« Úrŋgaŋgu isa njaŋ da gandiŋga caro ni base maŋỹe »

1-2. Kretiỹe sí ginane grat-siyel mani ná, tey go dere ne me ga (1 Korente 15:58).

DA ƊIGLE go 1970 kayey ni ná, ge ayto guye go gare grat-siyel go ne etaj go kindiy 60 da Tokyo da (Japon). Kara go je kaalge da kire niŋ, tonge kusige na nogo naa ba kul kaŋ íre ná gandiy da tugu do kúsuỹo je maŋỹi da mani jumarŋ ga. Alla injeniyer kiỹeŋ náge ná luma koŋ mani. Ne day go koŋgo ga. Kulŋ ge gariy esi gbigi gbigi, alla hamli go kúsuỹo maŋỹeỹ ɓal go tésey ɗé Kretiỹe kiỹe síge ginane grat-siyel koloŋ mani. Nogo naa ga.

² Kretiỹe ná, nded íre ɓale duroni gbab da íre ese njaŋ ni lay, da tege sumaỹ ɗeŋle kolo ni lay. Nded íre ese njaŋ da gandiy caro ni base maŋỹe kur go dere to naji gisi agekubu go Johba kay ni (tub 1 Korente 15:58). Da polu koloŋ ni ná, ‘jendi cogom go só agekubu’ lay, kano go tore kargani da kaỹa koŋgo-koŋgo ni ped lay. Tey go dere ná, nogo « néedi kaỹa kura », ɗewgere tege sumaỹ ɗeŋle kolo kur go kur poliy na kura béy, ɗewgere na ná ne tobe key ɗé ɓeey piỹa lay (Jak 3:17). Kirbe go jene ɓale duroni gbab koloŋ, je ojey go íre ese dele ca ɗé, ɗewgere goole kaỹa yak ɗé lay. Da kunjile ɗimley kaŋ ni ná, ŋga je gooleŋgu da ne kur poliy go kaŋge ni ba ŋga íreŋgu ese ga. Ŋga je yaaŋgu kolo luma kiỹe bay go Seydan je ne ná guye kolo teỹe ná íre njaŋ kaŋga go só Johba lay, ŋga je gooleŋgu nogo naa ba ŋga jibeyŋgu sé yome lay ga.

DA NE KUR POLIY KIỸE GO KAŊGE NI BA, NDED ŊGA ÍREŊGU ESE GA

3. Ne agekubu kiỹe go kaŋge ba, ŋga habŋgu da Kaỹane 15:28, 29 ni ga.

³ Johba, go ne kurmbalo go koldu, je be agekubu go aywa ndaŋ kara kay jumar (Isa. 33:22). Ginane da kur poliy go tumoniŋ máni ná, to dawe bogloro yaa kolo kur poliy subu go kretiỹe kiỹe nded írege ese da mani : 1) nded kanoge kila go tele lay, tabege ne Johba pina ŋgad, 2) nded sóge kubaro go ne kaỹa go ná kindiy teŋ lay, 3) nded sarege kusige sé da agekubu go ne kaỹa ná kirey go da Bible ni (tub Kaỹane 15:28, 29). Nogo naa ba kretiỹe kiỹe go guda ɓalge go írege ese da kur poliy kiỹe go subu kaŋ ni ga.

4. Tabe Johba kaŋga go dabey ná kila ɗéŋ ná, gil kusiy nogo naa ga (Kaỹaboreti 4:11).

⁴ Ŋga kanoŋgu go tele kila lay, ŋga je tabŋgu ne Johba pina ŋgad. Johba sí agekubu bé kara Isirayel na naỹ ne Kumno go jaw (Kya. 5:6-10). Kur go Jable gisi Jesu ná, bordi kulendiy go ŋga tabeŋgu ne Johba pina ŋgad (Mat. 4:8-10). Ne mani ba ŋga je teelŋgu ná kila kiỹe ɗé. Ŋga je tabŋgu kara induwe piỹa ɗé tum lay— go ne kara gomỹe go lamaso kiỹe kege ná dage go ne nani go duniỹa koro, ɗewgere dage go kondige je tey da sport ni, ɗewgere da kur saỹe kunum ni lay, — ŋga je goolŋguge ginane kumno kiỹe mani ɗé lay. Ŋga je tabŋgu ne Johba pina ŋgad, day go « ne kaỹa kiỹe ped » lay, ŋga je sóyŋgu lay (tub Kaỹaboreti 4:11).

