Gala Na Wõilai Ɣa Yɛ Na Wɔlɔ-Wɔlɔ Ta Wɔlɔ-Wɔlɔ

1-2. Ani Kolai Maa Veaitiɛ ta ɣɛna levesu faa ɓaasu, ta ɣi-gaa-ziɛ ɣɛ le?

ƔI-GAA-ZIƐ kẽegi nii ma e ziɛi ɣa, tɔwɔ fãga walai yɛ va. Ziɛ ɣiligi yɛ kẽegi lɛ yɛ zii. Vɛ nɛpɛ ziɛ ɣiligi liizu na kẽegi ɣa li na, kɛni ta kẽe kolii vili ziɛi wu nii ya kɛ ziɛ mɛ lɛ lii la. Na ɣa ɣɛɛna kolii na ɣa ya kẽegi zo ga fãgai ɓɔga ziɛi lɛ lia la.

² Ya ɣɛna levesu faa ɓaasu e maʋaa ɣa wulo e ɣɛ kẽegi na. Ya ɣi-gaa-ziɛi ma ɣa ɣɛnɔ ʋeli bosu e ɣɛ kẽegi na. Folo gila ya laala ga wõila ɣa Jehova ya e ʋaa ma na ɣa ɣɛɛna tɔ ɓɔsu e va; na wulu ʋoloi yiɛ wɔnɔ ɣi-gaa-ziɛ ani Jehova ɣa ɓɔɔ wɛlɛ zu niitiɛ va ge levesu su. (Ps. 10:1; 13:1) Tanisu ya ziɛ-pului ta ɣa e ɣaa-nɛkpɛ na ɣa ɣɛɛna kuuzu nɛɛ ɣɛ e ya siɛ ta wuuzu. (Prov. 17:17; 25:11) Kɛ na ta ɣa kɛɛna ya ɣɛ wɔnɔ ɣi-gaa-ziɛzu ani Jehova ɣa ɓɔsu e va. Tanisu, ya ɣɛ sa ʋɔlɔ ɣi-gaa-ziɛzu ani wõila ɣa Jehova ya e ʋaa ma. Ya leve ɣɛ le e lo kpãa ani ya ɣɛna levesu faa ɓaasu? Na zu-wulo-zu ɣa ga, ya leve ɣɛ le e laala ga—Jehova ɣa ɓɔsu e va—na ɣa ɣɛɛna wõila ɣa zeea e ʋaa ma?

3. (a) “Kataba wõilai” zu-wulo-zu ɣa ga zɛɓɛ, e ɣɛ velei Psalm 31:7 ta 136:1 boga la? (b) Zɛɓɛi e kɛɛ da ɣɛ tea Jehova ɣa ɓɔɔ soogɛi kataba wõila lɛɛzu? (Wɛlɛ ɓalaa footei va.)

³ Pele gila ya ɓɔ e va ga e lo kpãa faa ɓaasu tɔ ga, e ɣi-zɛ Jehova na kataba wõilai zu. (Psalm 31:7; 136:1 lodo.) Woi nii ga “kataba wõilai” su-wulo-zu ɣa ga velei nu ɣa ɣatala bɔlɔ nu va ga faa nɛpɛ lɛ te ɣaa wɛɛa ma. Jehova ɣa soogɛi ɓɔɔ kataba wõila lɛɛzu. To mu, Gala Kɔlɔi ɓoga ga na “kataba wõilai zu wɔɔlɔvɛ”. (Ex. 34:6, 7) Nii ɣa kɔnɔ Gala Kɔlɔi boga e vile Jehova va. E ɣɛ: “Ya ɣataba wõilai zu wɔɔlɔvɛ ma niitiɛ ɓɔgapɛ faa ma ta e lili.” (Ps. 86:5) Ɣi-gaa-ziɛ nii ma: Jehova lɛ wɔlɔ-wɔlɔ wulu ɣaa ʋega feli veaitiɛ va! Ya kwɛ̃ɛna ga kataba wõila ɣa Jehova ya e ʋaa ma na ɣa ɓɔ e va e lo kpãa faa ɓaasu.—Ps. 23:4.

