MUTWI WAKWIIYA 11
LWIIMBO 57 Kushimikila Bantu Boonse
Sa Mulasebensa Cankusu Muncito Yakushimikila Bweenka Yesu Mbwaakacita?
‘Mwaami . . . wakabatuma kunembo lyakwe kwaamba ayi baye mu matauni amumisena yoonse mwaakalinga kusuni kuya mwiine.’—LUKA 10:1.
CITEENTE CINENE
Tutobandika mbweenga cakubonenaako cakwe Yesu catucafwa kunosebensa cankusu muncito yakushimikila.
1. Ino nciinshi basebenshi bakwe Yehova ncobasunishishi kunoocita?
BASEBENSHI bakwe Yehova balisunishishi kunoshimikilako bamwi makani abotu alimwi ‘balasebensa cankusu’ muncito iyi. (Taita. 2:14, NWT) Nacibi boobo, inga camubeta ciyumu kunoosangalala kwaabanamo lubasu muncito yakushimikila. Mpashi cimwi ciindi mulalinyumfwa mbuli munene umwi usebensa cankusu mbwaalinyumfwa, uyo wakaamba ayi, “Cimwi ciindi ndanyumfwa butolo kuya mukushimikila.”
2. Ino nshiinshi sheenga shapa kwaamba ayi tucileeke kusebensa cankusu muncito yakushimikila?
2 Inga katusangalala abuumbi kusebensako ncito shimwi mulibunga lyakwe Yehova. Sombi inga katutasangalali bunene kwaabanamo lubasu muncito yakushimikila. Ino nceebonshi? Mukwiinga na tutoyaka nabi kubamba Maanda Abwami, kucafwa bamakwesu bacitikilwa mapensho akuteengashila, na kubayuminisha pashiindi shimwi, tulafwambaana kubona shibotu shiswaamo mukusebensa cankusu kwesu alimwi ici cilatupa kukondwa. Ndyetutosebensa abamakwesu, tulasebensa muluumuno alimwi tulatondeshanya lusuno. Alimwi tulicishi ayi bamakwesu balalumba pa nshotubacitila. Ano mubupusano, mpashi twakatalika kale kale kushimikila bantu bakumusena nkotukala sombi mbaniinibo bakatondesha ayi balisuni kwiiya Baibo. Na mpashi bamwi mbotucana balakaka kubashimikila. Alimwi mamanino acishi cino ndyatooya cisena pafwiifwi, inga twalangila ayi bantu balaakutupata. (Mate. 10:22) Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila mpashi akwiindaawo?
3. Ino cikoshanyo ncotucana pa Luka 13:6-9 cilatwiisha nshi pali Yesu?
3 Cakubonenaako cakwe Yesu inga catucafwa kunosebensa cankusu muncito yakushimikila. Yesu ndyaakalinga kushimikila pacishi, wakatolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila. Alimwi ndyekwakacaala paniini kwaamba ayi afwe, wakeendaawo kusebensa cankusu. (Amubelenge Luka 13:6-9.) Mucikoshanyo Yesu ncaakaamba, wakakoshanisha ncito yakwe kumusankwa wakalinga kusebensa mumuunda, uyo wakasebensa cankusu kwamyaaka yotatwe kubikila maano kucisamu ca mukuyu, sombi citana kucatawo nkuyu. Yesu alakwe wakashimikila baJuda kwamyaaka yotatwe, sombi baanji tabakwe kuba bashikwiiya bakwe. Nacibi boobo, bweenka musankwa wakalinga kusebensa mumuunda mbwaakatolelela kulangila ayi mukuyu inga wacata shisepo, Yesu alakwe wakatolelela kushimikila baJuda. Alimwi wakeendaawo kusebensa cankusu kwaamba ayi abacaafwe kushoma makani abotu.
4. Ino nshintu nshi shili 4 nsheshi twiiye kuswa kucakubonenaako cakwe Yesu?
4 Mumutwi uyu, tutobandika mbuli Yesu mbwaakasebensa cankusu muncito yakushimikila, bunene bunene ndyekwakacaala myeenshi ili 6 kwaamba ayi afwe. Inga twatolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila na twakonkela nshaakaamba anshaakalinga kucita. Amuleke ano tubandike pashintu shili 4 nsheenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Yesu: (1) Wakabikila maano kukucita kuyanda kwakwe Yehova, (2) wakanyumfwishisha bushinshimi bwamu Baibo akubushoma, (3) wakalinga kushoma ayi Yehova alaakumucafwa, alimwi (4) wakatolelela kulangila ayi bamwi inga basumina kumukutika.
