Wey na ’bangnyay kay go kondire, ndajangu Mark dage na Timote

1-2. Ne me ba ’bal go nare kire Mark dage na Timote go nege guye nenye bé kara go ’dang ga.

WEY NA ’bangnyay kay go kondire, manina ngu tob go né guye nenye bé Johba lay, ngu né na kawdungu bé ’bangnyadungu kinye go da congrégation kungu ni lay ga. Ni kirbi go ngu tob. Ne kulongo eywa go goole karma kondire go tobge go nege guye bé kara go ’dang (Kir. 110:3). Dam ’dé, kanya kangnye màni go je narnguge kire. ’Dewgere ngu sondiri go jee alé nenye kolo ngu sondiri kara kindige ga. Manina, eje bungu go ngu kano guye go ge boy da kabdungu ni kolo ngu kirbi nangu ’bal go ne ’déng ga. Na ne mani ná, sinangu go ne dangu ba ngu sí tey ’dé.

² Mark dage na Timote jibge cadige na kanya kangnye go narge kire lay. Alla ’deege sondire bayndi induwa lay, na sene go wonoge narge kire go nege guye bé kara go ’dang ’dé. Kur go Pol dage na Barnabas teyge Mark na bugage da kuryo kege go jee alé go ca tumo ni ná, dam ’dé jenge na yéy da kúl go kúra ni (Kan. 12:​12, 13, 25). Alla Mark ’de kur jene key go kúrang kolong kolo é jee alé nenye. Tumo cub ná, edi da ne tugu do Antioche. Ping ’bedeng, se e na Pol dage na Barnabas da tugu kinye go yome ni (Kan. 13:​1-5). Ne mani gag, Timote jen na kariy kur go Pol tegiy na ira jaa na indige alé ná ; nedi ne kormo muduro go sene wonoy mani tum lay. ’Baldi go ’dee sene go wonony kolong narey kire go tobe da tege go Pol key ni (gula 1 Korente 16:​10, 11 lay, 1 Timote 4:12). Alla, tobdi da màni lay, habdi na kubtere kinye neny lay (Kanyane 16:​3-5).

3. 1) Nogo naa ce ba Pol tob Mark dage na Timote ga (2 Timote 4:​6, 9, 11) (gula poto lay). 2) Ne kolo tone kinye go kange ba nga je jeengu kolo màni da kunjile kaang ni ga.

³ Mark dage na Timote habge sene neny lay, kunjilige go ne guye go ge ay boy da kabdige ni na kondiredige lay. Kur go Pol sen go nany gi mira go ma ná, sendi go karma kondire kolong nage na kawdige bey neny ne mani ba, tonge na aje habayge (tub 2 Timote 4:​6, 9, 11). Ne nabra kinye go kange ba, wey Mark dage na Timote ne kara go na kawdige bé Pol ga. Nogo naa ba ’bangnyadinga kinye go kondire ndajege lay ga. Nogo naa ba gile kinye go Pol Timote né na kawriy bége lay ga.

NDAJA MARK : TUBA GO NE GUYE BÉ JOHBA LAY, BÉ ’BANGNYAM KINYE LAY

4-5. Nogo naa ba Mark gil go nany tob go né guye bé ’bangnyay kinye ga.

⁴ Maktub tong do kara sene kanya kege yaa ná, ne guye bé kara go ’dang ná, tob go gi pore kusum go gi ojege na « kusum hamle lay, gi e na kunum tumoni kog lay ». Mark ’dee béngangu kanya ndaje go kúra da kur kaang ni. Kur go Pol kano go Mark na bugay da kuryo key go e jee alé ni ná, kulendiy teny lay, gool kusiy go nany na kawriy ’dé lay (Kanyane 15:​37, 38). Alla, nariy kire go ne guye bé ’bangnyay kinye ’dé.

