Ma ngʉngʉe misioner nì mai ma ngʉe bbo djo do ngʉ adi pa ná le ro

Ma gøngʉeni 1951 na Autriche nǎ Vienne dhi vile na, Katoliki ngʉe ná familia na. Nì mai ma djo do ngʉ adi pa bbo ro, ma ngʉe udha na Mungu djo ndirigoti ma ngʉ adi sala nji bí ina. Ro, 9 madhó cho ngʉe ná saa na, madzá baba ngangʉe Biblia ndi jifunza Yova dzá Dimu na nari tso ndirigoti karnga goti madzá mama maddi ngangʉe Biblia ndi jifunza nari tso.

Føri goti tse, ko ngangʉe Vienne nǎ Döbling dhi kutaniko na ko ra njudha dho nari tso. Ko ngʉ adi bí kʉ ná ritsi nji ddinga familia nǎ. Ko ngʉ adi Biblia zø, ko ngʉ adi ra njudha na ndirigoti ko ngʉ adi ko bbʉ asamble dhi ngana njí njidha dho. Fø cho kana, madzá baba kongʉe ma tsotso ndiro ma ji Yova bbo d’e. Madzá baba jingʉe ma ma, madhi vena ma na ko ngʉ bbapainia ná føri ke ngʉ adi d’ra krʉ ddo ró ndi ngʉ adi nji ná sala na. Ro, føri nga ngʉe ma jingʉe ma njí ná lo ri.

KRɄ SAA RÓ LE NJÍNJI YOVA DZÁ NJÍ KANA NARI TSO MA NGA NARI

Ma bangʉe batiso 1965 na, 14 madhó cho ngʉe ro. Ro, nzá nyi ma chu ná ndrŭ dho ma lod’ra nari ngʉe kpakpa ma dho. Føri kina, bí ina ma ngʉ adi riddi nari kʉ, nja jadda nzø kʉ bblo pli ma djolu ndirigoti ma jingʉeri kpa ma di ma nja mana na ddi. Føri dho, nzá ddo d’e da bí batiso ma ba nari goti ro, ma ngangʉe nzɨ njínji Yova dho ná jadda kpa na ma ma tso gba nari tso. Ma jingʉe kpa ma na ko di nari bbo, ro ma ngʉ adi ma mbu che dhonalo ma chungʉeri nari kʉ, ri nzá ngani ma di saa vi bbo nzá ji Yova ná ndrŭ na ri. Ro, ringʉe kpakpa ma bbá kpa na ma ma tso gba nari tso. Ndo, ma tsotso ká ngbá lo kongʉe?

Fø saa na, Dorothée ró dho ngʉe ná singba ngba singʉe kodhó kutaniko na, 16 ndidhó cho ngʉe ro. Ngba jingʉe nyumba kwa nyumba ndi lod’ra nari bbo, ná føri løngʉe ma thí ronga bbo. Madhó cho ro dangʉe da karnø ngba dhó cho djolu, ro ma nzɨ ngʉ adi lod’ra bí ina ri. Ma ngʉ adi ripo ɨ ma ni: ‘Madzá gø dhi ndrŭ kʉ Yova dzá Dimu, ro Dorothée kʉ ddiro dhé Yova dzá Dimu ndima bbá ndrŭ kana. Dorothée ma ngʉ adi di dhe ngʉ adi nji ná ndidzá mama na, føro mai ngba ngʉ adi lod’ra bí ina dhé!’ Ngba dhó loroji chongʉe ma ronga ndiro ma ji bbo ma njínji Yova dho nari d’e. Karnga goti, Dorothée na ko ngangʉe painia dhi njí tso. Ya kwanza, ko ngʉngʉe painia wasaidizi ndirigoti luti painia wa kawaida. Dorothée jingʉe lod’radha dhi njí bbo nari lingʉeri ma ma ji lod’radha dhi njí bbo ddi. Ngba kongʉe ma tsotso ndiro ma ba madhó ya kwanza ma ddingʉe Biblia nǎ longa dho ná mwanafunzi d’e. Ddo da nari bbai, ndrŭ dho ma lod’ra dzaitso ro lu, chu lu ndirigoti nja nga lu nari ngʉngʉe sʉsʉ ma dho.

