.3, ukuti “amayimba ghakumumanyizya umuntu pakuba mufisalyoyo.” Abakilisitu bosi bakukomana ni ntamyo. Cho chifukwa tukulondiwa ukuba bakwisengannya ukujimba ku ntamyo yiliyosi yo tungakomana nayo. Tukwiza pakupokela amalusayo gho tukusubila nanti tukujimba sona tukubukilila ukumubombela u Yehova. Tutakulonda ukuba ngati mbeyu yo yikawila pilyalabwe muchifwanikizyo cho u Yesu akanena. Abantu bo bali ngati mbeyu, pabwandilo bakupokela amazyu loli “nanti intamyo pamo ukuvwimiwa kwafika pachifukwa icha mazyu, bakuwa umwalubilo-lubilo.” (Mata. 13.5, 6, 20, 21) Ubwanaloli bwakuti nanti bakutususya pamo tukukomana ni ntamyo vitakuhobosya, loli tukupindula sana nanti twajimba nu kubukilila ukumubombela u Yehova. Ka tukupindula buli-buli?

12. Ka tukupindula buli-buli nanti tukujimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo?

¹² Umumanyili u Yahobo akanena mo tukupindulila nanti tukujimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo. Akasimba ukuti: “Loli ubufisalyoyo bwinyu bubombaye imbombo yache umwakuti mubanje bantu abakuzi mubuzimu, na bakufikapo, sona na basita ukusobelwapo nachimo-chimo.” (Yako. 1.2-4) Apa u Yakobo akanena ukuti ukujimba kuli ni mbombo iyakuti kubombe. Kungabavwa ukuti mube ni nkalo izyiza sana ngati ubufisalyoyo, ulwitiko sona ukumusubila nkani u Chala. Nanti tukujimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo, tukupindula sana muzila iyamwabo.

13-14. Choni cho chingabombiwa nanti tukujimba sona vikulemelelana buli-buli nu lusubilo? (Aba Loma 5.4)

¹³ Belenga Aba Loma 5.4. U Pabuli akanena ukuti ukujimba kukumwavwa umuntu ukuba ni “nkalo inyiza.” Nanti mukujimba mungapangisya ukuti u Yehova ahoboke. Loli ivi vitakung’anamula ukuti u Yehova akuhoboka nanti mukukomana ni njelo pamo intamyo. U Chala akubohoka sana ichifukwa chakuti mukubukilila ukuba basubaliwa po mukujimba. Chakukazya sana pakumanya kuti nanti tukujimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo, vikupangisya ukuti u Yehova ahoboke!​—Sali. 5.12.

¹⁴ Mukumbukilaghe ukuti u Abulahamu akakomana ni njelo inyinji sona akajimba nu kubukilila ukuba musubaliwa, vikapangisya ukuti u Yehova ahobokaghe nawe nkani. U Yehova akamwennya u Abulahamu ukuti mumanyani wache sona mugholosu. (Ubwa. 15.6; Loma 4.13, 22) Nuswe bulo u Yehova angatwennya umwakuyana bulo. U Yehova atakuhoboka nuswe ichifukwa cha vyo tukubomba pakumubombela pamo ko tukumubombela. Loli u Yehova akuhoboka nuswe nanti tukubukilila ukuba basubaliwa napo tukukomana ni njelo. Vite ni mbombo ukuti kwali tuli ni myaka yilinga, ivintu vili buli-buli pa bumi bwitu pamo tuli nu budindo buli, swebosi tungajimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo. Ka pa kabalilo aka mukujimba ku ntamyo yimo sona mukubukilila ukuba basubaliwa kwa Yehova? Nanti vili bunubu, mukumbukilaghe ukuti u Yehova akuhoboka numwe. Nanti twamanya ukuti u Chala akuhoboka nuswe, ulusubilo lwitu ulwa vintu ivyamuntazi lukuba lwabwanaloli kwa uswe.

TUBE NU LUSUBILO ULWAKUGHOMA

15. Nkimba pa Aba Loma 5.2 u Pabuli akanena ichoni sona bamo bangalalusya ilalusyo buli?

¹⁵ Ngati mo u Pabuli akalongosolela, u Yehova akuboboka nuswe nanti tukuba basubaliwa kukwache sona tukujimba ku ntamyo zyo tukukomana nazyo. Pa kabalilo aka za twennye vyo u Pabuli akabukilila ukunena po akanena ukuti: “Inkalo inyiza [yikumwavwa] umuntu pakuba nu lusubilo. Ulusubilo ulu lutakukozya isoni.” (Loma 5.4, 5) Amazyu agha ghangabavulungannya bamo. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti pa Aba Loma 5.2, u Pabuli akanena kale ukuti bakaba nu lusubilo, “lulo lusubilo ulwa buchindamu ubwa Chala.” Bamo bangalalusya ukuti, ‘Nanti Abakilisitu bakaba kale nu lusubilo, choni cho u Pabuli akatambula sona ulusubilo pisinda pache?’

