Vinofunjedhavo i-yo kumela mu makarta menli a Pedru

1. Pedru anga-adhi vang’ono ukwa, n’nga Yohova a-indi-edhe a-vi basa?

Rumiwi Pedru atomlabela Yohova mororomeleya wa vyawa vinjinji. Vahorila liye atowenda vambo-i na Yesu, atolaleela waatu amaziza enango thitho atolaba ninga mbo-i wa Gulu Lotonga. Mbwenye anga-adhi vang’ono ira akwe Yohova atomva-a basa n’nango ira alilabe. Yawa ya 62 fiyedha 64 E.C., atovudheleliwa lemba makarta menli a Bibilyani, enao ndi buku la 1 Pedru na wanambili. Liye anororomela ira makarteeao tangakami-idhe makristau vanduli voi liye utokwa.—2 Pe. 1:12-15.

2. Mwasiwa ngwan’ni makarta alembile Pedru tali avahoree?

² Pedru atolemba makartee menli ovudheleliwala vahora yeniyo makristau afwee vyagumanana aliwa nyarwa na “vyowesedha vyo-iyana-iyana.” (1 Pe. 1:6) Atu othakala tanoromi-a mafunji-edho onama, thitho makalelo othakala pingoni. (2 Pe. 2:1, 2, 14) Makristau enao takala wu Yerusalemu tali tanga-adhi vang’ono “ona komoni wa vyongo vyothene.” Anyakondo a Roma tali tanga-adhi vang’ono nonga sidadilo thitho kachisee. (1 Pe. 4:7) Mo-okaikela makarta a Pedru atokami-a makristau idhiwa vinaire aliwa ira tavilelenga vyowesedha vyagumanana aliwa thitho kozeela vyongo vyafuna aliwa dhaumanana sogolo.b

3. Mwasiwa ngwan’ni ninofwanela funjedha makarta ovudheleliwa a Pedru?

³ Angalive ira Pedru alembela makristau a muhoree, Yohova atoiri-a ira makartao takale ikundu ya Bibilya. Ee-no i-yo thitho ninooda kami-iwa dhela mu makartala. (Aroma 15:4) Mofwanafwana na mwemo mwakalele vyongo muhoriyo, i-yo thitho ninokala muilambo yeniyo atwee anolimbi-a makalelo othakala, thitho vyevi vinooda iri-a ira mlabela Yohova ukale orucha. Wenjedhela vevo vachineneeva ninodha gumanana nyarwa ilukulu kwaranya nongiwa wa Yerusalemu. Mu makarta menli a Pedru ninofwanyamo makundo ofuneya maningi. Makundwala anonikami-a ira nidedi-edhelenga dambo la Yohova, na-aovenga atu thitho nidhiveliwengana maningi. Makundwala anooda kami-a thitho andimuwa avapingoni ira tasamalelenga phama mabila.

MUDHOWENAVE DEDI-EDHELA

4. Movwelana na lemba la 2 Pedru 3:3, 4, n’nga chini inafooki-e iroromelwi-u?

⁴ Ninokala vari vaatu enao ta-anororomela maulosi a Bibilyani. Atu oruni-a anooda nyoza a Mboni dha Yohova namwasa oi nikadhi nidedi-edhelanga komoni wa vyawa vinjinji. Atu enango anoonga ira komoni kangunodha fiya. (Muleri 2 Pedru 3:3, 4.) Akala nitovwa munya nyumba, fwi-u wabasani venango bali-u aonganga vyevi, iroromelo yi-u inooda fooka. Ee-no Pedru atoonga vyevyo vinanikami-e vamwasula.

5. N’nga chini inanikami-e ira nidedi-edhelenga moleva rima komoni wa ilambo yothakalai? (2 Pedru 3:8, 9)

⁵ Atu enango anongoonanga ira Yohova unandembuwa nonga ilambo yothakalai. Madhu a Pedru anooda nikami-a ira nikaena mathuulelo aphama thitho anonithuucha ira Yohova unoona mo-iyana maningi na i-yo atu munoonela i-yo. (Muleri 2 Pedru 3:8, 9.) Wa Yohova vyawa 1.000 vili ninga dambo limbo-i. Liye ngoleva rima thitho kanofuna ira mutu uliothene adhanongiwe. Mbwenye dambolee ladhafiya, unodha nonga ilambo yothakalai. Nitokaana ngari yo-indi-edha basa hora i-adhila irela umboni waatu amaziza othene.

