Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
MARCH 2-8
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 22-23
“Lesa Wakeelesha Abulaamu”
(Matalikilo 22:1, 2) Mukuya kwanshiku Lesa wancine wakeelesha lushomo lwakwe Abulaamu, wakamwiita ayi: “Abulaamu!” alakwe wakakumbula ayi: “Ndime pano Nkambo!” 2 Lyalo Lesa wakaamba ayi: “Bwesa, mwanaako musankwa, mwaana eenkabo ngoocite, uyo ngoosuni abuumbi, Isaki, uye kucishi ca Moliya, uko ntookutondesha kalundu mpweshi umubengele ayi ngumulambu kuli ndime.”
w12-CW 1/1 23 mapa. 4-6
Ino Nceebonshi Lesa Wakalwiita Abulaamu ayi Abenge Mwanaakwe Mbuli Mulambu?
Amuyeeye maswi Yehova ngakaambila Abulaamu ayi: “Bwesa mwanaako musankwa eenkabo, mwaana uyo ngoosuni abuumbi, Isaki . . . akumubenga kuli ndime mbuli mulambu wakutenta.” (Matalikilo 22:2) Amubone kwaamba ayi, Yehova wakaamba pali Isaki ayi mwaana “uyo ngoosuni abuumbi.” Yehova wakalinga kucishi kabotu Abulaamu mbwaakalinga kusuni Isaki. Lesa alakwe alimusuni abuumbi Mwanaakwe, Yesu. Yehova alimusuni abuumbi Yesu cakwaamba ayi pashiindi shobilo wakaamba pali Yesu ayi “ndiwe Mwanaangu ngoonsuni abuumbi.”—Maako 1:11; 9:7.
Alimwi amubone kwaamba ayi, Yehova wakasebensesha maswi akusenga ndyaakalwiita Abulaamu kubenga mwanaakwe mulambu. Shikwiiya makani amu Baibo umwi wakaamba ayi maswi akusenga Lesa ngaakasebensesha alatondesha ayi “MWAAMI wakalinga kucishi kusowekelwa Abulaamu nkweshi abe ankuko ceebo cakubenga mwanaakwe mbuli mulambu.” Kusenga uku, kulyeelete kwakapa Abulaamu kuba abuumba; ubu mbocakalinga akuli Yehova, ndyakabona Mwanaakwe ngwaasuni kapenshekwa akufwa lufu lucisa abuumbi. Yehova wakalinyumfwa buumba abuumbi alimwi taakuwo cintu cimwi ceshi cikamulengeshe buumba kwiinda ceeci cakacitika.
Aboobo, nabi kwaamba ayi inga twalinyumfwa cibiibi na twayeeya Yehova nshaakalwiita Abulaamu kucita, inga cabota kwiibaluka ayi Yehova taakwe kusuminisha musankwa uyu ushomeka kubenga mwanaakwe mbuli mulambu. Taakwe kusuminisha Abulaamu kunyumfwa buumba bunene ubo mushali uliwoonse mbweenga wabaabo, mukwiinga wakashitilisha Isaki kwaamba ayi atafwi. Ano Yehova, taakwe kushitilisha “Mwanaakwe mwiine, sombi wakamubenga ceebo ca ndiswe soonse.” (Loma. 8:32) Ino nceebonshi Yehova wakasuminisha cintu cibiibi mbuli ceeci kucitika? Wakacita boobo kwaamba ayi “tukabe abuumi.” (1 Joni 4:9) Ncakwiila, Lesa ncaakacita cilatwiibalusha ayi alitusuni abuumbi! Anu andiswe tulyeelete kutondesha ayi tulimusuni!
(Matalikilo 22:9-12) Ndibakashika apo Lesa mpaakamulwiita, Abulaamu wakayaka cipaililo akubaambawo nkuni. Mpomunyaawo wakaanga maansa amyeendo yakwe Isaki akumubika pacipaililo peculu lya nkuni. 10 Mpomunyaawo Abulaamu wakabwesa cibeshi ayi amucaye mwanaakwe. 11 Sombi munjelo wakwe Yehova wakamwiita kuswa kwiculu ayi: “Abulaamu, Abulaamu!” alakwe wakakumbula ayi: “Ndime pano Nkambo!” 12 Lyalo wakaamba ayi: “Utacisi mwanike nabi kumucita cilicoonse, ono ndeshiiba kwaamba ayi ulalemeka akunyumfwila Lesa ceebo tookwe kumamatisha mwanaako eenkabo, kwaamba ayi utamubengi kuli ndime.”
(Matalikilo 22:15-18) Munjelo wakwe Yehova wakeeta kuswa kwiculu alimwi, 16 akwaamba ayi: “‘Ndashomesha akulumbila ayi paliina lyangu ndaakukupa shoolwe shiinji abuumbi mukwiinga wacita ceeci alimwi tookwe kumamatisha mwaana eenkabo kwaamba ayi utamubengi kuli ndime, 17 Ndashomesha ayi ndaakukupa bamulunyungu lwako baanji anga ninyenyeeshi mwiculu nabi museese wa mulombe lwa lweenge, bamulunyungu lwako balaakukoma beshinkondonyinaabo. 18 Ndaakupa coolwe mishobo yoonse ya pacishi ca panshi kwiinda mubamulunyungu lwako mukwiinga wakanyumfwila nsheeŋamba.’”
w12-CW 10/15 23 pala. 6
Amunyumfwile Lesa Kwaamba ayi Mukafubileemo Mushishomesho Nshakalumbila
Yehova Lesa alalumbila kwaamba ayi bantu batamaninite bashome shishomesho shakwe. Alasebensesha maswi akwaamba ayi ‘Ne Yehova Lesa Shinkusu shoonse, ndi muumi.’ (Ese. 17:16) Baibo ilasansulula ayi Yehova wakalumbila mankanda eendilila 40 shintu shimwi ndyeshakalinga kucitika. Mpashi ciindi ncotushi kabotu cakalinga ciindi Lesa ndyaakalumbila kuli Abulaamu. Kwa myaaka iinji, Yehova wakapangana shipangano a Abulaamu. Alimwi shipangano ishi shakalinga kutondesha ayi Lunyungu lwakashomeshekwa lwakalinga kweelete kuswa mu mwanaakwe Abulaamu, Isaki. (Mata. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Lyalo Yehova wakeelesha Abulaamu kwiinda mukumwaambila ayi abenge mwanaakwe uyo ngwaakalinga kusuni. Kwakubula akucelwa, Abulaamu wakanyumfwila alimwi wakalinga kusuni kubenga Isaki mbuli mulambu, sombi munjelo wakwe Lesa wakamukasha. Lyalo, Lesa wakalumbila ayi: ‘Ndalumbila paliina lyangu . . . Ndaakukupa shoolwe shiinji abuumbi mukwiinga wacita ceeci alimwi tookwe kumamatisha mwaana eenkabo kwaamba ayi utamubengi kuli ndime, ndashomesha ayi ndaakukupa bamulunyungu lwako baanji anga ninyenyeenshi mwiculu nabi museese wa mulombe lwa lweenge; bamulunyungu lwako balaakukoma beshinkondonyinaabo. Ndaakupa coolwe mishobo yoonse ya pacishi ca panshi kwiinda mubamulunyungu lwako mukwiinga wakanyumfwila nsheeŋamba.’—Mata. 22:1-3, 9-12, 15-18.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Matalikilo 22:5) Abulaamu wakaambila basebenshi bakwe ayi: “Amucaale pano ambongolo, nebo amwanike tutooyookulya mukulambila, tutooboola alimwi.”
