Ne me ba nga kunjilengu da karmbele kinye go Isirayel kusige ni ga

1-2. Bible yaa na me ba gisi karmbele kangnye cadige ga.

BIBLE yaa kolo kara del 40 go dige kurmbalo da tugu do Isirayela. Yaadu bénga nee kúra kpas kanya go dage kangnye da durodige ni nege. Yaadu bénga ’bedeng go karmbele kinye go kúra pinya ná, na nege isinya lay. Ginane kurmbalo Dabid go ne kanya kúra mani ná, Johba yaa koliy na : « Kormojenetumo konong Dabid […] tabing na mugliy ped, ne na kanya go na duro da timening ni » (1 Kar. 14:8). Baynding kolong ne misew na bayndi tamay lay, ne kire go ge digri kudorong da kur go waye dojo ni lay (2 Sam. 11:​4, 14, 15).

² Karmbele kinye go írge njang ’dé pinya ná, nege kanya kúra lay. Yaangangu kolo Robowam. Da Johba kindiy ni ná, nedi « kanya go kúra ’dé » (2 Kkk. 12:14). Ginane kolong mani ’beey pinya ná, sódi agekubu go Johba key lay, ’deedi kire be to 10 go weyge ne detugu do pina. Ping ’bedeng, dandidi kara kay nogo germidi tugu kinye go da detugu do Juda ni lay, na kusunyo go Benjame tedige esi (1 Kar. 12:​21-24 ; 2 Kkk. 11:​5-12).

3. Ne kolo tone go na kawriy go kongo ba ge je ton ga lay, ne me ba nga je yaangu koliy da kunjile kaang ni lay ga.

³ Kolo tone go na kawriyng ba kaang : mabana karmbele kinye go Isirayel ped na nege kanya kinye go kúra lay, day go na sinya lay ná, da ne me ni ba Johba gool kurmbalo kong ne bay go íre njang lay, day kong ne bay go íre njang ’dé lay ga. Kolo jee da kolo tone kaang ni ná, je ’dee béngangu kire go nga sénengu na kanya go je tobdi da kusinga ni. Da kunjile kaang ni ná, nga je yaangu kolo kanya subu go Johba ne na guye kur go yaadi kolo íre njang go karmbele kinye go Isirayel kege : kanya go da mugludige ni, boge bangdo lay, sare kusu kege go da lamaso go kinding ni lay.

MUGLUDIGE NA KOLI PED NE JOHBA KEY

4. Yaa kolo kanya go jen teng da karmbele kinye go írge njang lay, na dage go írge njang ’déng durodige ni.

⁴ Karmbele kinye go Johba kusiy egey da cadige ni ná, tabiyge na mugludige pedb. Josapat kurmbalo go ne kanya kúra « ’dob Johba na mugluy ped » (2 Kkk. 22:9). Alla gisi Josiyas cay ná, Bible yaa na : « Da karmbele kinye ped go dige kurmbalo da timey ni ná, kurmbalo go ay mugluy na koli nem bé Johba ginane key mani ná, wileng da durodige ni » (2 Kar. 23:25). Alla Salomon go ne kanya go kúra ’dé da jene key kayey ning ná, nga yaangu na me ba gise cay ga. « Ay mugluy na koli ped ’dé » (1 Kar. 11:4). Da Bible ni ná, ge yaa kolo Abiyam kurmbalo kong go ír njang ’dé ginane kaang mani na : « Ay mugluy ped bé Johba ’dé » (1 Kar. 15:3).

5. Tabe Johba na muglum ped ná, tey go dere na me ga.

⁵ Tabe Johba na muglum ped ná, tey go dere na me ga. Bayndi go ay mugluy na koli ped bé Kumno ná, je tabiy ne kolo toniy na tabayng ’dé. Je tabiydi bekolo tobiy lay, sar kusiy na indiy lay. Ping ’bedeng, bayndi go ginane kolong mani ná, je tobiy kog lay, je sar kusiy na indiy da jene key ni ped lay.

6. Ne me ba je ’dee bénga kire go nga nengu na kanya na muglidinga koli ped kog ga (Kolo yóro 4:23 ; Matiyo 5:​29, 30).

⁶ Nogo naa ba nga ndajengu karmbele kinye go írge njang lay, nga néngu kanya na muglidinga koli ped kog lay ga. Nogo nga ’dabe kusinga bé kanyane kinye go na kirey ’déng dé. Sanye kunum go na kirey ’déng ná, dam ’dé je éje na indinga go mugludinga je kese duro ni. Jen ginane kolong mani gag na boge kinye go na kirey ’déng lay, ne kanya habe koliy lay. Mabana nga goolngu go kanya kangnye na je lomdige nenogoca kanga go bé Johba ná, hamangangu kire go nga narenguge kire moglo cab (tub Kolo yóro 4:23 ; Matiyo 5:​29, 30).