5. Ne kolo me ba ŋga je sóŋgu agekubu Johba key go gisi kubaro go ne kaỹa go ná kindiy teŋ ŋgoŋ ga.

⁵ Ŋga je sóŋgu agekubu Johba key go gisi kubaro go ne kaỹa go ná kindiy teŋ ŋgoŋ. Ne kolo me ga. Bekolo Johba yaa na kubaro ná, ne geyle lay, geyle ná, ne kaỹa ndoje go ná kawriy go beŋgadi (Leb. 17:14). Ná go ca tumo go Johba yaa bé kara induwe go na laage sii go kaỹa kosibe ná, narge go na laage kubaro (Age. 9:4). Kin nardi ɓedeŋ kur go bedi agekubu go Moyõsu key kara Isirayel (Leb. 17:10). Lay da kur poliy go tumo ni, ná kire go to dawe bogloro, yaadi bé kretiỹe kiỹe ped go na « laage […] kubaro ɗé » (Kaỹane 15:28, 29). Ŋga je sóŋgu agekubu kaŋ kur go ŋga tobŋgu go née kaỹa go gisi lapiya kaŋgab.

6. Go kaỹane kaŋga ée boge ná agekubu Kumno key go ne kaỹa ná kirey ná, ŋga néeŋgu ne me ga.

⁶ Ŋga je sóŋgu agekubu go Johba kay ná mugludiŋga ped (Heb. 13:4). Pol bay go e guye ay kaỹa gil ná beŋga kur go yaadi beŋga na ‘naŋga jubŋgu’ siikusiŋga waŋgey kiỹe kubu, tey go dere ná, nogo ŋga née kaỹa ná kirbe go pina ná esuwadiŋga kolo jibe kaỹa koliy go gisi siikusiŋga ni sé yome. Ŋga jenŋgu cogom kolo goole, ɗewgere ne isaŋ koŋ saŋ go éeje ná indiŋga go ne misew ŋgoŋ ɗé (Kol. 3:5; Job 31:1). Kur go ŋga jibŋgu cadiŋga ná kaỹa gise kur ná, da kur koloŋ ni du ŋga je jibŋgu kirbe, ɗewgere kaỹane ped go je ɓale go teỹe buga kaŋga go ná Kumno sí yom.

7. Ŋga íreŋgu njaŋ go née ne me ga lay, ne kolo me ga.

⁷ Johba tob go naŋga sóŋguy ná ‘kirbe go pina’ (Rom 6:17). Gile kay kiỹe ne kolo kura kaŋgaŋgu jumar lay, agekubu kay kiỹe ge tege togyo da mani ɗé lay (Isa. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10). Ne day koloŋ mani ba ŋga je neŋgu kaỹa ped kolo aaỹe ná Johba kindiy lay, ŋga je ndajiŋgu kirbe bay go ale kire key go yaa na : « Ŋ ay mugluniŋ ná koli nem kolo nee agekubu kom, ne kabiŋ cay gag girmiliŋ » (Kir. 119:112). Seydan tob go teỹe íre njaŋ kaŋga gbaga. Ne luma go kaŋge ba je nedi ná guye ga.

NOGO NAA BA SEYDAN JE GISI GO TEỸE ÍRE NJAŊ KAŊGAŊGU GA

8. Ne onŋ go kaŋge mani ba Seydan je ne ná guye kolo teỹe ná íre njaŋ kaŋgaŋgu ga.

⁸ Onŋ. Go teỹe íre njaŋ kaŋgaŋgu ná, Seydan je ne guye ná ɓoglogo lay, je ɓogliŋgaŋgu lay. Tobdi go « léeŋga kajab kajab », tey go dereŋ tobdi go teỹe poldiŋgaŋgu go ná Johba (1 Piy. 5:8). Da kur poliy go tumo ni ná, ge ɓir kretiỹe kiỹe, ge tomge lay, ge tigrige lay bekolo síge timedige ni go nage íre njaŋ (Kaỹane 5:27, 28, 40; 7:54-60). Da kur poliy kaŋgaŋgu ni piỹa ná, Seydan je ne ná indiŋgaŋgu onŋ kog. Jen ginane koloŋ mani kur go ge je ne ná indiŋgaŋgu ɓoglogo ginane da Russie lay, da tugu kiỹe go ɗaŋ ni, ɗewgere kur go ge je gagi ná indiŋgaŋgu kolo.