w16-CW.02 11 pala. 13
Yehova Wakeeta Abulaamu ayi “Ngumubye”
Kaatana kushiya basebenshi bakwe, Abulaamu wakaamba ayi: ‘Amucaale pano ambongolo, nebo amwanike tutooyookulya mukulambila, tutooboola alimwi.’ (Mata. 22:5) Ino Abulaamu wakalinga kusansulula nshi ndyakaamba maswi aya? Mukwiinga Abulaamu wakalinga kucishi ayi atobenga Isaki mbuli mulambu, sa wakabeca basebenshi bakwe ndyakabalwiita ayi tutooboola? Sobwe. Baibo ilatulwiita ayi Abulaamu wakashoma ayi Yehova ulakonsha kubusha Isaki kuswa kubafu. (Amubelenge Ebu. 11:19.) Abulaamu wakalinga kucishi ayi Yehova wakamupa nkusu shakuba amwaana nabi kwaamba ayi lakwe amukaakwe Saala bakalinga bacembela. (Ebu. 11:11, 12, 18) Abulaamu wakashiba ayi Yehova inga taalilwiwo kucita ncaasuni. Nabi kwaamba ayi taakalinga kucishiwo sheshi shicitike bushiku ubo, Abulaamu wakacinka manungo muli Yehova akushoma ayi alaakubusha mwanaakwe ngwaasuni kwaamba ayi shintu shoonse nshakamushomesha shikakumanishikwe. Nceceeco Abulaamu aleetwa ayi ‘ishi wabaabo boonse bacite lushomo’!
(Matalikilo 22:12) Lyalo wakaamba ayi: “Utaciisi mwanike nabi kumucita cilicoonse, ono ndeshiiba kwaamba ayi ulalemeka akunyumfwila Lesa ceebo tookwe kumamatisha mwanaako eenkabo, kwaamba ayi utamubengi kuli ndime.”
it-1-E 853 mapa. 5-6
Kushiba na Kwaambila Limwi Sheshi Shikacitike Kunembo
Kusala kusebensesha nkusu shakushibila limwi shakunembo. Nkusu shakushiba sheshi shikacitike kunembo isho Lesa nshaacite shilyeelete kweendelana anjiisho shakwe shiluleme ambwalisansulula mu Maswi akwe. Mubupusano abantu nshobeeya ayi shintu shoonse shicitika Lesa wakashibambila limwi, Baibo ilatondesha ayi Lesa mwiine alalanga langa bukaalo mbobubete paciindi ico, lyalo akusala kucita shintu kweelana anshabona.
Aboobo, Matalikilo 11:5-8 ilasansulula ayi Lesa wakesa mukubona panshi, akulanga langa shakalinga kucitika pa ndabala inene ya Babelo alimwi paciindi ico wakalinga kuyeeya nsheenga wacita kwaamba ayi anyonyoole buyake bwa caanda cilaamfu. Pesule lyakwaamba ayi bantu bamu ndabala ya Sodoma a Gomola batalika kucita shibiibi, Yehova wakalwiita Abulaamu shintu nshaakalinga kusuni kucita kaatana kunyonyoola ndabala ya Sodoma a Gomola (kwiinda mukusebensesha banjelo bakwe) ndyaakaamba ayi “ndyeelete kuyaako kwaamba ayi nkaboneshe na ncakwiila milandu njendanyumfwa njancinencine.” (Mata. 18:20-22; 19:1) Lesa ‘wakalinga kusuni kumushiba Abulaamu,’ alimwi pesule lyakwaamba ayi Abulaamu weelesha kubenga Isaki mbuli mulambu, Yehova wakaamba ayi, “Ono ndeshiiba kwaamba ayi ulalemeka akunyumfwila Lesa ceebo tookwe kumamatisha mwanaako eenkabo, kwaamba ayi utamubengi kuli ndime.”—Mata. 18:19; 22:11, 12; amweelanishe a Neye. 9:7, 8; Gala. 4:9.
Kubelenga Baibo: (Matalikilo 22:1-18)
MARCH 9-15
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 24
“Mwanakashi Isaki Ngwaakeeba”
(Matalikilo 24:2-4) Abulaamu wakaambila musebenshi wakwe uyo wakalinga munene paboonse alimwi wakalinga kulama shintu shoonse nshaakalinga kucite ayi: “Bika lyaansa lyako panshi pa libelo lyangu, 3 ndisuni kwaamba ayi ushomeshe cakulumbila muliina lyakwe Yehova, Lesa wa kwiculu acishi ca panshi, ayi teshi ukeebele mwanaangu pabanakashi ba momuno mu Kenani. 4 Ulyeelete kuya kumisheesu nkondakashalilwa alimwi pabamakwesu ukabwese mwanakashi uyo Isaki mwanaangu ngweshi akeebe.”
wp16-CW.3 14 pala. 3
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Abulaamu wakalwiita Eliyasa kushomesha cakulumbila kwaamba ayi teshi akeebele Isaki mwanakashi kuswa pakati kabanakashi bamu Kenani. Ino nceebonshi? Ceebo cakwaamba ayi bene Kenani tabakalinga kulemeka akulambila Yehova Lesa. Abulaamu wakalinga kucishi ayi mukuya kwa ciindi Yehova alaakunyonyoola bene Kenani ceebo cakwaamba ayi bakalinga kucita shintu shibiibi. Abulaamu taakalinga kusuniwo ayi Isaki mwanaakwe, uyo ngwakalinga kusuni, kaakala abantu bakalinga kucite mibo ibiibi. Alimwi wakalinga kucishi ayi kwiinda mu mwanaakwe, shishomesho shoonse shakwe Lesa shilaakukumanishikwa.—Matalikilo 15:16; 17:19; 24:2-4.
