Kun ulaŋgaŋgu Kumno kura dila

1. Johba ton kara kay na nàge ne me ga (gula poto lay).

KUR GO ŋga eŋgu tiỹa landre ɗew gere gile ná, ne wey ba ŋga yaaŋgu bey koliy ga. Kolo tone kaaŋ ŋga senŋgu tey. Ŋga je yaaŋgu koliy be ne Johba da ole ni. Ne kaỹa go day kusiy tonŋga go naŋga na. Tobdi go naŋga ulay « jumar » (1 Tes. 5:17). Ŋga ɓalŋgu go yaa bey kolo ped lay, toney go di guglaŋga da jene kaŋga ni ped lay (Koy. 3:5, 6). Ne ne kura key ba ɗe beŋga kire go ŋga oley ná ginane kulendiŋga tob mani.

2. Nga je gooleŋgu ne me ba da kunjile ɗimley kaaŋ ni ga.

² Ole ná, ne kado Johba key go ŋga gooleŋgu go na kawriy neỹ. Alla kur kaŋỹe ná, ne kolo go ŋga na kur poliy neỹ ɗéŋ ba mogli go ŋga oley ginanogo ŋga tobŋgu mani ɗé. Ɓedeŋ, ŋga je ɗe kulendiŋga bor go kur kaŋỹe ná, ŋga kine oleŋgu Kumno kura dele ɓey. Kaỹa go kura ná, Bible je beŋga gile lay je yii ba kulendinga ni lay. Da kunjile ɗimley kaaŋ ni ná, na kire go kaỹane Jesu key ba ŋga je gooleŋgu nogo naa ba ŋga ɗeŋgu kur poliy go ole na ga. Ŋga je goolengu ɓedeŋ go nga ɓalngu go ole Kumno kura dele na kire kaỹa kiỹe go bay go nga je goolengu kaaŋ.

JESU ƊÉ KUR POLIY GO OLE NA

3. Ne me ba Jesu sen gisi da ole kawriy ni ga.

³ Jesu sen go Johba je ɗe kusiy egey go nage ulay. Cub bey go eje da kusuỹo cay ni ná, gooldi bay jee kolo da ole kara baŋẅe na kamda go irge njaŋ bey kege ni. Gooldi bay jee kolo da ole Ane koro ni lay, Dabid dage na Eli kege ni lay (1 Sam. 1:10, 11, 20; 1 Kar. 19:4-6; Kiy. 32:5). Borŋga libge ɗé go jib bogey kiỹe tedige go na ulage jumar lay, na súbu go sé lay (Mat. 7:7-11).

4. Ne me ba ŋga kunjiliŋgu da ole Jesu key kiỹe ni ga.

⁴ Jesu ɗe kaỹa ndaje go kura be bogey kiỹe: da ale key go jee ni ped ná, nedi ne bay go ole Kumno jumar. Alla ginanogo ná kur poliy ɗé lay, kara daage da jay ni jumar lay, je si kindiy cadige ni lay piỹa ná, nded ɗedi kur poliy key go ole Kumno (Mark 6:31, 45, 46). Bor wele pina ná waỹŋgulu ɓib na kaandiy kolo ole Kumno (Mark 1:35). Wele pina ol Kumno na ɗalaŋ gag waỹŋgulu, njar ɓey go age kaỹa go na kawriy go sé timey ni go né (Luk 6:12, 13). Da ɗalaŋriy go je habe na tumadu ná, cub ɓey go ne guye key go da kusuỹo cay ni jay go esi dele ná, oldi Kumno gag gag ɓey (Mat. 26:39, 42, 44).

5. Nogo naa ba ŋga ndajeŋgu Jesu ga.

⁵ Kaỹane Jesu key kunjiliŋga go mabana ŋga náŋgu na guye neỹ ɓeey piỹa ná, ŋga ɗeŋgu kur poliy go ole Kumno. Dam ɗé ná, je tobŋga go ŋga seŋgu na waỹŋgulu ɓulum ɗew gere, cub ɓey go ŋga weleŋgu kuna. Ŋga je gileŋgu be Johba go kaỹa ndoje go beŋgaŋ na kawriy beŋga. Timdiŋga toŋ kondo na Lynne je ɗe kulondo bor da kirbe go nádu ná, kur go sendu go nadu ɓal go yaa kolo be Johba da ole niŋ. Derdu tey na: « Kur go ŋ sen go ŋ ɓal go gaye kolo na Johba da kur poliy ni ped ná, ojiŋ go ŋ gooliy ginane buganiŋ go co co mani. » Kara neỹedige da durodiŋga ni náge na kirbe Lynne koro lay. Waỹaŋgaŋgu kaỹa kiỹe bay tedige go ŋga ɓalŋgu go yaa koldige da ole kaŋga kiỹe ni.

