Bakisa bampwana’aku mu korela mu ntangu za mpasi

1. Ngano Yehova bwe kavulu haninaka mvutu mu tusambulu twa bisari biandi?

NGANO zebi ti Yehova lendi ku sarila mu hana mvutu mu lusambulu lwa muntu? Ni bu sa ti mukuluntu wena, tibakisi mu tisalu, mupasuri-nzila, peleko tisamuni mu timvuka, Yehova lendi ku sarila. Lendi hana lubakusu ni bu sa ti ntwenia wena, wa nuna, mpangi ya bakala peleko ya yikento. Muntu wuzololo Yehova bu kamulombaka lubakusu, Yehova mbo kavulu sarilaka bakuluntu na bisari biakaka bia kwikama mu mu bakisa. (Kol. 4:11) Diangana bweso bwa bunene bwena bwa sarila Yehova na mpangi zeto mu mpila yo! Tulendi bakisa bu kubâka timbevo tiyalanganaka, katastrofe, peleko nkwamusu.

BAKISA BAMPWANA’AKU BU KUBÂKA EPIDEMI

2. Mu bungu dia nti wulendi bâ musamu wa mpasi mu bakisa bampwana’eto bu kubâka epidemi?

² Wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu bakisa bampwana’eto mu ntangu ya epidemi. Mu tifwani, tulendi bâ na nsatu ya tala ndiku zeto, kâ ka wubâ musamu wa ndwenga ko mu sila bo. Tulendi zolo mu tikisa bampwana’eto bê na mbaya ngatu takabana tima tia dia, kâ ka bulendi’â bwa bâ ko. Tulendi dinga mu bakisa bampwana’eto, kâ wulendi bâ musamu wa mpasi tala ti kanda dia beto beni mpasi dita mona. Bu tuzoloko mu bakisa bampwana’eto, Yehova mbo kayangalalaka mu ngolo zi tusarilaka mu sila bo. (Bin. 3:27; 19:17) Nti tulendi sa?

3. Nti tuta longoka mu bakuluntu ba timvuka tia Desi? (Yeremi 23:4)

³ Mio mi lendi sa bakuluntu. Tala ti nge mukuluntu wena, dinga mu tomo zaba bimeme. (Tanga Yeremi 23:4.) Desi, mpangi ya yikento yi tatokolo zonzela mu timoko tiayôkele, têle ti: “Bakuluntu ba tikunku tieto tia bisamuni mbo beri tu tâka mbila ntangu zazansoni mu samuna, na mu yôkesa ntangu tintwari.”b Ngolo za bakuluntu bo zasa ti ka wubândi musamu wa mpasi kwe bawu mu bakisa Desi ha manima ma pandémie ya Coronavirus, ni bu sa ti wayizi hombesa bantu bakaka ba kanda diandi mu bungu dia timbevo tio.

4. Mu bungu dia nti walembo bâ musamu wa mpasi kwe bakuluntu mu bakisa Desi, mpe ntia malongi tuta baka?

⁴ Desi banguri ti: “Mu bungu ti ntiana ndiku zani nibongelaka bakuluntu beto, ka wabâ musamu wa mpasi ko kwe meno mu ba têla ka bwe ndieri monaka ku mutima, mpe ka ntia lwaka lweri nani.” Bakuluntu ntia malongi balendi baka? Kipakeno mpangi zi lutwarisaka ntete musamu wa mpasi wabwa. Bêno ndiku zawu. Tala ti timbevo tita yalangana, tisiri ti ka luvutuandi lwatala muna mpangi, dingeno mpila zakaka za sarila. Desi vutulu tâ: “Ntangu zakaka bakuluntu babingi beri kuntâka mbila peleko beri kuntsonekenaka mu tilumbu. Verse zi beri kunzonzelaka mbo zeri tomo kunsimbaka mutima, ni bu sa ti za ntomono zaba.”

5. Bwe bakuluntu balendi zabila nsatu za mpangi za mu timvuka, mpe bwe balendi ba bakisila?

⁵ Mpila yimosi yi lendi zabila nsatu za mpangi zaku, ni mu ba yula biyuvu bilembo ba fwemesa. (Bin. 20:5) Ngano bidia, bilongo, na bima biakaka bia mfunu bia fwanana bie nawu? Ngano balendi hombesa tisalu tiawu peleko nzo’awu? Ngano nsatu lubakusu lweto ye nawu mu baka lubakusu lu hanaka guvernema? Mpangi zakaka zabakisa Desi mu baka bima bia tinsuni. Kâ, ni luzolo na lubakusu lwa timpeve lwa bakuluntu lwatomo mu bakisa mu yôkesa ntangu zo za mpasi. Têle ti: “Bakuluntu basambila na meno. Ni bu sa ti ka nita tomo bambukila misamu mi beri tâka ko, mbo nita bambuka ka bwe ndieri monaka ku mutima. Weri ntiana Yehova weri kuntêlaka: ‘Ka wena nge kaka ko.’”​—Iza. 41:10, 13.

