Watchtower KIBĪKO PA ENTELENETE
Watchtower
KIBĪKO PA ENTELENETE
Kiluba
Ā
  • Ā
  • ā
  • Ē
  • ē
  • Ī
  • ī
  • Ō
  • ō
  • Ū
  • ū
  • Á
  • á
  • É
  • é
  • Ó
  • ó
  • Ñ
  • ñ
  • BIBLE
  • BILUPWILWE
  • KUPWILA
  • fy shap. 3 p. 27-38
  • Mfungulo Ibidi ya Busongi bwa Kulādila Nyeke

Pano i patupu video

Yō, bibakoma kupūtula video.

  • Mfungulo Ibidi ya Busongi bwa Kulādila Nyeke
  • Lufungulo lwa Būmi Bwansangaji mu Kisaka
  • Tumitwe twa Myanda
  • Myanda Iifwene Nayo
  • LUFUNGULO LUBAJINJI
  • LUFUNGULO LWABUBIDI
  • BU-MUTWE PAMO BWA KRISTU
  • MUKAJI WA KIKŌKEJI
  • KWISAMBILA PAMO KULUMBULUKE
  • Le Kisaka Kyenu Kibwanya Kwikala na Nsangaji Namani?—Kipindi 1
    Ikala Mūmi Nyeke!—Na Kwifunda Bible
  • Muswelo wa kutana būmi bwa nsangaji mu kisaka
    Ukokeja Kwikala ne Būmi Bwanyeke mu Paladisa Pano Pantanda
  • Kokakolwa Kukalañanya Kyokya Kyasambakanya Leza Pamo
    Kiteba kya Mulami Kisapula Bulopwe bwa Yehova—2007
  • Mubwanya Kwikala na Nsangaji mu Kisaka
    Lelo I Bika Bitufundija Bible?
Tala Bikwabo
Lufungulo lwa Būmi Bwansangaji mu Kisaka
fy shap. 3 p. 27-38

SHAPITA WA BUSATU

Mfungulo Ibidi ya Busongi bwa Kulādila Nyeke

1, 2. (a) Busongi bwātungilwe kulāla myaka inga? (b) Kikokejika muswelo’ka?

PĀPWENYE Leza ba mulume ne mukaji babajinji mu busongi, kekwādipo kintu kyādi kilombola’mba bukekalanga bwa kitatyi kityetye. Ba Adama ne Eva bādi ba kwikadila pamo umbūmi bwabo bonso. (Ngalwilo 2:24) Mbila ya Leza itala pa busongi bulēmekibwe i kwikutyila umbumo kwa bantu babidi, mwana-mulume ne mwana-mukaji. Makoji ye kilongwa kimo kete, mungya Bisonekwa, kikokeja kwimanina’po dilubu ne kusonga dipya.​—Mateo 5:32.

2 Lelo bantu babidi bakokeja kwikala pamo na nsangaji nyeke ne nyeke? Eyo, Bible i mutele bintu bibidi bikatampe, mfungulo ya kwibakwasha bafikile’po. Shi bekale kwingidija’yo, bakashitula kibelo kya nsangaji ne madyese mavule. Ino mfungulo i kika?

LUFUNGULO LUBAJINJI

[Kifwatulo pa paje 28]

Buswe ne bulēme biletanga būmi bwansangaji mu busongi

3. I miswelo’ka isatu ya buswe ifwaninwe kutamija ba mulume ne mukaji?

3 Lufungulo lubajinji i buswe. Eyo, kudi buswe bwa miswelo mivule butelelwe mu Bible. Bubajinji i buswe bwakyanga, kisanso kya kukokwa na muntu omwilamete nandi bininge, kimfwa budi pabukata bwa balunda babidi besenswe bininge. (Yoano 11:3) Bukwabo i bwa pabukata bwa bantu ba mu kisaka kimo. (Loma 12:10) Bwabusatu i bwa pabukata bwa mwana-mulume ne mwana-mukaji, bukena. (Nkindi 5:15-20) Eyo, ba mulume ne mukaji bafwaninwe kutamija buno buswe bonso buno. Ino kudi bwabuná, butabukile buno bonso.

