ISOMO 32
Bukota bwa Kalaga Buse Bwangata!
Bukota bwa Kalaga bwalingile kwangata mwigulu mu mwaka wa 1914. Unu mwaka walingile bindi bizinda bya kwangata kwa banakantu. Buni butwamenya bubo? Lola bulengania bwa Biblia nu bibyo bikubasila mu kisi nu misako ziseli na bantu kutukila mwaka 1914.
1. Bulengania bwa Biblia bwatendile kikizi?
Kitabu kya Danieli kyatendile buno Bukota bwa Kalaga bunalingile kwangata kuzinda kwa “nkiko mutubakamo.” (Danieli 4:16, 17) Kusila kwa miaka kishembe, Yesu amanile nu we zezo nkiko buno “nkungu za babilongo,” nu atendile lingo buno zezo nkungu zabezaga tazisila. (Luka 21:24) Anga butwamone, nkiko mutubakamo zasilile mu mwaka wa 1914.
2. Kutukila mwaka wa 1914, bikizi bikubasila mu kisi nu bantu bese na misako mikizi?
Beigisibwa ba Yesu bamubuzizye bunee: “Kalolesio kakizi kakamonekako kukuvwa kwobe, nu kuzinda kwa nkiko?” (Matayo 24:3) Kwa kub’akula, Yesu alosizye bitondo binabasile kusila kwimikwa kwage kuba Mukota wa Bukota bwa Kalaga mwigulu. Bimozi ku bitondo byongo u bita, nzala nu tuningini twa kisi. (Soma Matayo 24:7.) Biblia byatendile lingo buno misako za bantu mu “nkungu nzinda” zinakitile bantu balame mu “bindi bibibu.” (2 Timoteo 3:1-5) Bubo u bukumoneka nunse mu kisi kinsania kutukila mwaka wa 1914.
3. Kabamba kakizi kisi kikwitila ku bubi kutukila nkungu zalingile kwangata Bukota bwa Kalaga?
Mu nkungu nkeke kusila tugu kwimikwa kuba Mukota wa Bukota bwa Kalaga, Yesu alwanine bita mwigulu na Satana nu basumbu. Satana akindilwe. Biblia byatenda buno “eisilwe ga kisi gamozi na banzelo bage.” (Kulolesibwa 12:9, 12) Satana eli na bongoa bukali kubuno izi buno ese bwigi kuzikibwa. Ukinsa ekulisya tubebe nu mbabazio mu kisi kinsania. Bubo bwatukasya kumenya kabamba kakizi kisi kyitila ku bubi nunse! Tondo Bukota bwa Kalaga bukasila tuto tubebe tunsania.
TUMENYININE
Lola buni butwamenya buno Bukota bwa Kalaga bwalingile kwangata mu mwaka wa 1914 nu bubo buli na bwisulilwa bukizi ku beiswe.
4. Kulembana kwa mbaselo zatendelwa mu Biblia kukulosya buno Bukota bwa Kalaga bwalingile kwangata mu mwaka wa 1914
Nebukadneza mukota wa Babiloni, akesizye na ndozi za bulengania kutuka kwa Kalaga. Ndozi zezo nu bwisulilwa bwakasene Danieli bwalosya buno, ndozi zatendelaga bukota bwa Nebukadneza nu Bukota bwa Kalaga.—Soma Danieli 4:17.a
Soma Danieli 4:20-26, nu kusila kambya karte kwa kwakula zeno mbuzya zalemba:
A) Nebukadneza amonile kikizi mu ndozi?—Lola milindi 20 nu 21.
B) Kikizi kinabasinde ku muti?—Lola mulindi 23.
C) Kikizi kinabasinde kusila kwa “nkiko mutubakamo”?—Lola mulindi 26.
Muti wa Ndozi uli na Bwisulilwa Bukizi ku Bukota bwa Kalaga?
BULENGANIA (Danieli 4:20-36)
Bwangati
A) Muti munene
Bwangati bwatikibwa
B) “Sindazi muti,” nu kusiga ‘nkiko mutubakamo zitinge’
Bwangati bwasubizibwa lingo
C) “Bukota bwobe bwasubibwe kuguli”
Kuzindilila kutangi kwa buno bulengania . . .
D) Muti wasusanizya nazi?—Lola mulindi 22.
E) Buni bwatikizibwe bwangati bwage?—Soma Danieli 4:29-33.
F) Kikizi kyabasinde ku Nebukadneza kuzinda kwa “nkiko mutubakamo”?—Soma Danieli 4:34-36.
KUZINDILILA KUTANGI
Bwangati
D) Nebukadneza mukota wa Babiloni
Bwangati bwatikibwa
E) Kusila kwa miaka 606 L.K.Y., Nebukadneza abende musile nu ntakosizye kwangata mu miaka mutubakamo
Bwangati bwasubizibwa lingo
F) Busile bwa Nebukadneza bwona nu alinga lingo kwangata
Kuzindilila kwa mabili kwa buno bulengania . . .