9. Aga kaỹa pina gul ná go ná kawriy go ge goole kusige ná kuray da kolo kiỹe go ɗibe kur ni.

⁹ Ɗibe kur. Da dojo go Seydan je way ná indiŋgaŋgu niŋ ná, je nedi guye ná « ɗibe kur » lay (Epe. 6:11). Gulaŋgaŋgu kaỹa go eje bé Robert, ɓendiŋga koŋ go ge je weley da dogdor ni. Yaadi bé dogdor kiỹe na esi nogo naa naa ɓeey piỹa ná, naỹ je aaỹe kubaro ɗé dug-dug. Bay go je weley ay béy kibiy go naỹ je sóo tobe keyŋ. Alla cub ɓey go ge weley ná, ná mboyro kur go nojuy kiỹe kinge cadige tugu ɗe ná, dogdor eje habiy. Yaadi béy na nage je ée tiỹa go yé béy kubaro ɗé, alla naỹ je ŋgeme kubaroŋ mabana wey esiŋ. Dam ɗé kirbidi go kur go nojuy kiỹe wileŋge ale koloŋ ná, Robert na je gene kirbe key. Alla Robert ír njaŋ. Kin yaadi na esi nogo naa naa ɓeey piỹa ná, naỹ je aaỹe kubaro ɗé dug-dug.

10. Ne kolo me ba ŋga jibeŋgu kirbe go kara induwe kege sé yome ga (1 Korente 3:19, 20).

¹⁰ Kirbe go kara induwe kege. Mabana ŋga náŋgu ná ne kirbe go kara induwe kege ná, dam ɗé ŋga je girbeŋgu Johba lay, ná agekubu kay tum lay (tub 1 Korente 3:19, 20). « Tirỹo go duniỹa koro » je jib kara tedige jumar go na nage kaỹa koliy go gisi siikusige. Da kur poliy go tumo ni ná, kara go da tugu do Pergam lay, Tiyatir lay je teelge kila kiỹe lay, je nege misew, alla kretiỹe kaŋỹe ayge to je ndajige lay. Jesu ciib tugu kiỹe do so koloŋ kabu bekolo je tobge kaỹane kiỹe go misew (Kbt. 2:14, 20). Guda kaŋ piỹa ná, duniỹaŋ je gisi go ndaje kaỹane kiỹe go kura ɗé koloŋ lay. Nojudiŋga kiỹe, ɗewgere bogediŋga kiỹe dam ɗé je genege kirbe kaŋgaŋgu lay, je jibe tediŋga go ne kaỹa kiỹe go kura ɗé lay. Ŋga ageŋgu gise ná je yaage na ne kaỹa koliy go gisi siikusu ná, ne kaỹa go siỹa ɗé lay, na agekubu kiỹe go Bible koro ná, ne kaa kiỹe go kaale ale lay.

11. Ne kirbe go koŋgo ba nded ŋga baaŋgu da mani ɗé ga.

¹¹ Kur kaŋỹe ná, ŋga ɓalŋgu go kirbe go gile kiỹe go Johba je beŋgaŋgu ná, neỹge ɗé. Dam ɗé ŋga je giseŋgu go ‘kále ná kuloŋgoro kiyẽ gó ge ne koldige sí da maktub niŋ’ lay (1 Kor. 4:6). Ne kaỹa go kara gomỹe go lamaso kiỹe kege go da kur poliy go Jesu key ni nege. Jidige agekubu go kara induwe kege da agekubu Moyõsu key ni lay, sarwige kaỹa go ne ɓili-ɓili síge da kara cadige ni lay (Mat. 23:4). Johba je beŋgaŋgu gile kiỹe go aywa ndaŋ ná kire go Kolo tey lay, to dawe key lay. Ŋga náŋgu ná kolo pina go jide da mani ɗé (Koy. 3:5-7). Alla kaalaŋgaŋgu da kuloŋgoro kiỹe gó ge ne koldige sí da Bible niŋ ɗé lay, súŋgaŋgu agekubu bé ɓaŋỹadiŋgaŋgu kiỹe gisi kaỹa kiỹe go tobge go née ná ca kusige kandige ɗé lay.

