MUTWI WAKWIIYA 31
LWIIMBO 111 Shintu Shitupa Kusangalala
Sa Mwakeeya Kukwana Anshomucite?
“Ndakeeya ayi nkooncite nkaanji.”—FILIP. 4:11.
CITEENTE CINENE
Mbweenga mweeya kukwana anshomucite kwiinda mukuba amubo wakulumba, kuliceesha akutolelela kuyeeya pashintu Yehova nshaakatushomesha.
1. (a) Ino muntu ukwene anshaacite ngu muntu uli buyani? (b) Sa na katukwene anshotucite nkokwaamba ayi tatweelete kubikaako amaano kushintu nshotucita mubuumi bwesu?
SA MULI muntu ukwene anshaacite? Muntu ukwene anshaacite alaba alusangalalo akuba aluumuno ceebo cakulumba pashintu shibotu Yehova nshaakamupa. Taalinyumfwi cibiibi nabi kukalala ceebo cakubula shintu shimwi nsheenga kaasuni. Ano nabi kwaamba ayi inga katukwene anshotucite, ici tacaambi ayi tatweelete kubikaako amaano kushintu nshotucita mubuumi bwesu. Kucakubonenaako, Mwineklistu inga kaasuni kucita shiinji muncito yakwe Yehova. (Loma. 12:1; 1 Timo. 3:1) Sombi na kaakwene anshaacite, alatolelela kuba alusangalalo nabi kwaamba ayi taacina kupekwa mukuli ngwaasuni abuumbi.
2. Ino nceebonshi kutakwana anshotucite nkubiibi abuumbi?
2 Kutakwana anshotucite inga kwapa kwaamba ayi tutalike kunoosala kucita shintu sheenga shatuletela mapensho. Kucakubonenaako, bamwi batakwene anshobacite balasebensa mawoola aanji kwaamba ayi bakacane maali akuula shintu nshobatayandiki akuyandika. Alimwi cabicaako ncakwaamba ayi Beneklistu bamwi bakeepa maali na shintu shimwi nshobakalinga kukumbwa. Mpashi bakalinga kuyeeya ayi, ‘Ndyeelete kuba acintu ici,’ ‘Ndalinga kuciyandoola kwaciindi cilaamfu,’ na ayi ‘Ndakwaabosha kabotu maali aya.’ Nacibi boobo, kwiipa kwamushobo uli woonse takusangalashi Yehova alimwi kulamusebaanya. (Tus. 30:9) Bamwi bakalefuka abuumbi ceebo cakutapekwa mukuli ngobakalinga kusuni cakwaamba ayi bakacileka akusebensela Yehova. (Gala. 6:9) Ino nciinshi ceenga capa kwaamba ayi musebenshi wakwe Yehova wakabombekwa acite boobo? Nceebo cakwaamba ayi paniini paniini wakatalika kucileka kukwana anshaacite.
3. Ino nciiyo nshi ciyuminisha nceenga tweeya palilembo lya Bene Filipi 4:11, 12?
3 Soonse inga tweeya kukwana anshotucite. Mutumwi Paulo wakaamba ayi “ndakeeya ayi nkooncite nkaanji.” (Amubelenge Bene Filipi 4:11, 12.) Paciindi ndyaakalemba maswi aya, wakalinga mujeele. Nacibi boobo, wakatolelela kuba alusangalalo. Wakeeya kukwana anshaakalinga kucite, cintu bantu baanji ncobaalilwa kucita. Na kacituyumina kukwana anshotucite, maswi Paulo ngaakaamba anshaakeendaamo inga shatucafwa kushiba ayi aswebo inga twakwaana anshotucite teshi mulandu abukaalo mbotubeteemo. Aboobo tatweelete kunoyeeya ayi ncuubu kukwana anshotucite. Tulyeelete kwiiya kukwana anshotucite. Ino inga twacita buyani ubo? Amuleke tubandike pamibo yeenga yatucafwa kwiiya kukwana anshotucite.
MUNOOLUMBA PASHINTU NSHOMUCITE
4. Ino kulumba kulatucafwa buyani kukwana anshotucite? (1 Bene Tesalonika 5:18)
4 Muntu ulumba liinji alakwana anshaacite. (Amubelenge 1 Bene Tesalonika 5:18.) Kucakubonenaako, na katulumba pakuba ashintu nshotuyandika mubuumi, teshi tukanolisukama bunene pashintu nshotusuni sombi nshotutacite. Na katulumba Yehova pancito ili yoonse njotutomusebensela pacecino ciindi, tulaakunoocita nsheenga twacikoonsha muncito iyo muciindi cakunoyeeyabo pa nsheenga twaciita kwaamba ayi tupekwe mukuli umwi ngotusuni. Ncoceeco Malembo alatuyuminisha ayi tulyeelete kunoolumba Yehova ndyetutopaila kuli nguwe! Na katulumba, tulaakuba a “luumuno lwakwe Lesa ulo lwiinda pabusongo bwa bantu boonse.”—Filip. 4:6, 7.
