ISTORIYA YA INGUMI
Namalangi-a nlukulu ukadhi anifunji-anga vaingumi yi-u yothene
VA urumiwi-u wa upainiya thitho wa wumisiyonario, miyo na i-yananga nikanle nigumanangana vyoopi-a ninga mamburo anoing’anela anyakondo okaana futi, vyongo vingaka-iwile vandhila, dhongwe walipevo thitho tawa nyumba dhi-u. Masiki ira nitogumanana nyarwa dhothene dhedhi, nikanle nisangalalanga namwasa wa vyevyo vyasakunle i-yo. Vaingumi yi-u yothene nitoona Yohova anikami-anga thitho niraeli-a. Namalangi-a nlukulu Yohova ukadhi anifunji-anga vyongo vyofuneya.—Yob. 36:22; Esa. 30:20.
IFWANAFWANI-O YA ANAMABALANGA
Komoni wayawa ya 1950, anamabalanga tatoothama wu Italia dhowa sidade la Kindersley isa ya Saskatchewan, Canada. Va-anavire hora indendai, aliwa tatoofunjedha imbarimbari thitho yatookala yofuneya maningi vaingumi yi-u. Ndinothuulela ira ndingali mwana, hora dhinjinji ndanookalecha muurumiwini naatu abanjani mwanga, ee-no ndinodhiveliwana onga motheya ira “ndaromile upainiya okami-a” ndingana vyawa 8.
Banja li-u yawa ya 1966
Anamabalanga tali osauwa mbwenye tanovelela ifwanafwani-o yapama vamwasa okala odhimana ira tam’labelenga Yohova. Mofwanafwani-a yawa ya 1963 tatooguli-a vyongo viwa vyothene ira takaena kobiri na ifunelo yoi tamafwanyeye vagumanoni wavilambo wenuo waireile wu Pasadena, California, U.S.A. venango ira (Estados Unidos wu America.) Mu yawa ya 1972 natoothamela sidade la Trail wu British Columbia, ilambo ya Canada, wewo wali ulendo olapela makilometro 1.000 ira nimakami-e gawo la iwongelo ya Italiyana. Babanga anookonda gweli-iwa izo basaniwee naifunelo yoi a-elenga mathuulelwee othene vom’labela Yohova.
Ndinosimba maningi ifwanafwani-o yaniva-idhe anamabalanga miyo na abalanga araru. Vyanifunji-idhe aliwa ndi vyo-odiwaleya thitho vyatoondikami-a va urumiwanga othene. Ndatoofunjedha ira nda-elanga vyongo vyokuza Umwene va limburo loroma, Yohova unodha ndisamalela.—Mat. 6:33.
ROMA URUMIWI WA HORA DHOTHENE
Mu yawa ya 1980 ndatoothela rongola mwinango obaleya dhinalee Debbie, wenuo ana vifunelo vyofuna m’labela Yohova. Nanoofuna ira urumiwi wahora dhothene. Ee-no Debbie atooroma upainiya vangavirile myedi miraru kumela vathelan’ne i-yo. Vangavirile yawa imbo-i, natoothamela pingo unango ung’ono wenuwo wafuneeleya anamalaleya Aumwene anjinji, thitho miyo ndatooroma upainiya.
Va dambo la kazamentwi-u yawa ya 1980
Vangavirile hora natoosukwala thitho nathuulela vyoi nikumeo. Mbwenye yoroma natoongi-ana na namaing’anela isa. Liye atooniwakula mwaudhivela thitho moona rima ira: “Mbwenye ikundu inango unoiri-a ndinyo. Munaathuulelanga vyongo vya-anawenda pama. Mwaira musakesake vyongo vinowenda pama munooda vifwanya.” Veva atooniva-a malangi-o afuneela i-yo. (Sal. 141:5) Vahora yeniyene natooroma a-arela thitho natoozindiyela ira vatookala vyapama vyevyo vyaireya. Atu anjinji vapingonivo tatooroma funa irana vyongo vinjinji vom’labela Yohova, thangani-avo azombwe na enango tali vabanjani na o-ororomela. Veva natoofunjedha vyongo vinjinji. Nithuulelenga vyongo vinowenda pama, nidedi-edhelenga Yohova ira asaka-edhe vyongo vya-anawenda pama. (Mik. 7:7) Natooroma okoka sangalala thitho vyongo vyatoochinja.
Anamalangi-a axikola la apainiya tali tangatumikelevo vilambo vinango. Aliwa tatoonioni-a viruthiruthi vyothonyi-edha nyarwa na maraeli-o enao afwaidhe aliwa. Vyevi vyatoonilimbi-a ira nirome funa urumiwi wa umisiyonariyo, moi natoosikimizela ira nirome urumiwi wen’na.