12. Nogo naa ba Seydan je kuỹ ná kirbe kiỹe go ɗibe kur da kur ni ga.

¹² Kirbe kiỹe go ɗibe kur. Ná « kolo yaa go gina tib tib » lay, « agekubu kiỹe go máni yã ɓeey go duniỹa koro » lay ná, Seydan je boy ná kara kay lay, je porge ná lay (Kol. 2:8). Da kur poliy go tumo ni ná, kirbe kiỹe go ɗibe kur koloŋ gisi ne tirỹo go bayndi go kúsuỹo kaŋ key lay, agekubu kiỹe go jup kiỹe kege go seje da ne Kolo Kumno key ni ɗé lay, ná kirbe go nded kretien kiỹe na sóoge Agekubu go Moyõsu keyŋ lay. Ne kirbe kiỹe go ɗibe kur bekolo je jib kara tedige go je ɗeŋlige ná Johba ɗé, day go ne tirỹo go kindi Sararo. Guda kaŋ piỹa ná, ná kire go telebisiỹo lay, internet lay ná, Seydan je kuỹ ná kolo sagle kiỹe gisi siỹa ni lay, kolo sagle kiỹe go kara ne nani go duniỹa koro da kur ni. Ŋga goolŋgu go jen ginane koloŋ mani ca tome da kur poliy go homỹa go Kobid-19 nic. Ɓaŋỹadiŋgaŋgu kiỹe go nege guye ná gile kiỹe go segeje da to dawe bogloro kaŋga ni ná, solge neỹ ginane dage go ɗeŋlige kolo kiỹe go ɗibe kurŋ ɗé (Mat. 24:45).

13. Ne me ba ɓal go weye ne kaỹa go je aaỹ tuwa kaŋga caro neỹ ga lay, ne kolo me ba ŋga gooleŋgu kusiŋga ná kuray da mani lay ga.

¹³ Kaỹa kiỹe go je aaỹge tuwa kaŋga caro neỹ. Nded ŋga ɗeŋgu kaỹa kiỹe go kura go ne » sé ɗé (Pil. 1:9, 10). Kaỹa kiỹe koloŋ ɓalge go aaỹege tuwa kaŋga caro neỹe lay, ŋga je kanoŋgu ná guye kiỹe go kuraŋ lay. Kaỹa kiỹe go ŋga je neŋgu jumar da jene kaŋgaŋgu ni— lee kaỹa, se, tare tagam lay, guye go ne lay ná,— ɓalge go weyege ne kaỹa kiỹe go je aaỹege tuwa kaŋga caro neỹe mabana ŋga súŋguge tumo da jene kaŋga ni (Luk 21:34, 35). Jumar ná, ŋga je ɗeŋliŋgu kolo kiỹe go gisi waye kiỹe, ɗewgere gage kolo kiỹe go gisi nani go duniỹa koro. Ŋga ɓalŋgu go ɗee kaỹa kiỹe koloŋ aaỹege tuwa kaŋga caro ɗé. Ɗéŋ ná, ŋga je yeŋgu kusiŋga mani ná kire go kirbe kaŋga lay, mugludiŋga lay. Ŋga goolŋguje luma kiỹe kab go Seydan je ne ná guye kolo teỹe ná íre njaŋ kaŋgaŋgu go ne kuraŋ. Keleŋ kaŋ gulaŋga nogo naa ba ŋga jibeyŋgu sé yome lay, ŋga íreŋgu ese lay ga.