(Matalikilo 24:11-15) Ndyaakashika wakalengesha ngamela isho koonaako pamukalo pansengwe lya ndabala inene. Cakalinga ciindi camacolesha, ciindi banakashi ncebakalinga kwisa mukuteka maanshi. 12 Lyalo wakaamba ayi: “Yehova, Lesa wa mwaami wangu Abulaamu, amunengeshe kukonsha kucita ncendeendela sunu, alimwi mutondeshe lusuno lwanu lutamaani ku mwaami wangu Abulaamu. 13 Mbulya ndimiikene waano pamukalo banakashi bacikula bwangu ba mundabala inene iyi mpweshi banoosa mukuteka maanshi. 14 Amuleke cicitike ayi mwanakashi ngweshi ŋaambile ayi, ‘Tula nongo yako kwaamba ayi nweeko maanshi,’ lyalo aambe ayi, ‘Amunwe angamela shanu ntooshitekela,’ aabe ngowooyo ngomwasalila musha wanu Isaki; alimwi na cicitike ntoshiba ayi mwatondesha mwaami wangu lusuno lutamaani.” 15 Kaatana kumanisha akwaamba, Labeka mwaana mwanakashi wakwe Betiwelo mwanaakwe Milika mukaakwe Nawoli, mukwabo Abulaamu, wakapola kanyamwiite anongo pacifushi.
wp16-CW.3 14 pala. 4
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Eliyasa wakatolelela kulwiita bakamutambula shintu shakacitika ndyaakashika pafwiifwi a Alani, wakapaila kuli Yehova ayi amucaafwe kusala mwanakashi weshi akabe mukaakwe Isaki. Ino wakacita buyani ubo? Eliyasa wakasenga Lesa ayi mwanakashi weshi akabe mukaakwe Isaki alyeelete kusa kumukalo. Na amusenge maanshi akunwa, mwanakashi uyo alyeelete kupa Eliyasa maanshi akutekela ngamela. (Matalikilo 24:12-14) Ino ngani wakesa kumukalo akucita bweenka Eliyasa mbwakasenga? Ngu Labeka! Ano amuyeeyebo Labeka mbwakalinga kweelete kulinyumfwa naakwiinga wakanyumfwako makani Eliyasa ngaakalinga kulwiita bamumukwashi wakwe!
(Matalikilo 24:58) Mpomunyaawo bakamwiita Labeka akumwiipusha ayi: “Sa ulisuni kuya amusankwa uyu?” Alakwe wakakumbula ayi: ‘Ee, ndisuni kuya.’
(Matalikilo 24:67) Mpeeke Isaki wakenjisha Labeka mutente yakalinga koonamo Saala banyina. Aboobo Labeka wakaba mukaakwe; alimwi wakamusuna abuumbi mwanakashi uyu, aboobo Isaki wakombulishikwa pesule lya kufwitwa banyina.
wp16-CW.3 14 mapa. 6-7
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Eliyasa kaatana kunyamuka palweendo lwakwe, wakeepusha Abulaamu ayi: “Ino na mwanakashi akakake kwisa anebo kuno, cilaakuba buyani?” Abulaamu wakamukumbula ayi: ‘Ono ulaakwaanguluka kuswa kukushomesha uku.’ (Matalikilo 24:39, 41) Bashali bakwe Labeka bakabona ayi inga cabota kunyumfwa miyeeyo yakwe Labeka pamakani aya. Eliyasa wakakondwa abuumbi ndyaakabona ayi shintu shoonse nshaakendeela sheendabo kabotu. Aboobo bushiku bwakaboolawo, wakalwiita mukwashi wakwe Betiwelo ayi alisuni kuboolelamo ku Kenani pomwi a Labeka. Sombi mukwashi wakwe Labeka wakalinga kusuni ayi Labeka akaleeko ambabo kwanshiku 10. Kwaamba ayi bamanishe makani aya, bakalwiita Eliyasa ayi: “Atumwiite anu mwanakashi, tunyumfwe mbwaatoyeeya lakwe.”—Matalikilo 24:57.
Cakalinga ciyumu kwaamba ayi Labeka asaleewo cakucita. Ino wakalinga kweelete kwaamba nshi? Sa wakanyumfwila baishi a nandumi yakwe batakalinga kusuniwo ayi aye kucishi ceensu? Nabi sa wakabona ayi ici ncoolwe cakwabanaamo lubasu mushintu shakalinga kutanjililwa a Yehova? Mbwaakakumbula wakatondesha mbwaakalinga kulinyumfwa pa makani aya ayumu, nabi kwaamba ayi akalinga kwaalula shintu mu buumi bwakwe. Labeka wakakumbula ayi: ‘Ee, ndisuni kuya.’—Matalikilo 24:58.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Matalikilo 24:19, 20) Ndyaakamanisha kunwa maanshi, Labeka wakaamba ayi: “Angamela shanu ntooshiletela maanshi shinwe shikute.” 20 Aboobo cakufwambaana wakapuumwita mwakalinga kunwita banyama akucicila kumukalo mukuleta aamwi, kushikila shoonse shanwa akukuta.
wp16-CW.3 12-13
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Bushiku bumwi macolesha, pesule lyakwaamba ayi wamanisha kuteka maanshi munongo yakwe, musankwa wacinene wakamucicila akumulwiita ayi: ‘Ntoosengaako maanshi munongo yako.’ Uku kwakalinga nkusenga kwabulemu abuumbi! Labeka wakabona ayi musankwa uyu wakaswa kulaale abuumbi. Aboobo cakufwambaana, Labeka wakakusha nongo pacifushi cakwe akupa musankwa uyu ayi anwe maanshi akalinga atontoola kabotu. Labeka wakabona ayi musankwa uyu wakalinga kucite angamela 10 kashishiite pafwiifwi ampobakalinga kutekela shinyama maanshi akunwa, sombi tamwakalingaawo maanshi. Labeka wakabona wacinene uyu mbwakalinga kumulangilisha alimwi wakalinga kusuni kumucafwa. Aboobo wakaamba ayi: “Angamela shanu ntooshiletela maanshi shinwe shikute.”—Matalikilo 24:17-19.