KAỸA KIỸE BAY GO ŊGA YAAŊGU KOLDIGE DA OLE KAŊGA KIỸE NI

6. Da Kayãboreti 4:10, 11 ni ná, ne me ba Johba ɓal go habedi ga.

⁶ Caa Johba. Da kaỹa boreti go ɓeey dam ni ná, Jã bay go e guye gool bawda kiỹe 24 je caage Johba da dana. Je caayge lay, yaage na: « Ay Bayndini […] gí ɓal gó habe kosuŋgohandu lay, kosungotege lay, esuwa gó meŋleŋ lay » (Tub Kayãboreti 4:10, 11.). Kara e guye go da dana go irge njaŋ dage piỹa je caage Johba lay, je jeege na kusuŋgotege da cay ni lay, kolo kaỹa kiỹe tome cadige. Daage dana na indiy lay seniyge nee kura lay. Je goolge nabra kay kiỹe da kaỹa jee key ni. Lay gooliyge nogo naa ba je ne kaỹa ná, je jib tedige go je caayge ná (Job 38:4-7).

7. Ne kolo me kiỹe cadige ba ŋga ɓalŋgu go caa na Johba ga.

⁷ Daŋga piỹa ŋga tobŋgu go caa Johba na ole kaŋga kiỹe lay: ŋga tobŋgu go yaa bey kaỹa go ŋga goolŋgu lay, ŋga tobŋgu da kusiy ni lay. Kur go gi je tib Bible lay, gi je kirbi da màni ná, gusu go jub kam da nabra Johba kay kiỹe ni. Da nabra kay kiỹe koloŋ ni ná, ne day go koŋgo ba gi tob neỹ del ga (Job 37:23; Rom. 11:33). Yaa bey koliy da ole ni lay, dira bey tey ne kolo me ba je ladigi neỹ lay ga. Ŋga ɓalŋgu go caa Johba ɓedeŋ da kaỹa go nedi beŋga ni lay, da kaỹa ped go nedi be ɓaŋỹadiŋga go da kire key ni lay. Je sí kindiy da cadiŋga ni lay, je dandiŋga jumar lay (1 Sam. 1:27; 2:1, 2.)

8. Puyaje kaỹa kiỹe neỹedige go ŋga neŋgu na mersi be Johba (1 Tesaloni 5:18).

⁸ Na mersi be Johba. Kaỹa kiỹe go ŋga néŋgu mersi be Johba kolo cadige ná, delge tibe (Tub 1 Tesaloni 5:18.). Go kindiŋ ná, ŋga néŋgu bey mersi kolo kaỹa kura kiỹe ped go ŋga je habŋgu bekolo « kayãnoju kongo-kongo gó kawriy da mani […] seje » da ne kusiy ni (Jak 1:17). Ŋga ageŋgu gise na mani ná, ne kolo me ba ŋga néŋgu bey mersi kolo kusuỹo laywaro, kolo kaỹa jee key laywadige, kolo kara tugu kaŋga kulondo, kolo bogediŋga ɗew gere, kolo geyle lay, na kuloŋgo wele perere go beŋgadiŋ lay ɗé ga. Nogo kindi, ŋga tobŋgu go girbe ɗé dug dug go ne bey mersi kolo ɗe beŋga kire go de na buga go co co na indiyŋ lay.

9. Ne kolo me ba dam ɗé ná, tob go ŋga pore kusiŋga go ŋga neŋgu na mersi be Johba ga.

⁹ Dam ɗé ná tob go ŋga pore kusiŋga go gile be Johba go ŋga senŋgu kaỹa kura go nedi beŋga lay, ŋga jene kirbeŋgu da kaỹa kaŋga kiỹe cadige ni kolo ŋga neŋgu na bey mersi lay. Ne kolo me ga. Bekolo ŋga jenŋgu da duniỹa go kara je nege mersi ɗé ni. Kaỹa go egege tumo cub ɓey ná, nogo habe kaỹa go je tobgeŋ nej; alla je tonge kusige kolo nogo naa ba nage ne mersi da day go habge ale niŋ ga ɗé. Mabana ŋga ɗa kirbeŋ koloŋ jigaŋgaŋ ná, ole kaŋga kiỹe je weyege nogo jene tone kaỹa kiỹe jumar. Go kaỹa koloŋ eje beŋga ɗéŋ ná, nded ŋga gileŋgu lay, ŋga neŋgu mersi be Johba da kaỹa ped go nedi beŋgaŋ ni kog (Luk 6:45).