5. Ino nshiinshi Yehova nshaakacitila bene Isilaeli nshobakalinga kweelete kunoolumba? (Amubone acikope.)
5 Amuyeeye pa shakacitikila bene Isilaeli. Mankanda aanji bakalinga kutongookela Yehova ceebo cakutaba ashakulya nshobakalinga kulya mu Ijipiti. (Shakube. 11:4-6) Ncakwiila kwaamba ayi buumi bwakalinga buyumu ndyebakalinga muluyanga. Ino nciinshi cakalinga kweelete kubacafwa kukwana anshobakalinga kucite? Bakalinga kweelete kunoyeeya pashintu shoonse Yehova nshaakabacitila akunoomulumba. Ndyebakalinga mu Ijipiti umo mobakalinga basha alimwi mobakalinga kupenshekwa abuumbi, Yehova wakaleta mapensho ali 10 pa bene Ijipiti lyalo akupulusha bantu bakwe. Bene Isilaeli ndyebakalinga kuswa mu Ijipiti, “bakatola bubile bwa bene Ijipiti,” nkokwaamba ayi silifa, golodi ashakufwala. (Kulo. 12:35, 36) Ndyebakashika pa Lweenge Lusalala lyalo masoja akwe Falawo kaabatandaanya, Yehova wakapansaanya maanshi palweenge kwaamba ayi bantu bakwe beende. Alimwi ndyebakalinga muluyanga kabaya kucishi Yehova ncaakabashomesha, wakalinga kubapa mana bushiku abushiku. Aboobo ino nciinshi cinene cakashuupa? Nabi kwaamba ayi Yehova wakalinga kubapa shakulya shikwene, tabakalinga kulumbawo pashintu nshaakalinga kubapa.
Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi bene Isilaeli batakwani anshobakalinga kucite? (Amubone palagilafu 5)
6. Ino nshiinshi nsheenga twaciita kwaamba ayi tunoolumba pashintu nshotucite?
6 Ino nshiinshi nsheenga mwaciita kwaamba ayi munoolumba pashintu nshomucite? Cakutaanguna, bushiku abushiku munoocana ciindi cakuyeeya pashintu shibotu shimupa kuba alusangalalo. Alimwi inga mwalemba shintu shobilo nabi shotatwe nshomulumba. (Mali. 3:22, 23) Cabili, munoolumba bamwi pashintu shoonse nshobamucitila. Alimwi ciinditeewo, munoolumba Yehova lyoonse. (Kulu. 75:1) Catatu, munooba abushicibusa abantu balumba. Na beshicibusa besu tabaluumbi nabi na mbeshi kunotongookabo, aswebo mbweshi tukabe. Sombi na beshicibusa besu mbantu balumba, aswebo tulaakuba bantu balumba. (Duto. 1:26-28; 2 Timo. 3:1, 2, 5) Na katweelesha kunoolumba bamwi, teshi tukanolinyumfwa cibiibi abuumbi pabukaalo mbotubeteemo apashintu nsheenga twasuna kubaasho.
7. Ino nciinshi cakacafwa ba Aci kukwana anshobakalinga kucite?
7 Amuyeeye pa shakacitikila ba Aci, bakala ku Indonesia. Bakaamba ayi: “Ndyekwakalinga bulwashi bwa COVID-19, ndakatalika kweelanya bukaalo mbondakalingaamo kubukaalo bwa bamakwesu abenankashi mulibungano. Ici cakapa kwaamba ayi ntalike kukumbwa kuba ashintu nshobakalinga kucite.” (Gala. 6:4) Ino nciinshi cakabacafwa kwaalula mbobakalinga kuyeeya? Bakaamba ayi: “Ndakatalika kuyeeya pashintu shibotu Yehova nshaakalinga kuncitila bushiku abushiku. Alimwi ndakayeeyawo abuumbi apashintu shibotu nshooncite ceebo cakuba mulibunga lyakwe Yehova. Lyalo ndakalumba Yehova pashintu shoonse nshaakalinga kuncitila. Kucita boobo kwakancafwa kukwana ashintu nshondakalinga kucite.” Na tamusangaleteewo pabukaalo mbomubeteemo, sa inga mweelesha kukonkela cakubonenaako caba Aci kwaamba ayi amwebo munoolumba pashintu Yehova nshaamucitila?
