Auri u nari kʉ Yova nji ni zø nji

1-2. Yova ká adi rinji ngbǎ ko leni kodhi chenga nǎ ro ná saa na? (Anja ji maadi.)

PI DAUDI chungʉe ngbaribbai ma le adi le mbu anziro le njingʉe ná chenga dho nari bblo. (Zb. 40:12; 51:3) Ke njingʉe bbobbo chenga ndidhó maisha nǎ. Ro, ke lengʉeni ndi thí nǎ ro krʉ nari dho Yova njingʉe ke zø nji. (2 Sa. 12:13) Daudi ngʉe hwè na ke rangʉe riutso d’i Yova nji ndi zø nji nari dho.​—Zb. 32:1.

² Daudi bbai, ko maddi ko ka ko é hwè na njati ko ra riutso d’i Yova nji ko zø nji ró. Njati rié bbò chenga ma ko njie ri ró, ri kʉ le isopɨdha dhi lo ko churi nari kʉ, Yova si ko zø njinji njati ko thí ba njedha ko njie ná chenga dho, ko kó zø ke tso, ko d’ra ri wazee dho ndirigoti ko njí ko dho ka ná lo krʉ ko pʉ fø di ná lo ko nji nari ko ró ro ró! (Mez. 28:13; Mdo. 26:20; 1 Yo. 1:9) Ndirigoti b’lo ke njí kodhi chenga zø ró, ri e ddiddi nzá ko njie chenga ro nari bbai, ná føri kʉ kpakpa ka ndi li ko ná lo!​—Eze. 33:16.

3-4. Ddikpa le-ve ká mbungʉe ndi ngbaribbai batiso ndi bangʉe nari goti ndirigoti i lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo?

³ Nja saa na, ko nanga ka ndi rɨni Yova ká nji ko zø ngbà ma nari djo. Akotilo bbʉbbʉlo kana dhingʉe ná Jennifer ró dho kʉ ná le-ve dhó loroji djo di. Jadda le ngʉe ro, le ngangʉe nga kʉ bblo ná nyi njidha tso. Ro, ledzá gø dhi ndrŭ nyǒ njí le ngʉ adi ndi nji bblo. Ro, b’lo cho ro da nari goti le wøngʉe ndidhó nyi thika, le bbʉngʉe ndi Yova dho ndirigoti le bangʉe batiso. Le pori: “Anziro ma ngʉ adi uasherati nji, ma ngʉ adi wa jø nga djolu, ma ngʉe thø na bbo ndirigoti ma jingʉe mbø bbo. Ro, ma chungʉeri chu nari kʉ, Biblia ripo Kristo bbʉngʉe ndi nari djotsina Yova ka ndi njí kodhi chenga zø njí. Ro, ngbà mai ma lengʉeni ndirigoti ma nzingʉeri Yova njí madzá chenga zø ro, ma nzɨ ngʉ adi ke ká nji ma zø ngbà ma nari ro u ri.”

⁴ Nja saa na ká ni adi ni mbu go djo Yova nanga kani anziro ni njingʉe ná chenga djotsina nari bbai? Daudi bbai, Yova adi riji ko uri u nari kʉ, ndi nji ko zø nji ndirigoti ke jirieri ko é hwè na. I lo nǎ ko si loti addudho ma ringani ko uri u nari kʉ, Yova nji ko zø nji ndirigoti ko tsotso ka ndi kó ndiro ko njiri fø d’e ná lo djo.

KÁ ADDUDHO RINGANI KO U YOVA NJI KO ZØ NJI NARI?