10. Nogo naa ba ne mersi timdiŋga toŋ koro ojidu go ir na esi ga (gula poto lay).

¹⁰ Kirbe go ne mersi ɓal go ojegeŋga go ŋga irengu na ese. Yaaŋgaŋgu kolo Kyung-sook koro, go ge kijiri sí da Tour de garde go wele 15 go janbiye 2015 ni. Ge hab homỹa go kanser da kusuro ni gilay kaal ale. Yaadu na: « ne home go naa ɓeey ga. Ŋ kirbi go konoŋ ná, kay kaye ale lay, sonduro ay to je neŋ. » Ne me ba ojidu go ir na esi ga. Derdu tey na: « Cub ɓey go ŋ e wele kúsuỹo mboyro ná, ŋ je kal da kul kini cay ni go ne mersi be Johba kolo kaỹa bay cadige go kaalge da ndubaỹo ni. Kargani key ná, ŋ hab esuwa lay, je jib teniŋ go gile nenogoca konoŋ be Johba. » Jididu mani na: « Ŋ se sen go Johba je ojiŋ da kur poliy kiỹe go esige neỹ ni ped lay, da kur jene kaŋgaŋgu ni ná, kaỹa kura kiỹe ba mànige neỹ del kaỹa gise kur kiỹe. » Ginane Kyung-sook koro mani ná, mabana ŋga da kaỹa gise kur duroy ni ɓeey piỹa ná, ŋga néŋgu mersi be Johba kolo kaỹa kiỹe neỹ cadige. Naŋga neŋgu bey mersi da ole kaŋga ni ná, ɓal go ojeŋga go ŋga ireŋgu ná ese lay, ŋga ireŋgu ná ɗil lay.

11. Kur go Jesu kin cay dana ná, ne kolo me ba bogey kiỹe ege tiỹa go ge yee ba da kulendige ni ga.

¹¹ Tuna Johba esuwa go jee na ale. Cub ɓey go kine cay dana ná, Jesu bor bogey kiỹe kulendige go na náge na guye go dere to naji key « da Jurusalem lay, da kúsuyõ gó Jude lay, da Samari lay, ŋgu ee gag da kúsuyõ kibiy gó age ŋgod ni » (Kayãne 1:8; Luk 24:46-48). Alla mani sam ná, kara gomye go lamaso jup kiỹe kege oomge Piyer dage na Jã ege na indige da kul go bore sariya ni, nargege kire go jee ale lay, cibgege na kabu mgbenn mgbenn lay (Kayãne 4:18, 21). Nogo naa ba kara ire njaŋ koloŋ nege kaỹa ga.

12. Da Kayãne 4:29, 31 ni ná, Jesu bogey kiỹe nege ne me ga.

¹² Kara gomỹe go lamaso jup kiỹe kege cibgege kabu mgbenn mgbenn ɓeey piỹa ná, Piyer dage na Jã jeege mani na: « Máni ná da Kumno kindiy niŋ, kúra gó ni nee ne daŋgu kubduŋgu, ɗewgere ni nee ne day kibiy ga. Daŋgu ba agaŋgu kayã da mani pina. Dani ná, kayã gó ni gool ná kindini lay, ni ɗeŋli ná sumadini layŋ ná, ni baase gó yaa koliy bé kara ɗé dug-dug » (Kayãne 4:19, 20). Kur go ge ɗe Piyer dage na Jã boy dana ɗe ná, dawge na Jesu bogey go ɗaŋ lay, yaage be Johba na dolodige go dana nage ir njaŋ kolo né tobe key. Toniyge na : « Be esuwa dani karmajenetumo kam ni úr yaa kolo kom. » Johba ɗeŋli ole kege go na mugludige pedŋ (tub Kayãne 4:29, 31).