6. Ngano bantu babîngi mu timvuka nti balendi sa mu bakisa bampwana’awu? (Tala tifwani.)

⁶ Mio mi lendi sa bantu bakaka. Mbo tukekoloko ti bakuluntu bakipaka mpangi za mu timvuka. Kâ, Yehova mbo kalombaka kwe beto bansoni mu tindisa na mu bakisaka bampwana’eto. (Nga. 6:10) Mwa luzolo lu tulendi songela kwe muntu wuta bêla lulendi tomo mu bakisa. Mwana wa fioti wulendi tambika karte peleko dessin mu tindisa mpangi. Mpangi ya kula yilendi bâ na lenda dia sa zandu peleko dia yirika misamu miakaka. Mpangi zakaka zilendi mu lambila bima, mpe balendi bia mu turisila. Ka tuzimbakane’â ko ti bu kubâka epidemi, bantu babansoni ba mu timvuka nsatu lutindusu yibâka nawu. Kampe mbo wubâ musamu wa mbote mu mokaka na bampangi ha manima ma lukutakanu ku Nzo ya Nsambululu peleko mu vidéoconférence. Bakuluntu mpe nsatu lutindusu yibâka nawu. Mpangi zakaka zayizi tambika mwa mukanda mu tonda bakuluntu bavulu bâka na tisalu tiatingi mu ntangu ya epidemi. Diangana musamu wa mbote wena bu tusarilaka ngolo mu ‘tatamana mu titindisa na mu yikasana ngolo beto na beto’!​—1 Tes. 5:11.

BAKISA BAMPWANA’AKU BU KUBÂKA KATASTROFE

7. Ntia misamu mia mpasi milendi tula ha manima ma katastrofe?

⁷ Katastrofe yilendi sobesa luzingu lwa muntu mu mpila ya mbi mu ta-pulukusu. Bantu balendi hombesa nzo zawu, bimvwama biawu peleko bantu ba batomono zolo. Misamu mia mpasi mia mpila yo mbo mibwilaka mpe mpangi zeto. Nti tulendi sa mu bakisa?

8. Ngano bakuluntu na mfumu za makanda nti balendi sa ntete katastrofe yatulumuka?

⁸ Mio mi lendi sa bakuluntu. Bakuluntu, bakiseno bampangi mu kubama ntete katastrofe yatula. Seno ti mpangi zazansoni zazaba ka bwe badiatila mu lembo titûla mu mpasi, mpe ka bwe balendi têla bakuluntu mbila. Margaret, wu tazonzele mu timoko tiayôkele, têle ti: “Mu titini tia nsatu za timvuka, bakuluntu batulwengesa ti ntangu yi yaka masangi ka yatiwila ko. Bayizi tâ ti tala ti luyalu wizi tu lomba mu sisa tizunga tieto, peleko tala ti misamu mizi tomo beba, ho nkatika bendo, tafweti kwenda.” Nsangu zo za nguria za delakana zeri mu bungu ti tumingu 5 ha manima, tiya twa sangi twatwingi twayizi nama ku tizunga tiawu. Mu nsambululu ya kanda, mfumu-kanda lendi zonzela misamu mi lendi yirika muna muntu mu kanda. Tala ti nge na bala baku lukubamane, mbo lubâ na bweso bwabwingi mu bâ ba dzuna mu ntangu ya katastrofe.

9. Bwe bakuluntu balendi bêla ba kubama ntete katastrofe yabwa na ha manima ma katastrofe?

⁹ Tala ti nge munkengi wa tikunku tia bisamuni wena, kukêlandi katastrofe yatulumuka mu zaba tala ti nsangu peleko nimero za telefone za mpangi zazansoni za tikunku tia bisamuni tiaku za mbote ze naku. Bâka na liste ya bisamuni mpe yikaka nsangu zawu za môna ntangu zazansoni. Buna tala ti katastrofe yitulumukini mbo bâ na lenda dia tâ muna tisamuni mbila ngatu wazaba nsatu zandi. Buna kwa bu zaba nsatu zo, tambika nsangu kwe ntwarisi ya timvuka tia bakuluntu, mpe yandi mbo katambika zo kwe munkengi wa tizunga. Mpangi zo bu zisalaka tintwari, balendi hana lubakusu lufwanane. Ha manima ma tiya twa sangi, munkengi wa tizunga tia Margaret wayôkesa heures 36 yandi kabwe tolo, mu bakisa bakuluntu mu mu tâ mpangi kampe 450 mbila zasoba mbuka na mu ba kipa. (2 Kor. 11:27) Buna, bô beri na nsatu tibuka tia bêla, babaka tio.

