MUTWI WAKWIIYA 51
LWIIMBO 3 Lesa Ngonkusu Shesu, Kulangila Kwesu, Ngotushoma
Yehova Alabona Kulila Kwanu Alimwi Alamubikilako Maano Abuumbi
‘Amubike minsonshi yangu munkomwi yanu ya cipaya. Sa te yoonse ililembetwe mulibuku lyanu?’—KULU. 56:8.
CITEENTE CINENE
Mutwi uyu utotwiibalusha ayi Yehova alashiba na twalinyumfwa cibiibi abuumbi alimwi alaakutucafwa kwaamba ayi tulinyumfwe kabotu.
1-2. Ino nshiinshi sheenga shapa kwaamba ayi tulile?
SOONSEBO twakalilaawo kale. Cimwi ciindi tulalila na kulosha minsonshi ceebo cakusangalala. Mpashi mwakalilawo kale cintu cimwi ciyandika na cilibetele ndyecakacitika mbuli mwanaanu ndyaakashalwa, ndyemwakeebaluka cintu cisangalasha na ndyemwakabonana ashicibusa wanu ngomwakabonanaakwe kale kale abuumbi.
2 Sombi liinji tulalila ceebo cakulinyumfwa cibiibi alimwi akupenga. Kucakubonenaako, inga twalila na muntu ngotushoma watukalasha abuumbi. Alimwi inga twalila na tutoociswa akunyumfwa kucisa kwaciindi cilaamfu na kufwitwa shikamukowa nabi shicibusa. Inga twalinyumfwa mbuli Jelemiya mbwaakalinyumfwa bene Babiloni ndyebakanyonyoola Jelusalemu. Jelemiya wakaamba ayi: “Mumeenso angu mutookunkabo minsonshi . . . Minsonshi yangu iliciteekobo kukunka. Ndushinisho inanookunkabo cakutacilekaawo.”—Mali. 3:48, 49.
3. Ino Yehova alalinyumfwa buyani na wabona basebenshi bakwe kabapenga? (Isaya 63:9)
3 Yehova alicishi mankanda oonse ngotwakalilaawo mubuumi bwesu ceebo cakwiinda mubukaalo buyumu. Baibo ilatulwiita ayi lyoonse alashiba na musebenshi wakwe womwi awomwi atokwiinda mumapensho, alimwi alakutika mipailo yesu na twamulilila ayi atucaafwe. (Kulu. 34:15) Sombi Yehova taeelibo pakutubona akukutika mipailo yesu. Ngu Ishiwesu utusuni abuumbi. Aboobo na watubona katulila, alalinyumfwa cibiibi abuumbi alimwi alafwambaana kutucafwa.—Amubelenge Isaya 63:9.
4. Ino nshakubonenaako nshi shamu Baibo nsheshi tubandikeewo alimwi ino tutokwiiya nshi pali Yehova?
4 Kwiinda mu Maswi akwe, Yehova alatulwiita mbwakalinyumfwa basebenshi bakwe ndyebakalinga kulila anshaakacita kwaamba ayi abacaafwe. Kucakubonenaako, inga twabona mbwaakacita boobo kuli Aana, Defedi a Mwaami Esekiya. Ino nshiinshi shakapa kwaamba ayi balile? Ino Yehova wakabacafwa buyani ndyebakasenga lucafwo kuli nguwe? Alimwi ino cakubonenaako cabo inga catuyuminisha buyani na tutolila ceebo ca kuba abuumba, kupondokelwa ku muntu ngotushoma na ceebo ca kucisililwa?
KULILA CEEBO CA KUBA ABUUMBA
5. Ino Aana wakalinyumfwa buyani ceebo ca bukaalo mbwaakalinga kwiindaamo?
5 Aana wakeenda mumapensho apusenepusene ayo akamupa kulinyumfwa cibiibi abuumbi akulila. Lipenshi lyomwi ndyaakeendaamo ndyakweebwa kumpali. Alimwi Penina nabukashinyina wakalinga kumupatite. Kwiilikaawo, Aana taakalinga kucitewo mwaana nabi womwi, sombi Penina lakwe wakalinga kucite baana baanji. (1 Samwe. 1:1, 2) Penina wakalinga kuseka Aana akumulensha nsoni ceebo cakutaba abaana. Ino naakwiinga ndimwe mwakalinga mubukaalo ubu, naakwiinga mwakalinyumfwa buyani? Aana wakalinyumfwa cibiibi abuumbi cakwaamba ayi “wakalinga kunoolilabo akukaka kulya cili coonse,” alimwi ‘wakapenga abuumbi mumoyo.’—1 Samwe. 1:6, 7, 10.