WAKABIKILA MAANO KUKUCITA KUYANDA KWAKWE YEHOVA
5. Ino Yesu wakatondesha buyani ayi wakabikila maano kukucita kuyanda kwakwe Lesa?
5 Yesu wakasebensa cankusu kushimikilako bamwi ‘makani abotu a Bwaami,’ mukwiinga wakalinga kucishi ayi njencito Lesa njaakamupa. (Luka 4:43) Kushimikila ncecintu cakalinga kuyandika abuumbi kuli Yesu. Nabi ndyekwakacaalabo paniini kwaamba ayi afwe, wakalinga kuya ‘mu matauni amumishi’ kaaya bwiisha bantu. (Luka 13:22) Alimwi wakaiisha bashikwiiya bakwe abamwi bwakusebensa ncito iyi.—Luka 10:1.
6. Ino incito yakushimikila ilicatene buyani anciito shimwi nsheenga twasebensa mulibunga lyakwe Yehova? (Amubone acikope.)
6 Bweenka mbocakalinga muciindi cakwe Yesu, kushimikila makani abotu njoncito iyandika abuumbi Yehova a Yesu njobasuni kwaamba ayi tunosebensa. (Mate. 24:14; 28:19, 20) Incito ili yoonse njeenga twapeekwa mulibunga lyakwe Yehova, ilacafwilisha ncito yakushimikila. Kucakubonenaako, tulayaka Maanda a Bwaami kwaamba ayi bantu mbotushimikila banoosa mukulambililaamo Yehova. Alimwi incito njetusebensa pa maofesi a misampi ayalo ilacafwilisha ncito yakushimikila. Na kwacitika mapensho akuteengashila, tulacafwa bamakwesu kuba anshebatoyandika kwaamba ayi batolelele kucanika kumabungano akushimikila. Na katwiibaluka ayi incito yakushimikila njoncito iyandika abuumbi Yehova njaasuni ayi tunosebensa, tulaakucita nsheenga twacikoonsha kwaamba ayi tunokwaabanamo lubasu lyoonse. Ba János abo bakala ku Hungary alimwi basebensa mbuli munene mulibungano, bakaamba ayi, “Lyoonse ndaliibalusha ayi taakuwo ncito njeenga ndasebensa mulibunga lyakwe Yehova, iinda pancito yakushimikila; kushimikila njoncito inene njotwakapekwa.”
Kushimikila makani abotu njoncito iyandika abuumbi Yehova a Yesu njobasuni ayi tunosebensa (Amubone palagilafu 6)
7. Ino nceebonshi Yehova alisuni kwaamba ayi tutolelele kushimikila? (1 Timoti 2:3, 4)
7 Na katubona bantu bweenka Yehova mbwaababona, inga catucafwa kwiindaawo kunosebensa cankusu muncito yakushimikila. Alisuni kwaamba ayi bantu baanji banyumfwe makani abotu akwiiya cancine pali nguwe. (Amubelenge 1 Timoti 2:3, 4.) Ceebo cakwaamba ayi incito yakushimikila ilapulusha bantu, Yehova alatwiisha bwakusebensa kabotu muncito iyi. Kucakubonenaako, buloshuwa ya Amusune Bantu—Amubacaafwe Kuba Bashikwiiya, ilatucafwa kushiba bwakutalika mibandi abantu kwaamba ayi mukuya kwaciindi bakatalike kwiiya Baibo akuba bashikwiiya bakwe Yesu. Nabi kwaamba ayi bantu inga tabataliki kusebensela Yehova pacecino ciindi, mpashi balaakucita boobo mapensho anene kaatana kumana. Mpashi balaakwiibaluka nshotubalwiita pacecino ciindi lyalo akusalawo kusebensela Yehova. Sombi ico cilaakucitikabo na twatolelela kubashimikila.
WAKANYUMFWISHISHA BUSHINSHIMI BWAMU BAIBO AKUBUSHOMA
8. Ino mbushinshimi nshi bwamu Baibo bwakacafwa Yesu kusebensesha kabotu ciindi ncaakalinga kucite?
8 Yesu wakanyumfwishisha bushinshimi bwamu Baibo mbobwakalinga kusa mukukumanishikwa. Kucakubonenaako, wakalinga kucishi ayi alaakusebensa ncito yakushimikila kwamyaaka yotatwebo amyeenshi 6. (Danye. 9:26, 27) Alimwi wakalinga kucishi aciindi ndyaakalinga kusa mukufwa ambwaakalinga kusa mukucaikwa. (Luka 18:31-34) Ceebo cakwaamba ayi Yesu wakalinga kucishi bushinshimi nshobwakaambila limwi pali nguwe, wakasebensesha kabotu ciindi ncaakalinga kucite. Aboobo wakasebensa cankusu muncito yakushimikila kwaamba ayi amanishe ncito njaakapekwa.