Ningali va Nyumba ya Umwene, wu Britaniya Columbiya yawa ya 1983
Ira nikwakwaneli-edhe ifunelo yi-u yawa ya 1984 natoothamela gawo laiongelo ya Ifaransa ilambo ya Quebec, weo ndi olapela makilometro 4.000 kumela wu Britaini Columbia. Nanoofuneeleya funjedha ikalelo ipya na iongelo ipya. Vahora yen’na nanyindela dhowa madodelanga mbwata mundani mwa namalima mwinango. Debbie anoofwanya ndhila dho-iyana-iyana dhopiyela mbwatadho. Masiki ira nanoogumanana nyarwa, nanoovilela mosangalala thitho nanoona ira Yohova unanisamalela.—Sal. 64:10.
Dambo n’nango natooligareliwa mo-odedi-edhela. Vali xamada yoi nimatumikele Beteli yau Canada. Kanaidhiwa yoira namwasa oi nali ningalembile formulariyo ya Xikola ya Giliyadi. Mbwenye natoorumela dhowa. Ningafiile natom’fuka Bali Kenneth Little wa Mukomisau ya Tambi ira: “N’nga vya Xikola ya Giliyadi yafukedhile i-yoilee?” Liye atooniwakula ira: “Kamukaena marulu murome dedi-a.”
Vangavirile sumana limbo-i, natoovwechecha vyathapulela balule. Miyo na Debbie natooitaniwa ira nimafunje Xikola ya Giliyadi. Ee-no nanoofwanela sakula vyoira. Bali Little atooniwandela ira: “Idhiwani ira akala musakunle vyoi a-vi, dambo n’nango munodha ongave ira mbwenye na-asakule urumiwi unangule. Kavali urumiwi okwaranya unango. Yohova unooda raeli-a uliwethene.” Natoorumela dhowa wu Giliyadi thitho wa vyawa vinjinji, natoona ira vyaongile bali Little vyali vyaimbarimbari. I-yo thitho nikanle nivelelanga malangi-o mambo-ive enala waatu tasakula urumiwi wafuna aliwa ira taire.
NATOOROMA UMISIYONARIYO
(Ono wazele) Ulysses Glass
(Ono odyana)Jack Redford
Natoosangalala nokala mu gulu la anamafunjedha 24 enao tavolowile sala ya numero 83 ya Xikola ya Giliyadi. Natoovolowa xikola wu Brooklyn, sidade la Nova York, va Abrili mu yawa ya 1987. Anamalangi-a a xikolila ali bali Ulysses Glass na Jack Redford. Myedi 5 yatoomala mombaranya thitho natoomari-a funjedha wi-u va 6 wa Setembro, mu yawa ya 1987. Narumiwile wu Haiti vambo-i na banja la John na Marie Goode.
Wu Haiti, mu yawa ya 1988
Romela mu yawa ya 1962, vevo mamisiyonariyo vyatamangi-iwile aliwa, wu Haiti wali wa-anadhowe mamisiyonariyo enango. Vangavirile masumana mararu kumela vevo vamari-idhe i-yo funja xikola ya Giliyadi, natumikela wu pingo mwinango wana anamalaleya 35, wenuwo wali isa ya myangoni. Nali azombwe thitho kanaidhiwa vyongo vinjinji. Nakalecha okene nyumba ya mamisiyonariyo. Atu anjinji wewo tali osauwa thitho kataoda leri. Malambo oroma awumisiyonariyo wi-u watookala vyauwalanga, atu odhimbinuwela guverno, tanooka-a vyongo rapani thitho lipevo lakopolo na dhongwe wakopolo.
Natoofunjedha vyongo vinjinji waabali naarongola awu Haiti enawo takalave osangalala masiki ira tanoogumanana nyarwa. Anjinji tanoona nyarwa mbwenye tanoom’dhiveliwana Yohova thitho m’tumikela. Rongola mwinango oulula kaaoda leri mbwenye atooidhiwa maversu vaduziduzi 150. Nyarwa iliyothene yeniyo yagumanana i-yo yanoonilimbi-a ira nilaleelenga milanyu yapama yeniyo inofuna dhamali-a nyarwa dhaatu. Ninosangalala naona atu enawo aafunji-a i-yo Bibilya takalanga apainiya okaatheya, apainiya avakundu thitho andimuwa avapingoni.
Ningali wu Haiti natoogumanana na Trevor wenuwo ali misiyonariyo wa religiyau ya Chimomoni thitho natootapanya na liye vyokuza Bibilya maulendo mangaasi. Vangavirile vyawa natoowachela karta lalembile liye ira: “Ndinobadiziwa va gumano wavakundu unodhula, ndinofuna ira ndiwelele wu Haiti ira ndimakale painiya wavakundu mutatamo yeniyo yalaleelecha miyo ndingali misiyonariyo wa religiyau ya Chimomoni.” Liye atooiranadi vyevyo na i-yanee wa vyawa vinjinji.