G) Muti wasusanizizye nazi?—Soma 1 Nkiko 29:23.
H) Buni bwatikizibwe bwangati bwabo? Buni butwamenya buno bwangati bwabo bwabezaga bwatikibwa aaba mu nkungu zabezaga Yesu ga kisi?—Soma Luka 21:24.
I) Bubo bwangati bwasubizibwe kuni nu mu nkungu nkizi?
KUZINDILILA KWA MABILI
Bwangati
G) Bakota ba Baisraeli u bangataga ku kiziki kya Kalaga
Bwangati bwatikibwa
H) Yerusalema zazikizibwe nu kwangata kwa bakota Baisraeli kwatikizibwe mu miaka 2.520
Bwangati
I) Yesu es’angata mwigulu nu kuba Mukota wa Bukota bwa Kalaga
Nkiko mutubakamo zili na bulazi bugezye gani?
Masanzo mamozi ma Biblia mekutukasya kumenya mango masanzo. Anga, kitabu kya Kulolesibwa kyatenda buno nkungu isatu nu kyeindi, zigezye na bindi 1.260. Kiganzilo kya 1.260 kili mambizi mabili mu nkiko mutubakamo, u kutenda buno bindi 2.520. (Kulolesibwa 12:6, 14) Mambizi meingi Biblia bikukambya kitondo kindi kwa kutendela mwaka. (Ezekieli 4:6) U buligo ku nkiko mutubakamo zatendelwa mu kitabu kya Danieli—zigezye na miaka 2.520.
5. Kisi kyagalukile kutukila mwaka wa 1914
Yesu alenganizizye bibyo binabasile kusila kwimikwa kwage kuba Mukota. Soma Luka 21:9-11, nu kusila ibuzye luno lubuzya:
Gesamba bibyo byatendelwa mu isanzo, bikizi biukwimonela aba kungwa kubyo?
Musingwa Paulo alosizye bwasi-bwasi buni bunabende bantu mu bindi bizinda bya bwangati bwa banakantu. Soma 2 Timoteo 3:1-5, nu kusila ibuzye luno lubuzya:
Ukumona bantu beli na misako mikizi gesamba zezo misako?
6. Kwangata kwa Bukota bwa Kalaga kwatusinga kukita bukishembe
Soma Matayo 24:3, 14, nu kusila ibuzye zeno mbuzya:
Mulimo mukizi wa mutali ukulosya buno Bukota bwa Kalaga buse bwangata?
Buni b’unakasya ku mulimo wongo?
Bukota bwa Kalaga buse bwangata nu buse bwigi kuvwa kwangata kisi kinsania. Soma Baebrania 10:24, 25, nu kusila ibuzye luno lubuzya:
N’umozi ku beiswe atunganana kukita kikizi anga ‘butukumona bubo busi buse bwigi’?
Ndi wamenya musagu unakasya bango nu konia kalamo kabo, unakita kikizi na musagu wongo?
MUNTU ENAKUBUZYA BUNEE: “Kabamba kakizi Balongeki ba Yehowa bekutendaga buno mwaka wa 1914 uli wa mutali nunse?”
Unamwakula buni?
MAKENGELO MANENE
Bulengania bwa Biblia, kulembana kwa mbaselo, nu bibyo bikumoneka mu kisi byalosya buno Bukota bwa Kalaga buse bwangata. Tukulosya buno twakatizia bubo kwa kusambala musagu wa Bukota bwongo nu kukundamana ku mikundamano za Kikristo.
Mbuzya za kwikengelesya
Kikizi kyabasile kuzinda kwa nkiko mutubakamo zatendilwe mu kitabu kya Danieli?
Kikizi kyakutitikizizia buno Bukota bwa Kalaga bwalingile kwangata mu mwaka wa 1914?
Unakita kikizi kwa kulosya buno wakatizia buno Bukota bwa Kalaga buse bwangata?
LONDA LINGO
Lola bubo bwatendile basomi ba historia nu bango bantu ku kabamba ka migaluko zalingile kumoneka kutukila mwaka wa 1914.
“Misako Misoga Zaziminde mu Nkungu Nkizi?” (Amuka!, Mwezi wa 4, 2007)
Soma buni bwagalukile kalamo ka wamulume umozi kutingila bulengania buli mu Matayo 24:14.
“Natundaga Baskete Kutinga Bintu Binsania!” (Munara wa Mulinzi, Na. 3 2017)
Buni butwamenya buno bulengania buli mu kitabu kya Danieli sula 4 bwatendela Bukota bwa Kalaga?
Kikizi kyalosya buno “nkiko mutubakamo” zatendelwa mu kitabu kya Danieli sula 4 zasilile mu mwaka wa 1914?
a Soma gazeti ibili mu kibe ‘‘Londa Lingo’’ mu lino isomo.