6. N’nga ninaire a-vi ira ‘nithuulelenga hora dhothene’ dambo la Yohova? (2 Pedru 3:11, 12)

⁶ Pedru atonilimbi-a ira “nithuulelenga hora dhothene” dambo la Yohova. (Muleri 2 Pedru 3:11, 12.) N’nga ninaire a-vi vyevi? Vyakala vyoodeya dambo nlilothene nithuulelanga maraeli-o anafwanye i-yo muilambo ipya. Mufwanafwani-edhe muvumanga mwela waphama, mudyanga vyodya vyova-a manungo aphama, muwachelanga odhiveliwiwa inyu enao tavenyati-iwile thitho mufunji-anga atu awale mwemo maulosi a Bibilyani mwakwakwaneli-edhiwile aliwa. Thuulela vyevi vinooda ukami-ani ira mudedi-edhelenga dambo la Yohova thitho mwa-akaikelenga vyoi ninokala muhora yakomoni. ‘Idhiwelatu’ vyongo vinofuna dhaireya sogolou, unooda nikami-a ira ‘na-adimeli-iwe’ na mafunji-edho onama.—2 Pe. 3:17.

KANIOVENGA ATU

7. N’nga ova atu unanidodomi-e a-vi?

⁷ Nathuulelanga ira dambo la Yohova nli duzi, ninofunechecha wandela atu enango milanyu yaphama. Mbwenye hora dhinango ninooda ovanga ira nilaleele. Mwasiwa ngwan’ni? Ninooda ovanga vyevyo atu vinothuulela aliwa venango ira. Vyevi pivyevyo thitho vyam’mwureele Pedru. Va dambo lelo Yesu vaombiwile liye landu, Pedru kaafuna ira atu enango taidhiwe ira ali namafunjedhee thitho moweli-edha weli-edha anokonda ira kamwidhiwile. (Mat. 26:69-75) Mbwenye vasogolovee rumiiula ngwalembile mosikimizela ira: “Kamuovenga vinoova aliwa, thitho kamuvikubanyedhenga vyevyo.” (1 Pe. 3:14) Madhwala anonilimbi-a ira i-yo thitho ninooda i-ya ova atu enango.

8. N’nga chini inanikami-e ira na-aovenga atu? (1 Pedru 3:15)

⁸ N’nga chini inanikami-e ira na-aovenga atu? Pedru aongile ira: “Rumelani rimanimwinyu ira Kristu ngu Mbwiye thitho ochena.” (Muleri 1 Pedru 3:15.) Vyevi vinothangani-avo thuulela izo thitho kopolo dhedho Mbwii-u na Mweni-u Kristu Yesu dhina liye. Akala mutokaana ngari yoi muwandele mutu mwinango milanyu yaphama mbwenye munoova, mufwanafwani-edhe mum’monanga Yesu atonganga dhulu, angarungunuwiwile na angelo anjinji. Thuulelani ira liye utova-iwa “utongi wethene . . . dhulu na vailambo yavathi” thitho ira “unodha kala nanyo malambo othene fiyedha hora ya komoni a malamboano.” (Mat. 28:18-20) Pedru atoonilimbi-a ira “nikalenga okozeya hora dhothene” wandela atu enango vinororomela i-yo. N’nga munofuna ira mulaleelenga basani, xikolani venango wu limburo nlilothene? Muthuulelenga vya hora inairena nyo vyevi thitho kozeela vyevyo vinaonge nyo. Mum’vepenga Yohova ira aukami-eni kala olimba rima thitho mwa-aovenga atu.—Mayir. 4:29.

“MUKALENGA ODHIVELANA MANINGI”

9. N’nga vahora inango, Pedru aimwanena a-vi thonyi-edha udhivela?

⁹ Pedru atoofunjedha vyevyo vinaire liye ira adhiveliwengana atu enango. Liye atookalavo vevo Yesu vyaongile liye ira: “Ndinouva-ani lamulo lipya, ira mudhivelanenga. Mwemo munoudhiveliwanani miyo nyo thitho mudhivelanenga unango na fwee.” (Ju. 13:34) Angalive ira vyali e-no, vahora inango liye atoimwanana irana vyevi namwasa oova atu thitho atoo-iya udya na abali na arongolee amitundu inango. Rumiwi Paulo aongile ira vyairile liyevyi “vyali vyainyengo.” (Agal. 2:11-14) Pedru atoorumela malangi-oao thitho atoofunjedhavo yongo. Mu makartee amenlene, liye atoogogomedha ira kaninofwanela dhivwanga rimanimwi-u ira ninodhiveliwana abali-u mbwenye ninofwanela athonyi-edhanga thitho udhiveluo.