Amubone kwaamba ayi Labeka taakwe kwaamba ayi atotekela ngamela maanshi akunwa, sombi ayi atoshitekela kushikila shinwe, shikute. Na ngamela yomwi yanyumfwa nyotwa abuumbi inga yanwa maanshi eendilila malita 95! Ano na ngamela shoonse 10 shakalinga kufwite nyotwa, nkokwaamba ayi Labeka wakalinga kweelete kusebensa cankusu kutekela ngamela maanshi. Sombi citoboneka ayi ngamela ishi tashakalinga kucitewo nyotwa abuumbi. Ano na mbocibete ubo, sa Labeka wakalinga kucishi ayi ngamela tashakalinga kucitewo nyotwa abuumbi ndyaakaamba ayi atoshitekela maanshi? Sobwe. Wakalyaaba, alimwi wakalinga kusunishishi kucafwa musankwa wacinene uyu ngwatakalinga kushi. Munene uyu wakasumina kumucafwa alimwi wakalinga kulangilisha Labeka ndyaakalinga kuboolelaako kutekela ngamela maanshi akupuumwita moshakalinga kunwita.—Matalikilo 24:20, 21.
wp16-CW.3 13, ftn.
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Nabi kwaamba ayi cakalinga ciindi camacolesha, Baibo taitondeshiiwo ayi Labeka wakatola ciindi cilaamfu kaalibo kumukalo. Alimwi tayaambiwo ayi ciindi ndyaakaboolela kuŋanda wakacana bamumukwashi wakwe kabali boona kale. Baibo tayaambiwo ayi bamumukwashi wakwe bakatuma muntu umwi kwaamba ayi amukonkele ceebo cakwaamba ayi wakacelwa.
(Matalikilo 24:65) Mpeeke wakeepusha musebenshi ayi: “Ino ngani musankwa ulya utokweenda kuswa muluundu akusa kokuno kulindiswe?” Alakwe musebenshi wakamukumbula ayi: “Mbaami bangu.” Aboobo Labeka wakalifweka cisani cakwe kumutwi.
wp16-CW.3 15 pala. 3
‘Ee, Ndisuni Kuya’
Lyalo, bushiku mbotwalinga twaambawo pakutaanguna kwa mutwi uyu bwakashika. Bakashika ku Negebu ciindi lisuba ndyelyakalinga kupila. Labeka wakabona musankwa kaya bwendeenda mumuunda. Musankwa uyo kuli nshaakalinga kuyeeyawo abuumbi. Baibo ilaamba ayi Labeka “wakaseluka pangamela,” alimwi mpashi taakwe kulindila ayi ngamela ifukame. Lyalo wakeepusha wakalinga kumutanjilila ayi: “Ino ngani musankwa ulya utokweenda kuswa muluundu akusa kokuno kulindiswe?” Ndyaakamulwiita ayi ngu Isaki, wakalifweka cisani kumutwi. (Matalikilo 24:62-65) Ino wakacitila nshi boobo? Mpashi wakalinga kusuni kutondesha bulemu kuli Isaki uyo wakalinga kusa mukuba ibaye. Munshiku shino bantu bamwi inga bayeeya ayi shakacita Labeka nshakalekale. Nacibi boobo, soonse inga tweeyako mubo wakuliceesha kuswa kuli Labeka. Soonse tulyeelete kuba amubo uyu!
Kubelenga Baibo: (Matalikilo 24:1-21)
MARCH 16-22
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 25-26
“Esau Woolisha Bunenebantu Bwakwe”
(Matalikilo 25:27, 28) Bana aba ndyebakakula, Esau wakaba mufwimi ucibwene, muntu wakalinga kusunishi buumi bwakuya muluundu, sombi Jakobo wakalinga muntu utacite kampenda, alimwi wakalinga kukala mumatente. 28 Isaki wakalinga kusunishi Esau ceebo wakalinga kusuni kulya nyama ya muluundu, sombi Labeka wakalinga kusunishi Jakobo.
it-1-E 1242
Jakobo
Mubupusano a Esau uyo baishi ngobakalinga kusuni alimwi wakalinga kusunishishi kuya muluundu, Jakobo ulaambwa ayi “wakalinga muntu utacite kampenda [tam liswi lya muciEbulu] alimwi wakalinga kukala mumatente,” wakalinga moote, usuni ncito ya bweembeshi alimwi ulama kabotu shinyama, nceceeco anu banyina bakalinga kumusunishi abuumbi. (Mata. 25:27, 28) Liswi ili lya muciEbulu lyakwaamba ayi tam, lilasebenseshekwa mumbasu shimwi shamu Baibo kusansulula bantu batambulwa a Lesa. Kucakubonenaako, ‘bacayi balipatite muntu utacite kampenda,’ sombi Yehova ulashomesha ayi ‘muntu utacite kampenda ulaakukala muluumuno.’ (Tus. 29:10 nwt; Kulu. 37:37 nwt) Jobo muntu ushomeka “taakalinga kucitewo kampenda [tam liswi lya muciEbulu.] alimwi wakalinga kululeme.”—Jobo 1:1, 8; 2:3.
(Matalikilo 25:29, 30) Bushiku bumwi Jakobo wakalinga kuteleka musushi wa cileemba, Esau wakapola kuswa mukufwima kaalemete abuumbi. 30 Aboobo Esau wakaambila Jakobo ayi: “Endesha mpeewo musushi usalala uyo, ndilemete abuumbi!” Nceceeco ncaakalinga kwiitilwa ayi Edomu.
(Matalikilo 25:31-34) Lyalo Jakobo wakakumbula ayi: “Taanguna kungulisha bunenebantu bwako!” 32 Esau wakaamba ayi: “Ntooyanda kufwa pano! Ono bunenebantu butooncafwanshi?” 33 Jakobo wakakumbula ayi: “Taanguna ushomeshe cakulumbila!” Aboobo wakashomesha cakulumbila kuli nguwe akuulisha bunenebantu bwakwe kuli Jakobo. 34 Lyalo Jakobo wakamupaawo shinkwa amusushi, alakwe wakalya akunwa, amanishe wakanyamuka akuya. Aboobo ubu Esau mbwaakasuula bunenebantu bwakwe.
w19-CW.02 16 pala. 11
Ino Nceebonshi Tulyeelete Kutondesha Kulumba?
