LONGANEDHA DHI RI 8
“Anidi kere b’o ni ni ronga b’o ro!”
“Anidi kere b’o ni ni ronga b’o ro!”—1 PE. 5:8.
DYI 144 Kaza Macho ku Zawadi!
RI NǍ LE SI CHU NÁ LOa
1. Yesu ká pongʉe ngbá lo ndidhó wanafunzi dho ngasini ná saa djo ndirigoti ke ká jangʉe ngbá lo kpa dho?
YESU dhe nari njí kedhó wanafunzi kana tho kʉ ná kpa dhungʉeri ke tso: “Ngasini nari si dhǒ . . . nari ká sie ngbá alama?” (Mt. 24:3) Fø wanafunzi ngʉ riji ndima chu Yerusalemu ma, ri nǎ Hekalu ma na ka si sani ngbá saa djo ma nari. Yesu bbʉngʉe ná majibu nǎ nzá ke tingʉe lo Yerusalemu ma, ri nǎ Hekalu ma na ka ndi sie sani nari djo dhé ri, ro njʉ ko di nǎ ná “ngasini ná i saa ka ndi sie ndidzá mwisho na” nari djo maddi. Siku za mwisho djo ndi loti ro Yesu pongʉeri: “Fø ddo ma, saa ma na ro nzá ie ma chu ddiri ri, ra nǎ malaiká ma, le Ddù ma, nzá ddi chu ri ro ri, ro Baba dhé.” Føri goti Yesu jangʉeri ndidhó wanafunzi krʉ dho “anidi kere” ndirigoti “anib’o ni ronga.”—Mk. 13:32-37.
2. Karne ya kwanza nǎ Wakristo dho ká ringangʉeni ndima di kere addudho?
2 Karne ya kwanza nǎ Wayaudi ngʉe ná Wakristo dho ringangʉeni ndima di kere dhonalo fø kpa rinji nari na kpa ka ndima b’oe ndima dhó shinga ronga. Yesu jangʉeri ndi unakpa dho kpa neri ndima chú ngbá saa na ma Yerusalemu ma, ndi nǎ Hekalu ma na ka ndi sie si ndidzá mwisho na nari. Ke pongʉeri: “Njati ni njari nari kʉ Yerusalemu ronga tso bbasødda d’ed’e ró anichuri nari kʉ, ri dhó sadha si chøchø.” Fø saa na ringʉ ngani kpa rrnga Yesu jangʉe ná lo dho ndirigoti “ndima nyinga ngøtsɨ djo.” (Lu. 21:20, 21) Ngbà rrngʉe nga kedhó fø lo dho ná ndrŭ gøngʉe gø Waroma singʉe Yerusalemu sa ná saa djo.
3. I lo nǎ ká ko si loti addu djo?
3 Njʉ maddi ko ishi che kʉ ná i dz’ dzá mwisho na. Føri dzá lo dho kodho maddi ringani ko di kere ndirigoti ko b’o ko ronga b’o. I lo nǎ ko si loti djo nari kʉ ngbaribbai ma, ko ka ko é kiasi na i dz’ djó njini ná lo ko nja ná saa na nari ma, ngbaribbai ma ko ka ko b’o ko ronga ko koro ndirigoti ngbaribbai ma ko ka ko njínji bblo kodhó saa na nari djo.
ADI KIASI NA DZ’ DJÓ NJINI NÁ LO NI NJA NÁ SAA DJO
4. Dz’ djó njini ná lo rili Biblia nǎ unabi njini njí, nari ko nja nari ro ká ko ka ko li ko dyu li addudho?
4 Ko kʉ bblo kʉ ná sababu na ko li ko dyu dz’ djó njini ná lo ro, dhonalo ri ngbaribbai ma Biblia nǎ unabi njini nari dhǒ. Loroji na, Yesu d’rangʉe ná lo ka ndi kó ko tsotso ndiro ko chu ngbaribbai ma Shetani dhó i dz’ si ndidzá mwisho na chøchø nari d’e. (Mt. 24:3-14) Mutume Petro lingʉe ko kpakpa ko di ko dyu li unabi njini nari ro ndiro kodhó udha e kpakpa d’e. (2 Pe. 1:19-21) Biblia nǎ ya mwisho kitabu nga lo tso i lo na: “Mungu dhongʉe Kristo chulu ndidzá nokpa dho karr nga goti ka ndi si njini ná lo.” (Ufu. 1:1) Føri dzá lo dho ko adi ko dyu li dz’ djó njini ná lo ro dhonalo ko churi nari kʉ, ri rili Biblia nǎ unabi njini njí. Ndirigoti ko nanga ka ndi jini ji ko tilo nja ndrŭ na fø lo djo.