16. Ka ulusubilo lukwanda ukukula buli-buli mwa muntu? (Ennya sona ivituzi.)

¹⁶ Tungivwisya vyo u Pabuli akang’anamulagha nanti akabalilo kosi tukukumbukila ukuti ulusubilo chintu chimo cho chingakula. Umwakufwanikizya: Ka mukukumbukila mo mukiyivwila po mukivwa akabwandilo ivya lusubilo ulwiza lo lukwayiwa mu Mazyu agha Chala? Pa kabalilo ko mukivwanga akabwandilo ifundo iyakuti mukwiza pakwikala mupaladayiso pachisu ichapasi ukwa bwila na bwila, mubaghiye ukuti mukinong’ona ukuti ivintu ivi vyiza loli mutakasubila ukuti vingabombiwa naloli. Loli umwapanandi na panandi mukati mwanda pakumanyila ivyinji ivyakukwafannya nu Yehova sona amalayizyo gho ghali mu Bayibolo, mukanda ukusubila ukuti vyo mukusubila vikwiza pakubombiwa naloli.

17. Ka ulusubilo lwinyu lwabukilila buli-buli ukukula mukati mwiyipa nu koziwa?

¹⁷ Napo mungaba ukuti mwiyipa nu koziwa, ulusubilo lwinyu lungabukilila ukukula po mubukilile ukumanyila ivya Yehova nu kubukilila ukumughana. Nanti mungabomba bunubu, vingabavwa ukuti mu ghomye ulusubilo lyinyu pa vintu vyo mukusubila. (Hebe. 5.13–6.1) Pamo mukakomana na vyo vikutambuliwa pa Aba Loma 5.2-4. Mubaghiye ukuti mukakomana na mayimba aghakupambana-pambana loli mukabukilila ukujimba sona u Yehova akalangizya ukuti akuhoboka numwe. Ichifukwa chakuti mwamanya ukuti u Chala abaghanite sona akuhoboka numwe, pa kabalilo aka muli ni vifukwa ivyiza ivyakulindilila ukupokela ivintu vyo abalayizizye. Tukusubila ukuti pa kabalilo aka, ulusubilo lwinyu lwaghoma nkani ukuchila mo lukabela kwisinda. Pamweka mukanda ukusubila ukuti ivintu ivi vikwiza pakubombiwa. Tutakukayikila ukuti vikubakwafya sana. Sona ivi vikakwafya ichintu chilichosi pa bumi bwinyu, vikasinta mo mukubombela ivintu ni mbumba yinyu, mo mukusalila ivintu na mo mukubombela na kabalilo kinyu.

18. Nkimba u Yehova atulayizizye ichoni?

¹⁸ Umutumiwa akongelezyapo ifundo iyakulondiwa sana pa nkani iya lusubilo ni vintu vyo umuntu angavyagha nanti u Chala akuhoboka nawe. Akubasimikizya ukuti ivintu vyo mukusubila vikwiza pakubombiwa naloli. Choni cho mungasubila? U Pabuli akongelezyapo ivya lusubilo lo u Chala abalayizizye Abakilisitu po akanena ukuti: “Ulusubilo ulu lutakutukozya isoni, ichifukwa u Chala pakwendela mu muzimu umuzelu, yuyo akatupa, akizuzya amoyo ghitu nu lughano lwache.” (Loma 5.5) Muli ni vifukwa ivyakukwana ivyakusubila ukuti vyo u Yehova abalayizizye akwiza pakubapa.

19. Nkimba mungasimikizya ichoni ivya lusubilo lwinyu?

¹⁹ Inong’onela vyo u Yehova akamulayizya u Abulahamu sona ichifukwa cho akahobokagha nawe nu kumwennya ukuti mumanyani wache. Ivintu vyo u Abulahamu akalindililagha vikabombiwa naloli. Ibayibolo likunena ukuti: “U Abulahamu alindilila mubufisalyoyo, pisinda pache akanda pakupokela zizyo u Chala akamulayizya.” (Hebe. 6.15; 11.9, 18; Loma 4.20-22) Napo akalindilila akabalilo akatali, loli atakakalala. Numwe bulo mukulondiwa ukubukilila ukuba basubaliwa po mukwiza pakupokela vyo u Chala abalayizizye. Muli ni vifukwa ivyinji ivyakuhobokela, ichifukwa mukumanya ukuti vyo mukusubila vikwiza pakubombiwa naloli sona mutakwiza pakukoziwa isoni! (Loma 12.12) U Pabuli akasimba ukuti: ‘Umwenecho u Chala yuyo akutupa ulusubilo, abizuzye nu lusekelo, sona nu mutende ukwendela mukusubila kwinyu mumwache, umwakuti ulusubilo lwinyu lwendelelaye pakukula na maka agha muzimu umuzelu.’​—Loma 15.13.