JEHOVA NA WÕILAI ƔA GA GAAMAI TA GAA ƔA ZU LƐ ƁAANI

4. Po-kɔ̃ɔ-ma ʋe e vile gaamai taniga va Gala Kɔlɔi zu, gaa ɣa zu lɛ ɓaani na ɣa ɣɛɛna e zaɓui lɛ e kɛɛ de lai la.

⁴ Velei wɔnɔ ya lo la kpãa ani faa ɓaa ka laana e ma, tɔ ga e ɣi-gaa-ziɛ ga Jehova na wõilai ɣa ga gaamai nii gaa ɣa zu lɛ ɓaani. Woi nii ga “gaamai kuloai Gala Kɔlɔi zu” su-wulo-zu ɣa ga zɛɓɛ? Ɣeeta, ya ɣɛ ɣi-gaa-ziɛzu e vile niitiɛ va e maa wolia Gala Kɔlɔi zu. Ma wo-kɔ̃ɔ-mai ta ɣa ga, e maa wolivɛ ga Gala na daa-zeigi ɣa ga Jehova, Ziizɛ ɣa e ga Gala wõila lui, saa vea tɛ lɛ faa nɛpɛ kwɛ̃ni, na ɣa ɣɛɛna zui ɣa vaazu ɣɛɛzu ga zuu vagɔ vɛ numaa ta yɛ na wɔlɔ-wɔlɔ ta wɔlɔ-wɔlɔ. (Ps. 83:18; Eccl. 9:5; Jɔ̃ 3:16; Faa. 21:3, 4) Tei e gaamai niitiɛ wɛ̃ɛni, ɛ lɛ ɓeni ba nu nɛpɛ ɔ kɛ e ʋii ɔɔ ɓɛɛ. Zɛɓɛ ʋaa ma? Zaɓui ɣa ga e kwɛ̃ni ga niitiɛ e maa woli zu ta ga gaama. Ani ya ɣi-gaa-ziɛ na ga, Jehova na wõilai ɣa ga gaamai ta Gala Kɔlɔi zu, wɛlɛ velei va towa ɓɔ la e va ga e mɛlɛ ɣɛ ɣi-gaa-ziɛ zu ga ani Jehova ɓɛdɛvɛ e ʋaa ma.

5. Nu ɣa wulu ɣaaʋe zɛɛ ʋaa ɣalabo ba ɣɛ le?

⁵ Tei e tɔɔ-zeini ga yiɛ Gala Kɔlɔi maa woli, zɛɓɛi e ɓɔni e va ga e wulu ɣaaʋe zɛɛ ʋaa ɣalabogitiɛ va? Ɣeeta te ɓɔni e va e niitiɛ yɔɔzu wulo e maa wolini Gala Kɔlɔi zu, ta niitiɛ e ɣɛni kwɛ̃ni wɔlɔ. De yɛpɛ e vile po-kɔ̃ɔ-ma gila ba: Ɣeeta e lai e ɣɛni la ga Ziizɛ ɣa ga gaa-ɓaa pɛ ma Ɣalagi. Tei sa e tɔɔ-zeini ga yiɛ Gala Kɔlɔi maa woli e ɣi-gaa-ziɛ ga: kalabogi nii ɣa ɓɔɔ ga gaama?’ Tei e Gala Kɔlɔi maa wolini e vile na va, e kwɛ̃ɛni ga lɛ ga gaama. Na ɣa ɣɛɛna e zɛɛ ʋaa ɣalabogi maa ʋeli boni ga gaamai nii: Ziizɛ ɣa e ga “Gala kpɛtɛ ŋɛniitiɛ pɛ te mamaa wũgi,” “Gala duu ɣilekpugi.” (Kol. 1:15; Jɔ̃ 3:18) Gaama zu, na ɓaavɛ ga nu wulu ɣaa ʋe zɛɛ ʋaa ɣalabogi va. (2 Kɔl. 10:4, 5) Kɛ tei e zooni e na ɣɛ, ɛ lɛ wɔlɔ-wɔlɔ liini wulu zɛɛ ʋaa ɣalabogi na wɔ.—Fele. 3:13.

