MUTWI 3
Ino Nciinshi Lesa Ncaakabumbila Bantu?
1. Ino nceebonshi Lesa ncaakabumbila bantu?
INO nceebonshi Lesa ncaakalengela bantu? Wakalenga Adamu a Efa, kwaamba ayi banookala mumuunda ubotu wakalinga kwiitwa ayi Edeni. Wakalinga kusuni kwaamba ayi bashale baana, akubamba cishi coonse kuba paladaiso akwaamba ayi balame shinyama.—Matalikilo 1:28; 2:8, 9, 15; amubone Makani Aamwi 6.
2. (a) Ino nciinshi citucafwa kushiba ayi Lesa alaakukumanisha kuyanda kwakwe? (b) Ino Baibo ilaamba nshi pamakani akukala muyayaya?
2 Sa mulayeeya ayi cishi cino inga caba paladaiso? Yehova alatulwiita ayi: “Ndakapinga, alimwi ndaakucita.” (Isaya 46:9-11; 55:11) Ncakwiila, alaakucita shoonse nshakaamba, alimwi taakuwo ceenga camukasha. Yehova waamba ayi kuli mulandu ngwaakalengela cishi ca panshi. “Taakwe kucilenga ayi cinooli luundubo.” (Isaya 45:18) Alisuni kwaamba ayi cikesule abantu. Ino mbantu bamushobo nshi Lesa mbwaasuni kwaamba ayi banookala pa cishi ca panshi, alimwi ino balyeelete kukala ciindi cilaamfu buyani? Baibo ilaamba ayi: “Baluleme [na, bantu banyumfwila] balaakukala mucishi, alimwi balaakukalaamo kwamuyayaya.”—Kulumbaisha 37:29; Ciyubululo 21:3, 4.
3. Mukwiinga bantu balaciswa akufwa, ino inga mweepusha miipusho nshi?
3 Ano munshiku shino bantu balaciswa akufwa. Mumisena iinji balalwana akucayana. Ncakwiila, Lesa taakalinga kusuniwo ayi bantu banookala boobo sobwe. Aboobo, ino nciinshi cakacitika, alimwi nceebonshi shintu shili bobulya? Baibo yeenkabo njeenga yatulwiita.
KWAKASWA MULWANI WAKWE LESA
4, 5. (a) Ino ngani wakasebensesha nsoka kwaamba aEfa mumuunda wa Edeni? (b) Ino muntu wakalinga kabotu inga waaluka buyani akuba mwiipi?
4 Baibo ilaamba ayi kuli mulwani wakwe Lesa wiitwa ayi “Satana.” Satana wakasebensesha nsoka kwaamba aEfa mumuunda wa Edeni. (Ciyubululo 12:9; Matalikilo 3:1) Wakalengesha kwaamba ayi ciboneke anga nsooka njoyakalinga kwaamba.—Amubone Makani Aamwi 7.
5 Aboobo, sa Lesa ngowakalenga Satana? Sobwe! Munjelo uyo wakalinga kwiculu ciindi Lesa ndyaakabambila cishi Adamu a Efa, wakaaluka akuba Satana. (Jobo 38:4, 7) Ino ici cakacitika buyani? Atwaambe cakubonenaako: Ino nciinshi ceenga capa kwaamba ayi muntu walingabo mubotu aaluke akuba mwiipi? Sa wakashalwa kaali kale mwiipi? Sobwe, sombi alatalika kukumbwa na kuyanda shintu shiteshi shaakwe. Aleendilisha kushiyeeya shintu isho, aboobo lunkumbwa ulo lulakomena mumiyeeyo yakwe. Mpeeke na wabona ayi taakuwo batoomubona aleepa shintu isho. Aboobo alalyaalula mwiine akuba mwiipi.—Amubelenge Jemusi 1:13-15; amubone Makani Aamwi 8.
6. Ino munjelo umwi wakaba buyani mulwani wakwe Lesa?
6 Ici ncocakacitika kumunjelo uyu. Yehova ndyaakalenga Adamu aEfa, wakabalwiita ayi bashale baana ‘akususha cishi.’ (Matalikilo 1:27, 28) Citoboneka kwaamba ayi uyu munjelo wakatalika kuyeeya ayi, ‘Inga cabota na bantu boonse aba kabalambila ndime muciindi cakulambila Yehova! Ndyakeendilisha kuyeeya makani aya, muyeeyo wakusuna kulambilwa wakakomena, cintu ceeletebo Yehova. Munjelo uyu wakalinga kusuni ayi bantu banoomulambila. Aboobo wakacenjeeka Efa kwiinda mukumwaambila makani akubeca. (Amubelenge Matalikilo 3:1-5.) Kwiinda mukucita boobo, wakaba Satana, mulwani wakwe Lesa.