Cho ddi ma nji painia dhi njí nari goti, Autriche nǎ ddikpa le-djo Heinz singʉe kodhó kutaniko na. Ke chungʉe bbʉbbʉlo Canada na ndi rangʉe Yova dzá Dimu ngʉe ná ndidhi djona ronga be ná saa na. Heinz le chongʉe Vienne na kodhó kutaniko na ndiro ke é painia wa pekee d’e. Ke singʉe ná saa na, ma jingʉe ke thei. Ke jingʉeri ndi ngʉ misioner, ro ma nzá jingʉe misioner dhi njí ri, føri dho ma nzá pongʉe ma ji ke nari ke dho ri. Luti, Heinz na ko ngangʉe fiasé tso, ko chingʉe ndoa ndirigoti ko ngangʉe painia dhi njí tso ddinga Autriche na.

MISIONER DHI NJÍ DJO KO NGA NGADDIDHA TSO NARI

Heinz ngʉ adi misioner ndi ji ndi ngʉ nari d’ra ma dho bí ina. Nì mai ri kʉ fø ro, ke nzɨ ngʉ adi ma cho kpakpanga na ri, ro ke ngʉ adi ma ronga cho ɨ ndi ridhu ma tso nari chulu, “Ndoa ko chi ná nga djó ro kodhó nga kʉ nzø ro maddi ri, nde ko ká ka ko njínjí bbo Yova dho nzá?” Ma ngʉe do ngʉ adi pa djo ná le nari dho, ma do ngʉ adi nji misioner ma ngʉ nari dho. Nì mai do ngʉ adi pa ma djo ro, ma ngʉe painia, ro ma ngʉ adi riddi misioner dhi njí ka ndi é kpakpa bbo ma dho. Ro, Heinz ngʉ adi ma tsotso kó ngatsovedha na ndiro ma ddinga misioner ko ngʉ nari djo d’e. Føri kina, ke kongʉe ma tsotso ma di ma thí li ndrŭ djo, do ngʉ adi ma nji nari djo ma di é ma thí li nari rɨngana. Bbʉbbʉ dhé, kedhó shauri kongʉe ma tsotso bbo.

Dzødzø dhé, misioner dhi njí dzá ji di ngʉe dhi ma na, føri dho ko jazangʉe Gileadi nǎ darasa dhi fomu. Nì mai ri kʉ fø ro, tawi nǎ ngʉ njínji ná ddikpa le-djo pongʉeri ma dho nari kʉ, ri ka ndi é bblo ma chu Angle tidha bblo. Ma njingʉe njí ma dho ke bbʉngʉe ná fø shauri na ndirigoti ma ngangʉe bblo ma ka ma ti Angle nari ma jifunza nari tso. Ro chʉ, cho 3 goti, Heinz na le chongʉe ko Autriche na Serbo-Croatie na, Salzbourg nǎ kutaniko na. Føri goti cho 7 kana, ko d’rangʉe lo Serbo-Croatie dhi luga ti ná ndrŭ dho. Mabbá ke ngʉngʉe mwangalizi wa muzunguko ndirigoti cho ddi kana ko bengʉe Serbo-Croatie dhi kutaniko ronga ddinga. Nì mai Serbo-Croatie dhi luga ngʉe kpakpa ro, ko ngʉ Biblia na longa ddi bí kʉ ná ndrŭ dho.

Føri goti, 1979 na tawi nǎ ngʉ chutso ddá ná le-djoi nzingʉeri ko ra “konje” djo Bulgarie na. Fø ngø nǎ lod’radha dhi njí gʉngʉeni gʉ. Føri dho, “konje” djó ko ngʉe ná saa na nzá ko d’rangʉe lo ro ri. Ro, Bulgarie nǎ Sofia dhi bbò vile nǎ ngʉ di ná 5 kʉ ná le-vei dho fø le-djoi pongʉeri ko ra vichapo ro na sese. Ma do njingʉe bbo, ro Yova kongʉe ma tsotso ndiro ma njí ma dhona bbʉngʉeni ná fø njí d’e. Fø le-vei ngʉe nga nǎ do ro ndirigoti hwè na ngbà mai bbapolis ka ndima lie kpa prizo na ro. Kpadhó loroji lingʉeri ma é nga nǎ do ro ndiro ma njí Yova dhó tengenezo ji ma njí ná njí krʉ d’e.

Fø saa na, ko jazangʉe Gileadi nǎ darasa dhi fomu ki vi ndirigoti ko tso le ungʉe u. Ko ngʉ riddi nari kʉ, ko ka ko njí darasa Angle dhi luga nǎ ndirigoti États-Unis nǎ. Ro, bi 11, 1981 na, tengenezo ngangʉe Gileadi dhi darasa tso Allemagne na Wiesbaden nǎ tawi na. Føri dho, ri ka ngʉe ka ko njí darasa bblo ma ngʉ adi famu ná Allemand dhi luga nǎ. Nde, darasa goti ká le chongʉe ko ngbaga?