5. Shetani ká jirieri ko u ngbá lo? Abbʉ loroji.

⁵ Yova nji ko zø nari ko u nari ka ndi liri nzɨ ko u Shetani dhó kali. Anonga nari kʉ, Shetani ka ndi njí ndi dho ka ná lo krʉ ndiro ndi cho ko tso Yova dho ko njínji nari ró ro. Ndiro ndi njiri fø d’e, Shetani ka ndi liri ko uri u nari kʉ, kodhó chenga zø nzá ka ndi njini ri. Akotilo Korinto nǎ kutaniko nǎ ro le pʉngʉe uasherati djotsina ná ke dhó loroji djo di. (1 Ko. 5:1, 5, 13) Ke lengʉeni nari goti, Shetani jingʉeri nzɨ kutaniko nǎ ndrŭ nji ke zø ndirigoti nzɨ kpa ko ke ki kutaniko na. Njati kutaniko nǎ ndrŭ njie ke zø nzá ró, ke ka ndi ddieri nari kʉ, Yova ma nzá ddi ka ndi njí ndi zø ri. Føri ka ndi lieri ke “mbu ndi che bbo” ndirigoti ke ka ndi bbae Yova dho ndi njínji nari tso bba. Shetani nzá d’erie ndi adi lo nji nǎ ná chu thika ro wø ri. Ro, “ko chu ke adi lo nji nǎ ná chu bblo pli.”​—2 Ko. 2:5-11.

6. Njati ko di riddi Yova nzá nji ko zø anziro ko njingʉe ná chenga djotsina ró, ká ngbá lo ka ndi kó ko tsotso?

⁶ Yova nji ko zø nari ko u nari ka ndi liri ko ba hwè ki vi. Chenga ko njí ná saa na, ko adi ko mbu che ko njie ná lo dho. (Zb. 51:17) Ná føri kʉ bblo kʉ ná lo. Ko ko mbu che ko njie ná lo dho nari ka ndi liri ko wø kodhó lo thika ndirigoti ko njí chø kʉ ná lo. (2 Ko. 7:10, 11) Ro, ko di ra anzi nzá zø Yova njie nari bbai ko ko mbu nari na ró, ko ka ko bba ke dho ko njínji nari tso bba. Føri rɨngana, njati ko uri u nari kʉ, Yova nji ko zø nji ró, ko ka ko bba che ko ko mbu nari tso bba. Ndirigoti ko ka ko njínjí Yova dho tsetse ná zamiri na ndirigoti hwè na, ke jirieri nari bbai. (Kol. 1:10, 11; 2 Ti. 1:3) Nde, addu i ká ka ndi liri ko uri u nari kʉ, Yova nji ko zø nji?

KO TSOTSO KÁ ADDU KA NDI KÓ NDIRO KO U YOVA NJI KO ZØ NJI NARI D’E?

7-8. Musa dho ká Yova pongʉeri ndi kʉ ngbǎ di ná ke ndirigoti føri ká ka ndi liri ko u ngbá lo? (Kutoka 34:6, 7)

⁷ Addinga Yova pongʉe ndi djo ná lo djo. Loroji na, anja Sinai dhi ngøtsi djó Yova pongʉe Musa dho ná lo di.a (Azø Kutoka 34:6, 7.) Nì mai Yova e bí kʉ ná bblo sifa na ro, ke vʉngʉeri ndi pori nari kʉ ndi kʉ “zølo dhi Mungu ndirigoti nì adi zø be ndrŭ djo ná Mungu.” Føri dho, ni ká riddi jiji Yova ndirigoti le leni ndidhó chenga nǎ ro ná le zø Yova ka ndi njí nzá bbʉbbʉ? Njati Yova njí fø le zø nzá ró, føri ka ndi dhori ke tsɨ sani bbo ndirigoti ke nga kʉ zølo dhi Mungu ri! Bbʉbbʉ dhé, Yova nzá ka ndi njini føri bbai ri.

⁸ Ko ka ko uri u nari kʉ, Yova nzá ka ndi sha kali ndi djo ri dhonalo ke kʉ bbʉbbʉlo dhi Mungu. (Zb. 31:5) Føri dho, ko ka ko u ke po ná lo u. Njati rié godhé ni adi njedha ba anziro ni njingʉe ná chenga djotsina ró, adhuri ni tso ɨ: ‘Yova kʉ zølo dhi Mungu ndirigoti ke adi le leni ndidhó chenga nǎ ro ná le zø njinji nari ká ma u ddi?’ Njati ni u fø lo u ró, ni ka ni u ke nji ni zø nari maddi.

