Kuta Mwimvwaniki Mutyima

POTUSAPWILA bakwetu bubinebine bwa mu Bible, tufwaninwe kulonga bivule, ke’nkapo kutweja myanda mu ñeni yabo. Tufwaninwe kukunka mutyima. Muswelo umo wa kulonga namino i kuta bya binebine mutyima ku bemvwaniki betu. Kuno kwibata mutyima kukokeja kulombolwa mu miswelo mivule.

Ta Mutyima ku Milangwe ya Bemvwaniki Bobe. Mutumibwa Polo wādi uta mutyima ku bibidiji ne mulangilo wa bemvwaniki bandi. Wāshintulwile amba: “Po nadi mu Bayuda nadi bwa Muyuda’mba nsokole’mo Bayuda. Ami nansha byo nkimunyinwepo na Mukanda wa bijila, ino po nadi mu boba bamunwe na Mukanda wa bijila, nealamwine ke ndi’nka bwa mumunwe nao’mba nsokole’mo bakwitabija mu boba bamunwe na Mukanda wa bijila. Kadi ku boba bampikwa Mukanda wa bijila wa Mosesa nabo, nealamwine monka ke ndi wampikwa kwikala wa ku Mukanda wa bijila’mba nsokole’ko bakwitabija. Kino kekunenapo’mba nkikokelepo Mukanda wa bijila wa Leza, enhe, nkokele’o mwanda ne umpika wa Mukanda wa bijila wa Kidishitu. Neabila bukokekoke bwa bakokekoke’mba nsokole’mo bakokekoke bakwitabija. Nealamwine miswelo yonso ku bonso’mba umbyonso mpandije’ko bamo. Nonga byonso bino’mba bevwane Myanda Miyampe betabije, nami nsepelele nabo.” (1 Kod. 9:20-23, MB) Lelo netu tukokeja kwialamuna namani “miswelo yonso ku bonso” dyalelo?

Shi wikalanga na kitatyi kya kutala bakwenu, nansha bityetye’tu kumeso kwa kwisamba nabo, ukokeja kujiula biyukeno bilombola bintu byobatele’ko mutyima ne ngikadilo yobadi’mo. Lelo ubwanya kuyuka kaji kobengilanga? Lelo kudi bintu bikuyukija nkulupilo yabo ya mutōtelo? Lelo kudi myanda ilombola ngikadilo yabo ya kisaka? Kukwatañana na byowamona, le ubwanya kusendulula musapwilo obe mwa kukokela’o bemvwaniki bobe?

Pa kusapula mu muswelo ukoka bininge, kilomba kwela kala milafwe ku muswelo osa kufwena bantu ba mu wenu mwaba. Mu byaba bimo, kilomba kutadija boba bavilukīle mu matanda a bweni. Shi mu wenu mwaba mudi bantu ba uno muswelo, lelo kodi mutane muswelo muyampe wa kwibasapwila? Leza usakilanga “bantu bonso kupanda, bafike ne pa kuyūkidija kwa binebine,” o mwanda witungile kitungo kya kusapula musapu wa Bulopwe mu muswelo ukoka bonso bowitana nabo.​—1 Tem. 2:4.

Ivwana na Katentekeji. Yehova uyukile byonso, ino wivwananga bakwabo. Mupolofeto Mikaya wāpelwe kimonwa kyaāmwene’mo Yehova ukankamika bamwikeulu balupule milangwe yabo mwa kupwila mwanda kampanda. Kupwa Leza wānena mwikeulu umo akalonge mungya mwaanenena aye mwine. (1 Bal. 22:19-22) Pāikele Abalahama kulombola mutyima waādi uselele kūlu pangala pa butyibi bwādi bwa kuponena Sodoma, Yehova wāmutejeje biyampe shē. (Ngal. 18:23-33) Mu mwingilo wetu, le tukokeja kwiula namani kimfwa kya kwivwana kya Yehova?