7. Ne kolo me ba na kawriy go nga jibengu kanya kinye go na kirey ’déng sé yome ga.

⁷ Nga jibengu kanya kinye go je éje na mugludinga go kese duro ni song sé yóme. Mabana nga gulangu kusinga na kúray ’dé ná, nga je larengu kusinga lay, nga je kirbengu go na ne kolo nga je nengu guye neny da kire Kumno key ni aleng ba, nga engu tinya go jibe kanya kinye go na kirey ’déng sé yóme ’dé ale. Alla kurbu má : Kálo je ne kur neny lay, je gir neny lay. Kur go gi írje kuwani ’dé ná, gi eje da tugu tom ni gi yagi tuwa go obe. Mabana gi ’daa kúl kibiy bugang ná, ne me ba je kaale ga. Kúl kulendiyng je jaale moglo cab. Nga agengu ne me ba da màni ga. Go poldinga go na Johba jene kúrang ná, nga jene hamengu ne kanyade go da kire Kumno key ning tew ’dé. Nga silengu kúl kibiy bé kanyane go sinya kolo « kálo » go duninya koro dobe da màni ’dé, tey go dere nogo nga ’deengu kirbe go kara go je boyge kirbe kege da Kumno cay ni ’déng ’dobe da mugludinga ni ’dé lay, nga ’dengu kire bé mugludinga kese duro ni ’dé lay (Epe. 2:2).

BOYGE BANGDO DA ISINYA KAGE KINYE NI

8-9. Kur go ge ’bir Dabid dage na Esekiyas ná, nege ne me ga (gula poto go da gejero ni).

⁸ Ginanogo nga yaanguje koliy tumo mani ná, kurmbalo Dabid ned isinya go gumnya. Alla kur go Natan bay go ’dode kolo eje yaa béy kolo ná, na jee ca kúsunyo boydi bangdo da isinya key ni (2 Sam. 12:13). Boge bangdo key go kinding kolong ná, gil ne kanya go yaadi koliy da maktub go Kire kinye 51 ni. Dabid boy bangdo ne kolo lare na Natan, ’dewgere kolo ge boge na kolo da cay ni ’déng ’dé lay (Kir. 51:​3, 4, 17, suscription).

⁹ Kurmbalo Esekiyas pinya ne isinya da Johba timey ni. Bible yaa koliy ginane kaang mani na : « Weydi ne bayndi go page kusu ne mani ba Kumno kulendiy se baa teny da cay ni lay, da Juda caro ni lay, da Jurusalem caro ni lay » (2 Kkk. 32:25 NWT). Ne kolo me ba Esekiyas wey ne bayndi go page kusiy ga. Dam ’dé kirbidi go nany na esuwa neny bekolo nadi na orge neny lay, aydi banga da kara go Asiri cadige ni lay, habdi lapiya da siikusiy ni lay. Dam ’dé ná, ne page kusu ba jib tey go gil na kanya orge key bé kara go Babilon, ne mani ba Isay bay go ’dode kolo Kumno key se ’biriy na (2 Kar. 20:​12-18). Ginane Dabid key mani ná, na jee ca kúsunyo Esekiyas boy bangdo da isinya key ni (2 Kkk. 32:26). Ginane kolong mani ba, da jene key kayey ni ná, Johba gooliy ginane kurmbalo go ír béy njang mani lay, « ne kanya go kúra [da] timey ni » lay (2 Kar. 18:3).

10. Kur go ge ’bir Kurmbalo Amasiya ná, se nedi ne me ga.

¹⁰ Go jen teng na day go Dabid dage na Esekiyas kege ná, kurmbalo Amasiya go tugu do Juda ne kanya go kúra, alla « na mugluy koli ped ’dé » (2 Kkk. 25:2). Ne kolo me ga. Kur go Johba ojiy go ay na banga da detugu do Edom caro ni ná, Amasiya ayto je cib gubay kúsunyo da kila kege kinye timedige ni.c Kargani key kur go bay go ’dode kolo Johba key ’biriy ná, kanodi lay, se tey lay (2 Kkk. 25:​14-16).

11. Da 2 Korente 7:​9, 11 ni ná, nga néngu ne me ba Johba ’dee na kulendiy bore mbid da cadinga ni ga (gula poto kinye lay).