13. Kaỹane Jin-Hyuk key kunjiliŋgaŋgu ne me ga.

¹³ Ŋga ɓalŋgu go ndaje Jesu bogey kiỹe da ale go jee ni kog kur go kara detugu kiỹe na narŋgaŋgugeŋ. Ne kaỹa go ɓendiŋga Jin-hyuk nedi da kur go ge oomiy daŋgay kolo yii kusiy da dojo ni ɗé. Dage go na agekubu da kul daŋgay kiỹe cadige ni ná, toniyge go na sú kindiy da daŋgay kiỹe go ge porge teŋ teŋ cadige ni alla, na jene yaa bege ne kaỹa kiỹe go gisi guye key cay tew; nariyge kire go na yaadi kolo Bible. Alla se ton Johba go na bey esuwa go naỹ jee na ale, da kur poliy ped go naỹ náŋ lay, go naỹ jaa na ale na ne luma luma lay (Kayãne 5:29). Derdi tey na: « Johba jeeŋ da ole kanaŋ ni, beŋdi na esuwa lay, na tirỹo lay. Ne mani ba ŋ ayto go kunjile Bible na daŋgay kiỹe da kul kege kibiy ni go tuwa karando bay ɓeey. Lay na ɗalaŋ ná, ŋ je kijiri maktub bege lay, ŋ se bege na waỹŋgulu. » Daŋga piỹa ŋga senŋgu gaw go Johba je ojeŋga go ŋga aneŋgu ná dele ca da guye kaŋgaŋgu go jee ale ni. Ginane Jin-hyuk key mani ná, ŋga ɓalŋgu go tone Johba esuwa lay, tiryo lay.

14. Ne me ba je ojeŋga, mabana ŋga jibŋgu cadiŋga na gileti kiỹeŋ ga (Kire kiyẽ 37:3, 5).

¹⁴ Tuna Johba go di ujagi go gi ire ná ese da gileti kam kiỹe ni. Kara neỹedige da durodiŋga ni ná, náge na lapiya ɗé, je gilge kindige kolo ge tobge ɗé, nojudige ba ma, je jibge cadige na kolo go esuwa da tugu kege kulondo ni, ge ne na indige onŋ ɗew gere, je irge esi da kaỹa koŋ go ɗaŋ ni ɓedeŋ. Lay kaỹa gise kur kiỹeŋ koloŋ esige go ge ane dele ca da màni, ŋga ageŋgu gise na kur poliy go homỹa go jege kur ɗew gere, dojo go baa mani. A mani ná, gi né ne me ga. Yaa be Johba kaỹa ped go da muglum ni. Yaa bey kaỹa go je eje bigiŋ ginane gi je yaa be bugam mani. Lay sina gaw go « je ojegidi » (Tub Kire kiyẽ 37:3, 5).

15. Nogo naa ba ole ojeŋgaŋgu go, ŋga ireŋgu na ese da kaỹa gise kur kiỹe ni ga. Aga kaỹa pina gusu na.

¹⁵ Go jene ole Kumno kog ná, je ojeŋgaŋgu go ŋga ‘ireŋgu ese da kaỹa gise kur kiỹe ni’ (Rom. 12:12). Johba sen kur poliy go kara go je tabiyge daage da duroy niŋ; « je ɗeŋlidi tege kegeŋ » (Kir. 145:18, 19). Ne kaỹa go Kristie piỹa sendu, ne piyoniye go nádu na ɗigle 29. Mani ɓarjal ná, homỹa go neỹe baa caro ni, ne kaỹa go eje na budu sole go neỹe bugud. Kargani key ná, ge se hab homỹa go neỹe da yoro kusuro ni ɓedeŋ. Derdu tey na : « Ŋ je ne ŋgaloŋgo be Johba go di beŋ esuwa go ŋ e tiỹaỹ da kurweley ni pina pina ped. Lay ŋ je por kusiŋ go ne kaỹa kura da kire kolo Kumno key ni : ŋ je e da dawe ca kiỹe ni lay, ŋ je tib kaỹa na kaniŋ lay. » Jididu màni na : « ole ojiŋ da kur poliy kiỹe go gileti ni. Ŋ sen go Johba ne konoŋ lay ná, je jeeŋ landre nogo goo ɗe. Homỹaŋ der kusiŋ ni cab ɗé alla, Johba jeeŋ da ole kanaŋ kiỹe ni, ojiŋdi go ŋ ne daw daw ɗé lay, beŋ kirbe go jalwalom go da kire kuni lay. » Gurbuŋgaŋgu ɗé dug dug go « Johba sen go udire kara go boyge na indiy tumŋ da kaỹa gise kur ni lay. » (2 Pi. 2:9 NWT).