Cabicakobo ncakwaamba ayi bantu bamwi Baibo mboyaambawo bakaalilwa kutondesha kulumba. Kucakubonenaako, nabi kwaamba ayi bashali bakwe Esau bakalinga kusuni akulemeka Yehova, Esau lakwe wakatondesha kutalumba pashintu shakumushimu. (Amubelenge Ebu. 12:16.) Ino nciinshi cakatondesha ayi Esau takalinga kulumba? Esau wakoolisha bunenebantu bwakwe kuli Jakobo ambale yomwi ya cakulya. (Mata. 25:30-34) Ndipakeenda ciindi, Esau wakalinyumfwa cibiibi ceebo ca shintu nshaakasala kucita. Ano mukwiinga taakwe kutondesha kulumba ceebo ca shintu nshaakalinga kucite, taakalinga kweelete kutongooka ciindi ndyatakwe kutambula coolwe ceebo cakuba mutaanshi kushalwa.
it-1-E 835
Mutaanshi Kushalwa, Shishango Shitaanshi Kutebulwa
Kuswabo kalekale, mwaana mutaanshi ulaba acoolwe cabulemu mumukwashi alimwi ngowakalinga kweelete kupyana na kupekwa nkusu shakweendelesha. Ngowakalinga kupyana shipansha shobilo sha shintu baishi nshebacite na nshebakalinga kucite. (Duto. 21:17) Lubeni wakalinga kushiite pafwiifwi a Josefu ndyebakalinga kulya mukwiinga ngowakalinga mutaanshi kushalwa. (Mata. 43:33) Cimwi ciindi, Baibo tayaambi meena abantu kweelana ambobakashalwa kutalikila ku munenebantu kushikila ku mwanikebantu. Musena wakutaanguna liinji ulapekwa ku mwaana musankwa ulemekwa nabi mwaana ushomeka kuteshi mwaana mutaanshi kushalwa.—Mata. 6:10; 1 Makani 1:28; amweelanishe a Mata. 11:26, 32; 12:4; amubone mutwi utokwaamba ayi BIRTHRIGHT; na INHERITANCE mulibuku lya Insight.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Matalikilo 25:31-34) Lyalo Jakobo wakakumbula ayi: “Taanguna kungulisha bunenebantu bwako!” 32 Esau wakaamba ayi: “Ntooyanda kufwa pano! Ono bunenebantu butooncafwanshi?” 33 Jakobo wakakumbula ayi: “Taanguna ushomeshe cakulumbila!” Aboobo wakashomesha cakulumbila kuli nguwe akuulisha bunenebantu bwakwe kuli Jakobo. 34 Lyalo Jakobo wakamupaawo shinkwa amusushi, alakwe wakalya akunwa, amanishe wakanyamuka akuya. Aboobo ubu Esau mbwaakasuula bunenebantu bwakwe.
(Ebu. 12:16) alimwi amucenjele kwaamba ayi pakati kanu kutabi mufuule nabi womwi, nabi muntu utabikili maano kushintu shisalalite, bweenka mbuli Esau, uyo wakoolisha bunene bwakwe ceebo ca cakulya ca linkanda lyomwibo.
w17-CW.12 15 mapa. 5-7
Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga
Ano atubandikewo alimwi pamakani ngotucana palilembo lya Bene Ebulu 12:16, lyaamba ayi: “Amucenjele kwaamba ayi pakati kanu kutabi mufuule nabi womwi, nabi muntu utabikili maano kushintu shisalalite, bweenka mbuli Esau, uyo wakoolisha bunene bwakwe ceebo ca cakulya ca linkanda lyomwibo.” Ino nciinshi Paulo ncaakalinga kwaambawo palilembo ili?
Mutumwi Paulo taakalinga kwaamba pa lishalane lyakwe Mesiya. Paulo wakalinga kuyuminisha Beneklistu ayi balyeelete ‘kululamika nshila sha myeendo yabo.’ Aboobo nakwiinga tabakwe ‘kutambula luse lwakwe Lesa’ nakwiinga bakalinga kucita bulale. (Ebu. 12:12-16) Nakwiinga bakacita boobo, nakwiinga bakaba mbuli Esau. Esau wakaalilwa “kubikila maano kushintu shisalalite” ceebo cakwaamba ayi wakasuula shintu shakwe Lesa.
Esau wakekalaako ciindi ca bashali besu bakalekale, aboobo alyeelete wakalinga kubenga milambu. (Mata. 8:20, 21; 12:7, 8; Jobo 1:4, 5) Ano ceebo cakwaamba ayi wakalinga kusunishi shintu shakumubili, Esau wakasowa shoolwe shoonse nshaakalinga kweelete kubaasho mbuli mwaana mutaanshi kushalwa ceebo ca mbale yomwi ya cakulya. Mpashi wakacita boobo kwaamba ayi aleye mapensho akaambilwa limwi pa bamulunyungu lwakwe Abulaamu. (Mata. 15:13) Alimwi Esau wakatondesha ayi taakalinga kubikila maano shintu shakumushimu kwiinda mukweeba banakashi bobilo batakalinga kupaila Yehova, ico cakapensha bashali bakwe abuumbi. (Mata. 26:34, 35) Sombi Jakobo teshi mbwaakalinga ubo, mukwiinga lakwe wakeeba mwanakashi wakalinga kupaila Lesa wancine!—Mata. 28:6, 7; 29:10-12, 18.
(Matalikilo 26:7) Ono basankwa bakooko na bamwiipusha pamukaakwe, wakalinga kubaambila ayi: “Ngunankashi yangu.” Wakalinga kuloonda kwaamba ayi, “Ngu mukaangu,” mukwiinga wakalinga kuloonda ayi “Basankwa bamumushi inga bamucaya ceebo cakwe Labeka,” uyo wakalinga kuboneka kabotu.
it-2-E 245 pala. 6
Bubeshi
Nabi kwaamba ayi Baibo ilakasha kubeca, ici tacaambi ayi muntu ulaakonsha kuyubulula makani aliwoonse ku muntu uliwoonse. Yesu Klistu wakaamba ayi: ‘Mutapi bakabwa shintu shisalalite nabi kuwaalila nkumba shintu shanu shamakwebo, ceebo inga shalyatooloobo myeendo akumupilukila kumuluma.’ (Mate. 7:6) Nceceeco anu Yesu pashiindi shimwi takalinga kuyubulula makani oonse nabi kukumbula shikumbulo shiyandika, mukwiinga kucita boobo nakwiinga kwakamubika mumapensho. (Mate. 15:1-6; 21:23-27; Joni 7:3-10) Aboobo citoboneka ayi Abulaamu, Isaki, Laabu, a Elisha ndyebakaamba makani ateshi acine nabi kukaka kuyubulula makani oonse kubantu batakalinga kupaila Yehova, kulyeelete kubonwa munshila yomwi a Yesu nshaakacita.—Mata. 12:10-19; capita 20; 26:1-10; Joshu. 2:1-6; Jemu. 2:25; 2Ba 6:11-23.