NATOODHOWA WU EUROPA THITHO WU AFRIKA
Nitumikelanga wu Slovenia, mu yawa ya 1994
Natoorumiwa wu Europa weo wali basa lolaleela vya Umwene. Mu yawa ya 1992 natoofiya wu Ljubljana, ilambo ya Slovenia, isa yali duzi na wewo waulukulele anamabalanga ta-anathamele wu Italiya. Khondo yali idhowanganave muilambo yaromoliwa Yugoslavia. Tambi ya Vienna ilambo ya Australia thitho maofesi awu Zagreb, Croatia, Belgrade na Serbia mbenao taing’anela basa lolaleela muvisavi. Vachineneeva mu visa vyothene vina ufulu okala ilambo ya vaoka yanofuneela thitho kaana Beteli.
Veva thitho tanofuneeleya funjedha ikalelo ipya na iongelo ipya. Atu amuvisavi tanoodhiveliwa onganga ira “Jezik je težek,” thapulela ira “iongelo yi-u ndi yorucha” thitho yali yoruchadi. Abali naarongola awewo tali ororomeleya thitho tanoo-arela malangi-o othene enao taveleliwa na gulu li-u. Natoodabwa maningi thitho natoona mwemo Yohova mwaaraeli-edha liye. Natoona mwemo Yohova mwairela liye vyongo vahora yofwanelela. wa vyawa vyakalecha i-yo wu Slovenia, natoona upama wa vyongo vyafunjedha i-yo thitho natoofunjedha vyongo vinjinji vipya.
Mbwenye natoogumanana nyarwa inango. Mu yawa ya 2000, natorumiwa wu Cote d’lvoire, wu mavirelo adhuwa wa Afrika. Ee-no mu Novembro yawa ya 2002, watookala khondo thitho natowandeliwa ira nithamele wu Sierra Leone. Wewo khondo yamanle vyawa 11 yali iiranga malawene. Vyali vyorucha thama mo-odedi-edhela wu Cote d’lvoire. Mbwenye makhundo afunjedhile i-yo tatonikami-a kalave osangalala.
Nathuulela vya atu anjinji enao tafuna funjedha Bibilya thitho waabali naarongola anjinji audhivela enao tali tangavilenle vakhondo wa vyawa vinjinji. Aliwa tali osauwa mbwenye tali okozeya gaana naatu enango vyongo vyana aliwa. Rongola mwinango atom’va-a i-yananga vyowara. I-yananga akaikelanga ira awachele, rongoluwo atom’mwandela ira: “Vahora yakhondo abali naarongola avilambo vinango tanoonikami-a. Va-eeni ndi hori-u ira nuukami-eni.” Nali ofunechecha tukulela ifwanafwani-o yiwa.
Natoowelela wu Cote d’lvoire, mbwenye vyauwalanga vyatooroma okoka. Mu Novembro yawa ya 2004, natoothami-iwa vogweli-iwa elikopitro thitho uliwethene anoorumeli-iwa tukula basta lonyemela makilu 10 baa-i. Ma-iyu adambo lelo nagoni kampuni yaanyakonda awu Fransa thitho nagonive vathivene. Dambo lo-arela natoogwela ndeka yodhowa Switzerland. Ningafiile wu tambi vari vama-iyu, abali amukomisao Yatambi naanamalangi-a a Xikola ya Urumiwi naa-iyaniwa tatooniwachela pama. Aliwa tatoonikhumbarela niva-a yodya na maxokolati a weo. Vyevi vyatoonikami-a ona ira anonidhiveliwana maningi.
Mu yawa ya 2005 wu Côte d’Ivoire, ndiongi-angana naabali otawa waniwa namwasa wa khondo
Natoorumiwa wu Ghana wahora yoyeva thitho khondo ingaromile yeva natoowelela okoka wu Côte d’Ivoire. Riya rima waabali naarongola watoonikami-a vahora yorucha yeniyo vyathama i-yo thitho vevo urumiwi-u vyachinjachinja aliwa. Masiki ira abali naarongola tanoothonyi-edhana udhivela mwari mwa gulu la Yohova, miyo na Debbie natoovwelana ira kanionenga movevuwa vyevi. Vasogolove natoozindiyela ira vahora yoruchila natoofunjedha vyongo vinjinji.