9. Kodhi chenga zø njini nji nari na mana ká kʉ addu? (Zaburi 32:5)

⁹ Addinga Yova ddí ko dho Biblia chulu ndidhó le zønjidha djo ná lo djo. Loroji na, akonja ngbaribbai ma Yova adi ndrŭ zø nji nari djo Biblia ndingʉe ná ddikpa ke, Daudi pongʉe ná lo di. (Azø Zaburi 32:5.) Daudi pongʉeri ɨ: “Ni njingʉe madzá chenga zø.” Kiebrania nǎ le ripo “chenga zø le nji” nari na mana ka ndi é “ngbe le ritsi ngbe nari,” “tu le ri tu nari” inga “d’u le ri d’u nari.” Føri dho, Daudi zø Yova njingʉe ná saa na, ke mbungʉe ndi li o ná no Yova tu djó ro nari bbai. Yova njingʉe Daudi dhó chenga zø krʉ nari lingʉeri Daudi é hwè na. (Zb. 32:2-4) Føri bbai, ko ma ka ko ba hwè ddi. Njati ko leni bbʉbbʉ kodhó chenga nǎ ro ró, ri nzá ngani ko nanga ri di d’o bbo anziro ko njingʉe ná chenga djotsina ri. Føri rɨngana, ringani ko mbu ko bblo Yova nji ko zø b’lo nari dho.

10-11. Le ripo “tayari ndrŭ zø njidha dho” ná fø lo ká ngbá lo ngaddi ko dho Yova djo? (Zaburi 86:5)

¹⁰ Azø Zaburi 86:5. I andiko nǎ Daudi pori nari kʉ, Yova kʉ “tayari ndrŭ zø njidha dho.” Føri na mana kʉ, Yova nanga nzɨ adi kani tse ko njí chelo ná saa na ri ndirigoti krʉ ddo ró ke adi riji ndi njí le leni ná ndrŭ zø njí. Fø ká ke adi rinji addudho? Fø andiko dzá ya pili sehemu pori ɨ: “Ni lili chi kʉ ná jidha na krʉ ni nzǐ ná ndrŭ dho.” B’lo dae ná lo nǎ ko njaeri nari bbai, Yova tsoni ndi chi kʉ ná jidha dho jiji ndi ná ndrŭ dho ndirigoti ndi nzɨ kpa ro bba ri. Føri dho, njati kpa leni ndima dhó chenga nǎ ro ró, Yova si ra anzi chi kʉ ná jidha ndi dhǒ kpa dho nari na ndirigoti ke si kpadhó “chenga zø nji” krʉ. (Isa. 55:7) Njati rié ni nanga adi rɨni godhé Yova ká nji ni zø ngbà ma nari djo ró, ni ka ni dhuri ni tso ɨ: ‘Yova kʉ tayari ndi njí le leni ndirigoti zølo nzǐ ndi tso ná ndrŭ krʉ zø nari ká ma u ddi? Njati ni u fø lo ngbà ró, ni ka ni uri u nari kʉ, Yova nji ni zø nji njati ni koe zø ngbà ke tso ró.’

¹¹ Biblia ripo Yova chu ngbaribbai ma ndi nongʉe ko nari bblo pli ndirigoti ko kʉ nzá kaka ná ndrŭ nari ma ke chu ddi. Fø lo ko chu nari ka ndi li ko kpakpa. (Zb. 139:1, 2) Akotilo nja Zaburi nǎ Daudi pongʉe ná lo djo ndirigoti fø lo ka ndi kó ko tsotso ko uri u nari kʉ, Yova jirieri ndi njí ko zø njí.

YOVA KÁ ADI NGBÁ LO NGANO KO DJO?

12-13. Zaburi 103:14 ridho nari bbai, Yova ká adi ngbá lo ngano ko djo ndirigoti føri ká adi ke cho ndiro ke njiri ngbǎ d’e?

¹² Azø Zaburi 103:14. Daudi tilo Yova e tayari le leni ndima dhó chenga nǎ ro ná ndrŭ zø njidha dho nari dhǒ ná ddikpa lo djo. Ke pori “Yova adi ko kʉ dz’ hø nari ngano no.” Føri na mana kʉ, ke churie ko kʉ nzá kaka ná ndrŭ nari bblo. Akoddinga Daudi ká ngʉ ji ndi pori ngbǎ ma nari djo di.