BBO NǍ LƗ KɄ NÁ NGØ NǍ KO NJÍNJI NARI

Ko le chongʉe Kenya na! Ro, Kenya nǎ tawi dhungʉeri ko tso ko ká kʉ tayari nì ma ko ra njínji Uganda na nari. Uganda nǎ guvernema djo ngʉ pinyo ná ke dhó ro Idi Amin dhi General dhʉngʉe pidhinga kpakpanga na ná nga djó ro cho dangʉe 10 djolu b’lo. Ke ngʉngʉe pi ná saa na, bí kʉ ná ndrŭ le chengʉe ndirigoti nja ndrŭ dhó maisha ngʉngʉe kpakpa bbo. Luti, 1979 na Uganda nǎ guvernema dhʉngʉe pidhinga ki vi Idi Amin dhó ro. Ni ka ni famu addudho ma do njingʉe ma lɨ kʉ nǎ ná fø ngø na ma ra nari dho nari bblo. Ro, Gileadi nǎ darasa tayarishangʉe ko b’lo ndiro ko di ko thí li Yova djo d’e. Føri dho, ko ungʉe fø ngø na ko ra nari tso u.

Uganda nǎ maisha nga ngʉe sʉsʉ ri. Guvernema dho ringʉe kpakpa ndi bbʉ dda ma, kura ma, bbo na mana kʉ ná nja ritsi ma na. Telefone na ma nzɨ ddi ndrŭ ngʉ adi loti ri. Kuna, nja ndrŭ ngʉ adi nja ndrŭ dza sø na ndirigoti ndrŭ dhó ritsi dhʉdhʉ. Føri dho, nga di tɨ ná saa na ndrŭ nzɨ ngʉ adi vʉ ndima bbá ro ri ndirigoti ndrŭ ngʉ adi sala nji ndiro nzɨ ndrŭ si ndima che inga ndima dhó ritsi dhʉ ró. Nì mai maisha ngʉe kpakpa ro, Uganda nǎ le-djoi ma, le-vei ma na rangʉe anzi dhé Yova dho ndima njínji hwè na nari na!

Cho 1982 na, Heinz na ko singʉe Uganda nǎ bbò vile Kampala na. Bi 5 kana ko dingʉe Sam ma, Christina Waiswa ma na bbá ddinga kpadhó 5 kʉ ná nzø ma, kpadhó familia nǎ 4 kʉ ná ndrŭ ma na na. Bí ina, le-djo Waiswa dhó familia ngʉ adi nganyo ddikpa ina ddikpa dyi dho. Nì mai ri kʉ fø ro, kpa ngʉe tayari ndima bbʉ ndima dhó kar kʉ ná fø ritsi ro ko dho maddi. Heinz na ko dingʉe le-djo Waiswa bbá nari lingʉeri ko chu kodhó misioner dhi njí kana kongʉe tsotso ná bí kʉ ná lo. Loroji na, ko chungʉe ngbaribbai ma le ka le ʉ sese kʉ ná dda nari ndirigoti fø dda ki na le ʉ WC nanga nari. Cho 1983 na, Heinz na ko tsɨngʉe ko nganga dhó dza na ndirigoti ri ngʉe Kampala nǎ bblo ko ka ko die nǎ ná nga.

Kampala nǎ ko lod’radha dhi njínji nari ko jingʉe bbo. Loroji na, bi ddi kana dhé ko ndongʉe vichapo 4000 djolu ndrŭ dho! Ro, bbo pli ngʉ adi ngatho nari ngʉe ngbaribbai ma ndrŭ ngʉ adi bbʉbbʉlo u nari ko ngʉ adi nja nari. Kpa ngʉ adi heshima bbʉ Mungu dho ndirigoti kpa jingʉe Biblia djo ko loti ndima na nari bbo. Heinz ngʉ adi Biblia nǎ longaddi dho ná ndrŭ ngʉe 10 djó ro kpø 15 djo ndirigoti madhó ndrŭ ma ngʉe fø ngatsi i. Ndirigoti ko chungʉe lo bbo kodhó wanafunzi dhó ro. Loroji na, ri ngʉ adi ngani kpa bbí krʉ yenga ddo kana ndiro ndima si njudha dhi ngana d’e. Nì mai ri kʉ fø ro, kpa nzɨ ngʉ adi chelo ti fø lo djo ri ndirigoti krʉ ddo ró kpa ngʉe hwè na dhé.