6. Zɛɓɛi e kɛɛ da laala ga Jehova na “kataba wõilai ɣa yɛna wɔlɔ-wɔlɔ ta wɔlɔ-wɔlɔ”?

⁶ Vele ɣana ya zoo la e nii ɣɛɛ la Gala Kɔlɔi boga e vile Jehova na wõilai va. Ya ɣɛna levesu faa ɓaasu, na ɣa ɣɛɛna yiɛ ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya e ʋaa ma, ɣi-gaa-ziɛ nii ma, ‘Ga ɓɔɔ ɣi-gaa-ziɛzu ga pagɔ?’ Velei ya ɣi-gaa-ziɛ la e vile Jehova na wõilai va ta nii Psalm 136:1—boga, vɛ kɔlɔ zɛvɛi nii ma yɛpɛ wũgi wuloai na wɛlɛ ba ani ta ga faa gila. Zɛɓɛi e kɛɛ Jehova boga ga na wõilai ɣa ga “kataba wõila”? Zɛɓɛi e kɛɛ woi nii ga na “kataba wõila ɣa yɛ na wɔlɔ-wɔlɔ ta wɔlɔ-wɔlɔ” e psalm wɔlɔi zu ga 26? E ɣɛ velei de maa wolia la, kataba wõilai e Jehova ya na numaitiɛ ʋaa ma tɔ ga gaamai ta e Gala Kɔlɔi zu, e ɣɛ velei nɔ e yee-zeiai la gaamai taniga wu te wuloai Gala Kɔlɔi zu. Ki-gaa-ziɛ nii ga e maa lɛ viini Jehova ɣaazu ɔɔ wõila lɛ zeea e ʋaa ma tɔ ga zɛɛ ʋaa. Yee ma ki-gaa-ziɛ yowũi na ma e ɣɛ velei nɔ e wulu ɣaa ʋega la zɛɛ ʋaa ɣalabogitiɛ va!

7. Gala goi taniga ta ga zɛɓɛ te dɛɛ ga wõila ɣa Jehova ya de ʋaa ma?

⁷ Po-kɔ̃ɔ-ma lamaa ɣa Gala Kɔlɔi zu e dɛɛ ga wõila ɣa Jehova ya de ʋaa ma. Maa wo-kɔ̃ɔ-mai ta ɣa ga, nii Ziizɛ boni pulu veaitiɛ ma. E ɣɛni te ma: “Wo maʋaa wala levegɛ zɛɓɛ-zɛɓɛwua va.” (Maf. 10:31) Jehova ɣagi boni na numaitiɛ ma ga: “Ga vaazu wo zu ɓaazu, ooi, ga vaazu ɓɔsu wo va, ga vaazu wo zosu ga na tele-bo tuo yee-zagi.” (Isa. 41:10) Wɛlɛ velei woi niitiɛ te ɣaa wodoai la. Ziizɛ lɛ boni pulu veaitiɛ ma ga ‘E maʋaa wala ɣa vaazu levesu,’ na ɣa ɣɛɛna Jehova lɛ boni ga ‘Ɣeeta ga vaazu ɓɔsu wo va.’ Kɛ, te boga ga: “Wo maʋaa wala levegɛ” na ɣa ɣɛɛna “Ga vaazu ɓɔsu e va.” Na ma, siɛ nɛpɛ ya ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga taɓala e vile Jehova na wõilai va, ya ɣɛna levesu faa ɓaasu Gala goi niitiɛ ta ɓɔ e va ga e yii-la; na ɣa ɣɛɛna ta ɓɔ wɔnɔ e va e kwɛ̃ɛ niitiɛ ya kɛ. Kalabogitiɛ ta ɓɔɔ ga gaama. Ya ɣɛna Jehova ʋeli zu yiɛ ɣi-gaa-ziɛ Gala goitiɛ ma, ta ɓɔ e va e yee zei nii wu 1 Jɔ̃ 4:16 boga ga: “Na ma wõilai nii é Gala zeea de ʋaa ma de kwɛ̃ni, síɣiai de vɛ ga gaama.”a