9. Ino kunyumfwishisha bushinshimi bwamu Baibo kulatucafwa buyani kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila?
9 Kunyumfwishisha bushinshimi bwamu Baibo inga kwatucafwa kunosebensa cankusu muncito yakushimikila. Tulicishi ayi conoonobo cishi cino cilaakumana. Na twabona shitoocitika mucishi amibo bantu njobatotondesha, tuleebaluka ayi Baibo yakaambila limwi ayi mbweshi cikabe munshiku shakweelaako. Kwiilikaawo, kutanyumfwana kuli pakati ka buleelo bwa Anglo-America amfulumeende ya Russia ashishi shisebensela pomwi anjiyo, kutookumanisha bushinshimi bwaamba pa mwaami wakumalenge amwaami wakumatwa ‘munshiku shino shakumamanino.’ (Danye. 11:40) Alimwi tulicishi ayi shimpanta sha cibumbwabumbwa caambwa pa Danyelo 2:43-45, shileemikaninaako buleelo bwa Anglo-America ubo bucite nkusu nsengwe yoonse. Kweelana abushinshimi ubu, tulicishi ayi conoonobo Bwaami bwakwe Lesa bulaakunyonyoola mfulumeende sha bantu. Bushinshimi boonse ubu butotondesha ayi tuli kwiine kumamanino acishi cino, aboobo tulyeelete kusebensesha kabotu ciindi cacaalaako kwiinda mukushimikila bantu makani abotu.
10. Ino mbushinshimi nshi bumwi bwamu Baibo butuyuminisha kutolelela kushimikila?
10 Kwiilikaawo, kukumanishikwa kwa bushinshimi bwamu Baibo kulatuyuminisha kushimikilako bamwi makani abotu. Nankashi waliina lya Carrie ukala ku Dominican Republic wakaamba ayi: “Na ndayeeya pashintu shibotu Yehova nshaakashomesha kutucitila kunembo, ndayuminishikwa kulwiitako bamwi pashoolwe isho.” Wakeelikaawo akwaamba ayi: “Na ndaboona bantu mbobatopenga, ndeebaluka ayi abalo balyeelete kushiba ayi Yehova wakashomesha kubacitila shintu shibotu.” Bushinshimi bwamu Baibo bulatondesha ayi Yehova atootucafwa kusebensa ncito yakushimikila, alimwi ici cilatuyuminisha kutolelela kusebensa ncito iyi. Ba Leila abo bakala ku Hungary bakaamba ayi: “Lilembo lya Isaya 11:6-9 lilanjuminisha kushimikila makani abotu kubantu boonse kwiilikaawo akubaabo baboneka anga inga tabasumini kukutika. Ndicishi ayi Yehova inga wacafwa muntu uli woonse kwaalula buumi bwakwe.” Mukwesu waliina lya Christopher ukala mu Zambia, alakwe wakaamba ayi: “Kweelana a Baibo mboyakaambila limwi pa Maako 13:10, makani abotu atooshimikilwa nsengwe yoonse alimwi ndalinyumfwa ayi ncoolwe cinene kwaabanamo lubasu mukukumanisha bushinshimi ubu.” Ino mbushinshimi nshi bwamu Baibo bumuyuminisha kutolelela kushimikila?
WAKASHOMA AYI YEHOVA ALAAKUMUCAFWA
11. Ino nceebonshi Yesu wakalinga kweelete kucinka manungo muli Yehova kwaamba ayi acikoonshe kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila? (Luka 12:49, 53)
11 Yesu wakalinga kushoma ayi Yehova alaakumucafwa kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila. Yesu wakalinga kusala kabotu maswi akwaamba ndyaakalinga kushimikila. Sombi wakalinga kucishi ayi makani abotu aamba pa Bwaami alaakupa kwaamba ayi bantu bamwi bakalale akutalika kumupensha. (Amubelenge Luka 12:49, 53.) Kucakubonenaako, bamatanjilili babupailishi bakeelesha kucaya Yesu mankanda aanji, ceebo cakwaamba ayi tabakalinga kwaasuniiwo makani ngaakalinga kushimikila bantu. (Joni 8:59; 10:31, 39) Sombi Yesu wakatolelela kushimikila mukwiinga wakalinga kucishi ayi Yehova ali anguwe. Wakaamba ayi: ‘Nshibete neenka sombi ndi a Bata abo bakantuma. . . . Uyo wakantuma ali anebo, taakwe kunshiya neenka mukwiinga lyoonse ndacita shimusangalasha.’—Joni 8:16, 29.