7. (a) Ino nceebonshi Adamu aEfa ncobakafwita? (b) Ino nceebonshi aswebo tulacembela akufwa?
7 Adamu aEfa tabakwe kunyumfwila Lesa, aboobo bakalya cisepo. (Matalikilo 2:17; 3:6) Ndyebakapondoka bakabishisha Yehova, mpeeke mukuya kwaciindi bakafwa, bweenka Yehova mbwaakaamba. (Matalikilo 3:17-19) Bana bakwe Adamu a Efa bakashalwa abubi, aboobo bakafwa. (Amubelenge Bene Loma 5:12.) Kwaamba ayi tunyumfwishe baana bakwe Adamu aEfa ncobakashalilwa abubi, amuyeeye cakubonenaako ici. Amuyeeye kwaamba ayi mutokuuma ncelwa kusebensesha cikombola cisendeme. Incelwa shoonse nsheshi muume shitooswa shisendeme bweenka mbuli cikombola. Ncomwi comwi aswebo sobantu. Adamu ndyaakapondokela Lesa, wakabisha. Ono mukwiinga tuli bana bakwe, soonse twakapyana bubiibi, munshila imwi “twakasendama.” Aboobo mukwiinga twakapyana bubiibi, tulacembela akufwa.—Bene Loma 3:23; amubone Makani Aamwi 9.
8, 9. (a) Ino nciinshi Satana ncaakalinga kusuni ayi Adamu aEfa bashome? (b) Ino nciinshi Yehova ncaatakwe kubacaila peenka palya abo bakamupondokela?
8 Satana ngowakatalika kupondoka kuswa kuli Yehova ndyaakayunga Adamu aEfa kwaamba ayi batanyumfwili Lesa. Wakalinga kusuni ayi Adamu aEfa bashome ayi Yehova ngumubeshi, ayi ngumweendeleshi mubiibi wiima shintu shibotu. Munshila imwi Satana wakalinga kwaamba ayi bantu tabeelete kulanga kuli Lesa kwaamba ayi abalwiite shakucita, alimwi akwaamba ayi Adamu aEfa balyeelete kunoolisalila beene cibotu acibiibi. Aboobo, ino nciinshi Yehova ncaakalinga kweelete kucita? Naakalinga kusuni, nakwiinga wakabacaya boonse beshikupondoka aba akumanisha kupondoka kwabo. Ono sa kucita boobo nakwiinga kwakatondesha ayi Satana ngumubeshi? Sobwe.
9 Aboobo, Yehova taakwe kubacaya beshikupondoka aba peenka palya. Muciindi cakucita boobo, wakabapa ciindi bantu kwaamba ayi balyeendeleshe beene. Njoyakalinga nshila ibotu yakubonesha patuba kwaamba ayi Satana ngumubeshi, akwaamba ayi Yehova ngoocishi kabotu shintu sheenga shatweendela kabotu. Tulaakwiiya shiinji mu Mutwi 11. Ino mwebo mulakubona buyani kusala kwakwe Adamu aEfa? Sa cakalinga cintu camaano kushoma Satana akupondokela Lesa? Amuyeeyebo shintu shoonse Yehova nshaakalinga wabapa! Wakabapa buumi busalalite, musena wakukalaamo ubotu, anciito isangalasha. Ono Satana taakuwo cintu cibotu nabi comwi ncaakabacitilawo. Nimwakalinga ndimwe, nakwiinga mwakacita buyani?
10. Ino nciinshi cinene muntu uli woonse ncaaelete kusala?
10 Pacecino ciindi, uli woonse wandiswe alyeelete kusalawo, alimwi buumi bwesu buliimfwi pakusala kwesu. Inga twasala kunyumfwila Yehova mbuli Mweendeleshi wesu, akumucafwa kushinisha ayi Satana ngumubeshi. Na kusala Satana mbuli mweendeleshi wesu. (Kulumbaisha 73:28; amubelenge Tushimpi 27:11.) Sombi mbaniini bantu beshikunyumfwila Lesa. Ncakwiila, Lesa teshi ngotokweendelesha cishi ca panshi. Ono na teshi Lesa utokweendelesha cishi, nkokwaamba ayi utokweendelesha ngani?
INO NGANI UTOKWEENDELESHA CISHI?