4. Buswe bwabuná i buswe’ka?

4 Mu ludimi lwālembelwe’mo Bisonekwa bya Kingidiki bya bwine-kristu, kishima kya buno buswe bwabuná i a·gaʹpe. Kino kishima i kingidijibwe mu 1 Yoano 4:8 (NW), mobetusapwila’mba: “Leza i buswe.” Kyabine, “bātwe tumuswele mwanda aye [Leza] ye umbajinji kwituswa.” (1 Yoano 4:19) Mukristu utamijanga buno buswe, dibajinji mwanda wa kusanswa Yehova Leza, kupwa ke bantu nandi. (Mako 12:29-31) Kishima a·gaʹpe i kingidijibwe ne mu Efisesa 5:2, unena’mba: ‘Nangilai monka mu buswe, pamo na mwēmuswidile Kristu, wēpāna pamwanda wenu.’ Yesu wālombwele’mba buno buswe ye abo bukayukilwa’po balondi bandi babine, amba: ‘Po ponka pakemuyukila bantu bonso amba mwi bami bana-babwanga, shi mudi na buswe [a·gaʹpe] umbukata mwenu.’ (Yoano 13:35) Kadi talai muswelo wingidijibwe kishima a·gaʹpe mu 1 Kodinda 13:13 munenwa’mba: ‘Kudi lwitabijo, lukulupilo, ne buswe; ino kikatampe kīne pa bino bisatu i buswe [a·gaʹpe].’

5, 6. (a) Mwanda’ka buswe butabukile lwitabijo ne lukulupilo? (b) I buluji’ka bumo-bumo bulombola’mba buswe bukokeja kuningisha busongi bulādile nyeke?

5 Mwanda’ka buno buswe, a·gaʹpe, i bukatampe kupita’ko lwitabijo ne lukulupilo? Mwanda bulondanga misoñanya​—misoñanya ya boloke​—itanwa mu Kinenwa kya Leza. (Mitōto 119:105) I mutyima wakubulwa kwisakila, wa kusaka kulongela bakwetu bintu byoloke kadi biyampe ku meso a Leza, bafwaninwe’byo nansha bampikwa kufwaninwa’byo. Buno buswe bukakwasha ba mulume ne mukaji balonde madingi adi mu Bible anena’mba: “[Endelelai na] kwilekela bitupu bānwe bene, shi umo wapi mambo ku mukwabo; monka mwemulekele aye Mfumwetu ne bānwe nenu mulongele monka.” (Kolose 3:13) Bantu besongele bafwaninwe kutamija ‘buswe bukatampe [a·gaʹpe] ku umo ne mukwabo, mwanda buswe bupūtanga milwi ne milwi ya myanda.’ (1 Petelo 4:8) Jingululai kino biyampe, buswe bupūtanga myanda nansha bilubo. Ino kebupwijangapo bilubo, mwanda kekudipo muntu wakubulwa kubwaninina nansha umo kalubanga.​—Mitōto 130:3, 4; Yakoba 3:2.

6 Shi ba mulume ne mukaji batamije buswe bwa padi Leza ne bwa padi abo bene na bene, busongi bwabo bukalādila nyeke, mwanda ‘buswe kebukankalwangapo.’ (1 Kodinda 13:8) Buswe i kijimba “kya kwimulamakanya pamo senene.” (Kolose 3:14, MB) Shi kodi musonge, abe ne mwine-pobe mukokeja kutamija buno buswe namani? Tangai Kinenwa kya Leza pamo, ne kwisambila’po. Londai kimfwa kya buswe bwa Yesu ne kutompa kumwiula, kulanga ne kulonga pamo bwa aye. Tanwai ku kupwila kwa bwine-kristu kufundijibwanga Kinenwa kya Leza. Kadi lombai Leza emukwashe, mutamije buno buswe bwapeulu, kipa kya mushipiditu sandu wa Leza.​—Nkindi 3:5, 6; Yoano 17:3; Ngalatea 5:22; Bahebelu 10:24, 25.