16. Go ŋga ireŋgu ese da kaỹa gise kur ni ná, ne kolo me ba ŋga eŋgu tiỹa oje Johba key ga.

¹⁶ Tuna Johba go di ujagi go gi ire ese da kaỹa gise kur ni. A go ŋga ne kara go na godile ná, nded ŋga jene pore kusiŋga jumar go ne kaỹa isiỹa ɗé. Piŋ ɓedeŋ Seydan je ne kaỹa ped kolo weye kusu pore kaŋga ne kaỹa go ese. Je gisidi go teỹe kirbe kaŋga na ne kire go kaỹa go saỹe kindiŋga go siỹa. Kaỹa go saỹe kindiŋga kiỹe koloŋ ɓalge go teỹe kirbe kaŋga na kaỹa go siỹa, tey go dereŋ ná, ne kirbe kiỹe go domo da Johba kindiy ni lay, ɓalge go e na indiŋga da isiỹa go gumỹa ni lay (Mark 7:21-23; Jak. 1:14, 15).

17. Kur go ŋga tonŋgu Johba go di ujaŋga go ŋga ireŋgu ná ese da kaỹa gise kur niŋ ná, nogo naa ba ŋga ɓalŋgu go ne kaỹa e boge na ole kaŋga kiỹeŋ ga (gula poto lay).

¹⁷ Go ŋga ireŋgu ese da kaỹa gise kur duroy niŋ ná, ŋga eŋgu tiỹa oje Johba key. Da ole go Jesu hadi bogey kiỹeŋ ná, yiidi tone kaaŋ da mani na : « Jubni buga sog da kayã gisekur ni ɗé, alla udurini da day gó báa kom kabiy ni » (Mat. 6:13). Johba tob go eje na beŋga oje key, alla nded ná, ŋga toneyŋgu. Nded kaỹane kaŋga e boge na ole kaŋgaŋgu kiỹe. Ginane koloŋ mani ná, súŋgaŋgu kuloŋgoro da kire go kirbe ni lay, be kirbe kiỹe go siỹa go da kaỹane ni go aaỹge kusige da duniỹa go Seydan key kaaŋ ni (Kir. 97:10). Wuỹaŋgaŋgu kirbe kaŋgaŋgu na ne kirbe kiỹe go aywa ndaŋ na ne kire go tibe Bible lay, kunjilero mani tum lay. Kayey ná, jina iraŋgaŋgu da dawe ca kiỹe ni lay, jina jaaŋgaŋgu ale lay ; guye kiỹeŋ koloŋ ba je ŋgemege kirbe kaŋgaŋgu. Lay, Johba boy beŋga tubra go naỹ je ɗée kaỹa gise kur kiỹe go dele esuwadiŋga eje beŋga ɗé (1 Kor. 10:12, 13).

18. Ŋga oleŋgu gise ne me kiỹe cadige ga lay, ne kirbe go ole go kaŋge ba ŋga neŋgu ná lay ga.

¹⁸ Go ŋga ireŋgu njaŋ be Johba da kurweley go age ŋgod kaaŋ ni ná, nded ŋga oleŋgu dele go tumo ɓedeŋ. Wele pina pina ped, ɗa kur poliy go ole Johba na muglum go pina. Johba tob go naŋga « yaaŋgu béy kayã ped gó da mugludiŋga ni » da ole ni (Kire kiyẽ 62:8). Caay lay, na bey mersi kolo kaỹa ped go je nediŋ. Tunay esuwa go jee na ale. Na bey ŋgaloŋgo go di ujagi go gi ire ese da gileti kiỹe ni ped lay, da kaỹa gise kur kiỹe ni ped mani tum lay. Ɗa isaŋ pina ɗew gere bayndi pina piỹa naragi kire go gi oley jumar ɗé lay. Alla nogo naa ba Johba je jeeŋga da ole kaŋgaŋgu kiỹe ni ga. Ŋga je waỹeŋgu kolo tone go na kawriy kaaŋ da kunjile ɗimley go ɗaŋ ni.