Kubelenga Baibo: (Matalikilo 26:1-18)
MARCH 23-29
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 27-28
“Jakobo Wapekwa Coolwe Cimweelela”
(Matalikilo 27:6-10) Labeka wakaambila Jakobo mwanaakwe ayi: “Ndanyumfwa baiso kabaambila mukwanu Esau ayi, 7 ‘Undetele nyama yamuluundu akuiteleka kabotu. Ndamana kulya ntookupa coolwe pameenso akwe Yehova kaantana kufwa.’ 8 Ono omwanaangu ukutike akucita nceshi ŋambe. 9 Koya kulitanga lya mpongo undetele tupongo twana tobilo twiinite kwaamba ayi nteleke akubamba cakulya cilya ncebasuni bunene baiso. 10 Lyalo ubatolele kwaamba ayi balye, mpeeke batookupa coolwe kabatana kufwa.”
w04-CW 4/15 11 mapa. 4-5
Labeka Wakalinga Mwanakashi Usebensa Cankusu Alimwi Uloonda Lesa
Baibo tayaambiwo na Isaki wakalinga kucishi ayi Esau alyeelete kunoosebensela Jakobo. Nacibi boobo, boonse bobilo Labeka a Jakobo bakalinga kucishi ayi weelete kutambula coolwe ngu Jakobo. Labeka wakacitawo comwi ndyaakashiba ayi Isaki wakalinga kusuni kupa coolwe Esau na amanishe kubambila baishi nyama. Nabi kwaamba ayi Labeka wakalinga wakula, sombi wakalinga kucita shintu cakufwambaana alimwi cankusu bweenka mbwaakalinga kucita kubwanike. Aboobo ‘wakalwiita’ Jakobo ayi alete twaana twampongo tobilo. Utobambila ibaye cakulya ncaasuni abuumbi. Lyalo Jakobo alyeelete kucita anga ngu Esau kwaamba ayi atambule coolwe. Sombi Jakobo wakaka mukwiinga ulicishi ayi na baishi bashibe batomushingana! Ano Labeka wakayuminina akwaamba ayi: “Omwanaangu, lishingo lili lyoonse alise pali ndime.” Labeka wakaabamba cakulya, kufwalika Jakobo shakufwala shakwe Esau akumubika booya, lyalo wakalwiita Jakobo kwaamba ayi aye kuli baishi.—Matalikilo 27:1-17.
Baibo tayaambiwo mulandu Labeka ncakacitila shintu ishi. Baanji balaamba ayi nshaakacita nshibiibi, sombi Baibo teshi mboyaamba ubo. Alimwi Isaki, taakwe kubona ayi ici ncibiibi nabi kwaamba ayi wakeshiba pesule lya kupa coolwe Jakobo. Sombi, Isaki wakanungaawo pa coolwe cakwe Jakobo. (Matalikilo 27:29; 28:3, 4) Labeka wakalinga kucishi kabotu Yehova nshaakaamba pa bana bakwe. Nceceeco wakacitawo comwi kwaamba ayi Jakobo atambule coolwe ncaakalinga kweelete kutambula. Ishi shakacitika shakalinga kweendelana abuumbi akuyanda kwakwe Yehova.—Loma. 9:6-13.
(Matalikilo 27:18, 19) Lyalo Jakobo wakaya kuli baishi akwaamba ayi: “Ta!” abalo bakakumbula ayi: “Ndime pano! Anu ndiwe mwanaangu uli?” 19 Jakobo wakaambila baishi ayi: “Ndime Esau mwanaanu mutaanshi. Ndaciita kweelana ambomwandwiita. Amubuke mulye nyama yamuluundu njindamuletela kwaamba ayi mumpe coolwe.”
w07-CW 10/1 31 mapa. 2-3
Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga
Baibo tayaambiwo shakalengesha ayi Labeka a Jakobo bacite shintu munshila iyi. Nacibi boobo ilatondesha ayi shintu shakacitika cakufwambaana. Tulyeelete kushiba ayi Maswi akwe Lesa tasuminishiiwo nabi kupikisha shintu shakacita Labeka a Jakobo. Anu makani aya tayuminishi kubeca nabi kucitila bamwi shibiibi. Nacibi boobo, Baibo ilatucafwa kunyumfwishisha shakacitika.
Cakutaanguna, makani aya alatondesha kabotu ayi Jakobo ngwaakalinga kweelete kutambula coolwe kuswa kuli baishi kuteshi, Esau. Pa ciindi cimwi kwisule, Jakobo wakoola bunenebantu kuswa kumunene wakwe Esau uyo wakoolisha bunenebantu bwakwe ambale yomwi ya cakulya, ceebo ca nsala. Esau “waakasuula bunenebantu bwakwe.” (Matalikilo 25:29-34) Aboobo, Jakobo ndyaakaya kuli baishi, wakalinga kusuni ayi apekwe coolwe mukwiinga ngowakalinga kweelete kutambula coolwe.
(Matalikilo 27:27-29) Ndyaakalinga kwisa cisena, Isaki wakanunsha shakufwala, aboobo wakamupa coolwe. Wakaamba ayi: “Bweema bubotu bwa mwanaangu buli anga mbweema bwa muunda uyo Mwaami Lesa ngwaapa coolwe. 28 Lesa aakupe mume kuswa kwiculu akulengesha myuunda yako kuba amboleshi! Aakupe shili anga ngamaila shiinji awaini uunji. 29 Mishobo amishobo, aikakusebensele abantu bapusenepusene bakakufukamine. Buleli bwa beshikamukowa bako abukabe kuli ndiwe, alimwi bamulunyungu lwa banyoko abakakufukamine. Aakashinganwe uyo woonse weshi akakushingane. Aakapekwe coolwe uyo woonse weshi akakupe coolwe.”
it-1-E 341 pala. 6
Coolwe
Mu ciindi cakalekale, liinji mushali musankwa wakalinga kupa bana bakwe basankwa shoolwe kaatana kufwa. Aya akalinga makani ayandika abuumbi. Aboobo Isaki wakapa coolwe Jakobo, kuyeeya ayi ngwaakalinga mwanaakwe mutaanshi Esau. Isaki wakaamba ayi Jakobo alyeelete kuswitilila mu buumi kwiinda mukwabo Esau. Cakutatoonsha, Isaki wakasenga Yehova ayi ape coolwe Jakobo mukwiinga lakwe wakalinga wacembela alimwi taakalinga kulasha. (Mata. 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Ebu. 11:20; 12:16, 17) Pesule, Isaki wakanungaawo pa coolwe cakapekwa kuli Jakobo. (Mata. 28:1-4) Jakobo kaatana kufwa wakatalikila kupa shoolwe bana bakwe Josefu bobilo, lyalo pesule ndyaakapa shoolwe bana bakwe. (Mata. 48:9, 20; 49:1-28; Ebu. 11:21) Mose alakwe kaatana kufwa, wakapa shoolwe mushobo woonse wa bene Isilaeli. (Duto. 33:1) Makani oonse aya, atotondesha ayi nshebakaamba shakalinga kusa mukucitika kunembo. Pa shiindi shimwi na muntu atoopekwa shoolwe, uyo wakalinga kupa shoolwe wakalinga kubika lyaansa lyakwe pamutwi wa wooyo utotambula shoolwe.—Mata. 48:13, 14.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Matalikilo 27:46–28:2) Labeka wakaambila Isaki ayi: “Buumi bwandemya ceebo ca baana banakashi bene Iti. Na Jakobo alakwe akeebe womwi wa baana bene Iti, anu anebo ncibotu kufwabo.”