10. Mu bungu dia nti tisalu tia kipa bampangi tie mfunu kwe bakuluntu? (Za 21:15)

¹⁰ Bakuluntu dema die nawu dia tindisa bampangi mu nzila ya Bibila na mu bakisa bô bê na lwaka. (1 Pi. 5:2) Bu kubâka katastrofe, bakuluntu bafweti toko dinga mu zaba tala ti muna mpangi ha mbuka ya mbote yena, mpe bima bia dia, binkuti na tibuka tia bwila tolo bie nandi. Kâ ha manima ma ngonda zazingi, kampe bampangi mbo babâ na nsatu lubakusu lwa timpeve na ya lutindusu. (Tanga Za 21:15.) Harold we mu Komite ya filiale, mpe wayizi bwabana na mpangi zazingi zabwila misamu mu katastrofe, têle ti: “Ntangu yifwanane mu vutu baka ngolo. Balendi kwizi batika mu kârila luzingu lwawu ntiana mu ntama, kâ balendi tatamana mu bambukila muntu wu bahombese, fwa dia ntalu peleko mpasi zi bamweni. Mbambukulu ya misamu mia mpila yo yilendi vutu ba kotesa mu tiari. Ka kwena kondo kwa timinu ko, kâ nitu ya muntu wa sungama yisarilaka bo.”

11. Ngano makanda ntia nsatu zitatamana mu bâ nawu?

¹¹ Bakuluntu, sarilakeno malongi ema: ‘Yangalaleno na bô bê mu nsayi, dileno na bô bê mu bidilu.’ (Rom. 12:15) Mpangi zibwiriri katastrofe zilendi bâ na nsatu bavutu ba yika lukwikulu ti Yehova na mpangi zawu bawu batomono zolo. Bakuluntu balendi bakisa makanda mu vutu bâ na bifu biawu mu misamu mia timpeve ntiana sambila, longoka, kwenda ku lukutakanu, na mu tihana mu tisalu tia samuna. Bakuluntu balendi tindisa mpe bibuti mu bakisa bala bawu mu tûla mabanza mawu mu bima bi balembolo hombesa mu katastrofe. Bibuti, bambuleno bala beno ti Yehova mbo katatamana mu bâ Ndiku’awu, na mu ba bakisa. Mpe ba yikeno lukwikulu ti balendi tatamana mu bâ mu kanda dia mpangi za mu nza ya mukaka bê ba kubama mu ba bakisa.​—1 Pi. 2:17.

12. Ngano bantu bakaka nti balendi sa mu bakisa tala ti katastrofe yibwiri? (Tala tifwani.)

¹² Mio mi lendi sa bantu bakaka. Tala ti katastrofe yibwiri penepene na mbuka yi wena, yula bakuluntu ka ntia lubakusu lendi hana. Lendi hana mbuka ya bêla kwe mpangi zisisiri nzo zawu, peleko kwe mpangi zatihana mu bungu dia ntungulu ya nzo. Lulendi hana bima bia dia na biakaka kwe bisamuni bê na bio nsatu. Tala ti katastrofe yibwri mala na ku bêlaka, lendi mpe hana lubakusu. Mu bwe? Bu sambila mu bungu dia bô babwiriri yo. (2 Kor. 1:8-11) Lendi yika tisalu tia lubakusu moko bu hana makabu ma mbongo mu bungu dia tisalu tisalamaka mu nza ya mukaka. (2 Kor. 8:2-5) Tala ti lenda die naku mu kwenda ku mbuka yibwiri katastrofe, yula bakuluntu ka nti lendi sa. Tala ti bakutikisi, mbo bakuhana mwa formasio yikubakisa mu sala tisalu ti bakuhana mu mpila ya mbote.

BAKISA BAMPANGI MU KORELA NKWAMUSU

13. Ntia misamu mi bwabanaka na mpangi zeto zibêlaka mu nsi zi bayiminaka tisalu tieto?

¹³ Ku nsi zi bayiminaka tisalu tieto, nkwamusu mbo zinatinaka mpangi zeto mpasi. Mpangi zibêlaka mu nsi zo mbaya yibâka nawu, bimbevo babakaka, mpe mbo bafwiluluku. Kâ mu bungu ti tisalu tieto bayiminaka, bakuluntu ka bavulu’â bâka na lenda ko dia kwe tala peleko dia zonza na mpangi ze na nsatu lutindusu. Musamu wo wa matieleka wena mu Andrei, wu tazonzele mu timoko tiayôkele. Mpangi yimosi ya yikento ya tikunku tiandi tia bisamuni yabâ na mbaya. Mpe wayizi sa accident mu kaminio. Wafwanakana bamusala nitu bwabwingi (opérer), mpe ka keti’â vutu lenda ko mu sala. Ntono tisalu tieto ti bayiminaka na pandémie, bampangi basa miamiansoni mi balenda mu mu bakisa, mpe Yehova mbo keri monaka.