LUFUNGULO LWABUBIDI

7. Bulēme i kika, ne i ani ufwaninwe kupa mukwabo bulēme mu busongi?

7 Shi bantu babidi besongele i besanswe byabinebine, bakelēmeka abo bonso, mwanda bulēme i lufungulo lwabubidi lwa būmi bwansangaji mu kisaka. Bulēme i “kukwata bakwabo na mutyika, kwibalēmeka.” Kinenwa kya Leza kipa bakristu bonso madingi, ne balume ne bakaji, amba: “Mu kwilemeka namo, tabukidilai kwilemeka banwe bene na bene.” (Loma 12:10, MB) Mutumibwa Petelo wāsonekele’mba: “Ino banwe balume nenu mo monka, ikalai ne bakaji benu monka mwendele ñeni, ne kwibalemeka buleme bakaji, byo badi bwa kintu kya bukomo butyetye.” (1 Petelo 3:7) “Mukaji nandi alemeke mulumyandi.” (Efisesa 5:33) Shi ulēmekele muntu, kishintulula’mba umukwete na kanye, ulēmekele bulēmantu bwandi ne milangwe yaleta pa mwanda kampanda, ne kumulongela kintu kyonso kyendelemo kyakulomba.

8-10. Bulēme bukokeja kuningisha busongi mu miswelo’ka mikwabo bwikale bushikatyije kadi bwansangaji?

8 Boba basaka busongi bwabo bwikale na būmi bwansangaji, bafwaninwe kulēmeka bene-pabo na kuleka kubanga “byonka [byabo] bintu, wa byandi, wa byandi, ehe, poso ne ku bintu bya [bene-pabo].” (Fidipai 2:4) Kebakabangepo enka bintu byobasenswe​—kutyina’mba bakekala na mwino. Ino, bakabanga ne bintu bisenswe bene-pabo. Ye bya kutūla pa kifuko kibajinji.

9 Bulēme bukokeja kukwasha ba mulume ne mukaji betabije kwishila kwabo mu milangilo. Ke kyendelemopo kusakila bantu babidi bekale na mulangilo umo pa bintu byonso. Kintu kimona mulume bu kya mvubu mikatampe, padi kudi mukaji i kya mvubu mityetye, ne kintu kisenswe mukaji, padi mulume kekisenswepo. Ino umo ne umo ufwaninwe kulēmeka milangwe ya mukwabo ne bintu byatonga, kitatyi kyonso kyobikwatañene na bijila ne na misoñanya ya Yehova. (1 Petelo 2:16; enzankanya na Filemone 14.) Nakampata, muntu yense ufwaninwe kulēmeka bulēmantu bwa mukwabo na kuleka kumufutulula nansha kumuzawila pa bantu nansha pa kasuku.

10 Eyo, kusanswa Leza ne bakwetu, ne kwilēmeka yo mfungulo ibidi ya busongi bulumbuluke. Le bakokeja kwingidija’yo namani mu myanda mikatampe ya umbusongi bwabo?

BU-MUTWE PAMO BWA KRISTU

11. Mungya Bisonekwa, i ani mutwe mu busongi?

11 Bible witusapwila’mba mwana-mulume wāpangilwe na bwino bonso busakibwa mwanda wa kwikala bu mutwe wa kisaka. Omwanda mwana-mulume udi na kiselwa kumeso a Yehova kya ngikadilo ya kumushipiditu ne ya kungitu ya wandi mukaji ne ya bandi bana. Kimulomba kutyiba mbila na ndiñamano, ilombola kiswamutyima kya Yehova ne kuleta kimfwa mu mwiendelejo wa bwine-Leza. “Bānwe bakaji kōkelai balume benu bwa kudi Mfumwetu. Mwanda mulume e mutwe wa mukaji, monka mwikadile Kidishitu i mutwe wa kipwilo.” (Efisesa 5:22, 23) Inoko, Bible unena’mba mulume nandi udi na mutwe, Umutabukile’ko lupusa. Mutumibwa Polo wāsonekele’mba: “Nemusakila’mba, muyūke, mutwe wa mwana-mulume i Kidishitu; ino mutwe wa mwana-mukaji, i mulume, kadi mutwe wa Kidishitu nao, i Leza.” (1 Kodinda 11:3) Mulume watunangu wifundanga muswelo wa kwingidija bu-mutwe bwandi na kwiula Kristu Yesu, wandi mutwe.