MUNOLICEESHA
8. Ino nciinshi Baluki ncaakalinga wacita?
8 Paciindi cimwi, Baluki uyo wakalinga mulembi wa mushinshimi Jelemiya, wakalinga wacileka kuba alusangalalo ceebo ca bukaalo mbwaakalingaamo. Incito Baluki njaakalinga kusebensa yakalinga iyumu. Wakalinga kunoocafwa Jelemiya kulwiita bene Isilaeli shintu shakalinga kusa mukubacitikila ceebo cakutanyumfwila Yehova akutalumba. Sombi muciindi cakwaamba ayi Baluki abikile maano kuncito Yehova njaakamupa, wakalinga watalika kuyeeya bunene pashintu nshaakalinga kusuni kucita mwiine palwaakwe. Kwiinda mumushinshimi Jelemiya, Yehova wakalwiita Baluki ayi: ‘Utooliyandweeta shintu shinene abuumbi. Cileke kuyandoola shintu isho.’ (Jele. 45:3-5) Cakalingabo anga Yehova atolwiita Baluki ayi: “Kwana anshocite.” Baluki wakakonkela Yehova nshaakaamba alimwi wakatolelela kuba abushicibusa buyumu anguwe.
9. Kweelana a 1 Bene Kolinto 4:6, 7, ino kuliceesha inga kwatucafwa buyani? (Amubone ashikope.)
9 Cimwi ciindi, Mwineklistu inga kaalinyumfwa ayi alyeelete kupekwa mukuli umwi. Inga kaalinyumfwa boobo ceebo cakushiba bwakucita shintu shiinji, kusebensa cankusu na mpashi ceebo cakwaamba ayi wasebensela Yehova kwamyaaka iinji. Nacibi boobo, bamwi inga bapekwa mukuli weenka lakwe ngwaalinga kusuni. Ino nciinshi ceenga camucafwa kutakalala? Inga wayeeya pamaswi mutumwi Paulo ngakaamba ngotucana pa 1 Bene Kolinto 4:6, 7. (Amubelenge.) Mukuli uli woonse ngweenga twapeekwa nabi lushibo luli loonse ndotucite, shilaswa kuli Yehova. Yehova taatupi mikuli nabi lushibo ceebo cakwaamba ayi tulayandika abuumbi kwiinda bamwi. Sombi nceebo cakwaamba ayi alitusuni alimwi alicite nkuumbu abuumbi.—Loma. 12:3, 6; Efe. 2:8, 9.
Cipo nabi mukuli uli oonse ngotucite nceebo calusuno ankuumbu shakwe Yehova (Amubone palagilafu 9)b
10. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi twiiye kuba amubo wakuliceesha?
10 Kukutumana kuyeeyawo abuumbi pacakubonenaako cakwe Yesu, inga kwatucafwa kuba amubo wakuliceesha. Yesu wakasansha batumwi bakwe kushimpanta nabi kwaamba ayi wakalinga kucishi ayi ngu Mwanaakwe Lesa alimwi wakalinga wapekwa nkusu shiinji. Mutumwi Joni wakalemba ayi: ‘Yesu wakalinga kwishi ayi wakapekwa shintu shoonse mumaansaakwe. Wakalinga kwishi alimwi ayi wakaswa kuli Lesa alimwi ulaakuboolela kuli nguwe . . . sombi wakatalika kusansha bashikwiiya bakwe kushimpanta.’ (Joni 13:3-5) Yesu naakwiinga wakaamba ayi bashikwiiya bakwe mbobeelete kumusansha kushimpanta. Sombi taakuwo bushiku nabi bomwi Yesu ndyaakayeeya ayi ceebo cakwaamba ayi ngu Mwanaakwe Lesa, wakalinga kweelete kuba aŋanda ibotu, maali aanji na kuba abuumi bubotu. (Luka 9:58) Yesu wakalinga kuliceesha alimwi wakalinga kukwene anshaakalinga kucite. Wakatutondesha cakubonenaako cibotu abuumbi nceenga twakonkela.—Joni 13:15.