Na malelo aya taakalinga akwe Satana, sa nakwiinga wakashomesha Yesu ayi alaakumupa?
11, 12. (a) Ino tuleeya nshi na twalanga ceeco Satana ncaakashomesha kupa Yesu? (b) Ino ngamalembo ali atondesha ayi Satana ngoweendelesha cishi?
11 Yesu wakalinga kumushi uyo weendelesha cishi. Paciindi cimwi, Satana wakamutondesha malelo oonse apacishi abulemu bwangawo.’ Mpeeke Satana wakashomesha Yesu ayi: “Inga ndakupa malelo oonse aya na wafukama akunambila.” (Mateyo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Amuliipushe ayi, ‘Na malelo aya taakalinga akwe Satana, sa nakwiinga wakashomesha Yesu ayi alaakumupa?’ Sobwe. Mfulumeende shoonse shili mumaansa akwe Satana.
12 Mpashi inga mwaliipusha ayi: ‘Ino Satana inga waba buyani mweendeleshi wacishi? Sa Yehova teshi ngo Lesa Shinkusu Shoonse wakalenga kwiculu acishi ca panshi?’ (Ciyubululo 4:11) Ncakwiila, Yehova ngo Lesa Shinkusu Shoonse, sombi Yesu wakaamba cakuteenda mweela ayi Satana ngo “mweendeleshi wa cishi ici.” (Joni 12:31; 14:30; 16:11) Mutumwi Paulo wakaamba ayi Satana ngoLesa wa bweende bwashintu buno.’ (2 Bene Kolinto 4:3, 4) Alakwe mutumwi Joni wakalemba ayi “cishi coonse cili mumaansa amubiibi.”—1 Joni 5:19.
INO CISHI CAKWE SATANA CILAAKUNYONYOOLWA BUYANI?
13. Ino nceebonshi ncetutoyandikila cishi cipya?
13 Cishi ici citooya cibicilaakobo. Inkondo shilibo kuli koonse, bumpele, kutashomeka, abukapoondo. Taakuwo muntu weenga wacikonsha kumana mapensho aya, nabi weelesha buyani. Ono conoonobo Lesa ulaakunyonyoola cishi cibiibi ici munkondo yakwe ya Amagedoni, akuleta cishi cipya cabululami.—Ciyubululo 16:14-16; amubone Makani Aamwi 10.
14. Ino ngani Lesa ngwaakasala kuba Mwaami wa Bwaami bwakwe? Ino nciinshi Baibo ncoyakaambila limwi pali Yesu?
14 Yehova wakasala Yesu Klistu kuba Mwaami wa Bwaami na mfulumeende yakwe yakwiculu. Kuswabo myaaka iinji yakale kale, Baibo yakaambila limwi ayi Yesu alaakuba “Mwaami Waluumuno,” alimwi mfulumeende yakwe ilaakuba yamuyayaya. (Isaya 9:6, 7) Yesu wakaiisha bashikwiiya bakwe ayi banopailila mfulumeende iyi ndyakaamba ayi: “Abwise Bwaami Bwanu. Kuyanda kwanu akucitwe panshi pano bweenka mbuli kwiculu.” (Mateyo 6:10) Mu ,Mutwi 8, tulaakwiiya Bwaami bwakwe Lesa mbweshi bukenjile mumusena wa mfulumeende shamu cishi ici. (Amubelenge Danyelo 2:44.) Paciindi ico, Bwaami bwakwe Lesa bulaakwaalula cishi ca panshi kuba paladaiso.—Amubone Makani Aamwi 11.
CISHI CIPYA CILI PAFWIIFWI!
15. Ino “cishi cipya” nciinshi?
15 Baibo ilashomesha ayi: “Tutoolindila liculu lipya alimwi acishi cipya, umo mweshi mukanoolibo bululami.” (2 Pita 3:13; Isaya 65:17) Cimwi ciindi, Baibo na yaamba ayi “cishi,” ilasansulula bantu bekala pacishi. (Matalikilo 11:1) Aboobo, “cishi cipya” cabululami cilaamba bantu boonse banyumfwila Lesa alimwi abo mbweshi akape shoolwe.
16. Ino ncipo nshi cibotu abuumbi Lesa nceshi akape baabo beshi bakekale mucishi cakwe cipya, alimwi ino nciinshi ncotweelete kucita kwaamba ayi tukapekwe cipo ici?