Biblia nǎ unabi djo ko loti ná saa na, nzá ringani ko njí ndirigoti njí ringani ko njí nari ká kʉ ngbá lo? (Anja paragrafu 5)b
5. Nzá ringani ko njí ndirigoti njí ringani ko njí nari ká kʉ addu? (Anja ji.)
5 Biblia nǎ unabi djo ko loti ná saa djo, nzɨ ko neri ko tilo gosi ná saa djo si njini ná lo djo. Ká addudho? Dhonalo ko nzá jiri ko po kutaniko nanga ka ndi ndó ná lo ri. Loroji na, njaro ko ka ko rr ri dz’ djó bbobbonga ripo ndima si dz’ djó ndrŭ rrni nzɨ nari sisi ndirigoti ndima si b’odidha ma, ngoi ma na bbʉ. Fø lo 1 Watesalonike 5:3 nǎ kʉ ná unabi njini nari dhǒ nari ko poé nari rɨngana, ringani ko neri ko chu ø si ná vichapo ká po addu ma fø lo djo nari. Njati ko ti ná lo di ndi dyʉ Yova dhó tengenezo pʉ ná vichapo ro ró, ko adi kutaniko tsotso kó ndi tso gbani d’i, “ddikpa ngaddidha na.”—1 Ko. 1:10; 4:6.
6. 2 Petro 3:11-13 nǎ ro ká ko ba ngbá somo?
6 Azø 2 Petro 3:11-13. Mutume Petro ko ko tsotso ko é kiasi na unabi nǎ lo ko ji ko chu ná saa djo. Ke pori ko “b’o Yova dhó ddo ronga ko djǒ nǎ.” Ká addudho? Ri nga kʉ Yova ká si Armagedoni bbʉ ngbá saa djo inga ngbá dyi ma nari ko ji ko chu nari dho ri, ro ko jiri ko njínji ma gʉ ma ná fø saa na nja ko e “tse kodhó nyí tse ro ndirigoti nì ko kʉ Mungu dho le le bbʉ ná nyi na ro.” (Mt. 24:36; Lu. 12:40) Nja lo nǎ ko adi riji kodhó nyi e bblo ndiri na ko dhori nari kʉ, ko nji Yova dhó njí kana ná kpakpanga dho ko cho nari kʉ ko e na ke laidjo ná bbo jidha. Ndiro ko li ko thí fø lo djo d’e, ringani ko b’o ko ronga b’o.
LE RONGA LE B’O NARI NA MANA KÁ KɄ ADDU?
7. Ko ko ronga b’o nari ká ko ka ko dhǒ ngbaribbai? (Luka 21:34)
7 Yesu pongʉeri ndi unakpa dho dz’ djó lo djo kpa ndima thí li nari kina kpa b’o ndima ronga b’o. Iga Luka 21:34 (Azø) Yesu pongʉe ná fø lo dhǒ pʉlʉpʉlʉ, ke pongʉeri: “Anib’o ni ronga ni niro.” Ndindiro ndi ronga b’o ná ke adi ndima kana kau ka ndi sa Yova na ná ritsi krʉ njanja ndirigoti ke adi ritso nyinyi. Fø chu na ke adi ndi ronga b’o Mungu dzá jidha na.—Mez. 22:3; Yud. 20, 21.
8. Mutume Paulo ká bbʉngʉe ngbá shauri Wakristo dho?
8 Mutume Paulo pongʉeri Wakristo dho kpa b’o ndima ronga ndima ro. Loroji na, ke pongʉeri ɨ Efeso nǎ Wakristo dho: “Anidi ngbaribbai ma ni bbi nari nja bblo nga nga dhó nyodyu kʉ ná ndrŭ bbbai ri, ro nyodyu dhi ndrŭ bbai.” (Efe. 5:15, 16) Shetani adi rimbu krʉ ddo ró ndi sa ko kana kau Yova na, Biblia rid’ra ko dho “ko rá anzi Yova ji ná lo ko ji ko chu nari na,” ndiro ko b’o ko ronga Shetani nji ná là krʉ ró d’e.—Efe. 5:17.