8. Zɛɓɛi ya kɛ ani ya ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga ani wõila ɣa dɛ Jehova ya e ʋaa ma?

⁸ Zɛɓɛi ya kɛ ani ya ɣɛna dɛ ɣi-gaa-ziɛzu ga ani wõila ɣa Jehova ya e ʋaa ma? Nii e kwɛ̃ni ta velei e ɣi-gaa-ziɛzu la, wɛlɛ na va ani ta ga faa gila. Velei a da ɣi-gaa-ziɛ la tɛ lɛ ɣɛɛ ga gaama, kɛ wõilai e Jehova ya e ɣɛ velei Gala Kɔlɔi boga la ta ga gaama. Ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga ta ɓalaa towa dɛ ga wõilai e Jehova ya—de ʋaa ma dɛ lɛ yee-zeini bu.—1 Jɔ̃ 4:8.

ƔI-GAA-ZIƐ WÕILAI MA E JEHOVA YA E ƲAA MA

9-10. Zɛɓɛi Ziizɛ ɣɛni yɛpɛzu e vile ba ɔ vɛɛ woi nii wosu e Jɔ̃ 16:26, 27 zu? (Wɛlɛ ɓalaa footei va.)

⁹ Da faa lamaa maa woli e vile Jehova na wõilai va ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu nii ma Ziizɛ boni pulu veaitiɛ ma. E ɣɛni tea: “Kèea Gala kagi é wo wõini.” (Jɔ̃ 16:26, 27 lodo.) Ziizɛ lɛ woi nii woni nɔ ga e kɛ pulu veaitiɛ te yii la. To mu ʋɔlɔ, ya wɛlɛna woitiɛ va te Gala goi niitiɛ woba ta dɛɛzu ga Ziizɛ lɛ ɣɛni yɛpɛzu e vile velei va na kala-dopoitiɛ te ɣɛni ɣi-gaa-ziɛzu la. Kɛ, e ɣɛni yɛpɛzu e vile faa ɓalaa ba na ɣa ga—Gala-feliai.

¹⁰ Ziizɛ woloa ɓɔɔ nɔ bosu pulu veaitiɛ ma ga te mɛ lɛ feli kɛ te keea ʋeli na daa-zeigi zu (Jɔ̃ 16:23, 24) E ɣɛni ga faa vagɔ ga te na wɛ̃ɛ. Tei Ziizɛ wuziɣini saa ya, ɣeeta na kala-dopoitiɛ te ɣɛni wõini te feli. Na pɛ ge ɣɛɛvɛ, te ɣɛni kwɛ̃ni ga Ziizɛ ɣa ga ta siɛ-pulu. Ɣeeta te ɣi-gaa-ziɛni ga tei wõila Ziizɛ ya te ʋaa ma na ɔ kɛ e ta ʋeli woi mɛni na ɣa ɣɛɛna e daa-ziiti keea ma. Na ɓalaa ɣɛɛvɛ, Ziizɛ boni ga te mɛ lɛ ɣi-gaa-ziɛ ɣɛna. Zɛɓɛ ʋaa ma? Zaɓui ɣa ga, e ɣɛni te ma: “Kèea Gala kagi é wo wõini.” Nii ɣa ga gaamai ta e Gala Kɔlɔi zu e vile Gala feli ʋaa va. Ɣi-gaa-ziɛ velei ya wulo la nii zu-nu-ma: Ya Ɣala Kɔlɔ maa woliai zu, e faa maa wolia e vile Ziizɛ va, na ɣa ɣɛɛna wõila ɣɛ e ya faa ma. (Jɔ̃ 14:21) E ɣɛ velei Kolai Maa Veaitiɛ te ɣɛni la wɔlɔ-wɔlɔi zu, ya zoo e laala ga ya Gala feli na ɣa ɣɛɛna e kwɛ̃ɛ ga wõila ɣa zeea e ʋaa ma. Ya dɛ ga zee-la-ma ɣa e ya e vile woi niitiɛ va siɛ nɛpɛ ya Jehova ʋeli na.—1 Jɔ̃ 5:14.