Cho 1985 ma, 1986 ma na kana aro kʉ ná nja lɨ njingʉeni Uganda na. Bí ina, ko ngʉ adi nzø bbobbo sø d’ú nari nja. Fø nzø ngʉe bbasødda ndirigoti kpa ngʉ adi chu lu da ná ndrŭ ronga ne. Fø saa na, ko ngʉ adi rinzi Yova kó ko tsotso ko é nyod’yu na ndirigoti nzɨ ko bani kpakpalo na lo ko d’ra ná saa na ndirigoti nzɨ ko nji do ró. Yova ngʉ adi kodhó sala goti ngʉngʉ. Yova djo ji ndi chu lo ná le ko ba ró, ko ngʉ adi ko nǎ do nga vivi.

Føri kina, ko nanga ngʉ adi jini ko lod’ra Uganda na si ná d’i ndrŭ dho nari dho. Loroji na, ko ngʉ adi Biblia jifunza Murat ma, Dilbar Ibatullin ma na na. Føri ngʉe Tatarstan (Russie dzá katikati) nǎ ro singʉe ná dza dhi ndrŭ. Murat ngʉe munganga. Kpa krʉ bangʉe batiso ndirigoti kpa adi njínji Yova dho chi ndima tøni ro. Luti, ma njungʉe Tatjana Vileyska na. Fø le singʉe Ukraine nǎ ro ndirigoti le ngʉ riji ndi hwi ndi hwi. Batiso Tatjana ba nari goti, le ki ngʉngʉe Ukraine na ndirigoti luti le ngangʉe kodhó vichapo ndi tafsiri Ukraine dhi luga nǎ nari tso.a

D’I NGØ NA KO KI RA MISIONER DHI NJÍ DHO NARI

Cho 1991 na, Heinz na ko ngʉe konje djó Autriche nǎ ná saa na, Autriche nǎ tawi pongʉeri ko ra njínji Bulgarie na. Cho bí kana, lod’radha dhi njí gʉngʉeni gʉ Europe nǎ bí kʉ ná ngø lu. Ro luti, fø lo thika wøngʉeni wø ndirigoti Yova dzá Dimu ngangʉe lod’radha tso ki vi Bulgarie ma, nja ngø ma na lu. Anziro ma poeri nari bbai, kodhó njí gʉngʉeni fø ngø nǎ ná saa na, Heinz na ko singʉe vichapo na fø ngø na nzá nga ndrŭ chu ro. Ro, kpadjo le cho ko lod’radha dhi njí dho fø ngø nganga na.

Le-djoi pongʉeri nzɨ ko ki ngʉ Uganda na. Føri dho, ko nzá ngʉngʉe Uganda na kodhó ritsi sødha dho ndirigoti ko djoi ma, ko vei ma na ronga zʉdha dho ri. Føri rɨngana, ko rangʉe dji mutukari na Allemagne nǎ Bethel na ndirigoti ko rangʉe mbrø Bulgarie na. Sofia dhi vile na le chongʉe ko nǎ ná kikundi nǎ wahubiri ngʉe chøchø 20.

Bulgarie nǎ ko bangʉeni bí kʉ ná nja kpakpalo na. Ya kwanza, ko nzá chungʉe fø ngø nǎ luga ri. Ya pili, Bulgarie dhi luga nǎ kodhó vichapo ngʉe aro dhé, føri i kʉ Kweli Iongozayo Kwenye Uzima wa Milele ndirigoti Kitabu Changu cha Hadithi za Biblia. Ya tatu, funzo tso ko nga ndrŭ na nari ngʉe kpakpa ko dho. Nì mai fø kpakpalo krʉ ngʉe ro, ko ngʉe na ná sese nja wahubiri na ko ngʉ adi ra anzi dhé klø na ko lod’ra nari na. Ro, Bulgarie nǎ Orthodox dhi dini nǎ ndrŭ nanga nzá jingʉeni lo ko ngʉ d’ra nari dho ri, ná føri lingʉeri kpa ngá ko ndima nzá nari tso.