12. Ino Yesu wakacita buyani kwaamba ayi acafwe bashikwiiya bakwe kutolelela kushimikila nabi ndyebakalinga kupikishikwa?
12 Yesu wakacafwa bashikwiiya bakwe kushiba ayi inga bacinka manungo muli Yehova kwaamba ayi abacaafwe. Mankanda aanji wakabalwiita ayi Yehova alaakunoobacafwa nabi ndyeshi bakanopikishikwa. (Mate. 10:18-20; Luka 12:11, 12) Ceebo cakwaamba ayi Yesu wakalinga kucishi ayi bantu baanji balaakukaka kukutika makani abotu, wakalwiita bashikwiiya bakwe ayi balyeelete kucenjela. (Mate. 10:16; Luka 10:3) Alimwi wakabalwiita ayi tabeelete kukakatisha muntu na taasuniiwo kumushimikila. (Luka 10:10, 11) Wakeelikaawo akubalwiita ayi balyeelete kuswaako kumusena uko na batalika kupenshekwa. (Mate. 10:23) Nabi kwaamba ayi Yesu wakalinga kusebensa cankusu muncito yakushimikila alimwi wakalinga kushoma muli Yehova, wakalinga kuleya bukaalo bweenga bwamubika mumapensho na kacikonsheka kucita boobo.—Joni 11:53, 54.
13. Ino nceebonshi inga mwashoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakumucafwa?
13 Munshiku shino, bantu baanji balatupikisha, aboobo tulayandika lucafwo lwakwe Yehova kwaamba ayi tutolelele kusebensa cankusu muncito yakushimikila. (Ciyu. 12:17) Ino nceebonshi inga mwashoma cakutatoonsha ayi Yehova alaakumucafwa? Nceebo ca mupailo Yesu ngwaakapaila uyo ulembetwe mu Joni capita 17. Yesu wakasenga Yehova kwaamba ayi anolama batumwi bakwe. Alimwi Yehova wakaukumbula mupailo uyo. Mulibuku lya Milimo muli makani atondesha Yehova mbwakacafwa batumwi kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila nabi paciindi ndyebakalinga kupenshekwa. Alimwi mumupailo Yesu ngwaakapaila, wakeelikaawo akusenga Yehova kwaamba ayi akabalaame abaabo boonse beshi bakashome makani abotu ngeshi bakanyumfwe ku batumwi. Ici cileelikaawo andimwe. Yehova watolelela kukumbula mupailo wakwe Yesu kushika asunu; aboobo alaakumucafwa bweenka mbwaakacafwa batumwi.—Joni 17:11, 15, 20.
14. Ino tulishi buyani ayi tulaakucikonsha kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila? (Amubone acikope.)
14 Mamanino ndyatooya cisena pafwiifwi, inga catuyumina abuumbi kunooshimikilako bamwi makani abotu. Sombi Yesu wakatushomesha ayi tulaakutambula lucafwo ndotuyandika kwaamba ayi tukacikoonshe kutolelela kusebensa cankusu muncito iyi. (Luka 21:12-15) Bweenka Yesu abashikwiiya bakwe mbobakacita, tatukakatishi bantu kutukutika alimwi tatupikishanyi ambabo. Nabi bamakwesu bakala mushishi mobatacite lwaanguluko lwa kushimikila, batolelela kushimikila makani abotu ceebo ca kucinka manungo muli Yehova kuteshi munkusu shabo. Bweenka Yehova mbwaakacafwa basebenshi bakwe muciindi ca Beneklistu bakutaanguna, aswebo munshiku shino alatupa mushimu usalashi kwaamba ayi tucikoonshe kushimikila bantu makani abotu kushikila akaambe ayi incito iyi yamana. (2 Timo. 4:17) Inga mwashoma cakutatoonsha ayi mulaakucikonsha kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila, kulilabo na mwacinka manungo muli Yehova.