Kankamika bakwenu basabe bidi ku mityima yabo. Wibepangule kipangujo kifwaninwe, kupwa witūkije bilampe’ko amba nabo balondolole’po. Ivwana bya binebine. Kutebeka matwi obe kukebakankamika banene pampikwa kwikaka. Shi malondololo abo asokola kintu kampanda kyobatele’ko mutyima, ipangwila’ko monka na bunwa. Kimba kwibayuka senene, inoko kokālamuna mīsambo ikale ke lubuko lwa myanda ibatala. Wibafwije’ko pangala pa milangwe yabo ponso palomba kwibafwija’ko na mutyima umo. Ikala na buntu bwa kwakwija ku binenwa byabo, nansha shi kwitabijepo milangwe yabo.​—Kol. 4:6.

Inoko, tufwaninwe kudyumuka kutyina amba kuta kotuta bakwetu mutyima kwakapita mikalo ketutwela mu kebitutale. Kuta bakwetu mutyima kekwitupangapo bwanapabo bwa kusantaula myanda yabo ibatala. (1 Pet. 4:15) Kadi tufwaninwe kutadija kutyina amba muntu wa ngitu ingi wakamona bingi kanye kotumulombola. Bine, tufwaninwe kunañuna’po, mwanda ludingo lwa kuta bakwetu mutyima i lwishile mungya matanda, pakwabo mungya bantu.​—Luka 6:31.

Kwiteakanya ko kukwasha pa kwikala mwimvwaniki muyampe. Shi twivwanije biyampe musapu wetu, tukatūkija ne kuta bakwetu mutyima pampikwa kukolelwa. Kino kikapwa kutuyuka kwabo kadi kikokeja kwibapa mutyima wa kwisamba netu.

Tulēmekanga bakwetu na kwibevwana pobanena. (Loma 12:10) Kino kilombola amba tukwete milangwe ne malango abo na mutyika. Kibwanya’nka ne kwibatonona bate mutyima mpata ku byotunena. Nanshi Kinenwa kya Leza kidi na bubinga pa kwitudingila amba ‘pejai pa kwivwana, ijai pa kwisamba.’​—Yak. 1:19.

Kwasha Bakwenu Bendelele Kumeso. Kuta bakwetu mutyima kuketupa milangwe ya kulangila boba balombola kusepelela ne kwenda kukebapempula dikwabo mwa kwibasapwila bubinebine bwa mu Bible butengelela mpata ku bisakibwa byabo. Shi kolanga kukebapempula’ko dikwabo, tala bidi byomwefundile nabo mu bupempudi bwabadikile. Teakanya myanda ikwatañene na mwanda wibadi ku mutyima. Lombola patōka mvubu ya myanda yobe, wibakwashe bayuke mobakokeja kumwena byabuyabuya mu byobefunda.​—Is. 48:17.

Shi mwisambi nobe wasokola ngikadilo nansha mwanda umuvutakanya ñeni, mona kino bu mukenga wa pa bula wa kumusapwila myanda miyampe. Londa kimfwa kya Yesu, wādi nyeke upēlakana kusenga boba badi mu tusua. (Mako 6:31-34) Komena mutyima ukutonona kulombola mwa kupwila myanda bukidibukidi nansha kuleta madingi mayayate. Kino kibwanya kupa muntu’wa milangwe ya amba kumutelepo mutyima bya binebine. Ino abe ikala na kanye ka kumulangila. (1 Pet. 3:8) Kupwa longa bukimbi mu mabuku esambila pa Bible, ebiya musapwile myanda ikankamika ya kumukwasha alwe na ngikadilo yadi’mo. Inoko, kuta kotele mwisambi nobe mutyima na buswe kukakupa mutyima wa kufya tumyanda tufyame twakutūdila, poso enka kudi buluji bwa kusokwela’to.​—Nk. 25:9.

Kupityidila, tufwaninwe kuta mutyima bya binebine ku boba botufundija Bible. Tūla mu milombelo bisakibwa bya mwifundi ne mwifundi, kupwa teakanya kifundwa koku ulamine bino bisakibwa mu ñeni. Wiipangule amba, ‘I bika bikwabo byafwaninwe kulonga amone kwendelela kumeso ku mushipiditu?’ Kwasha mwifundi na buswe akwate na mutyika myanda inena Bible ne mabuku a “umpikwa wa binebine ne wa manwa” pa mwanda wandi. (Mat. 24:45, NW) Dimodimo, kushintulula myanda bitupu kekubwenepo. Kikakulomba padi kulombola mwifundi mwa kwingidijija musoñanya kampanda wa mu Bible, na kulongela pa kimo kintu kabidye kilombola mwa kwingidijija’o.​—Yoa. 13:1-15.