¹¹ Kanyane go kúra go Dabid dage na Esekiyas kege lay, kanyane go kúra ’dé go Amasiya key lay ná, kunjilinganguge ne me ga. Nga bogengu bangdo lay, nga porengu kusinga go kine né kanya kinye go isinyang ’dé ale lay. Mabana bawda kinye go da kongregasinyo ni na benganguge gile gisi kanya kong go nanga goolngu go na na kawriy ’dé ’beey pinya ná, gulanganguge ginanogo dage lay, Johba lay, jibnganguge sí yom maning ’dé. Karmbele kinye go Isirayel go nege kanya kúra ’beey pinya ná, ege tinya gile lay, ’bire lay (Heb. 12:6). Ne mani ba, kur go nage ’birnga ná, 1) nanga kanya na jee ca kúsunyo, 2) puranga kusinga go nga genengu kanyane kanga lay, 3) tabanga Johba na mugludinga koli ped kog lay. Mabana nga bungangu bangdo da kanyane kanga go isinya ni ná, Johba je ’dee kulendiy bore mbid da cadinga ni (tub 2 Korente 7:​9, 11).

SARGE KUSIGE SÍ DA LAMASO GO KINDING NI

12. Ne me ba gil go karmbele kinye na írge njang ga.

¹² Karmbele kinye go Johba yaa koldige go na írge njang ngong ná, ne kolo sarge kusige sí da ne lamaso go kinding ni. Nogo kindi, ginanogo nga goolnguje maning ná, nege kanya kangnye go na kirey ’dé. Alla írge njang bé Johba na mugludige ped lay, porge kusige go tenyge kila kinye go da detugu kege ni cay ni layd.

13. Ne kolo me ba Johba gool Akab ginane kurmbalo go ír béy njang ’dé mani ga.

¹³ Karmbele kinye go Johba goolge go na írge njang béy ’déng ná, nga yaangu na me ba gise da cadige ni ga. Nege ne kanya go sinya tew ’dé. Kurmbalo Akab go ne kanya sinya pinya ná, da kur poliy kangnye ni, gildi jee ca kúsunyo key lay, boydi bangdo da tumadu go Nabot key ni lay (1 Kar. 21:​27-29). Karwidi tugu kinye bé kara kay lay, aydi banga da jawriy kinye cadige ni lay (1 Kar. 20:​21, 29 ; 22:39). Ge seniy ginane bayndi go tamay jibiy boy da lamaso go sagle ni. Boydi bangdo da màni ’dé dug-dug (1 Kar. 21:​25, 26).

14. 1) Ne kolo me ba Johba gool Robowam ginane kurmbalo go ír béy njang ’dé mani ga. 2) Ne me ba gil detugu go karmbele kinye go írge njang ’déng kege ga.

¹⁴ Yaangangu kolo kurmbalo kong go ír njang ’dé, ne Robowam. Ginanogo nga yaanguje tumo mani ná, kur go didi tugung, nedi kanya kinye go kúra neny. Kur go detugu tey toro germi esi ’de ná, se kano Agekubu Johba kaykinye lay, se kin tel kila kinye lay (2 Kkk. 12:1). Je teydi ging-ging da tabe Kumno go kinding ni lay, da day go sagle ni lay (1 Kar. 14:​21-24). Robowam dage na Akab na kandige ba weyge kargadige sí bé tabe Kumno go kinding ’dé. Karmbele kinye tome go írge njang ’déng nege kanya teng-teng go gedige na tabe Kumno go kindi ’déng tey. Go kinding ná, ne sare kusu sé da tabe Kumno go kinding ni ba, Johba je gool go kurmbalo na nogo kúra, ’dewgere nogo sinya ga.

15. Ne kolo me ba na kawriy bé Johba go kara kay na sarage kusige sú da ne tabe Kumno go kinding ni ga.

¹⁵ Ne kolo me ba na kawriy bé Johba go karmbele kinye na sarage kusige sú da ne tabe Kumno go kinding ni ga. Boydi guye da kabdige ni go na guglage kara kay kolo na tabeyge na kirey kúra. Ping ’bedeng, tabe kumno go kindi ’déng kolong je éje na indige go nége na isinya go gumnya lay, na kanya kangnye go na kirey ’dé lay (Ose 4:​1, 2). Ping ’bedeng, karmbele kinye na kara kage ayge kusige bé Johba. Ne mani ba, Bible ay tele kila kegeng kolong gisi na misew go ne (Jer. 3:​8, 9). Bayndi go ne misew ná, ne isinya da bayndi go aanyge kusigeng timey ni lay, je teny kulendiy cag-cag lay. Jen ginane kolong mani gag, bayndi go ay kusiy bé Johba ba na je tab kumno go kindi ’déng ná, je ne isinya da timey ni lay, je teny kulendiy cag-cag laye (Kya. 4:​23, 24).