28 Aboobo Isaki wakeeta Jakobo akumupa coolwe alimwi wakamwaambila ayi: “Utakeebi mwanakashi mwine Kenani. 2 Koya ku Padani-alamu kuŋanda ya bankambiyako ba Betiwelo, ukeebele nkuko pakati ka bana babo bashimishaanu ba Labani.
w06-CW 4/15 6 mapa. 3-4
Nsheenga Mwaciita Kwaamba ayi Kamubandikishanya Kabotu Angomweebenaakwe
Sa Isaki a Labeka bakalinga kubandikishanya kabotu? Pesule lyakwaamba ayi mwanaabo Esau weeba bana banakashi bene Iti, mumukwashi wabo mwakatalika kuba mapenshi. Labeka ‘wakatolelela kulwiita’ Isaki ayi: ‘Bandemya baana banakashi bene Iti. Na Jakobo alakwe [mwanaabo mwanikebantu] akeebe womwi pakati ka banakashi bene Iti . . . , ino buumi bulaakuba bwanshi kulindime?’ (Matalikilo 26:34; 27:46) Labeka wakaamba mbwaakalinga kulinyumfwa cakuteenda mweela.
Isaki wakalwiita Jakobo mukwaabo Esau, kwaamba ayi atakeebi mwanakashi mwine Kenani. (Matalikilo 28:1, 2) Labeka wakaamba muyeeyo wakwe munshila yeelete. Isaki a Labeka, ncakubonenaako cibotu beebene nceenga bakonkela, mukwiinga bakabandikishanya makani akalinga ayumu mumukwashi wabo munshila ibotu abuumbi. Ano ino beebene inga bacita buyani na baalilwa kunyumfwana pamakani amwi?
(Matalikilo 28:12, 13) Mpeeke wakalota nshila ya matantilo yakalinga kuswa panshi kushika akwiculu, alimwi abaanjelo bakalinga kutanta bamwi kabaseluka pali njiyo. 13 Mwaami Lesa alakwe kaaimfwi palubasu lwakwe. Lyalo wakaamba ayi: “Ndime Yehova, Lesa wakwe Abulaamu a Isaki. Ndaakukupa cishi ici umo moobete akubamulunyungu lwako.
w04-CW 1/15 28 pala. 6
Shiteente Shinene Shitocanika Mulibuku lya Matalikilo—Lubasu II
Matalikilo 28:12, 13—Ino ciloto ca “matantilo” ico Jakobo ncaakalota cilasansulula nshi? “Matantilo” aya akalinga kuboneka anga nga manela amabwe, akatondesha ayi pali kunyumfwana pakati ka bantu bekala pacishi abaabo bekala kwiculu. Kuseluka alimwi akutanta pa matantilo kwa banjelo, cakalinga ncitondesho cakwaamba ayi baanjelo balasebensa munshila iyandika abuumbi pakati kakwe Yehova alimwi abantu mbwaasuminisha.—Joni 1:51.
Kubelenga Baibo: (Matalikilo 27:1-23)
MARCH 30–APRIL 5
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 29-30
“Jakobo Weeba”
(Matalikilo 29:18-20) Jakobo wakalinga kusunishi Lakelo, aboobo wakaamba ayi: “Na mwansuminisha kweeba Lakelo inga ndamusebensela myaaka yosanwe ayobilo.” 19 Labani wakakumbula ayi: “Ee, webo inga ndakusuminisha kuleka umwi uli woonse. Anu katwikala soonse.” 20 Jakobo wakasebensa myaaka yosanwe ayobilo kwaamba ayi eebe Lakelo. Myaaka iyo kuli nguwe yakabonekabo anga ninshiku shiniinibo ceebo wakalinga kusuni Lakelo abuumbi.
w03-CW 10/15 29 pala. 6
Jakobo Wakabona Shintu Shakumushimu Kuba Shiyandika
Kalekale musankwa wakalinga kukobekela kwiinda mukulipila maali acikwati ku mukwashi wa mwanakashi. Pesule Mulawo wakwe Mose wakabika maali amashekeli 50 eelete kulipilwa ku mwanakashi utakwe konaawo amusankwa sombi wakacatwa. Muntu umwi wakeeya abuumbi wa liina lya Gordon Wenham wakaamba ayi “maali acikwati aya ngaakalinga akweelawo, sombi bantu baanji tabakalinga kulipilishawo maali acikwati aanji abuumbi.” (Dutolonomi 22:28, 29) Jakobo wakaalilwa kulipila maali aya. Aboobo Jakobo wakalwiita Labani ayi inga wamusebensela kwa myaaka 7. Wenham wakaamba ayi “Mukwiinga basebenshi bakalinga kulipilwa haafu na lishekeli lyomwi pa mweenshi muciindi cabene Babiloni” (nkokwaamba ayi mashekeli 42 kushika ku 84 mu myaaka 7) “mbelele Jakobo nshaakapa Labani pakweeba Lakelo shakalinga shiinji abuumbi.” Labani wakasumina.—Matalikilo 29:19.
