Kunena Bivwanikwa

KITATYI kyonena, kokalombola’nka myanda bitupu, mhm. Longa buninge bwa kwivwanija byobya byonena ku boba bakuteja. Kino kikakwisambija senene ponena ku meso a kipwilo nansha a boba ke Batumonipo.

Kudi myanda mivule ilengeja binenwa bivwanikwe. Imo i mīsambilwe’po kala mu Kifundwa kya 26, kinena’mba: “Kuvungulula Myanda Biluji.” Mikwabo i mibandaulwe kala mu Kifundwa kya 30, kinena’mba: “Kuta Mwimvwaniki Mutyima.” Mu kino kifundwa namo, tukesambila’mo pa myanda mikwabo ibala-inga.

Bishima Bipēla, Muneneno Upēla. Bishima bipēla ne misemwa mīpimīpi i bingidilwa bikwasha mu kwisamba. Busapudi bwa ku Lūlu bwa Yesu i kimfwa kya dishikulu dya kutendelwa mpata dikokeja kwivwanwa na bantu ba miswelo yonso, bashikete pi na pi. Milangwe ikokeja kwikala myeni kobadi. Inoko bakokeja kwivwana byānene Yesu mwanda wēsambile myanda itutala batwe bonso: mwa kumwena nsangaji, mwa kulumbulwila kipwano na bakwetu, mwa kulwila na kuzumbija mutyima, ne mwa kuyukila kine kikadile’ko būmi. Wāsapwile ino milangwe na muneneno mujalale. (Mat., shap. 5-7) Bine, Bible witupa bimfwa bivule bya misemwa ya bula ne mubundilo mwishileshile. Kitungo kyobe kikatampe i kulupula milangwe patōka, mu muswelo wivwanwa.

Nansha shi wisambila pa bintu bikutakane, muneneno obe upēla ukakwasha bakwenu bebivwanije lubilo lonka. Le ukapēleja’byo namani? Kokipakika bemvwaniki bobe myanda mityemitye kapwila. Longolola myanda yobe ikale mimanine’nka pa myanda yobe mikatampe. Sañuna bisonekwa bikatampe na katentekeji. Kokepangila kutanga bisonekwa kyoki ke kyoki, ino tanga’byo ne kushintulula’byo. Kokapūta milangwe miyampe na kunena na lusanzadimba.

Shi wendeja kifundwa kya Bible ku njibo, londa ino misoñanya imo yonka. Kokakimba kushintulula kantu kamo ne kamo. Kwasha mwifundi evwanije patōka milangwe mikatampe. Kupwa mu kifundwa kyandi kya kasuku nansha ku kupwila kwa pa kipwilo, ukefundila’ko myanda mikwabo pala pala.

Pa kusaka kunena myanda mu muswelo upēla, ufwaninwe kwiteakanya biyampe. Ufwaninwe bidi abe mwine kwivwanija senene mwanda okanena shi usaka bakwenu nabo bakevwane’o biyampe. Shi bine wivwanije kintu, kukabulwepo kuleta bubinga bwakyo. Kadi kukakolelwapo kushintulula’kyo mu byobe bishima.

Shintulula Bishima Byeni. Dimodimo kilombanga kushintulula buluji bwa bishima byeni ku bemvwaniki bobe pa kusaka kwibevwanija bintu. Kokakulupila bipitepite amba bemvwaniki bobe badi na buyuki, ino kadi kokipēlula luku lobadi nalo. Eyo, byowifundile Bible padi udi na bishima bimo bimweka bu byeni ku bantu bakwabo. Shi kushintulwile’byopo, bishima pamo bwa “bashele’ko,” “umpika wa binebine ne wa manwa,” “mikōko mikwabo,” ne “kibumbo kikatampe” kebikayukwapo na boba bampikwa kwilunga na Batumoni ba Yehova amba i bisumpi bya bantu kampanda. (Loma 11:5; Mat. 24:45, NW; Yoa. 10:16; Kus. 7:9) Mo monka ne bishima pamo bwa “musapudi,” “pania,” “mutadi wa kipindi,” ne “Kivulukilo,” muntu ukebivwana enka poso i mwibidile bulongolodi bwa Batumoni ba Yehova.

Kudi bishima bikwabo bya mu Bible bingidijibwanga ne na ke Batumonipo, ino nabyo bisakilwa kushintulula’ko. Ku bavule “Amakedona” i mukubo wa bantu ku mabombe a nyukilia. Bakokeja kulanga amba “Bulopwe bwa Leza” i ngikadilo idi mu mutyima wa muntu nansha amba i mūlu, ke umbikalopo. Kutela’tu “muya” ku bamo kibapa milangwe ya kyobatela bu mushipiditu udi mu bantu ushalanga mūmi shi umbidi ubafu. Kukwatañana na mufundile bantu bavule, “mushipiditu sandu” i muntu wa busatu mu Busatu Busantu. Ne kadi bantu bavule ke baleke kulonda misoñanya ya Bible mu mwikadilo wabo, o mwanda bakasakilwa padi kwivwanija bine bisaka kunena Bible pa kunena’mba: “Nyemai busekese.”​—1 Kod. 6:18, MB.