16. Ne me ba gil go da Johba kindiy ni ná, kara go ne kanya na duro lay, dage go ne kanya isinya lay, jenge teng na kusige ga.

¹⁶ Kunjilingangu ne me ga. Nga jibengu kanya go e boy tum na lamaso go sagleng sé yóme. Alla nga sarengu kusinga sé da tabe Kumno go kinding ni lay, nga néngu guye nenye da kire Kumno key ni lay. Malaci bay go ’dode kolo Kumno key yaa kpas go da Johba kindiy ni ná, bayndi go ne kanya na duro jen teng na day go culo. Kijiridi na : « Kur kolong ná, ngu séne go bayndi go ne kanya na duro teng lay, bayndi go culo teng lay, bayndi go ne guye bé Kumno teng lay, bayndi go ne guye bé Kumno ’dé teng lay » (Mal. 3:18). Ne mani ba, ’daanga godile kanga ’dewgere, isinya kanga, ’dewgere isang kong sang pinya di ’daa kusinga maa gbol go tabe Johba ’dé. Banye go tabe Johba ná, ne isinya go gumnya.

17. Hame bayndi go aanye ná, nogo naa ba né guye da sare kusu kanga go bé Johba ni ga.

¹⁷ Mabana gi ne mirangana ba nagi tob go aanye bayndi ná, nogo naa ba kolo yaa go Malaci key né guye da cam ni ga. Bayndi ’bal go né na nabra kinye go kúra, alla mabana je tabdi Kumno go kinding ’dé ná, je nédi ne bayndi go ne kanya na duro da Johba kindiy ni kusi ga (2 Kor. 6:14). Mabana gi aany bayndi go je tab Johba ’déng ná, je ojegidi da kire go Kumno key ni kusi ga. Kurbu da kanya go an da Salomon cay ning : Dam ’dé kamday kinyeng nage na nabra kinye go kúra. Alla je tabge Johba ’dé ne mani ba, sam na sam ná, jibiyge boy da tabe kumno go kindi ’déng ni (1 Kar. 11:​1, 4).

18. Ne me ba karma kardige kunjilege karandige ga.

¹⁸ Karma kardige ngu ’bal go né guye na kolo go Bible yaa gisi da karmbele kinye go Isirayel cadige ni kolo ngu kunjile na karandungu go tabege na Johba na kusu hamle. Dirangu bége tey go mabana goolge kurmbalo go na nogo kúrang ná, ne kolo je tabdi Kumno go kinding lay, je nar kusiy da tabe kumno go sagleng ni lay. Na kolo yaa kungu lay, kanyane kungu lay ná, kunjulunguge go guye kinye go da kire Kumno key ni go ginane tibe Bible lay, eje da dawe ca ni lay, jee alé lay ná, ne kanya kinye go nage na kawdige del kanya kinye go ’dang (Mat. 6:33). Mabana ngu na ginane kolong mani ’déng ná, je kirbege go Bayndi go Dere to Naji Johba key ná, ne bayndi go je ne lamaso go pirang pina na kariy kinye. Je goolege go tabe Kumno go kinding ne kanya go na kawriy ’dé lay, je se kanoge na kpiling lay.

19. Ne kulongo wele perere go kongo ba gisi bayndi go bany go tabe Johba cay ga (gula angkadre go « Gi ’bal go kineje da Johba kusiy ni »).

¹⁹ Mabana bayndi na bany go tabe Johba ná, kulongo wele perere key wileng ale ga. Ne mani ’dé, ’baldi go boge bangdo lay, kine cay tabe Kumno go kinding lay. Dam ’dé ’dee ca gumnya key sé lay, tobe oje go bawda kinye go da kongregasinyo key ni kege lay (Jak. 5:14). Ginane kolong mani ped ’beey pinya ná, aanye Johba kindiyng tobgi kusu pore neny.

20. Mabana nga ndajangu karmbele kinye go írge njang ngong ná, ne kirbe go naa ba Johba je né na gise cadinga ga.

²⁰ Nga kunjilingu ne me ba gisi karmbele kinye go Isirayel cadige ni ga. Nga je séngu ginane karmbele kinye go Isirayel go írge njang mani, mabana nga tobngu Johba na mugludinga ped. Ne mani ba, nga kunjilengu kanya gise kanyane kanga kinye go na kirey ’déng lay, nga bogengu bangdo lay, nga genengu kanyane kanga lay. ’Daanga kulendinga bura go na kawriy go nga sarengu kusinga sé da tabe Kumno go kinding ni. Mabana gi jen mira na Johba ná, je goolegi ginane bayndi go je ne kanya na duro mani.