(Matalikilo 29:21-26) Lyalo Jakobo wakaamba ayi: “Ciindi cakwana amumpe mwanaanu njebe.” 22 Aboobo Labani wakabamba kusekelela akwiita bantu boonse. 23 Sombi mashiku ayo mumusena wakwe Lakelo, Labani wakatola Leya kuli Jakobo alimwi Jakobo wakakumanaakwe. 24 Labani wakapa Leya musha wakwe mwanakashi wiitwa ayi Silipa ayi abe mulandakashi wakwe. 25 Lyalo macuunsa Jakobo wakacana ayi ngu Leya! Aboobo wakaya kuli Labani akumwaambila ayi: “Ino mwacitilanshi bobulya? Nebo ndakasebensela Lakelo. Ino mwancenjekelaanshi?” 26 Labani wakakumbula ayi: “Cilatonda kuno kweebesha mwanikebantu munenebantu kaatana kweebwa.
w07-CW 10/1 8-9
Benankashi Bobilo Bacite Buumba Sombi “Bakayaka Ŋanda ya Isilaeli”
Sa Leya abaishi bakapangana kwaamba ayi bacenjeeke Jakobo? Na mpashi wakasumina ceebo cakunyumfwila baishi? Ino Lakelo lakwe wakalinga kuli? Sa wakashiba shakalinga kucitika? Na mboboobo, ino wakalinyumfwa buyani? Sa baishi bakalinga kushupite cakwaamba ayi inga takaki? Baibo tayaambiwo shikumbulo ku miipusho iyi. Nabi kwaamba ayi Lakelo a Leya bakayeeyawo pamakani aya nabi sobwe, sombi shakacitika shakakalasha Jakobo abuumbi. Jakobo wakakalalila Labani kuteshi Lakelo a Leya. Jakobo wakalwiita Labani ayi: “Ino mwacitilanshi bobulya? Nebo ndakasebensela Lakelo. Ino mwancenjekelaanshi?” Labani wakakumbula ayi: “Cilatonda kuno . . . kweebesha mwanikebantu munenebantu kaatana kweebwa. Lindila nsondo yakusekelela bwiinga buno imane, ndaakukupa Lakelo na ulaakunsebensela aimwi myaaka yosanwe ayobilo.” (Matalikilo 29:25-27) Aboobo ici cakalengesha ayi Jakobo eebe mpali alimwi mucikwati ici mwakalinga busuba bubiibi abuumbi.
it-2-E 341 pala. 3
Cikwati
Kusekelela. Nabi kwaamba ayi bushiku bwa bwiinga tabwakalinga kucite kusekelela kushibikitwe kabotu, sombi muciindi cabene Isilaeli kwakalinga kuba kusekelela pabushiku bwa bwiinga. Pabushiku bwa bwiinga, nabwiinga kaacili kuŋanda kumishaabo wakalinga kubamba kusekelela kunene abuumbi. Cakutaanguna wakalinga kusamba akunana mafuta anunkila kabotu abuumbi. (Amweelanishe a Lute 3:3; Ese. 23:40.) Cimwi ciindi basebenshi banakashi bakalinga kumucafwa kufwala balaamba banene banene, mungaanjo utuba uyo wakalinga kutungwa kweelana amaali ngwaacite. (Jele. 2:32; Ciyu. 19:7, 8; Kulu. 45:13, 14) Wakalinga kulibotesha ashintu shibotu shakalinga anga ngamakosa na inga wacikonsha kucita boobo (Isa. 49:18; 61:10; Ciyu. 21:2) alimwi wakalinga kulifweka kasani koobu pameenso, ako kakalinga kalaamfu kuswa kumutwi kushika kumyeendo. (Isa. 3:19, 23) Aboobo ici inga catucafwa kushiba mulandu Labani ncaakacenjeekela Jakobo kwaamba ayi aalilwe kushiba ayi wakamupa Leya muciindi ca kumupa Lakelo. (Mata. 29:23, 25) Labeka wakalifweka kumutwi ciindi ndyaakabona Isaki. (Mata. 24:65) Ici cakalinga kutondesha kunyumfwila mwanakashi nkwakalinga kucite ku mwiibaye.—1 Koli. 11:5, 10.
(Matalikilo 29:27, 28) Lindila nsondo yakusekelela bwiinga buno imane, ndaakukupa Lakelo na ulaakunsebensela aimwi myaaka yosanwe ayobilo.” 28 Jakobo wakasumina alimwi ndiyakamana nsondo yakusekelela bwiinga Labani wakamupa Lakelo mwanaakwe ayi eebe.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Matalikilo 30:3) Mpeeke Lakelo wakaamba ayi: Anu ngooyu mulandakashi wangu Biluya mukumane akwe kwaamba ayi akanshalileeko mwaana. Munshila iyi ndabona inga anebo ndaba mushali kwiinda mulinguwe.”
it-1-E 50
Kubwesa
Lakelo a Leya bakabona baana bakashalwa kuswa kubasebenshi baabo banakashi kuba anga mbana babo. (Mata. 30:3-8, 12, 13, 24) Baana bakashalwa kuswa kubasebenshi bakapyana shintu shakalinga shakwe Jakobo pomwi abana bakwe Lakelo a Leya. Mukwiinga abalo bakalinga baana bakwe Jakobo. Alimwi ceebo cakwaamba ayi bamanyinawabo bakalinga basebenshi bakwe Lakelo a Leya, Lakelo a Leya bakalinga kucite nkusu pabaana aba.
(Matalikilo 30:8, 24-25) Lyalo Lakelo wakaamba ayi: “Ndalwana nkondo ishupite amukwesu sombi ndakoma. Paceebo ceeco wakamutumba ayi Nafutali.”
24 Ono Yehova aakampe aumwi mwaana musankwa. Paceebo ceeco wakamutumba ayi Josefu25 Josefu ndyaakashalwa Jakobo wakaambila Labani ayi: “Amunsuminishe ono mboolele kumisheesu.”
w16-CG.09 10 pala. 7
Amutolelele Kulwanina Coolwe Cakwe Yehova
Lakelo uyo wakalinga mukaakwe Jakobo, wakalinga kusunishishi abuumbi kubona bushinshimi ubo Yehova mbwakaamba pali ibaye mbobwakalinga kusa mukukumanishikwa. Sombi pakalinga lipenshi alimwi linene. Lakelo taakalinga kucite baana. Paciindi cilya, muntu na kaatacite mwaana cakalinga cintu cikalasha abuumbi. Lakelo taakalinga kucitewo nkusu shakumana lipenshi ili ndyaakalinga kucite. Ano ino nciinshi cakacafwa Lakelo kwaamba ayi atolelele kuliyumya? Lakelo taakwe kuboola mwisule sombi wakatolelela kupaila kuswa panshi lya moyo. Yehova wakakumbula mipailo yakwe alimwi wakamupa shoolwe kwiinda mukumupa baana. Ncecakalengesha ayi paciindi cimwi Lakelo aambe cakusangalala ayi: “Ndalwana nkondo ishupite . . . sombi ndakoma.”—Matalikilo 30:8, 20-24.
Kubelenga Baibo: (Matalikilo 30:1-21)