KWƐ̃Ɛ VƐ KI-GAA-ZIƐ YOWŨI ƔA WULO NA

11. Zɛɓɛi e kɛɛ da ɣɛ tea Seeta wuuzu ɣa nɛɛ ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma?

¹¹ Ki-gaa-ziɛi nii ga Jehova lɛ wõini ga diɛ minɛɛ ɣa kuloai na? Ɣeeta ya bo ga kulovɛ Seeta ya, tɔwɔ na ɣa ga gaamai ta. Dɛvelei ɣa “zukɛsu yɛ de ɣaa-ziɛ” tɔwɔ kuuzu ɣa nɛɛ ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga, wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma. (1 Pite 5:8) Na pɛ ge ɣɛɛvɛ, wõilai e Jehova ya de ʋaa ma na ɣa e kɛɛni yiɛ wũ-maa-wo ŋɛnii leve—nii Dɛvelei wõini de ɣi-gaa-ziɛ ga dɛ lɛ ʋize woni ga dɔ faa nɛɛ nii maa zɔlɔwo. (Hii. 2:9) Kɛ ɓɛɛ ɣa sa ya wulo faa nɛɛ nii zu-nu-ma ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma? Seeta ɣa ya wulo su-nu-ma. Ɓɛɛ ɣa zii-mai ɣa ɣɛ ani ki-gaa-ziɛi na ɣa kɛɛna de ɓe Jehova ʋeli ʋai va? Seeta ve. Na ma, de ɣi-gaa-ziɛ niitiɛ ma Seeta kɛɛzu ga e kɛ de ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma. Seeta ɣa e valaga Jehova na wõilai ma. Pele gila kaa Seeta ɣa na “gbana tuoi wo da,” na ɣa ga towa kɛ de ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma na ɣa ɣɛɛna dɛ lɛ ʋize woni gaazu. (Ɛfɛ. 6:11) Ani da nii wɛ̃ɛna de zili yɔwɔ̃i wõini e kɛ, towa kɛ de ɣaa-ɓaa ga de lo Dɛvelei la.”—Jĩi 4:7.

12-13. Zɛɓɛi e kɛɛ tanisu da ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma?

¹² Faa ɓalaa kaa ya kɛ tanisu de ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma. Na ɣa ga zɛɓɛ? Tɔ ga velei de la ga faa yowũ ɣɛɛ vea. (Ps. 51:5; Loo. 5:12) Faa yowũi siɛ-pululii zu ŋala-ŋalaga e yɛ ga de yɔɔzu da de ɓɛtɛ Ɣalagi. E faa vɛɛvɛ da ɣi-gaa-ziɛi va ta de lɔtɔi.

¹³ Faa yowũi ɣa ya kɛ diɛ ɣi-gaa-ziɛ ga yowũa, e kɛ de yii yɛ zuuli, diɛ ɣi-gaa-ziɛ, na ɣa ɣɛɛna diɛ wũfe. Ki-gaa-ziɛi niitiɛ ta ɣɛ de ma ani da faa yowũ ɣɛɛna. Kɛ fai niitiɛ ta va wɔnɔ de ɣisu, zaɓui ɣa ga de kwɛ̃ni ga da ga faa yowũ ɣɛɛ vea—tɔwɔ vele lei Gala de ɓɛtɛni la. (Loo. 8:20, 21) E ɣɛ velei nɔ kai lɛ ɓizaa la ga pagɔ ani tayai ɣa wolona vele ɣa na nɔ dɛ lɛ zooga dɔ faitiɛ ɣɛɛ la ga pagɔ, e ɣɛ velei Jehova ɣɛni wõini la, zaɓui ɣa ga da ga faa yowũ ɣɛɛ vea. Na ma e mɛ lɛ wulo ga diɛ ani tanisu da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma. Ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu ɣɛni de kwɛ̃ɛ ga Jehova ɣa ga “Galagi nii kee ɣaa-ɓai na ɣa ɣɛɛna [towa] kataba wõila lɛ ga niitiɛ wõila te ya faa ma tiɛ ziɛ ga na tɔgitiɛ.”—Neh. 1:5.