10. N’nga chini inanikami-e ira ‘nidhiveliwengana abali mo-okaana inyengo’? Muongemo. (1 Pedru 1:22)

¹⁰ Pedru atoonga ira ninofwanela dhiveliwangana abali naarongoli-u “mo-okaana inyengo.” (Muleri 1 Pedru 1:22.) Ninooda kaana udhivela wen’na “akala ninovwela imbarimbari.” Imbarimbari yen’na inothangani-avo likundo loi “Nlungu kana sakulo.” (Mayir. 10:34, 35) Kaninaode vwela lamulo la Yesu loi nidhivelanenga akala ninodhiveliwana atu enango apingoni mwi-u noimwanananga dhiveliwana atu enango. Pyaimbarimbari ira ninooda vwelananga maningi na atu enango kwaranya enango, ninga mwemo Yesu mwairela liye. (Ju. 13:23; 20:2) Mbwenye Pedru atonithuucha ira “nidhiveliwengana abali”—othene ninga atu abanjani mwi-u.—1 Pe. 2:17.

11. N’nga ‘dhivelana maningi “kumela vathi va rima” unotapulela n’ni?

¹¹ Pedru atoonilimbi-a ira “nidhivelanenga maningi kumela vathi va rima.” Veva madhu oi “dhivelana maningi” anothapulela m’dhiveliwana mutu mwinango angalive ira pyorucha irana vyevyo. Mofwanafwani-a, n’nga a-vi akala bali mwinango utonisukwali-a mundhila inango? Mwaibaliwelo ninofunecha m’mweli-edha a-kala m’thonyi-edha udhivela. Mbwenye Pedru atoofunjedha wa Yesu ira weli-edha kunom’sangalali-a Nlungu. (Ju. 18:10, 11) Liye atoolemba ira: “Kamuweli-edhenga yothakala va yothakala venango iburutu va iburutu. Mbwenye malomwee mum’raeli-enga.” (1 Pe. 3:9) Murumeli-enga ira dhiveliwana atu enango uulimbi-engani ira mwariyelenga rima thitho thuulela atu enao anousukwali-ani.

12. (a) N’nga dhivelana maningi unooda nilimbi-a thitho irana n’ni? (b) Movwelana na vidiyo yoi, Tiziteteza Mgwirizano Wathu Wamtengo Wapatali, n’nga nyo munodha dhilimbi-edha irana n’ni?

¹² Mukartalee loroma, Pedru atoo-indi-edha thitho basa madhu oi “mukale odhivelana maningi.” Udhivela wen’na unovu-elela a-kala madao oyeva baa-i mbwenye “madao manjinji.” (1 Pe. 4:8) Venango Pedru anothuulela vyevyo Yesu vyafunji-idhe liye muvyawa vingasi ndulimu va mwasa olevelela. Vahoriyo liye aroromela ira akala utomlevelela balee “fendo 7” angathonyi-edhe ira ngoriya rima. Mbwenye atomfunji-a Pedru thitho i-yo ira ninofwanela levelela “fendo 77,” thapulela ira mo-okaana madile. (Mat. 18:21, 22) Akala hora dhinango vinouruchani a-rela malangi-oeyala, kamutatile rima. Arumiwi othene a Yohova voi mbo-olongomana, hora dhinango vinowarucha levelela. Yofuneya maningi va-eni, ndi irana vyevyo vinaode nyo ira mum’levelele balinyu thitho kala na liye varendele.c

ANDIMUWA, MUKUMBIZENGA MABILA

13. N’nga chini inairi-e ira vikale vyorucha ira andimuwa avapingoni takaengana hora yolimbi-a abali na arongoliwa?

¹³ Mo-okaikela, Pedru anothuulela vyevyo Yesu vyam’mwadenle liye angairile venyati-iwa wene, ira: “Ukumbizenga a-ima amabilanga.” (Ju. 21:16) Akala muli ndimuwa wavapingoni, munoidhiwa ira malangi-oala anoukuzani thitho. Mbwenye, hora dhinango vinooda kala vyorucha ira ndimuwa wavapingoni akaena hora yokwakwaneli-a izoyee yofuneila. Yoroma andimuwa avapingoni anofuneela onechecha ira anofwanyela atu abanja liwa vyongo vyofuneya, akami-a ira tavwenga ira anodhiveliwiwa thitho akami-a limbi-a uxamwaliwa na Yohova. Aliwa anosogolela thitho vabasa lolaleela, kozeela thitho onga mwasa vamigumano ya pingo ya isa thitho ya gawo. Enango anotumikela mumakomisau oongi-ana na maximitari madepartamento oona vya mabasa a vyomangamanga. Onga imbarimbari, andimuwa avapingoni anokala opingeya maningi.