11. Ino kuliceesha kwakabacafwa buyani ba Dennis kukwana anshobakalinga kucite?
11 Ba Dennis bakala ku Netherlands, baleelesha kukonkela cakubonenaako cakwe Yesu cakuliceesha, sombi teshi lyoonse ndyecibabeta cuubu kucita boobo. Bakaamba ayi: “Na umwi wapekwa mukuli ngonsuni, cimwi ciindi ndalinyumfwa cibiibi ceebo cakuyeeya ayi ndime ndalinga kweelete kupekwa mukuli uyo. Na ndatalika kulinyumfwa boobo, ndeeya makani aamba pakuliceesha. Mu JW Library® appu, ndakabika tushibilo pamalembo amwi aamba pakuliceesha kwaamba ayi cinombeta cuubu kwaacana akwaabelenga alimwi. Ndakadaunilodaako amakani amwi aamba pakuliceesha alimwi ndaeebela ciindi aciindi.a Ndakeeya ayi shoonse nsheenga ndacitila Yehova lakwe ngwaeelete kulumbaishikwa, kuteshi ndime. Soonsebo tulacafwilishaako kwaamba ayi kuyanda kwakwe Yehova kukumanishikwe.” Na mukacileeke kuba alusangalalo ceebo cakutapekwa mukuli ngomusuni, mukaciteewo comwi kwaamba ayi mukeeye kunoliceesha abuumbi. Kucita boobo kulaakumucafwa kuyumya bushicibusa bwanu a Yehova akumucafwa kukwana anshomucite.—Jemu. 4:6, 8.
MUNOYEEYA PASHINTU YEHOVA NSHAAKATUSHOMESHA
12. Ino nshiinshi nshotutolangila sheenga shatucafwa kukwana anshotucite? (Isaya 65:21-25)
12 Na katuyeeya pashintu shibotu Yehova nshaakatushomesha, tulalinyumfwa kukwana anshotucite. Mulibuku lya Isaya, Yehova alatulwiita ayi alanyumfwishisha ayi tuleenda mumapensho aanji. Sombi alimwi wakatushomesha ayi alaakwakushaawo oonse. (Amubelenge Isaya 65:21-25.) Tulaakunokala mumaanda abotu abuumbi. Tulaakunoosebensa ncito shisangalasha akunolya shakulya shiinji shibotu alimwi shipa buumi bubotu. Teshi tukanolisukamaawo ayi kuli cibiibi ceenga catucitikila na kucitikila bana besu. (Isa. 32:17, 18; Esek. 34:25) Inga twashoma cakutatoonsha ayi shishomesho ishi shoonse shibotu shilaakukumanishikwa!
13. Ino ngamapensho nshi ngotwiindaamo alimwi ino kuyeeya pakulangila nkotucite kulatucafwa buyani?
13 Ino nceebonshi cilayandika abuumbi kunoyeeya pashintu nshotutolangila? Mukwiinga tutokala “munshiku shakweelaako” alimwi soonse tuleenda mumapensho ayumu. (2 Timo. 3:1) Yehova alatucafwa kutolelela kuliyumya kwiinda mukutupa butanjilishi, nkusu alimwi alucafwo ndotuyandika. (Kulu. 145:14) Alimwi kulangila nkotucite kulatucafwa bunene bunene na tutokwiinda mumapensho. Mpashi mulasebensa cankusu abuumbi kwaamba ayi mucanine mukwashi wanu shiyandika lwakumubili. Ano sa nkokwaamba ayi mulaakutolelela kunoolibo bakandu? Sobwe napaceyi! Yehova wakashomesha ayi alaakumupa shintu shiinji mu Paladaiso, kwiinda anshomuyandika. (Kulu. 9:18; 72:12-14) Mpashi bushiku abushiku mulanyumfwa mubili kucisa abuumbi, kulisukama na mpashi mulaciswa bulwashi bunene abuumbi. Ano sa munanopengabo bweenka bulya kwamuyayaya kwakubula kunyumfwawo kabotu? Sobwe napaceyi. Mucishi cipya, teshi kukabeewo kuciswa nabi kufwa. (Ciyu. 21:3, 4) Kulangila uku kulatucafwa kutalinyumfwa cibiibi na kukalala ceebo ca shintu shitootucitikila. Inga twatolelela kuba alusangalalo akuba aluumuno nabi kwaamba ayi umwi watucitila shintu shitabete kabotu, twafwitwa shikamukowa na shicibusa nabi twacitikilwa cintu cibiibi cili coonse. Ino nceebonshi? Mukwiinga tulicishi ayi nabi tupenge buyani, mapensho ngotutokwiindaamo ‘nga pakaciindi kaniini,’ alimwi mucishi cipya teshi tukapengewo lyobilo.—2 Koli. 4:17, 18.
14. Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kushoma cakutatonsha ayi Yehova alaakukumanisha nshaakatushomesha?