¹³ Daudi pongʉeri nari kʉ, Yova chu “ngbaribbai ma ko norieni nari bblo.” Ke nongʉe Adamu “dz’ hø nǎ ro.” Føri dho, ke chu ngbaribbai ma ndrŭ nongʉeni nari ndirigoti kpadhó lo u ná lo ma ke chu ddi. Loroji na, ndrŭ dhó lo u ndima nyonga, ndima ddoddo ndirigoti ndima chʉ ndima ronga. Kaka ná ndrŭ dhó lo ma u fø lo ddi. (Mwa. 2:7) Ro, Adamu ma, Eva na njingʉe chenga ná saa na, ndrŭ kʉ dz’ hø nari na mana thika lengʉeni le. Ko e nzá kaka ná ndrŭ nari dho ko adi kpakpanga nji ndiro nzɨ ko nji chelo ró. Yova chu fø lo bblo pli. Daudi pongʉeri Yova adi ko kʉ dz’ hø nari “ngano no” ná saa na, ke ngʉ ji ndi pori ki nari kʉ, ko e nzá kaka ná ndrŭ nari dho krʉ ddó ró ke adi zølo dhǒ ko dho. Yova churi chu nari kʉ, nja saa na ko ka ko njí chenga ndirigoti njati ke nja ko leni bbʉbbʉ kodhó chenga nǎ ro ró, ke adi zølo dhǒ ko dho ndirigoti ke adi ko zø njinji.​—Zb. 78:38, 39.

14. (a) Yova adi ko zø nji nari djo ká Daudi pongʉe ngbá lo ki? (Zaburi 103:12) (b) Yova njingʉe Daudi zø nari nǎ ro ká ko ka ko ba ngbá somo? (Anja kisanduku “Ngbaribbai ma Yova adi ko zø nji ndirigoti kodhi chenga nga vi nari.”)

¹⁴ Ko tsotso ki ká nja ngbá lo ka ndi kó ndiro ko u Yova nji ko zø nji nari d’e? (Azø Zaburi 103:12.) Daudi pongʉeri Yova njí ko zø ná saa na, Ke adi kodhó chenga tu da ko ró ro “ddiddi dyi si ná nga e da dyi tsu ná nga ró ro nari bbai.” Dyi si ná nga tso ro nzá ka ndi nju ngbá dyi maddi dyi tsu ná nga na ri. Nde, føri ká ngbá lo ngaddi ko dho b’lo Yova sa ná chenga djo? Fø andiko nanga tu ná ddikpa buku pori nari kʉ: “Mungu adi kodhó chenga tu da ko ró ro, ná føri kʉ ddiddi ngøngø ná ddikpa ritsi dzi sini nari na.” Føri dho, ko ka ko uri u nari kʉ, ke nzɨ si kodhó chenga nga ki ro no ri ndirigoti ke nzɨ si ri nga ki ro no ko dho ri. Nja saa na, nyo dzi inga ngøngø ka ndi nó anziro njingʉeni ná longa ko dho. Ro, b’lo Yova sa kodhó chenga ró, ddikpa lo ma nzá ddi ka ndi liri ke nó ri nga ki ro ri ndirigoti ndi vʉri ndi bbʉ malipizi ko dho fø lo djotsina ri.​—Eze. 18:21, 22; Mdo. 3:19.