12. Yesu wāletele kimfwa’ka kilumbuluke mu myanda itala kikōkeji ne mu muswelo wa kwingidija bu-mutwe?

12 Yesu nandi udi na wandi mutwe, Yehova, ne umukōkele enka senene. Yesu wānene’mba: “Amiwa nkisakile kiswa-mutyima wami, mhm, poso kyonka kiswa-mutyima wa Tata wantumine.” (Yoano 5:30) Bine, i kimfwa kilumbuluke bininge! Yesu ye “umbedi wa byonso byakupangibwa.” (Kolose 1:15) Wāikele ke Meshiasa. Ye wādi wa kwikala bu Mutwe wa kipwilo kya bakristu bashingwe-māni ne bu Mulopwe mutongwe wa Bulopwe bwa Leza, peūlu pa bamwikeulu bonso. (Fidipai 2:9-11; Bahebelu 1:4) Nansha Yesu byāpelwe kino kitenta kizunzulwe ne milao yapeūlu, ino kādipo wakasumalomo, wa mutyima mūmu, nansha wakaninga-mpo. Kādipo utādile bandi bana-babwanga, nansha kwibavuluja-vuluja nyeke’mba bafwaninwe kumukōkela. Yesu wādi na buswe ne kanye, nakampata ku boba bādi basusulwa. Wānene’mba: “Iyai kwami bānwe bonso bakuputuma na mīngilo, ne bakulemenwa, nabya nami nkemutukija’byo biyampe. Twela mu lupungu lwami lwa bu-umpika, muboīle manwa kudi ami, ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe. Mwanda lupungu lwami lwa bu-umpika ludipo biyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipela.” (Mateo 11:28-30) Bine bantu bādi basenswe kisense kyandi.

13, 14. Mulume usenswe wandi mukaji ukengidija bu-mutwe bwandi namani na kwiula Yesu?

13 Mulume wābila būmi bwansangaji mu kisaka ufwaninwe kubandaula ngikadilo milumbuluke yādi na Yesu. Mulume mulumbuluke ke muntupo wakasumalomo, wakaninga-mpo, wingidija bibi bu-mutwe bwandi bu kyepelo pa kususwila wandi mukaji. Ino umusenswe, umukwete na bulēme. Shi Yesu wādi na ‘mutyima wa kwityepeja,’ nankyo mulume ufwaninwe kwityepeja nakampata mwanda aye uloñanga bilubo, kadipo pamo bwa Yesu. Shi waluba, usakanga wandi mukaji amwivwane. Omwanda mulume wakwityepeja ufwaninwe kwitabija bilubo byandi ne kulomba kufwilwa lusa’mba: “Mfwile’ko lusa; wādi na bubinga,” nansha byokikokeja kwikala kikomo kulonga. Shi mulume i muntu utalala, wakwityepeja, kulēmeka bu-mutwe bwandi kukapēlela wandi mukaji, kupita’ko shi udi na mītatulo ne kibengo. Mukaji wabulēme nandi uyukile kulomba lusa shi waluba.

14 Leza wāpangile mwana-mukaji na ngikadilo milumbuluke yakokeja kwingidija mwanda wa kulundila’ko nsangaji mu busongi. Mulume watunangu ufwaninwe kwikiyuka ne kafwaninwepo kumupija ngitu mudilo. Bana-bakaji bavule badi na mutyima wa kanye utenekwa bininge, ngikadilo isakibwa mu kulela kisaka ne kuloeja kipwano na bantu. Bana-bakaji i bapebwe bwino bwa kulongolola njibo ke kifuko kisangaja kwikala’mo. “Mwana-mukaji mulumbuluke” utelelwe mu Nkindi shapita 31 wādi na ngikadilo milumbuluke mivule ne bwino, ne kisaka kyandi kyādi kimwena’mo bininge. Mwanda waka? Mwanda “mutyima wa wandi mulume [wādi umukulupile].”​—Nkindi 31:10, 11.