6. Ino nshiinshi Aana nshaakacita kwaamba ayi ayuminishikwe?
6 Ino nshiinshi Aana nshaakacita kwaamba ayi ayuminishikwe? Cintu comwi ncaakacita nkuya mukulambila Yehova ku tente yakulambililaako. Ndyaakashika, wakaya kufwiifwi amwinjililo wa lubaansa lwa tente yakulambililaako, akutalika ‘kupaila kuli Yehova uku kaalila abuumbi.’ Wakasenga Yehova ayi: “Amumboone nemusebenshi wanu! Amulangishishe mapensho angu akunyumfwila nkumbu!” (1 Samwe. 1:10b, 11) Aana wakapaila kuli Yehova akumulwiita mbwaakalinga kuyeeya akulinyumfwa. Yehova ndyaakabona Aana kaalila abuumbi, alakwe wakalinyumfwa cibiibi. Wakalinga kumusuni abuumbi Aana, alimwi wakalinga kusuni kumuyuminisha!
7. Ino Aana wakalinyumfwa buyani pesule lya kulwiita Yehova mapensho ngaakalinga kwiindaamo?
7 Ino Aana wakalinyumfwa buyani pesule lya kulwiita Yehova shoonse shakalinga kumoyo wakwe, lyalo Eli Mupailishi Munene wamulwiita ayi Yehova alaakukumbula mupailo wakwe? Baibo ilaamba ayi: “Lyalo wakaya walya alimwi abuumba bwakamana.” (1 Samwe. 1:17, 18) Aana wakalinyumfwako kabotu nabi kwaamba ayi paciindi ici bukaalo kabutana kwaaluka. Wakashoma ayi Yehova wakalinga kunyumfwishisha mbwaakalinga kulinyumfwa amapensho ngaakalinga kwiindaamo alimwi ayi alaakumucafwa. Alimwi ncakwiila Yehova wakamucafwa. Wakabona buumba mbwaakalinga kucite, wakakumbula mupailo wakwe alimwi mukuya kwaciindi wakamupa coolwe cakuba abaana.—1 Samwe. 1:19, 20; 2:21.
8-9. Kweelana a Bene Ebulu 10:24, 25, ino nceebonshi tulyeelete kucita nsheenga twacikonsha kwaamba ayi tucanike kumabungano? (Amubone acikope.)
8 Nshetutokwiiyaako. Sa mutokwiinda mubukaalo buyumu butoomupa kulila ceebo ca kuba abuumba? Mpashi mutoolila ceebo cakufwitwa shikamukowa na shicibusa wanu. Na camushobo uyu cacitika, cilibo kabotu kusuna kuba nweenka. Sombi bweenka Aana mbwakayuminishikwa akuumbulushikwa ndyaakaya ku tente yakulambililaako, amwebo inga mwayuminishikwa na kamucanika kumabungano a Bwineklistu nabi kwaamba ayi mutolinyumfwa cibiibi. (Amubelenge Bene Ebulu 10:24, 25.) Ndyetutobungana, tulanyumfwa Malembo atucafwa kuyeeya pashintu shibotu alimwi ayuminisha. Iyi ninshila yomwi Yehova mbwaatucafwa kucileka kuyeeya pashintu shitupa kulinyumfwa cibiibi. Aboobo tulalinyumfwako kabotu nabi kwaamba ayi mapensho ngotutokwiindaamo inga taamani peenkaapo.
9 Kwiilikaawo, na twaya kumabungano bamakwesu abenankashi balatuyuminisha akututondesha lusuno. Alimwi tulalinyumfwako kabotu na katuli pomwi ambabo. (1 Tesa. 5:11, 14) Kucakubonenaako, amuyeeye shakacitikila mukwesu wakalinga kusebensa mbuli painiya ulibetele uyo wakafwitwa mukaakwe. Wakaamba ayi: “Cimwi ciindi ndasuna kuba neenka akutalika kulila, mukwiinga ndamuyeeya abuumbi mukaangu. Sombi na ndaya kumabungano ndayuminishikwa abuumbi. Maswi abotu bamakwesu abenankashi ngobandwiita ashikumbulo nshobaamba kumabungano, shilanjuminisha abuumbi. Lyoonse ndalinyumfwa kabotu na ndashika kumabungano, nabi kwaamba ayi ndalinga kulinyumfwa cibiibi abuumbi akulisukama kaantana kunyamuka.” Na twaya kumabungano, Yehova inga wasebensesha bamakwesu abenankashi kwaamba ayi atucaafwe.