9. Yova ji ná lo ká ko adi chu ngbaribbai?
9 Biblia nzá dho ko kana kau ka ndi sa Yova na ná lo krʉ ri. Bí ina ko adi nanga vʉ ná lo djo nzá Biblia tilo wazi ri. Nja ko vʉ longa nyodyu na d’e ringani ko nja “Yova ji nari” ká kʉ addu ma nari. Ko ka ko njiri fø krʉ ddo ró ko Mungu dzá lo zø ndirigoti ri djo ko ngaddi nari na. Njati rie bblo ko Yova ji ná lo famu ndirigoti ko di rimbu ko “ddinga Kristo” bbai ró, ko si lo nji “nyodyu dhi ndrŭ bbai” nga mai ri djo po lo ná sheria kʉ ro. (1 Ko. 2:14-16) Nja saa djo rie sʉsʉ ko chu nzá ko ka ko njí ná lo, ro nja saa djo nga ri e sʉsʉ ri.
10. Ri ká ngani ko pʉ ngbá hatari ko ró ro?
10 Ko ka ko pʉ ko ró ro ná nja lo kʉ, ndrŭ dhó hisia na le kpa nari ma, bbo le wa jø nari ma, bbo le nganyo nari ma, che kʉ ná lo le ti nari ma, jeuri dhi kpà le kpa nari ma, pornografia ma, føri bbai di ná nja lo ma na. (Zb. 101:3) Kodhó mbuba Ibilisi adi ko kana kau ndi ka ndi sa Yova na ná chu ne krʉ ddo ró. (1 Pe. 5:8) Njati rie nzɨ ko ko ronga b’o ri ró Shetani ka ndi zʉ ko thí na ná lo kʉ, tamaa ma, kali le sha nari ma, ndro le ndrŭ ndro nari ma, nodha ma, ndirigoti lo le li le thí na nja ndrŭ djo nari ma na. (Ga. 5:19-21) Ro, ya kwanza djó nzá fø lo ka ndi njani che théi ri. Ro, ko pʉ fø lo ko ró ro théi nzá ró, ri sie ko dho sumu bbai ndirigoti ri si ko thí nza bbo.—Yak. 1:14, 15.
11. Ri ká ngani ko nyí ddikpa ngbá hatari tso, ndirigoti addudho?
11 Ko ró ro ringani ko pʉ ná ddikpa hatari kʉ che kʉ ná bbakau. Addinga i loroji djo. Ni njínji nga kʉ Yova dzá Dimu ná ddikpa ke na. Ro, ni jiri ni lai njí dhi ke é bblo kʉ ná ngaddidha na Yova dzá Dimu djo, føri dho ni bblonga dhǒ ke dho ndirigoti ni ke tsotso kó ko. Ni ka ni u nyo ni ra nyo ke na ná ritso ma u ddi. Karr nga goti ni nga nganyodha tso ke na ndirigoti bí ina. Ro luti ke nga lotidha tso che kʉ ná nyi djo, ro ni nzá ngʉ kedhó logoti ro ri. Luti ni gʉ ve chuni chu fø di ná lo na ndirigoti ri nzá di ni thí ki ro bʉ ri. Ndirigoti luti ke nzi ni ki ni rá wa jø ndi na njí goti, ná føri tso ma ni uu ddi. Ni nga ngaddidha tso ni lai njí dhi ke bbai. Nja ni nga ke bbai ni njini nari tso d’e ká ri dzie saa ngbabø? Bbʉbbʉ dhé, ko e bblo ndirigoti ko adi heshima bbʉ ndrŭ krʉ dho, ro ringani ko di ngano nari kʉ bí ina ko di na ná ndrŭ adi kodhó nyi thika lele. (1 Ko. 15:33) Njati rie nì ko ko ronga b’o Yesu pongʉeri ko di rinji nari bbai ri ró, ko si nga kʉ lazima ná kau ko nji nzɨ njínji Yova dhó yadha na ná ndrŭ na ná ritso bbabba. (2 Ko. 6:15) Ko si hatari nja ndirigoti ko si ritso nyinyi.
ANJINJÍ BBLO NIDHÓ SAA NA
12. Yesu dhó wanafunzi dho ká ringangʉeni ndima njí addu ngasini ná ddo ndima b’o ro?
12 Yesu dhó wanafunzi dho nzá ringangʉeni ndima b’o i dz’ dzá mwisho si nari pa ndima di ro ri. Ro, Yesu bbʉngʉe ddikpa njí kpa dhona. Ke pongʉeri kpa d’ra hwè dhi lo-i “Yerusalemu lu ma, Yudea nǎ krʉ kʉ ná ngalu ma, Samaria nǎ, ndirigoti kpø dz’ tso d’ø ná ngana.” (Mdo. 1:6-8) Yesu unakpa ngʉe njí na bbo! Bbʉ ndima bbʉ ndima fø njí dho nari chulu kpa njingʉe njí bblo pli ndima dhó saa na.