GI NÉE NE ME BA GI ÍRE NÁ ESE GA

14. Buyaje kaỹa go ca tumo go ojeŋga go ŋga íreŋgu ná ese.

¹⁴ Bura kulom go ne kolo me ba gi ay kusum bé Johba ga lay, gi ne batem lay ga. Gi ne kaỹa kiỹe koloŋ bekolo gi tob go aaỹe Johba kindiy. Kun kurbu da kaỹa go gil bigi nee kura go gi hab kolo kindiŋ. Gi kunjili go sene bam go jene tele danaŋ lay, gi se tobiy lay, gi je sóy lay. Súbu go sé kom se baa gumỹa lay, jib tom gi wey ná kargam sí bé kaỹane kom go tumo lay. Muglum jib tom go gi kano ná kaỹane kiỹe go siỹa sí lay, gi jen kolo ne tobe go Johba key. Kirbe kom wel jom kur go gi sen go Johba ɗe kulendiy bor da isiỹa kom niŋ (Kir. 32:1, 2). Gi se ayto go eje da dawe ca kini kiỹe ni lay, gi je yaa kolo kaỹa kura kiỹe go gi kunjiliŋ bé kara go da jam ni lay. Keleŋ kaŋ gi ay kusum bé Johba ale lay, gi ne batem lay ná, gi je kaw da kire go geyle ni, gi ír njaŋ go kano sé ɗé (Mat. 7:13, 14).

15. Ne kaỹa kura kiỹe go kaŋge ba ŋga je habŋgu da kunjile Kolo Kumno key ni lay, kirbe da mani lay ga.

¹⁵ Kunjulu Kolo Kumno key lay, kurbu da mani lay. Ginanogo hida e tiỹa saray na ira yuma kolo íredi ná dana ná, ŋga eŋgu tiỹa súbu go sé go saray jen esi da ne Kolo Kumno key ni ba ŋga íreŋgu ná ese lay. Kur go hida je baa gumỹa ná, saray kiỹe je aaỹge kur lay, je toobge kusuỹo lay. Jen ginane koloŋ mani beŋggaŋgu lay, kur go ŋga je tibŋgu kaỹa lay, ŋga je kirbiŋgu da mani lay ná, ŋga je germiŋgu súbu go sé kaŋgaŋgu lay, sene kaŋgaŋgu go agekubu kiỹe go Kumno key kurage del ná, je yí saray kusuỹo neỹ del ɓedeŋ (Kol. 2:6, 7). Kun kurbu da kire go Johba oji ná kara kay da kur poliy go kaale ni kur go je bege agekubu kiỹe lay, gile kiỹe lay, je dandige lay. Ginane Esekiyel mani ná, jendi cogom go goole bayndi go e guye go dana kur go je gisidi kul go Kumno key da kaỹa go bor da kindiy niŋ. Kaỹa go bor da Esekiyel kindiy ni koloŋ bey esuwa lay, guda kaŋ piỹa ná, je kunjiliŋga go ná kawriy go gede agekubu kiỹe go Johba key go maglidi sí ná kire go lamaso go aywa ndaŋd (Ese. 40:1-4; 43:10-12). Daŋgaŋgu piỹa ná, ŋga je habŋgu kaỹa kura kiỹe kur go ŋga je kunjiliŋgu Kolo Kumno key lay, ŋga je kirbiŋgu da mani lay.

16. Nogo naa ba ne ná muglu go íre ese ná, dandi Robert ga (Kire kiyẽ 112:7).

¹⁶ Na ná muglu go íre ese. Kurmbalo Dabid gil nenogoca key go kindi bé Johba nogo al kire na : « Kuleniŋ wel da kumandiy cay ni koj Kumno konoŋ » (Kir. 57:8). Daŋgaŋgu piỹa ná, ŋga ɓalŋgu go née ná muglu go íre ese koloŋ lay, tey go dere nogo ŋga boogeŋgu kirbe kaŋga ná koli ped da Johba cay ni (tub Kire kiyẽ 112:7). Jen ginane koloŋ mani bé Robert, go ŋga yaaŋguje koliy tumo aleŋ. Kur go dogdor yaa béy na naỹ je ŋgeme kubaroŋ mabana wey esiŋ ná, Robert jeey mani na mabana je tobege go yé béy kubaro ná, naỹ je ode da kur koloŋ ni du. Yaadi na : « Ŋ tey gin gin ɗé lay, ŋ sol mani ndi ɗé tum lay. »