15. I muswelo’ka ukokeja kulombola mulume buswe ne bulēme kudi wandi mukaji pamo bwa Kristu?

15 Mu bibidiji bya kishi bimo-bimo, lupusa lwa mulume i lupite kipimo, nansha kumwipangula kipangujo bitupu i kumupwa bulēme. Ukokeja kususula wandi mukaji pamo bwa umpika. Kuno kwingidija kubi kwa bu-mutwe bwandi mu kisaka, kukafula ku konakanya kipwano na wandi mukaji ne na Leza mwine. (Enzankanya na 1 Yoano 4:20, 21.) Mu bibidiji bikwabo, balume bazobololanga bu-mutwe bwabo na kuleka bakaji batādila njibo. Mulume ukōkele Kristu katādilangapo wandi mukaji nansha kumupwa bulēmantu. Wiulanga buswe bwa Yesu bwa kususukila bakwabo, ne kulonga pamo na mwāsoñaninye Polo’mba: “Balume nenu sanswai bakaji benu, monka musanshilwe Kidishitu kipwilo, wēpanine ponka pa akyo.” (Efisesa 5:25) Kristu Yesu wādi usenswe balondi bandi pakatampe, wāfula ne ku kufwa pamwanda wabo. Mulume mulumbuluke ukalonga bukomo bwa kwiula ino ngikadilo yakubulwa lwiso, ya kusakila wandi mukaji biyampe, pa kyaba kya kumudimba. Shi mulume ukōkele Kristu, ulombola buswe ne bulēme pamo bwa Kristu, wandi mukaji ukamukōkela.​—Efisesa 5:28, 29, 33.

MUKAJI WA KIKŌKEJI

16. I ngikadilo’ka milumbuluke ifwaninwe kwikala na mukaji mu kipwano kyandi na wandi mulume?

16 Kitatyi kityetye pa kupwa kwa kupanga Adama, “Yehova Leza wanena’mba: Ke biyampepo mwana-mulume ekale kasuku, mhm, nanshi nkamulongela mukwashi wandi [wa kwioba nandi].” (Ngalwilo 2:18) Leza wāpangile Eva bu muntu “wa kwioba nandi,” ke muntupo wa kwitāka nandi. Busongi kebwādipo pamo bwa bwato buludikwa na bantu babidi bepatanya. Mulume wādi wa kuludika na buswe, mukaji nandi wādi wa kulombola buswe, bulēme ne kikōkeji na mutyima tōo.

17, 18. I miswelo’ka imo-imo ikokeja kwikala mukaji bu mukwashi wabinebine wa wandi mulume?

17 Inoko, mukaji mulumbuluke kafwaninwepo kwikala’nka na kikōkeji kete. Ufwaninwe kulonga bukomo bwa kwikala bu mukwashi wabinebine, ukwatakanya mulumyandi mu mbila yatyiba. Eyo, kekikamukolelapo shi i mwitabije mbila ityibile wandi mulume. Inoko, nansha shi ketabije’yopo, kukwatakanya wandi mulume mu mbila yatyiba, kukokeja kulupula bipa bilumbuluke.

18 Mukaji ukokeja kukwasha wandi mulume mu miswelo mikwabo ekale bu mutwe mulumbuluke. Ukokeja kumufwijako mu bukomo bwalonga, kupitako kumufutulula nansha kumushinika bishima’mba i kutupu kyounongelanga. Kitatyi kyonso kyakwasha’ko wandi mulume na mutyima tōo, ufwaninwe kuvuluka’mba “mutyima wa kikōkeji ne butalale . . . byo bileme nakampata kudi Leza,” ke enkapo kudi wandi mulume. (1 Petelo 3:3, 4; Kolose 3:12) Ino lelo kikekala namani shi mulume i wakubulwa kwitabija? Ekale i mwitabije nansha wakubulwa kwitabija, Bisonekwa bikankamika bakaji bekale “kusanswa balume babo, ne bāna babo bēne kumo, ne kwilemeka senene, abo bene, ne kwikala bakutōka tō, bakuloeja mu mōbo, ne luya lwa kukōkela balume babo, amba mwanda wa Leza wakatukwa.” (Tetusa 2:4, 5) Shi i mwanda utenga mutyima wa munda-munda, mulume wakubulwa kwitabija ukokeja kulēmeka kisaka wandi mukaji shi ekale kumushintulwila’kyo na diwi dya ‘butūkanye ne na bulēme bukatampe.’ Balume bamo-bamo bakubulwa kwitabija i “banekenībwe kwampikwa kwisambilwa mwanda, ponka pa mwikadilo wa bakaji babo; pa kumona mwikadilo [wabo] byo udi utōka, tō, ne kwakamwa ponka.”​—1 Petelo 3:1, 2, 15; 1 Kodinda 7:13-16.