13. Ri ká ngani ko njínji bblo kodhó saa na addudho? (Wakolosai 4:5)
13 Azø wakolosai 4:5. Nja ko b’o ko ronga d’e ringani ko nja ngbaribbai ma ko njínji kodhó saa na nari. “Nzá djo le ddinga ná lo” ka ndi ba ko krʉ ba. (Muh. 9:11) Ko ka ko dhe nzá djo ko ddinga ná saa na.
Ko ká ka ko njínji bblo kodhó saa na ngbaribbai? (Anja paragrafu 14-15)
14-15. Ko ká ka ko njinjí bblo kodhó saa na ngbaribbai? (Waebrania 6:11, 12) (Anja ji.)
14 Ko ka ko njinjí bblo kodhó saa na Yova ji ná lo ko nji ndirigoti kpakpa ko ko kana kau li ke na nari chulu. (Yoh. 14:21) Kodhó lo ri u ko “tøni kprɨ nzá ko ronga jaja ro ndirigoti krʉ ddo ró ko é nji ko nji ná ritsi na bí Bboke dzá njí kana.” (1 Ko. 15:58) Føro ko dhedhe ma, inga i dz’ dzá mwisho ma si ró, ko nanga si d’o ná lo ro nga sie ri.—Mt. 24:13; Ro. 14:8.
15 Njʉ maddi Yesu adi chutso ddá ndi unakpa dho Mungu dzá Pidhinga kpa d’ra dz’ djolu gble nari kana. Ke rili ndi njingʉe ná fø tsodha njini njí. Yova dhó tengenezo chulu, Yesu mazoezi bbʉ ko dho ndirigoti ke kodhó lo u ná ritsi bbʉ ko dho ndiro ko d’ra hwè dhi lo-i d’e. (Mt. 28:18-20) Ko adi Yesu pongʉe ná fø lo nji kpakpanga na ko lod’ra nari ma, longa ko ddi nja ndrŭ dho nari ma na chulu nì ko di kere Yova si i dz’ dzá mwisho bbʉ nari ko b’o ro. Waebrania 6:11, 12, nǎ kʉ ná shauri na ko njínji nari na ko si rili kodhó ngab’odha tso kaka “kpø mwisho si ná nga djo.”—Azø.
16. Ko ká vʉri ko njí ngbá lo?
16 Yova li ngbá saa na ma, inga ngbá ddo na ma ndi si Shetani dhó i dz’ sa nari b’lo. Fø ddo sisi ná nyi Yova si ndidzá lo nǎ kʉ ná unabi krʉ njinji. Nì mai ri kʉ føro, fø ddo ka ndi njani nzɨ si tse nari bbai, ro Yova dhó ddo “nzɨ si rɨni rɨ ri!” (Hab. 2:3) Føri dzá lo dho “akora anzi Yova ko b’o ro,” nì ko kʉ “bblo kʉ ná nganjadha na [kodhi] gødha dhi Mungu djo ro.”—Mik. 7:7.
DYI 139 Wazia Uko mu Dunia Mupya
a I lo nǎ ko si loti ngbaribbai ma ko ka ko é kiasi na kiroho nǎ ndirigoti ko ka ko di kere nari djo. Føri kina ko si ngbaribbai ma ko ka ko b’o ko ronga ko koro, ndirigoti ngbaribbai ma ko ka ko njínji bblo kodhó saa na nari nja.
b JI DJÓ LONGA LE TU: (Ya kwanza ri) Ddikpa dza dhi ndrŭ eformasio nja. Njudha goti, kpa ndima dhó nganjadha d’ra ndrŭ dho ndima njae ná fø lo djo. (Ya pili ri) Ddikpa dza dhi ndrŭ Lo dho chutso ddá ná Baraza dhó rapore rr nja ndima famu Biblia nǎ unabi djo le tue nanga ya mwisho ná lo d’e. Kpa Chi njí dhi noke dhó ro si ná Biblia ró dyʉ ndi ná vichapo bbʉ nja ndrŭ dho.