14. Ki-gaa-ziɛi nii ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma, da zee maazu ɣale ɣɛ le ani da ɣɛna ɣi-gaa-ziɛzu wũ-maa-wo ŋɛnii ma? (Loo. 5:8) (Wɛlɛ ɓalaa kologi va “Ɓɔɔ Maazu Vɛtɛ “Faa Yowũ Ɣɛɛ Ɣaa Wɔlɔ Bogai Va.’”)

¹⁴ Tɔ ga gaama ga tanisu da ɣi-gaa-ziɛ ga dɛ lɛ ʋize woni ga dɔ Jehova na wõilai maa zɔlɔwo. Tɔwɔ gaama zu, dɛ lɛ ʋize woni ga dɔ maa zɔlɔwo—na ɣa e kɛɛ na wõilai nii wuloai ɓɔɔ ba leilaa. Dɛ lɛ faa ta nɛpɛ kɛɛ ga de Jehova na wõilai nii maa zɔlɔwo. Na ɓalaa ɣɛɛvɛ, da ʋaa yowũitiɛ zu ʋaa yɛga wũ-maa-wo ŋɛnii nii zaala zu na ɣa ɣɛɛna Jehova nii ɣɛɛvɛ ga tei wõila zeea de ʋaa ma. (1 Jɔ̃ 4:10) Pɛɛ ɣibɛ ga, Ziizɛ lɛ vaani tele-bo tuo wo bea ʋaa ma, kɛ ga e faa yowũ ɣɛɛ vea wũ-maa-wo. (Loomɛitiɛ 5:8 lodo.) De pɛ dɛ lɛ zooga dɔ faa ɓɔgapɛ kɛ ga pagɔ na ɣa ɣɛɛna Jehova lɛ bosu ga kɛni nɔ de faa ɓɔgapɛ kɛ ga pagɔ. Tanisu da ɣi-gaa-ziɛ ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma, zaɓui ɣa ga da ga faa yowũ ɣɛɛ vea, na ma ani da na wɛ̃ɛna towa kɛ de ɣaa-ɓaa ga de ki-gaa-ziɛ yowũi na yee maazu ɣale.—Loo. 7:24, 25.

DEƲE GA E LO KPÃA JEHOVA ƲAA MA

15-16. Ani da lona kpãa Jehova ʋaa ma, zɛɓɛi na ɣa kɛ de vɛ, tɔwɔ zɛɓɛ ʋaa ma? (2 Samuel 22:26)

¹⁵ Jehova wõini de deʋe vagɔ wo, ga de lo “kpãa faa ma.” (Deut. 30:19, 20) Ani da na ɣɛɛna, da laala ga towa kataba wõila lɛ ga diɛ. (2 Samuel 22:26 lodo.) Ani nɔ da ɣata na Jehova va da laala ga towa ɓɔ de va faa ɓaa nɛpɛ su da levesu da ŋeteai zu.

¹⁶ E ɣɛ velei de maa wolia la, zaɓu ɣa de ya ga de lo kpãa faa ɓaasu. De kwɛ̃ni ga wõila ɣa Jehova ya de ʋaa ma na ɣa ɣɛɛna tɔ vaazu ɓɔsu de va. Na wɔ ka Gala Kɔlɔi dɛɛ ga diɛ. Siɛ nɛpɛ da ɣi-gaa-ziɛ na ga wõila lɛ Jehova ya de ʋaa ma de ɣi-gaa-ziɛ gaamai nii ma de kwɛ̃ni, lɛ ga velei de ɣi-gaa-ziɛzu la. A de ɣaa-ɓaa ga de la ga gaamaitiɛ kuloai Gala Kɔlɔi zu, ga Jehova na kataba wõilai ɣa yɛ na wɔlɔ-wɔlɔ ta wɔlɔ-wɔlɔ.