Cho 1994 na, guvernema nzá chungʉe Yova dzá Dimu ro ri ndirigoti Bulgarie nǎ bí kʉ ná ndrŭ ngʉ ko nja che bbo kʉ ná ddikpa dini. Nja le-djoi kpa lingʉe prizo na. Ndirigoti jurnal ma, televizio ma na lu ndrŭ ngʉ adi che bbo kʉ ná bí kʉ ná kali dhi lo nanga nyá ko djo. Kpa ngʉ adi ripo nari kʉ, Yova dzá Dimu jiri ndima dhi nzø cheni che dhonalo kpa nzá ji ndima tsu ju ndima dhi nzø ro ri. Ndirigoti Yova dzá Dimu ripo ndima lai Wakristo dho ndima di ndima che ndima kana. Føri dho, ringʉe kpakpa ko d’ralo ndrŭ dho. Lo ko ngʉ d’ra ná saa na, ndrŭ ngʉ adi dødø ko djo, ndrŭ ngʉ adi polis nzǐ ko dho ndirigoti nja saa na ndrŭ ngʉ adi ko bubu maddi. Føri lingʉeri nzɨ vichapo si fø ngø na ndirigoti njudha ko ka ko njie nǎ ná dzá badha ma ngʉe kpakpa ddi. Ddikpa cha bbapolis plingʉe ko nanga asamble ko ngʉ nji ná nga nǎ ro. Heinz na nzá ndrŭ d’erie njini ko na che bbo føri bbai ri. Fø ndrŭ ró ro njonjo, Uganda nǎ ndrŭ ngʉe tayari ndima chu Biblia nǎ lo! Nde, ko tsotso ká addu kongʉe ndiro ko hwini fø kpakpalo tso ró d’e?

Fø ngø nǎ le-djoi ma, le-vei ma na na ko ngʉ di ddinga nari ngʉ adi ko tsotso kó bbo. Kpa jingʉe bbʉbbʉlo bbo ndirigoti kpa nanga ngʉ adi jini bbo ko kʉ kpa ma na nari dho. Ko ngʉ adi ko tsotso kó ko kana. Heinz na ko rangʉe richu nari kʉ, njati le di ngaddi bbo nja ndrŭ djo, ledhó kpakpalo djo le li é le thí nari rɨngana ró, le dhona bbʉni ná njí krʉ kana le ka le é hwè na dhé.

Cho da nari bbai, lod’radha dhi njí ngʉngʉe sʉsʉ ko dho. Cho 1998 na, guvernema tsungʉe Yova dzá Dimu ki vi Bulgrie nǎ dini kana ndirigoti kodhó bí kʉ ná vichapo le tafsiri ngʉe Bulgarie dhi luga nǎ. Føri goti, 2004 na le njingʉe fø ngø nǎ tawi dho le chingʉe ná dza dhi fete. Njʉ, Bulgarie nǎ kutaniko kʉ 57 ndidhi 2 953 kʉ ná wahubiri na. Cho 2024 na 6 475 kʉ ná ndrŭ singʉe Yesu dzá dhe nga le no ná nga na. Ddikpa cho na, Sofia dhi vile nǎ ngʉe 5 kʉ ná le-vei dhé, ro njʉ fø vile nǎ kutaniko kʉ 9! Bbʉbbʉ dhé, ko njangʉe ngbaribbai ma “re pli kʉ ná ri . . . ngʉ elfu” nari nja.​—Isa. 60:22.

MADHÓ KPAKPALO TSO RÓ MA HWINI NARI

Madhó maisha nǎ ma bani dhe le nji nari dhi kpakpalo na bbo. Bí ina, bbadokter ngʉ adi pɨ ritsi pɨ le ro nari dhi dhe (tumeur) ba ma ro. Ddikpa saa na, kpa bangʉe fø dhe ma djǒ nǎ maddi. Fø dhe dho ma bangʉe kpakpa kʉ ná matunzo. Ma rangʉe Inde na, fø lu ddikpa dokter njingʉe ma operasio saa 12 kana ndirigoti ke pʉngʉe tumeur dhi fø dhe bí ma djǒ nǎ ro. Operasio goti, ko dingʉe Inde nǎ beteli nǎ ndirigoti ma mbungʉe ma bblo nari goti, ko ngʉngʉe njí dho Bulgarie nǎ.