14 Ceebo cakwaamba ayi kulangila kulatucafwa kukwana anshotucite, ino nshiinshi sheenga shatucafwa kushoma cakutatonsha ayi Yehova alaakukumanisha nshaakatushomesha? Cintu comwi ceenga catucafwa nkunoyeeya mbweshi tukanookala mucishi cipya. Kucakubonenaako, na twalisukama abuumbi ceebo cakwaamba ayi tatucikoonshi kucana maali akwene kuula shiyandika, inga twayeeya paciindi maali ndyeshi akabule ncito, ndyeshi kukabule nkongole, alimwi ndyeshi kukabule muntu nabi womwi mukandu. Na twalefuka ceebo cakutapekwa mukuli ngotusuni, inga twayeeya pa kuceya kwa mukuli uyo na nkuweelanya kubuumi mbweshi bukabote abuumbi paciindi ndyeshi tukabe bamaninite alimwi katuli twasebensela Yehova kwamyaaka iinji abuumbi. (1 Timo. 6:19) Tulalisukama shintu shiinji abuumbi pacecino ciindi cakwaamba ayi inga catubeta ciyumu kuyeeya pa shishomesho ishi shibotu nshotutolangila. Sombi na katuyeeya bunene pashintu shibotu Yehova nshaakatushomesha, teshi tukanoobikila bunene maano pashintu shitupa kulisukama.
15. Ino nshiinshi nshomweeya kumaswi ngobakaamba ba Christa?
15 Amuyeeye kulangila mbokwakacafwa ba Christa beebetwe kuli ba Dennis abo mbotwalinga twaambawo. Bakaamba ayi: “Ndaciswa bulwashi bwakutontola mumishisa ubo bupa kwaamba ayi nokwendela pakacinga kabalema, alimwi liinji lilepilabo kaandi pabulo. Aboobo bushiku abushiku ndatongelabo. Badokota bakandwiita ayi teshi nkoolewo. Sombi peenkaapo ndakayeeya ayi, ‘Tabacishiiwo ayi ndaakoola mucishi cipya.’ Ndayeeya bunene pakulangila nkoncite, aboobo ndaba aluumuno lwamumiyeeyo. Pacecino ciindi, kuli mapensho aanji ngontoliyumya, sombi ndaakuba abuumi bubotu abuumbi mucishi cipya!”
‘ABO BALEMEKA YEHOVA TAAKU NCEBABULA’
16. Ino nceebonshi Mwaami Defedi ncaakambila ayi abo balemeka Yehova ‘taaku nceshi bakabule’?
16 Nabi kwaamba ayi inga katukwene anshotucite, tunanokwiinda mumapensho ndyetucili mucishi cino. Kucakubonenaako, Mwaami Defedi wakafwitwa baana botatwe, bantu bamwi bakamubekesha kucita shintu shibiibi, beshicibusa bakwe bamwi bakamupondokela, alimwi kwamyaaka iinji mwaami wakalinga kuya cimuyandoola kwaamba ayi amucaaye. Ano nabi kwaamba ayi Defedi wakalinga kwiinda mumapensho oonse aya, wakaamba pali Yehova ayi: ‘Abo balemeka Yehova taaku ncebabula.’ (Kulu. 34:9, 10) Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi aambe boobo? Mukwiinga wakalinga kucishi ayi nabi kwaamba ayi Yehova taatushitilishi kumapensho, lyoonse ananoomupa nshayandika. (Kulu. 145:16) Bweenka mbuli Defedi, inga twashooma ayi Yehova alaakutolelela kushomeka ndyeshi tukanokwiinda mubukaalo buyumu. Lyalo tulaakuba aluumuno alusangalalo teshi mulandu abukaalo mbweshi tukanobeteemo.
17. Ino nceebonshi mulishinishite kukwana anshomucite?
17 Yehova alisuni ayi munokwana anshomucite. (Kulu. 131:1, 2) Aboobo amucite nsheenga mwacikonsha kwaamba ayi mwiiye kunokwana anshomucite. Na mwasebensa cankusu kuba muntu ulumba, uliceesha akuyumya kulangila kwanu, amwebo mulaakwaamba ayi: “Nkooncite nkaanji.”—Filip. 4:11.
LWIIMBO 118 “Amutunungileko Lushomo”
a Kucakubonenaako, amuye pa jw.org akweebela vidyo yapa Kulambila Kwamacuunsa icite mutwi waamba ayi Sa Mulaliceesha na Mulalisumpula?
b BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Mukwesu atobamba shintu shimwi pamusena ngotusebensesha muncito yakwe Lesa, nankashi wakeeya mushobo wa bashinkite matwi batomwiipusha miipusho pakubungana kwalubasu, lyalo mukwesu umwi atokwaamba likani lya Baibo.