Ngano Nzambi ni nani?

1, 2. Ntia biyuvu tuvulu tiyulaka?

BALA ba fioti biyuvu biabingi bayulaka. Bu babahanaka mvutu, mbo bayulaka: “Mu bungu dia nti?” Bu bayelaka mu ba bangurila, mbo bavutu yula: “Kâ mu bungu dia nti?”

² Beto bansoni biyuvu tutiyulaka, ntiana: “Nti nidia? Nti nilwata? Nti nisumba?” Biyuvu biakaka mpe tutiyulaka mu bungu dia luzingu na mu bungu dia bilumbu bita kwiza. Bu tulembo bakaka mvutu, bika tuvulu bikaka mu yula.

3. Mu bungu dia nti bantu babingi balembo yurilaka biyuvu biawu?

³ Ngano Bibila mvutu dihanaka mu biyuvu bia nguri bi tutiyulaka? Bantu babingi basingasaka wo. Kâ babanzaka ti mvutu zo mpasi zena mu bakula. Bakaka babanzaka ti milongi na mfumu za mabundu kwa zizebi mvutu zo. Bakaka mpe nsoni zawu bamonaka mu yula. Ngano bwe mwinaka wo?

4, 5. Ngano ntia biyuvu bantu bavulu tiyulaka? Mu bungu dia nti fweti tatamana mu dinga mvutu?

⁴ Zololo wazaba mvutu za biyuvu ebi: “Mu bungu dia nti twe ha mutoto nsi? Bu tufwaka kwe tukwendaka? Nzambi bwe kena?” Yezu, Mulongi wuyôkele milongi miamiansoni, watâ ti: “Tatamaneno mu lomba, mbo baluhana. Tatamaneno mu dinga, mbo lubaka.” (Matie 7:7, NWT) Buna, tatamana mu dinga na tii mbo baka mvutu za matieleka.

⁵ Wamana “tatamana mu dinga” mvutu, mbo baka zo mu kati dia Bibila. (Bingana 2:1-5) Mvutu zango ka zena mpasi ko mu bakula. Misamu mi longoka mbo mitomo ku tâ nsayi, mpe mbo mikuhana vuvu tia mbote mu bungu dia bilumbu bita kwiza. Bwawu bu, tazonzeleno tiyuvu ti tiyulaka bantu babingi.

NGANO NZAMBI BETO KAFWILAKA TIARI?

6. Mu bungu dia nti bantu babingi babanzaka ti Nzambi ka bafwilaka tiari ko?

⁶ Bantu babingi babanzaka ti Nzambi ka bafwilaka tiari ko. Bantu bango ebu bamonaka: “Tala ti Nzambi beto kafwilaka tiari, nza mbo yaketi bâ ya toma.” Ku mahata mamansoni bantu fwa bata fwa, bimbevo biabingi, mpasi za mpila na mpila na mizingu. Bantu bakaka batiyulaka ti: “Mu bungu dia nti Nzambi kalembo katurilaka mpasi tala ti beto kafwilaka tiari?”

7. (a) Mu bungu dia nti bantu bakaka babanzaka ti Nzambi mutima ngolo we nandi? (b) Mpasi bu zibwaka, mu bungu dia nti tulendi lembo kwikisila Nzambi misamu?

⁷ Ntangu zakaka, mfumu za mabundu zinataka bantu bakwikila ti Nzambi mutima ngolo we nandi. Mpasi bu zibwaka, mbo batâka ti, miamiansoni Nzambi wayaka mio. Bu tomo tala, Nzambi bakwikisilaka misamu, kâ Bibila ditele ti kani kabwe, Nzambi katulumunaka mpasi zeto ko. Zaki 1:13 yisongele ti Nzambi katontaka bantu ko mu misamu mia mbi. Verse yo yitele ti: ‘Muntu, mu kati dia ntontolo, ka tandi ti: ‘Nzambi takuntonta.’ Bungu Nzambi ka lendi â tonto kwa mbi ko (kota mu ntontolo ko); Yandi mpe ka tontaka muntu ko.’ Ni mu zolo tâ ti, Nzambi ka kabikisaka mpasi zeto ko, kâ ka Yandi â ko mpe tulumunaka zo peleko ka Yandi â ko tumwisaka mpasi.​—Tanga Yobe 34:10, 12.