16 Yesu wakashomesha ayi abo beshi bakekale mucishi cipya cakwe Lesa balaakupekwa “buumi butamaani.” (Maako 10:30) Ino nciinshi ncotweelete kucita kwaamba ayi tukapekwe cipo ici? Twamusenga ayi mubelenge Joni 3:16 a 17:3 kwaamba ayi mucane cikumbulo. Ono, atubone Baibo ncoyaamba pabuumi mbweshi bukabe mu Paladaiso pacishi.
17, 18. Ino tulishi buyani ayi kulaakuba luumuno akuliiba pacishi ca panshi?
17 Shibiibi, inkondo, milandu, abukapoondo shoonse shilaakumana. Teshi kukabeewo bantu babiibi alimwi. (Kulumbaisha 37:10, 11) Lesa alaakumana nkondo pacishi coonse.’ (Kulumbaisha 46:9; Isaya 2:4) Cishi coonse cilaakunoswitebo abantu basuni Lesa alimwi bamunyumfwila. Kulaakuba luumuno lutamaani.—Kulumbaisha 72:7.
18 Bantu bakwe Yehova balaakukala buumi bwa kuliiba. Kale kale, bene Isilaeli na banyumfwila Yehova bakalinga kukala cakuliiba mukwiinga wakalinga kubashitilisha. (Lefi 25:18, 19) Mu Paladaiso, teshi tukaloondewo cintu nabi muntu uli woonse sobwe. Tulaakunoliibitebo lyoonse!—Amubelenge Isaya 32:18; Mika 4:4.
19. Ino nciinshi nceenga twashomena ayi mulaakuba shakulya shiinji mucishi cipya cakwe Lesa?
19 Kulaakuba shakulya shiinji. “Kulaakuba maila aanji pacishi; peculu patulundu alaakufula citaambiki.” (Kulumbaisha 72:16) Yehova “Lesa wesu, alaakutupa shoolwe,” alimwi “cishi ca panshi cilaakuba abutebushi bubotu.”—Kulumbaisha 67:6.
20. Ino tulishi buyani ayi cishi ca panshi cilaakuba paladaiso?
20 Cishi coonse cilaakuba paladaiso. Bantu balaakuba amaanda abotu abuumbi alimwi amyuunda inene. (Amubelenge Isaya 65:21-24; Ciyubululo 11:18.) Cishi ca panshi coonse cilaakubota abuumbi bweenka mbuli muunda wa Edeni mbowakalinga. Lyoonsebo Yehova alaakunootupa shintu shoonse nshotuyandika. Baibo ilaamba ayi: “Mulafumbatula lyaansa lyanu, akusanina kabotu shoonse nshemwakalenga.”—Kulumbaisha 145:16.
21. Ino tulishi buyani ayi kulaakuba luumuno pakati kashinyama alimwi abantu?
21 Kulaakuba luumuno pakati kashinyama abantu. Shinyama teshi shikanolumawo bantu sobwe. Baana baniini balaakunosekana ashinyama, nabi sheesho shiloondesha alimwi shikali munshiku shino.—Amubelenge Isaya 11:6-9; 65:25.
22. Ino Yesu alaakucita buyani abalwashi?
22 Teshi kukabeewo kuciswa. Yesu ndyaakalinga pacishi ca panshi wakashilika bantu baanji. (Mateyo 9:35; Maako 1:40-42; Joni 5:5-9) Ono mbwaabete Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa, Yesu alaakushilika bantu boonse. Taakuwo muntu nabi womwi eshi akaambe alimwi ayi: “Ndaciswa.”—Isaya 33:24; 35:5, 6.
23. Ino Lesa alaakucita buyani abaabo bakafwa?
23 Bafu balaakuba abuumi alimwi. Lesa washomesha ayi alaakubusha mamiliyoni abantu bakafwa. “Kulaakuba bubuke bwabantu baluleme abataluleme.”—Amubelenge Joni 5:28, 29; Milimo 24:15.
24. Ino mulalinyumfwa buyani pamakani akukala mu Paladaiso?
24 Soonse tulyeelete kusalaawo. Inga twasalawo kwiiya pali Yehova akumusebensela, na kusala kucita nshetusuni. Na twasala kusebensela Yehova, tulaakuba abuumi bubotu kunembo. Musankwa umwi kaatana kufwa wakasenga Yesu ayi akamwiibaluke kunembo, Yesu wakamushomesha ayi: “Ulaakuba andime mu Paladaiso.” (Luka 23:43) Ono atwiiye makani amwi pali Yesu Klistu ambweshi akakumanishe shishomesho shakwe Lesa shoonse.