⁵ Mark tob go dage na kurmbay Barnabas é jeege alé da tugu do ’dang ni. ’Digle 11 kargani ná, day na kara kangnye ege ojige Pol da dangay ni da tugu do Rom (Plm. 23, 24) Pol kusiy egey neny da oje go Mark ojiyng ni ne mani ba yaadi kolo gisi cay na ne « bayndi go je jeey landire » (Kol. 4:​10, 11).

6. Ne me kinye go kúra ba Mark hab da kur go je di buga na chrétien kinye go nengleng ga (gula not).

⁶ Mark di buga go kúra na chrétien kinye go nengle kolong ba ojiy neny lay. Kur go jendi na Pol da Rom gilay kaal ndi ’de ná, kargani key se e habdi Piyer bay go e guye da Babilon. Oomge buga go kúra neny si ’dé ba Piyer se tegiy na : « Korening Mark » (1 Piy. 5:13). Kur go nege guye tum kolong ba, Piyer yaa na bé bugay go mudurong kanya kangnye go kúra neny gisi jene go Jesu key lay, na alé key go jee lay. Kargani key ba, Mark se kijiri kanya kinye kolong sí da Ebanjil key niab.

7. Nogo naa ba Seung-Woo ndaji Mark ga (gula poto lay).

⁷ Mark je ne guye bé Kumno jumar lay, jendi mira na chrétien kinye go nengle lay. Nogo naa ba gi ndajey ga. Mabana gi ’bal go ge boge guye kangnye da kam ni ’dé ’beey pinya ná, aga cam mgbang lay, hama kire go ne guye bé Johba lay, bé congrégation kog lay. Yaangangu kolo Seung-Woo go ne ancien keleng kaang. Kur go nedi ne kormo muduro ’bey ná, je gisi kusiy na kárandiy kangnye go kondire. Ge be guye dage kangnye, alla day ná, ge bey ’dé. Kirbidi go nage girbiy sel ale, ne mani ba se e yaadi koliy bé chrétien kinye go nengle. Ancien kong yaa béy na mabana ge je gool kanyane kay go kúrang kangnye ’dé ’beey pinya ná, di jina na guye kura bé ’bangnyay kog. Seung-Woo se sí timey ni go oje ’bangnyay kinye go mayla lay, dage go ege tinya go nage ira na indige da dawe ca ni na wedre lay. Guye go ne bé ’bangyay kinye ginane kolong mani ba, se yaadi na : « Ojing go ng sen na go ne guye bé ’bangnyam kinye tey go dere go kindi. Ng hab kulongo eywa da kur go ng je ojigeng ni. »

NDAJA TIMOTE : KURBU KARA KANGNYE KOLDIGE

8. Ne kolo me ba Pol der ne Timote ba na bugay da kuriyo key ni ga (Pilip 2:​19-22).

⁸ Kur go Pol je kine cay da tugu kinye go ge ne na indiy onn da màning ni ná, edi tinya kara go oomege kusige ese ba bogeyge da kuriyo key ni. Go ca tumo ná, derdi ne Silas, go ne chrétien go nengle ba na bugay (Kan. 15:​22, 40). Kargani key ná, se derdi ne Timote. Ne kolo me ba derdi ne day ga. Bekolo day na kosungotege go kúra lay, je kirbidi ’bangnyay koldige mani tum lay (Kan. 16:​1, 2 ; tub Pilip 2:​19-22).

9. Nogo naa ba Timote gil go nany je kirbi ’bangnyay kinye koldige nogo kindi ga.

⁹ Kur go aydi to je ne guye na Pol ale ná, Timote gil go nany je kirbi ’bangnyay kinye koldige neny del day kusiy. Ne mani ba Pol boy kirbe key da cay ni, ’dey sí da Bére kolo yé ba da Jesu bogey kinye go hirwang kulendige ni (Kan. 17:​13, 14). Go kinding da kur poliy kolong ni ba ndajidi kanyane go Silas key, bekolo jendi da Bére lay. Alla kargani key ba Pol se guyiy na kandiy da Tesaloni kolo yé na ba da kretinye kinye go da tugung tolong kulendige ni (1 Tes. 3:2). Nedi ’digle 15 da màni ba, Timote kunjili na go ‘ ile na kara go je ilege ’, tey go dere nogo je kirbidi kara go je gilge kindigeng koldige (Rom 12:15 ; 2 Tim. 1:4). Nogo naa ba karma kondire ndajege Timote ga.