15. Ko ká ka ko njiri ngbǎ njati ko di riddi nari kʉ Yova nzá d’e ko zø nji anziro ko njingʉe ná chenga djotsina ri ró?

¹⁵ Zaburi 103 nǎ Daudi ndingʉe ná lo ká ka ndi kó ni tsotso ngbaribbai njati rié rɨ ni nanga rɨni Yova nji ni zø nari djo ri ró? Addinga ngbaribbai ma Yova adi ndi mbu nari djo. Ke adi ni kʉ chenga dhi le nari ngano. Ndirigoti njedha ba ndima njie ná chelo dho ndirigoti le leni ndima dhó chenga nǎ ro ná ndrŭ zø Yova adi njinji. Føri kʉ ni dho ringani ni chu ná lo. Føri kina anonga nari kʉ, Yova nzɨ adi ngaddi ni njie ná chelo djo inga ke nzɨ adi b’lo zø ndi njie ná chenga nga ki ro no ni dho ri. Føri dho, ke nzɨ si malipizi ki ro bbʉ ni dho ri. Yova nzɨ adi ndi thí li anziro ni njie ná chenga djo ri. Ringani ni ma njiri fø ddi. (Zb. 130:3) Njati ko uri u nari kʉ, Yova nji ko zø nji ró, føri si rili nzɨ ri di ko nanga d’o bbo anziro ko njie ná chenga dho ndirigoti ri si rili ko ra anzi hwè na ko njínji Yova dho nari na.

16. Abbʉ anziro ko njie ná chenga djo ko ngaddi bbo nari kʉ che nari dhǒ ná loroji. (Anja ji maddi.)

¹⁶ Addinga i loroji djo di. Mutukari na ddikpa ke d’a ná saa na, ke ka ndi njanga mutukari ró tazama na ndiro ndi nja aluti ro si ná ritsi d’e. Ri kʉ bblo ke di nganja bí ina tazama na, ro ri sie che njati ke nyǒ b’ab’a tazama na ró. Ro, ndiro nzɨ ke njí aksida ró, ringani ke di nganja anzi. Føri bbai, nja saa na ri kʉ bblo ko di ngaddi anziro ko njingʉe ná chenga djo, føri ka ndi kó ko tsotso nzɨ ko nji ri ki ró. Njati ko di ko thí li bbo b’lo zø Yova njingʉe ná chenga djo ró, ri ka ndi liri ko vi kodhó hwè ndirigoti nzɨ ko njinjí ke dho bblo kʉ ná chu nǎ. Føri rɨngana, akoli ko thí ke dho ko njínji nari djo ndirigoti akoddinga gosi ná saa na ke tsoni dho ná wø dz’ djo dhonalo fø saa na, chelo nga “ki ro nzɨ si no ni ri.”​—Isa. 65:17; Mez. 4:25.

ARA ANZI YOVA NJI NI ZØ NJI NARI NI U NARI NA

17. Ká addudho ringani ko uri u nari kʉ Yova ji ko ji ndirigoti ke adi ko zø njinji?

¹⁷ Ringani ko uri u nari kʉ, Yova ji ko ji ndirigoti ke adi ko zø njinji. (1 Yo. 3:19) Ká addudho? Dhonalo Shetani adi ra anzi kpakpanga ndi nji nari na ndiro ko uri u nari kʉ, Yova nzá jirie ko ri ndirigoti ke nzɨ adi ko zø nji ri. Ke adi njínji fø chu na ndiro ko bba Yova dho ko njínji nari tso d’e. Ko churi chu nari kʉ, Shetani ka ndi njí kpakpanga bbo ndiro ndi njiri fø d’e dhonalo ke chu ndidhó saa gʉ ma sese. (Ufu. 12:12) Føri dho, ri nzá ngani ko bba ke sí ko djolu ri!

18. Ni ká ka ni njiri ngbǎ ndiro ni uri u nari kʉ Yova ji ni ji ndirigoti ke adi ni zø njinji?

¹⁸ Ndiro ni u Yova jini ji nari d’e, anjinjí b’lo dae ná lo nǎ ko tielo djo ná lo na. Ndiro ni u ke nji ni zø nji nari d’e, addinga Yova pongʉe ndi djo ndirigoti Biblia ndingʉe ná kpa pongʉe kedhó le zønjidha djo ná lo djo. Ndirigoti anonga nari kʉ, ke churi chu ni kʉ nzá kaka ná le. Nzɨ vi nga nari kʉ, njati ke njí nidhó chenga zø ró, ke adi ri sa krʉ. Yova nji ni zø nari ni u nari si rili ni é hwè na ndirigoti Daudi pongʉeri nari bbai, ni ma ka ni pori ddi, “Mbai Yova ni nji madzá ‘chenga zø nari dho’!”​—Zb. 32:5.