8, 9. Misamu bu mitubwilaka, mu bungu dia nti tufweti lembo mia kwikisilaka Nzambi? Hana tifwani.

⁸ Tabongeno tifwani: Ntwenia mosi yibâka kwe bibuti biandi. Tata’andi tomono mu zolo mpe wamulongesa mu bongaka nzengolo za mbote. Bu kakuriri, kariri mu tumama, mpe dingiri mu duka ku nzo ya tata na mama. Bu kayirikiri misamu mia mbi, bwabane na mpasi za zinene. Ngano mpasi zandi tata’andi tulumuni zo? Ngano tata bubi kasa bu kamubika kabonga nzengolo zandi? Kâni! (Like 15:11-13) Bantu bakaka babika mu tumama kwe Nzambi mpe bayirika misamu mia mbi. Nzambi wababika babonga nzengolo zawu. Ntiangu, mpasi bu zitulaka, fweti bambukaka ti, ka Nzambi â ko tulumunaka zo. Bubi bwena mu mukwikisila misamu.

⁹ Mu bungu dia nti Nzambi keka lembo katurila mpasi? Yandi beni zebi. Mu timoko tia 11, mbo longoka mitele Bibila mu musamu wo. Lendi ba na lukwikulu ti Nzambi beto kazololo. Mpe bu tubwilaka misamu, ka Yandi â ko wayaka mio. Ni Yandi kwa lendi katula mpasi zeto.​—Izaya 33:2.

10. Mu bungu dia nti tulendi kwikila ti Nzambi mbo kakatula mbi?

¹⁰ Nzambi wa santu wena. (Izaya 6:3) Misamu miamiansoni mi kayirikaka mia verela miena, mpe mia mbote miena. Tulendi mu sila vuvu. Kâ beto, ka twena ntiana Nzambi ko. Ntangu zakaka mbo tuyirikaka misamu mia mbi. Mfumu ya politike ya sungama mpe, ka yilendi â katula mpasi ko. Ka kwena muntu wuyôkele Nzambi mu ngolo ko. Nzambi lendi katula mbi mankululu; mbo kayirika wo mpe. Nzambi mbo kazimbakasa mpasi zazansoni.​—Tanga Mikunga 37:9-11.

NZAMBI BWE KAMONAKA, BANTU BU BABÂKA MU MPASI?

11. Bu monaka mpasi, Nzambi bwe kamonaka?

¹¹ Nzambi bu kamonaka misamu mia mu nza peleko mpasi zaku, bwe kamonaka? Bibila ditele ti Nzambi “zololo buderede.” (Mikunga 37:28) Misamu mia mbote na mia mbi mfunu mie kwe Yandi. Ka zololo â ko kamonaka bantu mu mpasi. Mu ntangu ya ntama, bu kamona nza ya fuluka mu mbi, Nzambi wamona mpasi ku mutima. (Mbatukulu 6:5, 6) Nzambi ka sobaka ko. (Malaki 3:6) Bibila ditele ti Nzambi beto kafwilaka tiari.​—Tanga 1 Piere 5:7.

12, 13. (a) Mu bungu dia nti tuzoloko bampwanazaneto? Mpe bu babwilaka misamu mia mpasi, bwe tumonaka ku mutima? (b) Mu bungu dia nti tulendi kwikila ti Nzambi mbo kakatula mpasi na kondo kwa buderede?

¹² Bibila ditele ti Nzambi wasala muntu mu tifwani tiandi. (Mbatukulu 1:26) Wuzololo tâ ti bifu bia mbote bimosi bie neto na Yandi. Bantu bu babâka mu mpasi, tala ti mpasi monaka ku mutima, ba na vuvu ti Nzambi mpasi zingi kamonaka! Bwe tulendi wakwikila?