Bashominyineesu inga batuyuminisha (Amubone palagilafu 8 a 9)
10. Ino cakubonenaako cakwe Aana inga twacikonkela buyani na twalinyumfwa cibiibi abuumbi?
10 Aana wakalinyumfwako kabotu pesule lyakupaila kuli Yehova akumulwiita mbwaakalinga kulinyumfwa. Amwebo inga ‘mwatola kulisukama kwanu koonse kuli [Yehova],’ akushoma ayi atookutika mupailo wanu alimwi alaakumucafwa. (1 Pit. 5:7) Nankashi umwi wakalinga kweebetwe ku mukwesu uyo wakacaikwa ku beepi, wakaamba ayi: “Ndakalinyumfwabo anga moyo wangu bautimboola mu tupaansha tuniini niini alimwi anga inga tawoliiwo. Sombi lyoonse na ndapaila kuli Yehova Ishiwesu wakwiculu uyo unsuni abuumbi, ndakalinga kulinyumfwako kabotu. Cimwi ciindi ndakalinga kwaalilwa kusansulula kabotu mbondakalinga kulinyumfwa, sombi Yehova wakalinga kunyumfwishisha. Na ndalinyumfwa cibiibi abuumbi akulisukama, ndakalinga kumusenga kwaamba ayi ancaafwe kuba aluumuno. Lyalo peenkaapo ndakalinga kulinyumfwa kukalikana mumoyo akucikonsha kucita nshonjelete kucita bushiku ubo.” Na mwalilila Yehova akumulwiita shitoomupa kulinyumfwa cibiibi, alakwe alalinyumfwa cibiibi alimwi alanyumfwishisha kabotu mbomutolinyumfwa. Nabi kwaamba ayi lipenshi inga lyatolelela, Yehova inga wamuyuminisha akumucafwa kulinyumfwa kukalikana mumoyo. (Kulu. 94:19; Filip. 4:6, 7) Alabona shoonse nshomucita kwaamba ayi mutolelele kushomeka kuli nguwe, alimwi alaakumupa cilambu.—Ebu. 11:6.
KULILA NA MUNTU NGOTUSHOMA WATUPONDOKELA
11. Ino Defedi wakalinyumfwa buyani bamwi ndyebakamucitila shintu shitabete kabotu?
11 Defedi wakeenda mubukaalo buyumu bupusenepusene ubo bwakapa kwaamba ayi alile. Kwakalinga bantu baanji bakalinga kumupatite, alimwi beshicibusa abamumukwashi wakwe bamwi bakamupondokela akusuna kumucaya. (1 Samwe. 19:10, 11; 2 Samwe. 15:10-14, 30) Paciindi ndyaakalinga kwiinda mubukaalo buyumu abuumbi, wakalemba ayi: ‘Buumba bwandemya cakunkopola, lyoonse mashiku ndalila cakutontosha bulo bwangu, ncakwiila ndatontosha pilo yangu kuminsonshi.’ Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi Defedi alinyumfwe boobo? Wakaamba ayi, “Ceebo cakulila kwanengesha balwani bangu.” (Kulu. 6:6, 7) Defedi wakalinyumfwa cibiibi abuumbi ceebo ca shintu shitabete kabotu bamwi nshobakamucitila cakwaamba ayi wakalinga kunoolilabo.
12. Kweelana a Kulumbaisha 56:8, ino nshiinshi Defedi nshaakalinga kushomete cakutatoonsha?
12 Nabi kwaamba ayi Defedi wakalinga kwiinda mumapensho ayumu, wakalinga kushomete cakutatoonsha ayi Yehova alimusuni. Wakalemba ayi: ‘Yehova alaakunyumfwa kulila kwangu.’ (Kulu. 6:8) Paciindi cimwi, Defedi wakalemba maswi abotu ngotucana pa Kulumbaisha 56:8 paamba ayi: ‘Matongooshi angu amwaalembe. Amubike minsonshi yangu munkomwi yanu ya cipaya. Sa te yoonse ililembetwe mulibuku lyanu?’ Maswi aya alatondesha patuba kwaamba ayi Yehova alitusuni alimwi alabikilako maano ku mbotulinyumfwa. Defedi wakaamba ayi cakalingabo anga Yehova wakalinga kubika minsonshi yakwe mu libotolo na kwiilemba mulibuku. Defedi wakalinga kushomete ayi Yehova wakalinga kubona shintu shoonse shakalinga kumupa kulinyumfwa cibiibi alimwi wakalinga kushiibaluka. Alimwi Defedi wakalinga kushomete cakutatoonsha ayi Ishi wakwiculu taakalinga kubonabo mapensho ngaakalinga kwiindaamo, sombi wakalinga kucishi ambwakalinga kulinyumfwa ceebo ca mapensho ayo.