10. Nogo naa ba Woo Jae kunjili go kirbe kara koldige ga.

¹⁰ ’Bendinga kong go kondiy na Woo Jae kunjili go kirbe kara kangnye koldige. Kur go nedi ne kormo muduro ’bey ná, esi béy go íre gaye kolo na ’bangnyay kinye go mayla. Da kúl go dawe ca ni ná, je ajigige moglo keleng lay, se jee kusiy odi. Ancien kong sí béy kolo gandiy go na gaya na indige kolo nogo yaa bége kolo kanya kúra go gooldi da kusige ni. Ping ‘bedeng, ancien se bey gile go na jina tunage kolo gusu kanya kinye go je ege tinyadigeng. Woo Jae ne guye na gile kinye kolong kur go di buga na kara kangnye. Keleng kaang ne ancien yaadi na « keleng kaang mogli beng go gaye kolo na kara mayla go ‘digledige teng teng kolo ng ye na ba da kulendige ni. Kusing egeng neny bekolo ng sen gileti go ’bangnyaning go chretien kege ale lay, na kawriy neny béng go ng ojege na.

11. Nogo naa ba ’bangnyadinga go kondire kunjilege go kirbe kara go da congrégation ni koldige ga (gula poto lay).

¹¹ Mabana gi ne kormo muduro ’bey ná, digi pinya gi ’bal go kirbe kara kangnye koldige mani tum lay. Da dawe ca kinye ni ná, ’daa kusum igagi da ’bangnyam kinye go ’digledige na to kege teng-teng layng, cadige ni. Tunage na, ngu wel wang ga lay, tiga sumam ’dinglage lay. Ne mani ba gi sene na nogo naa ba gi ojege ga. Ginane kolong mani ba gi sene na go kara go aanyge kusige go maylage ale ná, je ege tinya go nage gulge nogo naa ba nége guye na JW Library ga ’dewgere, je habege kulongo eywa kur go bayndi na e jee alé na indige ga. Gi ’bale go ojege go nége guye na téléphone kege ’dewgere, gi magle kusum go e jee na indige alé ga. Nagi jina sú tey go oje kara ginane kaang mani ná, gi je weye ne kanya ndaje bé kara ped.

HABA KANYA KÚRA DA GILE GO POL KEY NI

12. Nogo naa ba karma kondire habege kanya kúra da gile kinye go Pol bé Timote ning ga.

¹² Pol be gile kinye go kúra Timote go ane na dele ca da jene key ni lay, jee na alé kúra mani tum lay (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5). Mabana gi ne kormo muduro ‘bey ná, nogo naa ga gi ’bal go habe kanya kúra kinye da gile go Pol key kinyeng ni ga. Nogo gi tibe maktub Pol kay go so go kijiridi bé Timote ginanogo kijiridi bé ne digi kusum mani lay, tuna kusum kolo na ne gile kinye go kange ba nage na kawdige bé bigi kusum lay ga. Wanyangangu gileng kangnye tedige.

13. Boge tum sad na Kumno ná, tob go gi né ne me ga

¹³ « Pura kusum lag-lag go boge tum sad na Kumno » (1 Tim. 4:7b). Bayndi go boy tum sad na Kumno ná, nogo ír njang bey lay, je nedi bey kanya go egey mani tum lay. Nded ná, nga porengu kusinga lag-lag go gile ire njang kanga lay, na nenogoca kanga bé Kumno mani tum lay, bekolo ge wenga na wee lig ’dé. Kolo go ge yaa na kub go grec na « Pura kusum lag-lag » ná, ge je yaa gisi na ne kara go je nege sport cadige, go je porge kusige lag-lag go je maglige na kusige kúra bekolo é gisege kusige na kárandige. Kara go je nege sport ná, ege tinya go porege kusige lag-lag na kandige. Mabana nga tobngu go sene go ne kanya kinye go kúra go ndorengaje mira na Johba ná, tobnga kusu pore lag-lag ginane kege mani tum lay.