¹³ Bibila dilongele ti: ‘Nzambi nkwa luzolo.’ (1 Za 4:8) Miamiansoni mu luzolo kayirikilaka mio. Tala ti bantu tuzoloko, ni mu bungu ti Nzambi beto kazololo. Wamana ba na lenda dia katula mpasi na kondo kwa buderede, mbo yirika wo mu bungu ti bantu ba zololo. Nzambi lenda dio die nandi. Mu bungu ti beto kazololo, mbo kayirika wo! Makani ma Nzambi ma bazonzele ha mbatukulu ya buku di mbo malungana. Lendi wa kwikila! Mu kwikila makani mo, wufwanakane watomo zaba Nzambi.

NZAMBI ZOLOLO WAMUZABA

14. Ngano nkumbu ya Nzambi ni ye, Mu bungu dia nti tufweti sarilaka nkumbu ya Nzambi?

¹⁴ Tala ti zololo wabâ ndiku na muntu, tima tia ntete ti lendi mu tela ni nkumbu’aku. Ngano Nzambi nkumbu ye nandi? Mabundu mamingi matâka ti nkumbu’andi Nzambi peleko Mfumu. Kâ, ka zena nguria nkumbu zandi ko. Nkumbu za buzitu ze, ntiana “tata” peleko “doktere.” Nzambi tele ti nkumbu’andi Yehova (Yahve). Mikunga 83:18 yitele ti: “Nge, nkumbu’aku Yehova nge kaka we Watomo Zangama ha mutoto nsi!” Bantu batsoneka Bibila basarila nkumbu yo yoka mbala 7 000. Yehova zololo wazaba nkumbu’andi mpe wasarilaka yo. Tala ti nkumbu’andi kakutelele, ngatu wabâ ndiku’andi.

15. Nkumbu ya “Yehova” bwe yita zolo tâ?

¹⁵ Zaba nsasa ya nkumbu ya Nzambi (peleko bwe yita zolo tâ) mfunu kwena. Nkumbu ya Nzambi yizololo tâ ti, lenda die nandi dia lungisa makani mandi mamansoni. Ka kwena muntu lendi mu kabakasa ko. Nzambi kwa fwanakane mu ba na nkumbu ya Yehova.a

16, 17. Mu bungu dia nti bataka Yehova (a) “Nkwa Ngolo Zazansoni”? (b) “Mutinu wa ntangu zazansoni”? (c) “Mvangi”?

¹⁶ Nzabukusu 15:3 yitele ti: ‘Bia binene na bia nzitukulu, bisalu biaku, Yehova Nzambi’eto, Nkwa Ngolo Zazansoni. Za sungama na za matieleka mpe nzila zaku, Mutinu wa ntangu zazansoni.’ Nkumbu ya buzitu ya “Nkwa Ngolo Zazansoni” yita zolo tâ ti Yehova ni Yandi yôkele mu ngolo ku mazulu na ha mutoto, mpe Nkumbu ya buzitu ya “Mutinu wa ntangu zazansoni” yita zolo tâ ti Yehova kena na mbatukulu ko, kena mpe na nsuka ko. Mikunga 90:2 wa yita singasa. Ngano ka wena wa nzitukulu ko?

¹⁷ Mvangi mosi kwa wena ni Yehova. Nzabukusu 4:11 yitele ti: ‘Yehova, Nzambi’eto, ni nge fwanakane mu tambula nkembo, nsangu na lulendo, bungu ni nge wasala biabiansoni, na wazolo ti biabe, ni biayiluku mpe.’ Nkumbu ya buzitu ya “Mvangi” yita zolo tâ ti, Yehova ni Yandi wasala bima biabiansoni ntiana, mbazi za ku mazulu, mbwetete, mbutu za miti, bibulu!

NGANO LENDI BÂ NDIKU YA YEHOVA?

18. Mu bungu dia nti bantu bakaka babanzaka ti ka balendi â babâ ndiku za Nzambi ko? Bibila bwe ditele mu musamu wo?

¹⁸ Bantu bakaka bu bakwizi zabaka bifu bia Nzambi, mbo bakwizi banzaka ti: “Nzambi ngolo zingi ze nandi, mala mingi kabâka, mpe bungu ti wa nguria wa zangama wena, ka lendi â kakunkipa ko.” Nzambi kazololo â ko wabanzilaka bô. Yandi zololo kabâ Ndiku’aku! Bibila ditele ti “Kena mala na beto ko.” (Bisalu 17:27) Nzambi zololo wapusana kwe Yandi.Yehova ku kanisini ti, wamana pusana kwe Yandi, “mbo kapusana kwe nge.”​—Zaki 4:8, NWT.