13. Ino nciinshi ncotweelete kunokwiibaluka na muntu umwi watukalasha nabi kutupondokela? (Amubone acikope.)
13 Nshetutokwiiyaako. Sa mutolinyumfwa kulefuka ceebo cakwaamba ayi muntu umwi ngomushoma wakamukalasha abuumbi na kumupondokela? Mpashi mutolinyumfwa cibiibi ceebo cakwaamba ayi muntu ngomwakalinga kusuni kubaakwe mucikwati wakamukaka na mpashi beebaanu nabi bakaanu bakaya akumushiya nweenka. Na mpashi nceebo cakwaamba ayi shikamukowa na shicibusa umwi wakacileka kusebensela Yehova. Mukwesu umwi wakalinga kweebete mwanakashi wakacita bulale lyalo akumushiya, wakaamba ayi: “Nshindakalinga kushomaawo ayi mukaangu inga wacita cintu camushobo uyu. Ndakalinyumfwa kubula mpindu, kulinyumfwa cibiibi alimwi akukalala.” Na muntu umwi wakamupondokela na kumukalasha abuumbi, amushibe kwaamba ayi Yehova teshi akamushiyewo. Mukwesu uyo wakatolelela akwaamba ayi: “Ndakesa mukushiba ayi bantu inga bacileka kushomeka kuli ndiwe, sombi Yehova lakwe teshi mbwaabete. Lyoonse alaakunootucafwa teshi mulandu asheenga shatucitikila. Teshi akabalekelesheewo bantu bakwe bashomeka.” (Kulu. 37:28) Alimwi lyoonse munokwiibaluka ayi Yehova alimusuni abuumbi kwiinda muntu uli woonse mbwaamusuni. Cilacisa kumoyo abuumbi na muntu ngomushoma wamupondokela. Sombi Yehova alatolelela kumubikilako maano nabi kwaamba ayi muntu uyo wakamukalasha. (Loma. 8:38, 39) Ncomweelete kunokwiibaluka ncakwaamba ayi: Ishiwanu wakwiculu alimusuni, teshi mulandu ashintu muntu umwi nshaakacita kuli ndimwe.
Libuku lya Kulumbaisha lilatulwiita ayi Yehova alibo muliimfwa kubaabo balefukite (Amubone palagilafu 13)
14. Ino lilembo lya Kulumbaisha 34:18 inga lyatuyuminisha buyani?
14 Na muntu ngomushoma wakamupondokela, maswi Defedi ngaakaamba pa Kulumbaisha 34:18 inga amuyuminisha. (Amubelenge.) Libuku limwi lyakaamba ayi abo “batacite cakulangila” inga baba bantu “babona ayi shintu teshi shikaboteewo mubuumi bwabo.” Ino Yehova alabacafwa buyani bantu balinyumfwa boobo? ‘Alibo muliimfwa’ andiswe alimwi alaba anga ngu mushali wafukata mwanaakwe utoolila akumuumusha. Na tutopenga ceebo cakwaamba ayi umwi wakatupondokela akutushiya, Yehova alanyumfwishisha mbweenga katulinyumfwa cibiibi alimwi alatucafwa peenkaapo. Alisunishishi kutuyuminisha na twalefuka abuumbi akulinyumfwa ayi taakuwo mbotubete. Alimwi wakashomesha kutucitila shintu shiinji shibotu kunembo sheenga shatucafwa kuliyumya mumapensho ngeenga tweendaamo pacecino ciindi.—Isa. 65:17.
KULILA CEEBO CA KUCISILILWA
15. Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi Esekiya alinyumfwe cibiibi akulila?
15 Esekiya mwaami wa baJuda ndyaakalinga kucite myaaka 39, wakaciswa abuumbi. Kwiinda mumushinshimi Isaya, Yehova wakaamba ayi Esekiya atoofwa ku bulwashi ubo. (2 Baam. 20:1) Esekiya ndyaakanyumfwa makani aya, wakalinyumfwa cibiibi cakwaamba ayi wakalila abuumbi. Lyalo wakapaila kuli Yehova kuswa paanshi lyamoyo kwaamba ayi amucaafwe.—2 Baam. 20:2, 3.