Nabi kwaamba ayi bamakwesu inga kabataciteewo lwaanguluko lwakushimikila, balacana nshila sha mbweenga balwiitako bamwi makani abotu kwakubula kulinjisha mumapensho (Amubone palagilafu 14)a
WAKATOLELELA KULANGILA AYI BAMWI INGA BASUMINA KUKUTIKA
15. Ino nciinshi citondesha ayi Yesu wakatolelela kulangila ayi bantu bamwi balaakusumina kukutika makani abotu?
15 Yesu wakatolelela kulangila ayi bantu bamwi balaakusumina kukutika makani abotu. Ici cakamucafwa kutolelela kuba alusangalalo akusebensa cankusu muncito yakushimikila. Kucakubonenaako, kumamanino amwaaka wa 30 C.E., Yesu wakabona ayi bantu baanji bakalinga kusuni kukutika makani abotu alimwi wakabakoshanisha ku shishango shapya kale shitolindilabo kutebulwa. (Joni 4:35) Ndyepakeenda myeenshi iinji, wakalwiita bashikwiiya bakwe ayi: “Shakutebula shafula.” (Mate. 9:37, 38) Alimwi ndyepakeenda ciindi, wakaboshaawo kubalwiita ayi: “Shakutebula shafula . . . Amusenge Mwine muunda kwaamba ayi atume abamwi basebenshi beshikutebula.” (Luka 10:2) Yesu wakatolelela kulangila ayi bantu bamwi inga basumina kukutika makani abotu, alimwi wakalinga kusangalala na bacita boobo.—Luka 10:21.
16. Ino shikoshanyo Yesu nshakaamba shakabacafwa buyani bashikwiiya bakwe kushiba ayi incito njobakalinga kusebensa yakalinga kupa kwaamba ayi muswe shibotu? (Luka 13:18-21) (Amubone acikope.)
16 Yesu wakacafwa bashikwiiya bakwe kutolelela kusebensa cankusu muncito yakushimikila kwiinda mukubeebalusha ayi incito njobakalinga kusebensa yakalinga kupa kwaamba ayi muswe shibotu. Kucakubonenaako, amuyeeye pashikoshanyo shobilo nshakabalwiita. (Amubelenge Luka 13:18-21.) Mucikoshanyo cakutaanguna, Yesu wakakoshanisha makani abotu aamba pa Bwaami ku luseke luniini lwa masitadi ulo lwakamena akuba cisamu cinene. Ici cakalinga kusansulula ayi bantu baanji balaakukutika makani abotu alimwi taakuwo ceshi cikape kwaamba ayi ici citacitiki. Mucikoshanyo cabili, wakakoshanisha makani abotu aamba pa Bwaami ku cimena na isti. Cikoshanyo ici cakalinga kusansulula ayi makani abotu alaakushimikilwa mumisena iinji nsengwe yoonse akupa kwaamba ayi bantu baalule buumi bwabo, nabi kwaamba ayi inga tatushibi peenkaapo ayi batalika kwaaluka. Aboobo Yesu wakacafwa bashikwiiya bakwe kushiba ayi makani abotu ngobakalinga kushimikila akalinga kusa mukucafwa bantu baanji.
Bweenka mbuli Yesu, tulatolelela kulangila ayi bamwi balaakusumina kukutika makani abotu (Amubone palagilafu 16)
17. Ino nshiinshi sheenga shatuyuminisha kutolelela kushimikila?
17 Na twayeeya pancito yakushimikila mboitocafwa bantu baanji nsengwe yoonse, cilatuyuminisha kutolelela kushimikila. Mwaaka amwaaka, bantu baanji abuumbi balatalika kwiiya Baibo andiswe akucanika ku Ciibalusho. Alimwi baanji balabombekwa akutalika kushimikila pomwi andiswe. Tatucishiiwo kufula kwa bantu beshi bakasumine kukutika makani abotu akuba kulubasu lwesu. Sombi tulicishi ayi Yehova atobunganya likoto linene lya bantu abo beshi bakapuluke mapensho anene. (Ciyu. 7:9, 14) Yehova ngo Mwine muunda alimwi alishomete ayi bantu baanji balaakusumina kukutika makani abotu. Aboobo tulyeelete kutolelela kushimikila.
18. Ino tulisuni ayi bantu bakashibe nshi pali ndiswe?
18 Kuswabo kale kale, bashikwiiya bakwe Yesu bancine balasebensa cankusu kushimikilako bamwi makani abotu. Kucakubonenaako, batumwi bakalinga kushimikila cakutaloonda alimwi cakushinisha cakwaamba ayi bantu “bakeshiba ayi bakekala bunene a Yesu.” (Milimo 4:13) Aswebo tulisuni kunooshimikila makani abotu cakutaloonda alimwi cakushinisha. Lyalo bantu balaakushiba ayi tulakonkela cakubonenaako cakwe Yesu.
LWIIMBO 58 Kulangoola Bantu Basuni Luumuno
a BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Mukwesu atoshimikila musankwa umwi munshila yakwaamba ayi bamwi inga tabashibi ayi atoshimikila, ndyebali pa filiŋi sitesheni.