Fø saa na, Heinz ro Huntington ró dho kʉ ná dhe tangʉe. Fø dhe djotsina ringʉe kpakpa ke bbí, ke tilo ndirigoti ri ngʉe kpakpa ke chu ngbaribbai ma ndi ndí dhó lo bbí nari. Ke ró dhe ngʉ ra anzi che bbo pli nari dho, ringangʉeni ma kó ke tsotso bbo pli. Nja saa na, ma ngʉ adi ma mbu si djolu lo si nari bbai ndirigoti ma do ngʉ nji ngbaribbai ma lo si kʉ ndi thika wø luti nari djo. Nì mai ri kʉ fø ro, ddikpa jadda le-djo, Bobi ma ngʉ adi ra lod’ra bí ina Heinz na ddinga. Bobi djo nzɨ do ngʉ adi pá Heinz nzɨ loti bblo nari ma, ke nzá ka ndi njínjí ndidhó kpakpanga na nari ma na dho ri. Krʉ ddo ró ma ngʉ adi ma thí li Bobi djo njati rié kpakpa ma dho ma gba Heinz dhó lo tso ró. Ngbà mai Heinz na ko vʉngʉeri nzɨ ko gø nzø Shetani dhó i dz’ djó ro, Bobi ko ngʉ nja Yova bbʉ ko dho ná ngba bbai!​—Mk. 10:29, 30.

Føri kina, Heinz ró ngʉe kaser dhi dhe. Njedha dhi lo kʉ, mabbá bbo ma ji ná fø ke dhengʉe 2015 na. Ma mbungʉe ma che bbo Heinz dhengʉe nari goti; ke dhe nari ma u nari ngʉe kpakpa ma dho. Ro, ma djǒ nǎ rie ddiddi ke kʉ shi go nari bbai! (Lu. 20:38) Ma si dhe ná ddo ma b’o nari kana, bí ina ma adi ngbaribbai ke ngʉ adi bblolo ti nari ma, ke ngʉ adi bbʉ ná shauri ma na ngano bbo. Ma mbai po bbo ke na ko njingʉe njí ddinga chi ko tøni ro cho kpari kana nari dho.

MBAI YOVA KONGɄE MA TSOTSO NARI DHO

Bbʉbbʉ dhé, Yova kongʉe ma tsotso bbo ndiro ma ve ma bangʉeni na ná njonjo fø kpakpalo tso d’e. Føri kina, ke kongʉe ma tsotso ma é jiji ndrŭ ná misioner nì mai ma djo do ngʉ adi pa bbo ro. (2 Ti. 1:7) Ma mbai po bbo Yova dho, ma goti singba ma na ko adi krʉ saa ró le njínji Yova dho ná njínji nari dho. Lebbá ke kʉ mwangalizi ndirigoti njʉ kpa adi Serbie dhi luga dhi kutaniko ronga be Europe nǎ. Go ko ngʉ dhi ro madzá baba ngʉ nji ná sala goti Yova ngʉngʉ!

Biblia ma jifunza nari adi ngoi bbʉ ma dho. Kpakpalo na ma ngʉ bani ná saa na, ma chungʉe “ma thí nǎ ro krʉ” ma sala nji Yesu bbai nari. (Lu. 22:44) Madhó sala goti Yova adi ngʉ lu ná ddikpa chu kʉ, Sofia nǎ ma e nǎ ná kutaniko nǎ bbo jirie ma ná le-djoi ma, le-vei ma na chulu. Bí ina, kpa adi ma nzǐ ndiro ko di ddinga ndima na d’e ndirigoti kpa adi ngbá ngatsi ma ndima ji ma nari dhǒ ma dho, ná føri adi hwè bbʉ bbo ma dho.

Bí ina, ma adi ngaddi bbo gadha djo. Ma adi ngaddi ma si madzá gø dhi ndrŭ nja kodhó dza nji, ndoa ndima chingʉe ro ndima d’angʉeni nari bbai. Ma adi ngaddi madhi vena nyo rɨ nari djo. Føri kina, ma adi ngaddi Heinz tøni ndidhó farasi kuso nari djo. Fø lo djo ma ngaddi nari adi rili ma mbu ma bblo pli ndirigoti ri adi rili ma thí nanga lili Yova dho ma mbai po nari na.

Madhó maisha nǎ Yova bbʉ ma dho ná bblo ritsi ma, go ke si bbʉ ma dho ná ri ma na djo ma di ngaddi ná saa na, ma adi ma mbu Daudi bbai ɨ ndi ndingʉeri Zaburi 27:13, 14 nǎ ro: “Ma ká ka ma ée ngbaga njati ma ée udha na nga nari kʉ, ma si Yova dzá bblonga nja shinga na kʉ ná ndrŭ dhó dz’ djó ro? Ali nidhó ngab’odha Yova na; ao kpakpa ndirigoti aliri ni thí tøni kpri. O, Ali nidhó ngab’odha Yova na.”