16. Ino nshiinshi Yehova nshaakacita ndyaakanyumfwa mupailo wakwe Esekiya akubona mbwaakalila?
16 Yehova ndyaakanyumfwa mupailo wakwe Esekiya akubona mbwaakalila, wakamunyumfwila nkuumbu akumulwiita ayi: “Ndanyuumfwa mupailo wako akulila kwako. Ntookushilika.” Kwiinda mumushinshimi Isaya, Yehova wakashomesha kumunungilako myaaka Esekiya alimwi akushitilisha ndabala ya Jelusalemu ku bene Asilya.—2 Baam. 20:4-6.
17. Ino Yehova alatucafwa buyani na tutoociswa bulwashi butooli? (Kulumbaisha 41:3) (Amubone acikope.)
17 Nshetutokwiiyaako. Sa mutoociswa bulwashi butoboneka ayi tabooliiwo? Amulwiite Yehova mbomutolinyumfwa. Alaakumukutika nabi kwaamba ayi inga kamulila pakupaila. Baibo ilatushomesha ayi “Ishiwesu shinkumbu uyo utucafwa” alaakutuyuminisha mumapensho oonse ngeenga tweendaamo. (2 Koli. 1:3, 4) Munshiku shino, inga tatulangili Yehova kumana mapensho oonse ngotwiindaamo, sombi alaakutolelela kunootucafwa. (Amubelenge Kulumbaisha 41:3.) Kwiinda mumushimu wakwe usalashi, Yehova alatupa nkusu, busongo alimwi aluumuno lwa mumoyo kwaamba ayi tucikoonshe kuliyumya. (Tus. 18:14; Filip. 4:13) Alimwi alatuyuminisha kwiinda mukutushomesha ayi kunembo taakuwo muntu nabi womwi weshi akaciiswe.—Isa. 33:24.
Yehova alaakukumbula mipailo yesu kwiinda mukutupa nkusu, busongo alimwi aluumuno lwa mumoyo (Amubone palagilafu 17)
18. Ino ndilembo nshi ndyomwakacana limuyuminisha na mutokwiinda mubukaalo buyumu abuumbi? (Amubone kabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “Malembo Amwi Eenga Atuyuminisha Ndyetutoolila.”)
18 Maswi Yehova ngaakalwiita Esekiya akamuyuminisha. Aswebo Maswi akwe Lesa inga atuyuminisha. Na twalinyumfwa cibiibi, maswi Yehova ngaatulwiita kwiinda mu Baibo inga atuyuminisha akutucafwa kukalikana mumoyo. (Loma. 15:4) Nankashi umwi ukala kumbo lya Africa ndyebakamucana abulwashi bwa kansa, liinji wakalinga kulila. Wakaamba ayi: “Lilembo lyomwi lyakanjuminisha abuumbi ndilembo lya Isaya 26:3. Nabi kwaamba ayi liinji cilacanika ayi inga tatumani lipenshi ndyetutokwindaamo, lilembo ili lilatushomesha ayi Yehova inga watucafwa kukalikana mumoyo akuliyumya mubukaalo buli boonse.” Sa kuli lilembo ndyomwakacana limuyuminisha abuumbi bunene bunene na mutokwiinda mubukaalo buyumu bwakwaamba ayi taakuwo nsheenga mwaciita?
19. Ino nshoolwe nshi nshetutolangila?
19 Munshiku shino shakweelaako nshetutokalaamo, tulalangila ayi mapensho ananooya cifulilaakobo ayo eshi anootupa kulinyumfwa cibiibi akulila. Sombi kweelana ambotweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Aana, Defedi alimwi a Mwaami Esekiya, Yehova alabona ndyetutoolila alimwi alalinyumfwa cibiibi. Alitusuni ceebo cakutolelela kushomeka kuli nguwe nabi ndyetutolinyumfwa cibiibi alimwi aleebaluka mankanda oonse ngotwakalilaawo. Aboobo na tweenda mubukaalo buyumu, tulyeelete kupaila kuli Yehova akumulwiita mbotutolinyumfwa. Kwiilikaawo, tatweelete kulitalamusha kubamakwesu abenankashi mulibungano. Alimwi Yehova alaakutuyuminisha na katubelenga Baibo. Inga twashoma cakutatoonsha ayi alaakutupa cilambu, na twatolelela kuliyumya cakushomeka. Ici cileelikaawo a cishomesho cibotu cakwaamba ayi ‘alaakutukunkumuna minsonshi yoonse’ njotubaayo na twalila ceebo ca kuba abuumba, kupondokelwa ku muntu ngotushoma alimwi aceebo ca kucisililwa. (Ciyu. 21:4) Lyalo, tulaakunolilabo ceebo cakusangalala.
LWIIMBO 4 “Yehova Ngu Mweembeshi Wangu”