19. (a) Nti lendi sa mu bâ ndiku ya Nzambi? (b) Ntia bifu bia Nzambi tomono zolo?

¹⁹ Nti lendi sa mu bâ ndiku ya Nzambi? Yezu tele ti: ‘Luzingu lwa mankululu luzololo tâ ti: balongoka mu kuzaba nge Nzambi ya yimosi ya matieleka, na Yezu Kristo wu watambika.’ (Za 17:3, NWT) Tatamana mu longoka mu zaba Yehova na Yezu ngatu wabaka luzingu lwa mankululu. Wizi longoka ti “Nzambi nkwa luzolo.” (1 Za 4:16) Kâ bifu biakaka biabingi bie nandi. Bibila ditele ti “tiari tia mutima tie nandi, ka dasukaka mu ntinu ko mpe luzolo lwa kwikama lwalwingi lwe nandi.” (Ndukulu 34:6) “Mbote yayingi ye nandi mpe lemvokela kalemvokelaka.” (Mikunga 86:5) Nzambi luvivululu lwe nandi mpe wa kwikama we. (2 Piere 3:9; Nzabukusu 15:4, NWT) Bu kwe tangi Bibila, mbo longoka misamu miamingi miakaka mitariri Nzambi na bifu biandi.

20-22. (a) Bwe lendi bela ndiku ya Nzambi ni busa ti kumumonaka ko? (b) Nti lendi sa tala ti bantu bakaka bazololo bakukabakasa mu longoka Bibila?

²⁰ Bwe lendi bela ndiku ya Nzambi, ni busa ti kumumonaka ko? (Za 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) Bu kwe tangi Bibila mbo longoka mu tomo zaba Nzambi. (Mikunga 27:4; Bisi-Rome 1:20) Bu tatamana mu longoka misamu mitariri Nzambi, mbo tomo mu zolo, mpe tindiku tiaku na Yandi mbo tibâ tia ngolo.

²¹ Bu bâ ndiku na Nzambi mbo kwizi bakula ti Yehova Tata’eto diena, ni Yandi watusala, mpe zololo tabâ na luzingu luyôkele bubote. (Matie 6:9) Batata babansoni be na luzolo ni mio bakekoloko mu bala bawu. (Mikunga 36:9) Bibila dikulongese ti, lendi bâ ndiku ya Nzambi. (Zaki 2:23) Yehova, Yandi wasala bima biabiansoni, zololo ti nge wabâ ndiku’andi!

²² Bantu bakaka balendi dinga wabika mu longoka Bibila. Balendi banza ti dibundu tazolo soba. Kâ kubikandi na kani muntu kakukabakasa mu bâ ndiku ya Nzambi. Ka kwena tindiku tiyôkele tindiku tia Yehova ko.

23, 24. (a) Mu bungu dia nti fweti tatamana mu yula biyuvu? (b) Ngano timoko tia 2 nti tizonzela?

²³ Misamu miakaka mie mu Bibila lembo lenda mu bakula. Kumonandi nsoni mu yula peleko mu lomba lubakusu.Yezu tele ti tufweti bâ ntiana bala ba fioti. (Matie 18:2-4) Bala ba fioti ka bena na lulendo ko bungu biyuvu biabingi bayulaka. Nzambi zololo wabaka mvutu za biyuvu biaku. Buna, longoka Bibila mu mutima mosi ngatu wazaba tala ti mio mita longoka mia matieleka miena.​—Tanga Bisalu 17:11.

²⁴ Mpila yiyôkele bubote mu longoka mu zaba Yehova, ni mu longoka Bibila. Mu timoko tia2, mbo kwizi bakula mu bungu dia nti Bibila die dia swaswana na mabuku makaka.