Wivwane bantu kebatañangapo Bible kitatyi ne kitatyi, bakokeja kutunya kwivwanija biyampe shi unene’tu amba, “Polo wāsonekele . . .” nansha amba “Luka wānene . . .” Padi badi na balunda nansha balondakani nabo badi na ano majina. Padi i biyampe kubweja’ko bushintuludi buyukanya muntu’wa amba i mutumibwa mwine Kidishitu nansha amba i mulembi wa Bible.

Bemvwaniki ba dyalelo divule basakilwa kukwashibwa mwa kwivwanina’bo bisonekwa bisambila pa bipimo ne bibidiji bya pa kala. Kimfwa, kunena amba safini ya Noa yādi na mikono 300 mu bula, mikono 50 mu bunkimbwa ne mikono 30 mu bwimwa kekudipo na buluji nansha bumo kobadi. (Ngal. 6:15) Ino shi ulombole bino bipimo mu bishima bitelwanga kokwa kodi, nankyo bemvwaniki bakajingulula lubilo lonka bukata bwādi na safini.

Bweja’ko Nshintulwilo Mifwaninwe. Shi usaka bemvwaniki bobe bemvwane bintu patōka, kufwaninwepo enka kuleta buluji boloke bwa bishima kamukaya. Mu Yelusalema mu mafuku a Ezela, butangi bwa Bijila bwādi bushintululwa ne kushintululwa. Mwanda wa kukwasha bantu bemvwanije buluji, bene Levi bādi bashintulula ne kulombola mwa kulondela Bijila mungya ngikadilo yādi’mo bantu mu mine myaka’ya. (Neh. 8:8, 12) Ne abe nobe mo monka, witūdile’ko kitatyi kya kushintulula ne kulombola mwa kulondela Bisonekwa byotanga.

Yesu pa kupwa kufwa ne kusanguka, wāshintulwidile bandi bana ba bwanga amba byobya byālongekele byādi bifikidija’tu Bisonekwa. Kadi wānena ukoma kiselwa kyobāikele nakyo pa kwikala batumoni ba bino bintu. (Luka 24:44-48) Nobe shi ukwasha bantu bayuke amba byobafunda bidi na lupusa mu būmi bwabo, kebakakolelwapo kwivwana buluji bwa myanda’ya.

Mutengelwa Mutyima. Na bubine, nansha shi nshintulwilo yoleta idi patōka namani, ino kudi bintu bikwabo bikokeja kukwasha muntu evwane nansha aleke kwivwana. Shi mutyima wa muntu i mūmu, nabya kino i kijika kimukoleja kwivwana bintu byobanena. (Mat. 13:13-15) Ku boba nabo basumininwe kumona myanda yonso na mumweno wa ku ngitu, myanda ya ku mushipiditu i bulembakane kobadi. (1 Kod. 2:14) Shi muntu ulombola uno mushipiditu, i biyampe​—mu kyokya kitatyi’kya bidi​—kuketa nandi mīsambo.

Inoko, pakwabo mutyima ukokeja kwikala mūmu pangala pa ngikadilo kampanda ya umbūmi. Ino shi mutyima wa muntu wa uno muswelo upebwe mukenga wa kwivwana bubinebine bwa mu Bible mu bula bwa kitatyi kansangwa, ukokeja kunekena ne kwitabija. Yesu paālombwele batumibwa bandi amba usa kukupilwa ne kwipaibwa, kebāivwenepo byaādi unena. Mwanda waka? Mwanda ke abyopo byobādi batengele nansha kusaka’byo kwine! (Luka 18:31-34) Ino mwenda mafuku, batumibwa 11 bāivwene ne kulombola bālombola’kyo na kulonga bintu kukwatañene na byēbafundije Yesu.

Lupusa lwa Kimfwa Kilumbuluke. Twivwanijanga bantu bintu ke enkapo na binenwa byetu kete, mhm, ino i ne na bilongwa byetu. Bavule pobāyanga musunsa mubajinji ku Njibo ya Bulopwe, byobavulukanga kutabuka ke byobyapo binenwa’ko, ino i buswe bobamonanga’ko. Mo monka ne nsangaji yotwikalanga nayo, ikwashanga basapwilwa bavule batambule bubinebine bwa mu Bible. Bavule bafulanga ku kunena amba Batumoni badi mu mutōtelo wa bine pobamonanga kanye ka buswe kelombola bantu ba Yehova abo bene na bene ne kwilangila kitatyi kitanwa bakwabo mu byamalwa. Shi ke pano, ponso polonga buninge bwa kukwasha bantu bevwanije bubinebine bwa mu Bible, ta mutyima ku muswelo oshintulula’bo ne ku kimfwa kyoleta.