14. Bwe bakuluntu balendi hanina tifwani bu basikamana mu Yehova?

¹⁴ Mio mi lendi sa bakuluntu. Andrei wasambila, mpe wasa mi kalenda. Ngano Yehova nti kasa? Wayizi sa ti bisari biakaka biabâ na timpwanza tiatingi tia duka. Bakaka mbo beri turisaka mpangi yo ku lupitalu. Bakaka bayizi mu hana mbongo mu mu bakisa. Yehova wabatuma mu sa mio mi baketi lenda, mpe wasakumuna ngolo na butindi bu basarila. (Ebr. 13:16) Bakuluntu, bu batûlaka ndilu mu tisalu tieto, lombakeno lubakusu kwe bantu bakaka. (Yer. 36:5, 6) Kâ, wuyôkele mfunu, sikirilakeno Yehova. Lendi lu bakisa mu lungisa nsatu za mpangi zeto.

15. Bwe tulendi lundila bumosi bweto bwa Bakristo bu kubâka nkwamusu?

¹⁵ Mio mi lendi sa bantu bakaka. Ni bu sa ti tisalu tieto bayiminaka, tulendi monanaka na mpangi zeto mu bikunku bia fioti-fioti. Buna, nguria mfunu wena yôka mu ntama mu bâ mu tidzunu na mpangi zeto. Nwanisa Satana, ka muntu wakaka ko. Zimbakanaka makuba ma mpangi zaku, peleko kulu yirikaka misamu bu luminganaka na mpangi. (Bin. 19:11; Efz. 4:26) Bâkeno ba kubama mu salasana. (Tite 3:14) Lubakusu lwa hana bampangi kwe mpangi’eto ya yikento lwanata nsobolo za mbote kwe tikunku tiawu tia bisamuni. Bayizi bâ nguria penepene, ntiana nguria kanda.​—Mik. 133:1.

16. Tintwari na Bisi-Kolose 4:3, 18, bwe tulendi bakisila mpangi zi bakwamisaka?

¹⁶ Mafunda mamingi ma mpangi zeto basarilaka Yehova ntono bisalu bieto biakaka bi bayiminaka. Bakaka babatûla ku boloko mu bungu dia timinu tiawu. Tulendi ba sambirila, tulendi sambirila mpe makanda mawu, na bô batûlaka timpwanza tiawu mu mpasi mu bungu ti mpangi zo bahanaka lubakusu mu timpeve, mu tinsuni na ku mfundusu.c (Tanga Bisi-Kolose 4:3, 18.) Ka lunioniakandi ngolo za tusambulu tweno!​—2 Tes. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

17. Bwe lendi kubamana mu bungu dia nkwamusu bwawu bu?

¹⁷ Nge na kanda diaku lulendi kubama bwawu bu mu bungu dia nkwamusu zilendi kwiza. (Bis. 14:22) Kuyêlandi mu banza misamu miamiansoni mia mpasi milendi tûla. Kâ, yika tindiku tiaku na Yehova ngolo, mpe bakisa bala baku mu sila bo. Tala ti ntangu zakaka lwaka lubâka naku, ziburila Nzambi mutima’aku. (Mik. 62:7, 8) Mu kanda, zonzeleno misamu miamiansoni misaka ti lwamukwikila.d Bu lukubama mpe bu lubâ na lukwikulu mu Yehova, ntiana mu ntangu ya katastrofe, bala beno mbo bakwizi bâ na butindi mpe na tidzunu.

18. Nti bita tu kêla ku matu?

¹⁸ Tidzunu tia Nzambi mbo tisaka ti talembo bâ na bunkuta. (Flp. 4:6, 7) Mu nzila ya tidzunu tio, Yehova mbo kalembekaka mitima mieto ntono bimbevo, katastrofe na nkwamusu zilendi tu turila lumbu ti. Mbo kasarilaka bakuluntu basalaka ngolo mu tu twarisaka. Mpe mbo katuhanaka bweso bwa salasana beto na beto. Tidzunu tie neto lumbu ti mbo titukubikaka mu telamana misamu mia mpasi mikwiza, na mu “mpasi ziyôkele.” (Mat. 24:21) Mu ntangu yo, mbo wufwanakana tatatamana mu bâ mu tidzunu na mu bakisa bantu bakaka mu sila bo. Kâ, ha manima, ka tuvutu’â telamana misamu mia mpasi ko mi tubelokelaka lwaka. Buna mbo tukwizi mona mio Yehova mi kakekolo kwe beto tûka ku mbatukulu​—tidzunu tia lunga na tia mankululu.​—Iza. 26:3, 4.