14. Kur go nga je tibngu Bible ná, ne me ba nga séngu da timedinga ni ga. Aga kanya pina gusu na.

¹⁴ Kur go na gi hadi na Bible go tibe jumar ná, gurbu ‘dé go gi sí da tumom ni nogo gi ndoreje mira na Johba. Nga agengu gise na mani ná, gi ’bal go habe ne me go kúra ba da kolo gaye go Jesu dage na kormo muduro go ne kurmbalo lay, ne bayndi go na kanya habe mani tum lay ga (Mark 10:​17-22). Kormo mudurong kolong ná, sendi nee kúra go Jesu ne Mesi, alla weydi ne bugay ’dé, bekolo súbu key go séng, baa gumnya ’dé. Ginane kolong mani ’beey pinya ná, Jesu nenogocay. Manina kolo go Jesu key go yaa beyng ladi muglum ’dé ga. Go kindi ná, Jesu tob go kormo mudurong kolong na aga kanya sú timey ni go ne na tirnyo. Sinangangu ’bedeng go nenogoca go Jesu na beyng ná, gil nenogoca go Kumno na beyng mani tum lay (Jann 14:9). Kur go gi kirbi da kolong kaang ni lay, da digi kusum cam ni lay ná, tuna kusum kolo na : Ng ne ne me ba ng ndoreje mira na Johba lay, ng ne na guye nenye bé kara go ’dang lay ga.

15. Ne kolo me ba ’bendinga go muduro ne kanya kúra go dage kangnye ndajeyge na ga (1 Timotey 4:​12, 13).

¹⁵ « Wuya ne kanya ndaje bé kara go írge njang » (tub 1 Timote 4:​12, 13). Pol cib Timote kabu go na pura kusiy go tibe kanya nee kúra cilang-cilang lay, go kunjile kanya kara kúra nenye mani tum lay. Alla se bey gile ’bedeng go na gul nabra kinye go ginane nenogoca lay, súbu go sé key lay, na kanyane go aywa ndan-ndan mani tum lay. Kolo me ga. Bekolo kanya ndaje go kúra ná, ne guye mogli keleng da kara cadige ni, del bol kinye go derge gag gag e yom. Kurbu ma, nage tunagi go nagi dira bol go yaa kolo go jee alé na kusum hamleng. Mabana gi aga kusum pug buga da alé go jee ning ná, gi je dere bol kolong kúra na kusum hamle mani tum lay. Kolo kanyane kom go kúra kolong cay ba ge be na kolo kindi da bol kom go gi dereng kolong ni (1 Tim. 3:13).

16. 1) Puya kanya ’bal to bay go ’bendinga go ne mudro ’bal go né kolo weye na ne kanya ndaje. 2) Nogo naa ba ’bendinga go muduro weye kanya ndaje da « kolo yaa » ni ga.

¹⁶ Pol poy kanya to bay da 1 Timote 4:12 ni, go ’bendinga go muduro ’bal go né kolo weye na ne kanya ndaje. Mabana gi ne kormo mudurong ná, ne kolo me ba gi wanye kolo kinye kaang tedige pina-pina da kunjile kom go na kanum ni ’dé ga. Dam ’dé gi tob go weye ne kanya ndaje go kúra da « kolo yaa ni ». Kurbu da kolo go gi je yaang ni, go gi bé na esuwa kara go ’dang. Mabana gi da tugu karum kinye kege ni ’bey ná, gi ’bal go ne bege mersi jumar kolo kanya kúra kinye go je nege biging ’dé ga. Da dawe ca kinye ni ná, gi ’bal go yaa bé bayndi go der bol kanya go egegi neny da pore kusu key go der na bolng ni ’dé ga. Manina gi ’bal go pore kusum kolo gi jee na kolo da dawe ca ni go gi wey widiy na ca kusum ’dé ga. Pore kusu kom go weye na ne kanya ndaje da kolo yaa ni na je gile go gi je hin da kire Kumno key ni (1 Tim. 4:15).