NATOORUMIWA WU MAKUMELO ADHUWA A MIDDLE
Wu makumelo adhuwa a ilambo ya Middle yawa ya 2007
Mu yawa ya 2006 natoowachela karta lokumela wu sede li-u loniidhiwi-a ira nimatumikelenga wu makumelo adhuwa a Middle. Veva thitho nafuneela funjedha iongelo ipya na ikalelo ipya thitho gumanana nyarwa dhipya. Vatookala vinjinji ira nifunjedhe mu isayi mwemo mwali nyarwa dhodha namwasa wakhondo thitho mareligiyau. Nanoodhiveliwana maningi viongelo vyevyo vyaongiwa mipingo yo-iyana-iyana thitho naona ira a-rela malangi-o anovelela gulu li-u unoniiri-a ira nikale ovwelana. Nanoasimba abali naarongola enao molimba rima tavilela namwasa oruni-iwa naabaliwa, afwiwa axikolani, abasani thitho atu owandamanana.
Natoodhowa va gumano wavakundu wenuwo waireile mu yawa ya 2012 wu Tel Aviv ilambo ya Israeli. Kumela va petekoste mu 33 K.A., wen’na wali gumano oroma wenuwo wagumaneile atu a Yohova moinjiva ee-ni wu isa yen’na. Leli lali dambo lo-odiwaleya.
Nanoodhowecha mawendela abali muilambo yoi basa li-u lanookondi-iwa. Nanootukula mabukhwi-u, laleela thitho ira migumano vevo vakalecha atu oyeva. Anyakhondo otukula mafaramento akhondo thitho mamburo mwakalecha aliwa tali vali vothene. Mbwenye nanoodhivwa kala obareleya nawendanga mosamala naabali oyeva.
NATOOWELELA WU AFRIKA
Ndikozeelanga mwasa muiongelo ya wu Congo mu yawa ya 2014
Mu yawa ya 2013, urumiwi-u watoochinja thitho natoorumiwa matumikela wu tambi yawu Kinshasa ilambo ya Congo. Ilambwila ndi ilukulu thitho yobaleya mbwenye ndi yosauwa maningi thitho unoireya vyakhondo maningi. Voroma nanoodhiwandela ira, “wu Afrika ninoidhiwao thitho nili okozeya dhowao.” Mbwenye vatookala vyongo vinjinji vyoi nifunjedhe simbwasimbwa vamwasa owenda muvisa vyoi kamuli vyongo vinjinji Venango ndhila dhowendamo makaro. Nathuulela vyongo vinjinji vyapama vyevyo vyaireya. Mwaifwanafwani-o, abali naarongola tanoovilela vyongo vinjinji thitho kalave osangalala angalive ira tanoogumanana nyarwa dhafuma. Aliwa tanoodhiveliwana basa yolaleela thitho kaana thindhi nofwanyeya vamigumano ilukulu thitho yapingo. Nanoona basa ya Umwene idhowanga vasogolo namwasa oi Yohova anooniraeli-a nonikami-a. Natoofunjedha vyongo vinjinji va urumiwi-u wu Congo thitho natoofwanya afwi-u anjinji.
Nilaleelanga wu Africa do Sul, yawa ya 2023
Komoni wa yawa ya 2017, natoovepiwa ira nidhowe wu Afrika do sul. Nali na-anatumikelevo wu tambi ilululu ninga yen’na thitho maurumiwi ava-iwile i-yo ali mapya wa i-yo. Vatookala vyongo vinjinji vyoi nifunjedhe mbwenye vyongo vyafunjedhile i-yo ndulimu vyatoonikami-a. ninosimba maningi abali naarongola enao takadi tatumikelanga Yohova wahora indendai. Thitho vyova-a ifunelo ona atu abanja la Beteli tairanga vyongo movwelana maningi angalive ira ndi o-iyana maziza na vikalelo. Pyooneelatu ira Yohova unoraeli-a atwee vowava-a rendele namwasa oi tanodhilimbi-edha wara umutu upya thitho a-rela makhundo a Bibilyani.
Wa vyawa vyevi, miyo na Debbie nikadhi niwachelanga maurumiwi osangalali-a thitho funjedha viongelo na vikalelo vipya. Kai hora dhothene vyakala aliwa vyokweya mbwenye Yohova ukadhi anithonyi-edhanga udhivela ororomeleya kumela waabali naarongola thitho mugululee. (Sal. 144:2) Ninoona ira vyongo vifunjedhile i-yo va urumiwi-u wahora dhothene vitonikami-a ira nikale Makristau apama a Yohova.
Ndinosimba maningi anamabalanga namwasa wa vyandifunji-idhe aliwa. Ndinosimba i-yananga Debbie wenuo ukadhi andikami-anga thitho ifwanafwani-oyee yapama naarongola vailambo yothene. Nathuulelanga vya ingumii-u yasogolo, miyo na i-yananga Debbie, nili osikimizela ira nidhowenave m’labela Namalangi-a nlukhulu Yohova.