14. N’nga chini inalimbi-e andimuwa avapingoni ira tasamalelenga mabila? (1 Pedru 5:1-4)

¹⁴ Pedru atolimbi-a andimuwa afwee ira: “Mukumbizenga gulu la mabila a Nlungu.” (Muleri 1 Pedru 5:1-4.) Akala muli ndimuwa wavapingoni, ninoidhiwa ira munodhiveliwana abali na arongolinyu thitho munofuna asamalela. Mbwenye, hora dhinango munooda onanga ira munokalecha opingeya maningi venango mutochenyela maningi voi kamunaode kwakwaneli-edha izo inyu. Vyairee e-no, n’nga munaire a-vi? Mum’mwadelenga Yohova vyokumbanyi-a vinyu vyothene. Pedru atolemba ira: “Mutu uliothene unom’labela alabele monyidela kopolo dhinovelela Nlungu.” (1 Pe. 4:11) Abali na arongolinyu anooda gumanana nyarwa dhedho dha-anamale va e-ni. Mbwenye muthuulelenga ira “namakumbiza nlukulu,” wenuo uli Yesu Kristu, unooda akami-a kwaranya mutu uliothene. Liye unooda akami-a va ee-ni thitho muilambo ipya. Nlungu unofuna ira andimuwa avapingoni tadhiveliwengana abaliwa, asamalela thitho kala “vifwanafwani-o wa gulu la mabila.”

15. N’nga ndimuwa mwinango wavapingoni unoira a-vi ira alimbi-enga mabila? (Muone thitho iruthiruthi.)

¹⁵ William, wenuo ukadhi ndimuwa wava pingoni muhora indendai, unoidhiwa funeya osamalila mabila. Sau wa COVID-19 ungaromile, liye na andimuwa afwee tatoira masasa-edho oi talingalere mutu uliothene wa gurupuni mwiwa sumana nlilothene. Atoonga mwasee ira: “Abali anjinji anokala okhene vande thitho tanooda dodomi-eya mathuulelo mo-orucha.” Bali venango rongola agumanana yorucha inangoyee, William anovuruwana mopwaseya ira aone vinofuneeleya liye thitho vyevyo vinokubanyi-a. Aira e-no anosakasaka malangi-o enao analimbi-e kumela mumabukhu thitho mavidiyo ofwanyeya va saiti-u. Liye aongile ira: “Limbi-a abali na arongoli-u kofuneya maningi, simbwasimbwa va ee-ni kwaranya walelene. Mofwanafwana na vyevi ninokaana thindhi vokami-a atu funjedha vya Yohova, ninofwanela thitho kaana thindhi vosamalela nokami-a mabila a Yohova ira tadhowenave kala muimbarimbari.”

MURUMELI-ENGA IRA YOHOVA AMARI-E UFUNJI-ANI

16. N’nga nina-indi-edhe a-vi basa vifunjedhile i-yo mu makarta a Pedru?

¹⁶ Nitapanyileni makundo oyeva baa-i kumela makarta menli ovudheleliwa a Pedru. Pyooneya ira mutoona ikundu inango yeniyo inofuneela nyo isakayedha. Mofwanafwani-a, n’nga munofuna ira hora dhinjinji muthuulelenga maraeli-o enao anofuna nyo dhafwanya muilambo ipya? N’nga mutokaana ifunelo yoi mudhalaleelenga basani, xikolani venango indi-edha basa ndhila dhinango volaleela? N’nga munoona ira vatokala vyevyo vinaire nyo ira mudhiveliwengana maningi abali na arongolinyu? Andimuwa avapingoni, n’nga mutosikimiza ira munongosamalela mabila a Yohova mofunechecha thitho na rima othene? Dhisakasaka moona rima unoukami-ani ira muidhiwe ikundu inango yeyo inofuneela nyo sakayedha, thitho kamunofwanela tatila rima. “Mbwiye ngoriya rima” thitho unodha ukami-ani. (1 Pe. 2:3) Pedru atonisikimizela ira: “Nlungu . . . unodha mari-a ufunji-ani. Unodha ulimbi-ani thitho unodha uva-ani kopolo.”—1 Pe. 5:10.

17. N’nga chini inaireye akala ninodhowanave kala ororomeleya norumela funji-iwa na Yohova?

¹⁷ Vahora inango, Pedru adhiona ira kai ofwanelela kala duzi na mwana Nlungu. (Luka 5:8) Mbwenye mokami-iwa na Yohova thitho Yesu, liye atodhowanave m’arela Kristu mororomeleya. Ee-no Yohova atorumela ira Pedru ‘avolowe mwatitimi-o muumwene o-omala wa mbwiye na namavulumuchi-u Yesu Kristu.’ (2 Pe. 1:11) Yen’na yali ngari yapereso yavadhulu. Akala nyo thitho munodhowanave kala ororomeleya ninga Pedru, norumela funji-iwa na Yohova, munodha wachela ingumi yo-omala. “Iroromelwinyu inodha iri-a ira vingumi vinyu vidhavulumuwe.”—1 Pe. 1:9.