17. Ne me ba oje ’bendiga go muduro go ane na dele ca da kanya kinye go yim sí timey ni go né da kire Kumno key ning ga (2 Timote 2:22).

¹⁷ « Jub […] kanya koldige go je ne karma kondire sú yuma, hama ne kanyane go na duro. » (tub 2 Timote 2:22). Pol cib Timote kabu go na jub kanya kinye ped go je nareyge kire go age kanya kúra se timey ni go né da kire Kumno key ning lay, tenye na buga key go oom na Johba sú yuma ced. Kanya kinye go nogo sinya ’dé alla, je nargige kire go gi habe kur poliy go gi se na kanya kúra tumom ni go né da kire Kumno key ni ga. Tuna kusum kolo na sport go ng je ne lay, e da internet ni ’dewgere, ne jeux vidéo ná, je aanyinge kur poliy ne na ce ga. Manina gi ’bal go age kur poliy kolong jay kolo gi ne na guye go gisi tabe Kumno go kinding ni ’dé ga. Manina gi ’bal go se kunum da kúl go dawe ca kom ni ’dewgere, gi jee alé na kire go présentoirs mobiles go congrégation kom maglidu síng ’dé ga. Mabana gi jina na kanya na tobe kom ginane kolong mani ná, gi je ne na boge kinye go kindi go je ojegige go gi age na kanya go kúra sé da tumom ni go né da kire Kumno key ni lay, gi ane na dele ca da mani lay.

OJE KARA GO ’DANG NÁ, JE EJE NA KANYA KINYE GO KÚRA

18. Ne kolo me ba nga yaangu na Mark dage na Timote nage na kulongo eywa da jene kege ni lay, nege guye neny lay ga.

¹⁸ Mark dage na Timote ayge kusige kpug boy da guye go oje kara ni, ne mani ba nage na kulongo eywa da jene kege ni lay, nege na guye neny lay (Kan. 20:35). Go oje ’bangnyay kinye go kretinye ná, Mark e kuryo da tugu kinye ni teng-teng go da kusunyo cay kaang ni. Kijiridi kanya go kúra gisi jene go Jesu key lay, na guye key go jee alé lay. Ginane Timote mani ná, ojidi Pol go sí congrégation kinye lay, yí na ba da ’bangnyay kinye kulendige ni lay. Kirbe go age kusige kpug oje kara go ’dang go Mark dage na Timote kege na aany Johba kindiy, nga ’balngu go tege togyo da mani ’dé.

19. Ne kolo me ba ’bangnyadinga kinye go kondire nege guye na gile kinye go Pol be Timote ga lay, ne kanya kúra kinye go kange ba je habege mani lay ga.

¹⁹ Nenogoca go Pol na be Timote ná, an wel kuwani kpas da lettre key kinye go kijiridi beyng ni. Wey na ’bangnyay kay go kondire, lettre kinye go Pol kijiri na kire go tuno go Kumno key kolong ná, gil go Johba nenogocadungu neny. Tobdi go nangu ana dila ca da jene kungu ni. Nangu guye na gile kinye go Pol be Timote na mugludungu ped lay, girmangu tobe kungu go oje kara go ’dang tey lay. Mabana ngu jina na ginane kolong mani ná, jene kungu go guda kaang je ne kúra lay, ngu je habe jene go kindi da kurweley go wayang ni lay (1 Tim. 6:​18, 19).