17. Kaỹane Robert key kunjiliŋgaŋgu ne me ga (gula poto lay).

¹⁷ Robert ír esi bekolo cub ɓey go éedi da kul dogdor ni ná, yaadi na naỹ je née isaŋ pina go gage kolo ná agekubu go Johba key ɗé. Ne me ba jib tey go yaadi ná mani ga. Go ca tumo ná, tobdi go na Johba kusiy na igay. Go ca so key ná, kunjilidi kaỹa go Bible lay, ná maktub kiỹe kaŋgaŋgu je yaage gisi geyle lay, kubaro go ne kaỹa kiỹe go aywa ndaŋ. Go ca subu key ná, sendi nee kura go mabana naỹ só Johba ná, naỹ je habe kaỹa kura kiỹe go gag girmiliŋ. Daŋgaŋgu piỹa ná, ŋga ɓalŋgu go née ná muglu go íre ese mabana ŋgaŋgu da ne kaỹa gise kur go koŋgo-kongo niŋ lay.

18. Ne kaỹa ndaje go koŋgo go gisi boge kirbe kaŋga da Johba cay ni ba Barak ɗe béŋgaŋgu ga (gula poto go da gejero ni lay).

¹⁸ Buga kirbe kom da Johba cay ni. Barak ay baŋga bekolo boydi kirbe key da gile kiỹe go segeje da Johba kusiy niŋ cadige ni. Da kur poliy koloŋ ni ná, bayo ná suwo wileŋ da Isirayel. Alla Johba toniy go na ira wayadi dojo ná asigar kiỹe go Kana go náge ná kaỹa kiỹe go waye ná neỹ lay, ne Sisera ba ne gumỹa kege lay (Baw. 5:8). Debora tama do ɗode kolo Kumno key yaa bé Barak na di jurmu da ɓilim ni kolo waye dojo ná Sisera lay, ná pusu kay kiỹe go 900. Mabana sendi go na pusu kiỹeŋ na je agege baŋga cadige ni da kúsuỹo go sadi kura sad-sad ni ɓeey piỹa ná, Barak só agekubu. Kur go asigar kiỹe go Isirayel jirmigeje da arma hine go Tabor kargay ni ná, Johba ne go Kumno ongi neỹ. Pusu kiỹe go Sisera key toobge da gurmo ni lay, Johba oji Barak go ay baŋga da cadige ni (Baw. 4:1-7, 10, 13-16). Johba je ojeŋga go ŋga ageŋgu baŋga lay, mabana ŋga boyŋgu kirbe kaŋga da cay ni lay, da gile kay go je beŋgadi ná kire go kara e guye kay lay (Kya. 31:6).

SÚ TUMOM NI GO ÍRE ESE

19. Ne kolo me ba gi sí tumom ni go íre ese ga.

¹⁹ Ginanogo ŋga je jeneŋgu da duniỹa kaŋ ni kog ná, nded ŋga wayeŋgu dojo kolo ŋga íreŋgu ná ese (1 Tim. 6:11, 12; 2 Piy. 3:17). Súŋgaŋgu timediŋga ni go ɗee kusiŋga go onŋ, ɗibe kur, kirbe go kara induwe kege, kirbe kiỹe go ɗibe kur lay, kaỹa kiỹe go je aaỹge tuwa kaŋga caro neỹ ge ‘ɓuulŋga’, ɗewgere ge ‘jugaŋga’ ɗé (Epe. 4:14). Úrŋga isa da sare kusu kaŋga see da Johba kusiy niŋ lay, base maŋỹe da íre njaŋ kaŋga go só agekubu Johba kay kiỹeŋ lay. Da kur poliy kaŋỹe ni ná, kura go ŋga néeŋgu kaỹa kura lay, ŋga tegeŋgu sumadiŋga ɗeŋle kolo lay. Da kunjile ɗimley go ɗaŋ ni ná, ŋga je gooleŋgu kaỹa ndaje kiỹe go aywa ndaŋ go Johba dage ná Jesu ɗege béŋgaŋgu.