19. Shi mulume ulomba wandi mukaji ajilule bijila bya Leza, mukaji ukalonga’po kika?

19 Ino kikekala namani shi mulume usakila wandi mukaji alonge kintu kijidikilwe na Leza? Pa kino, ufwaninwe kuvuluka’mba Leza ye Muludiki wandi umbajinji. Ufwaninwe kulonda mwālongele batumibwa pēbasoñenye bakulumpe balupusa kujilula bijila bya Leza. Bilongwa 5:29 (MB), unena’mba: “Petelo ne batumibwa bakwabo bamulondolola’mba: ‘Batwe tufwanyinwe kukokela Leza, kutabuka kukokela bantu.’ ”

KWISAMBILA PAMO KULUMBULUKE

20. I mu myanda’ka mikatampe mufwaninwe kulombolwa buswe ne bulēme?

20 Kifwaninwe kwikala na buswe ne bulēme mu mwanda mukwabo wa umbusongi​—kwisambila pamo. Mulume usenswe wandi mukaji ufwaninwe kwisamba na wandi mukaji pa mwanda utala mingilo yandi, myanda imutala ne milangwe yandi pa bintu bishileshile. Wikisakanga. Mulume witūdila’ko kitatyi kya kwisamba na wandi mukaji, ne kuteja na katentekeji byonso byanena, ulombolanga’mba bine umusenswe ne kumupa bulēme. (Yakoba 1:19) Bakaji bamo-bamo batompolanga’mba kebesambengapo na babo balume umbula bwa kitatyi kilampe. I kyabulanda. Bine, mu kino kitatyi kiputumina bantu mu mingilo, balume bafwaninwe kwingila nsāa mivule panja pa kyabo kipango, ne ngikadilo yenda ikoma mu myanda itala lupeto nayo ikokeja kufikija bakaji bamo-bamo ku kutwela pa kaji. Ino ba mulume ne mukaji besongele bafwaninwe kwitūdila’ko kitatyi kya kwisambila pamo. Shi bitupu, bakakalañana. Wivwane bashilule kisense na muntu okebesongele nandi, nabya kukalupuka makambakano makatampe.

21. Binenwa byendelemo bikokeja kukwasha busongi muswelo’ka bwikale na būmi bwansangaji?

21 Muswelo wisamba ba mulume ne mukaji udi na mvubu mikatampe. “Binenwa bilumbuluke bidi pamo’nka bwa kisa kya buki, ne butobaji bwa mūya’wa, ne bukomo bwa bikupa.” (Nkindi 16:24) Ekale mwine-pobe i mwitabije nansha i wakubulwa kwitabija, londa ano madingi a mu Bible: “Mīsambo yenu īkale nyeke [myelwe’mo] mwepo,” ko kunena’mba itobala. (Kolose 4:6) Shi difuku’dya dyadi dibapityila umo bibi, binenwa bya kanye ne kisanso bikokeja kumutūkija mutyima. “Kinenwa kinenwa pafwaninwe i pamo’nka bwa myembe ya nsahabu mu bilala bya ndalama.” (Nkindi 25:11) I kiyampe kutonga bishima ne diwi mu mīsambo. Kimfwa, muntu ukokeja kunena mukwabo na diwi dya nketekete’mba: “Shita ku kibelo!” Ino bino binenwa bikekala ‘byelwe’mo mwepo’ shi bikanenwe na diwi ditūke’mba: “Nkikukambakenye bidi, lelo kukokejapo kushita ku kibelo?”

22. Ba mulume ne mukaji bafwaninwe kwikala na ngikadilo’ka shi basaka mīsambo yabo ikale nyeke kupita biyampe?

22 Kwisambila pamo kukekala kulumbuluke shi mwikale kwingidija bishima bya bulēme, mwitala na mimungomungo, na kitūkijetyima, na kanye, na katentekeji ne na mutyima wa kinyenye. Ba mulume ne mukaji shi basaka mīsambo yabo ipite biyampe, bafwaninwe kwiyukija patōka bintu byabila yabo mityima, nabya bakekankamika ne kwikwasha abo bonso mu mafuku obelubila nansha a njia. Kinenwa kya Leza kitusoñanya’mba: “Kankamikai ba mpungiji ya ku mutyima.” (1 Tesalonika 5:14) Kudi bitatyi bikalanga mulume na mutyima ufita, bitatyi bikwabo nabyo mukaji. Bafwaninwe ‘kunena bya kwikankamika,’ bya kwiūbaka abo bonso.​—Loma 15:2.