Kilomba kwikala na bujalale ne bwino buyampe bwa kuyuka kusansanya pa kukwasha bakwenu bakwatañanye būmi bwabo na misoñanya ya Yehova. Bantu i beshile ku bibidiji ne ku lūku, kadi kebendelelangapo kumeso muswelo umo. Kokasakila bakwenu balonge bibapite kipimo. (Fid. 4:5) Kokebaningila kwalamuna būmi bwabo. Ino leka Kinenwa kya Leza ne mushipiditu wandi bibakunke ku mityima. Yehova usakanga bantu bamwingidile na mutyima tō, ke na kuningilwapo, mhm. (Mit. 110:3) Epuka kulombola butyibi bobe mu myanda yobasaka kukwata’po kya mfulo. Nansha shi bamo bakulomba wibalombole butyibi bwa kutyiba, kokolwa kwibatyibila’bo.​—Ngat. 6:5.

Leta Bukwashi bwa Kamweno. Eyo, Yesu wādi bidi uta mutyima ku bisakibwa bya ku mushipiditu bya bemvwaniki bandi, inoko wādi upipidila ne ku bisakibwa bikwabo. (Mat. 15:32) Nansha shi twi balanda, kudi miswelo mivule ya kamweno ya kupāna bukwashi.

Kuta bakwetu mutyima kuketutonona twitūle pa kyabo kyaba. Kimfwa, shi ngikadilo ya kūlu kubipile ikoleja mwisambi nobe, shetukai mwende payampe, nansha kumulaya kwiya kwisamba nandi kitatyi kikwabo. Shi ubaiya kitatyi kibi, munene wiye kyaba kikwabo. Shi mulondakani nansha muntu wasangedile musapu wabela, udi ku lupitalo, lombola kuta komutele mutyima na kumutumina tumawi pa kapapye nansha kamukanda nansha kwenda’tu kukamupempula. Shi i kyendele’mo, ukokeja kumutekela tudibwa nansha kumulongela kantu kakwabo kayampe.

Ponso pendelela befundi ba Bible kumeso, bakokeja kwikala na mēlu mwanda kebakipityijangapo kitatyi kilampe na balunda nabo ba kala. O mwanda samba nabo bulunda. Mwisambei nabo kitatyi kilampe kupwa kwa kifundwa kya Bible ne mu bitatyi bikwabo. Wibakankamike batamije kisense kiyampe. (Nk. 13:20) Wibakwashe batanwe ku kupwila kwa bwine Kidishitu. Shikata nabo pamo mu kuno kubungakana, wibangule’ko na kukumbakanya babo bana mwanda wa bonso bamwene bya binebine mu mpangiko.

Wibate Mutyima bya Binebine. Kuta bantu mutyima ke busendwepo bwa kwiiya, ino i ngikadilo ya mutyima. Ludingo lotufikīle’po mu kuta bakwetu mutyima lumwekanga mu miswelo mivule. Lwilombolanga mu mwivwanino wetu ne mu byotunena. Lumwekanga mu kanye ne mu kulangila kotulangila bakwetu. Kadi lwilombolana ku mumweno wetu ne ku bilomboji bya mpala yetu, nansha shi ketunenepo ne kulonga kintu kampanda. Shi bine tuta bakwetu mutyima, bine kebakabulwepo kwikijingulula.

Buluji bukatampe mpata botutela bakwetu mutyima bya binebine i buno: kuta bakwetu mutyima i kwiula buswe ne lusa lwa Tata wetu wa mūlu. Kino kyo kitukwasha tukokele bemvwaniki betu kudi Yehova ne ku musapu waitupele kusambakanya. Shi ke pano, ponso posapula myanda miyampe, longa buninge bwa kuleka ‘kubanga byonka byobe bintu, poso ne ku binu bya bakwenu, au ku bya mukwao, au ku bya mukwabo.’​—Fid. 2:4.