23, 24. Le buswe ne bulēme bikokeja kukwasha muswelo’ka shi padi kubulwa kumvwañana? Leta kimfwa.

23 Ba mulume ne mukaji belombola buswe ne bulēme kebakamonepo kubulwa kumvwañana konso bu mwanda mukatampe. Bafwaninwe kulonga bukomo mwanda wa kutyina ‘kwisanshija.’ (Kolose 3:19) Abo bonso bafwaninwe kuvuluka’mba “kulondolola kwa kikōkeji kutalaja bukalabale.” (Nkindi 15:1) Kokikolwa kupēlula nansha kutopeka mwine-pobe ukusapwila mwanda umusansa ku mutyima. Ino wikumone bu kintu kikupa mukenga wa kuyuka milangwe ikambakanya mukwenu ku mutyima. Banwe bonso longai bukomo mupwije mwanda, mumone kumvwañana.

24 Vuluka kyaba kyālombwele Sala wandi mulume Abalahama mulangwe utala pa mwanda kampanda wakādipo witabije. Abalahama kādipo wiwitabije, ino Leza wāmusapwidile’mba: ‘Ivwana diwi dyandi.’ (Ngalwilo 21:9-12) Nandi wālongela monka, ebiya wāeselwa madyese. Mulume nandi, shi mukaji waleta mulangwe mwishile na wandi, ufwaninwe bidi kumwivwana. Mukaji nandi kafwaninwepo kutādila mīsambo, ufwaninwe kwivwana binena wandi mulume. (Nkindi 25:24) Mwanda kwimanina enka pa byosaka, kishintulula kubulwa buswe ne kubulwa bulēme.

25. Kwisambila pamo kulumbuluke kukokeja kuleta nsangaji namani mu kipwano kya busongi?

25 Kadi kwisambila pamo kudi na mvubu mu myanda itala kusambakena pamo kwa ba mulume ne mukaji. Mwino ne kubulwa kwīfula bikokeja kuleta musala mukatampe mu kipwano kya busongi. Kwisamba byonso patōka, ne kitūkijetyima, bine bidi na kamweno. Shi muntu yense ukimba kusangaja mukwabo, pampikwa kwisakila, kusambakena pamo keukekalapo mwanda ukoleja. Mu ino myanda ne mu myanda mikwabo mivule, “kekukēkala muntu, nansha umo, wakwisakila bya aye mwine, poso byonka bya mukwabo.”​—1 Kodinda 7:3-5; 10:24.

26. Nansha busongi bonso byobudi na biyampe ne bibi, kwivwana Kinenwa kya Leza kukokeja kukwasha namani bantu besongele bekale na būmi bwansangaji?

26 Ano ye madingi malumbuluke etupa Kinenwa kya Leza! Bine, mu busongi bonso mudi biyampe ne bibi. Ino shi ba mulume ne mukaji bakōkele ku milangwe ya Yehova, idi mu Bible, ne kwimanina pa buswe ne pa bulēme bulonda misoñanya, mu kipwano kyabo, nankyo busongi bwabo bukalādila kadi bukekala bwansangaji. Kebakelēmekapo enka abo bene kete, ino bakalēmeka ne Mushiludi wa busongi, Yehova Leza.

INO MISOÑANYA YA MU BIBLE IKOKEJA KUKWASHA . . . BA MULUME NE MUKAJI MUSWELO’KA BUSONGI BWABO BWIKALE BWANSANGAJI NE BWA KULĀDILA NYEKE?

Bakristu babine besenswe umo ku mukwabo.​—Yoano 13:35.

Bakristu bayukile kwilekela umo ku mukwabo.​—Kolose 3:13.

Balēmekele ndudi ya bu-mutwe.​—1 Kodinda 11:3.

I kiyampe kunena kintu kyoloke mu muswelo moloke.​—Nkindi 25:11.

    Mabuku a mu Kiluba (1993-2025)
    Tamba
    Twela
    • Kiluba
    • Tumina
    • Byosaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Bijila bya Mwingidijijo
    • Bitala Myanda Mifyame
    • Mwa Kujadikila Myanda Mifyame
    • JW.ORG
    • Twela
    Tumina