Shapita wa Dikumi ne Buná
Yehova Uludikanga Bulongolodi Bwandi Namani?
1. I myanda’ka itala pa bulongolodi bwa Yehova itusokwela Bible, ne mwanda waka idi na mvubu kotudi?
LELO Leza udi na bulongolodi? Bisonekwa bya ku bukomo bwa mushipiditu bitulombola amba udi nabo. Mu Kinenwa kyandi, wituyukija’mo bityetye’tu mwikadile kipindi kya momwa mūlu kilenga nzuba kya bulongolodi bwandi. (Ezekyele 1:1, 4-14; Danyele 7:9, 10, 13, 14) Nansha byoketumonangapo na meso kino kipindi kya bulongolodi, ino kidi na lupusa pa batōtyi ba bine dyalelo. (2 Balopwe 6:15-17) Bulongolodi bwa Yehova budi kadi ne na kipindi kimweka na meso pano panshi. Bible witwivwanijanga mokikadile ne muswelo wikiludika Yehova.
Kujingulula Kipindi Kimweka na Meso
2. Kipwilo kipya kyāshimikilwe na Leza i kipwilo’ka?
2 Muzo wa Isalela kyo kyādi kipwilo kya Leza mu bula bwa myaka 1545. (Bilongwa 7:38) Ino Isalela wābulwa kulama bijila bya Leza, wāpela ne wandi Mwana mwine. O mwanda Yehova nandi wāpelele kino kipwilo ne kwikyela wēkyela. Yesu wālombwele Bayuda amba: “Monaipo bidi, njibo yenu byo yemushīlwa masala.” (Mateo 23:38) Kupwa Leza wāpunga’ko kipwilo kipya, kyāsambile nakyo kipwano kipya. Kino kipwilo kyādi kya kubundwa na bantu 144 000 batongelwe na Leza, ba kwikala pamo na wandi Mwana momwa mūlu. —Kusokwelwa 14:1-4.
3. I bika byālongekele mu dya Pentekosa 33 K.K. bilombola amba Leza wādi kaingidija kipwilo kipya?
3 Bantu babajinji kubadilwa mu kino kipwilo kipya bāshingilwe māni a mushipiditu sandu wa Yehova mu dya Pentekosa 33 K.K. Tutanga pangala pa kino kinkumenkume kya kasekuseku amba: “Difuku dya Pentekosa nadyo dyafikidila ponka, ebiya abo bonso babungakanine pantu pamo ponka, ne mutyima wabo umo. Ponkapo kwebapulumukile kitūta bwa luvula lukatampe lwa malwa lupukuma, kyayūja ne njibo yonso mo badi bashikete. Ino kwebasokokela ndimi milale mubukata īkele’nka bwa mudilo, ke ībatentama abo bonso ku muntu ku muntu. Penepo kadi abo bonsololo bayūlwa Mushipiditu Sandu.” (Bilongwa 2:1-4) Kano ko kayukeno kāletele mushipiditu wa Leza ka kuyukila’po amba kino kyo kisumpi kya bantu bakengidijibwa na Leza pa kuvuija mpango yandi na kulonda bwendeji bwa Yesu Kidishitu mūlu.
4. I bāni dyalelo babundile bulongolodi bwa Yehova bumweka na meso?
4 Dyalelo kushele enka bantu batyetye kete ba mu ba 144 000 pano panshi. Ino mwendele kufikidila kwa bupolofeto bwa Bible, midiyo ne midiyo ya ba mu “kibumbo kikatampe” kya “mikōko mikwabo” i belunge pamo na bashingwe māni bashele’ko. Yesu Mukumbi Muyampe i mukongele pamo mikōko mikwabo ne bashele’ko mwanda wa bekale luombe lumo lonka lukumbwa na aye Mukumbi umo. (Kusokwelwa 7:9; Yoano 10:11, 16) Abo bonso i babunde kipwilo kimo kīkute umbumo, bulongolodi bwa Yehova bumweka na meso.
Ndudi ya Kiteokratike
5. I ani uludika bulongolodi bwa Leza, ne muswelo’ka?
5 Muneneno unenwa mu Bisonekwa amba “kipwilo kya Leza mūmi” ulombola patōka mwine uludika bulongolodi. Abo i bulongolodi bwa kiteokratike, ko kunena’mba buludikwanga na Leza. Yehova uludikanga bantu bandi kupityila kudi Yesu, mwine watongele bu Mutwe wa kipwilo wampikwa kumweka na meso, ne kupityila ku Bible, Kinenwa kya Aye mwine kyalembeje ku bukomo bwa mushipiditu.—1 Temote 3:14, 15; Efisesa 1:22, 23; 2 Temote 3:16, 17.
6. (a) Buludiki bwa kipwilo bwāmwekele patōka namani mu myaka katwa kabajinji? (b) I bika bilombola amba Yesu ukidi Mutwe wa kipwilo?
6 Buno buludiki bwāmwekele patōkelela pa Pentekosa. (Bilongwa 2:14-18, 32, 33) Kadi bwāmwekele pāikele mwikeulu wa Yehova kuludika mwingilo wa kusambakanya myanda miyampe mu Afrika, pāikele diwi dya Yesu kuleta buludiki kitatyi kyāalamukile Solo wa Tasusa, ne pāshilwile Petelo mwingilo wa busapudi mu Bajentaila. (Bilongwa 8:26, 27; 9:3-7; 10:9-16, 19-22) Inoko, mwenda myaka, mawi atamba mūlu keādipo kadi akivwanwa, kadi kekwādipo mwikeulu wādi ukimonwa, ne kyabuntu kya mushipiditu kine kutupu. Ino Yesu wālaile amba: “Ami nami kadi, ngidi nenu mafuku onso nyeke, ne kumfulo kwine kwa panopantanda.” (Mateo 28:20; 1 Kodinda 13:8) Dyalelo Batumoni ba Yehova betabije buludiki bwa Yesu. Mwanda pakubulwa buno buludiki, longa kebibwanikapo kusapula uno musapu wa Bulopwe ulwibwa bulwi byamalwa.
7. (a) I bāni babundile “umpika wa binebine ne wa manwa,” ne mwanda waka? (b) I mwingilo’ka upelwe “umpika”?
7 Yesu wālombwele bandi bana ba bwanga kumeso’tu kwa kufwa kwandi myanda itala “umpika wa binebine ne wa manwa” wakapa, aye Mfumwandi, kiselwa kya pa bula. Uno “umpika” wādi ufwaninwe kutanwa penda Mfumwetu mūlu, kadi wādi wa kushala wingila’nka ne bijoka Kidishitu pambulwa kumweka mu lupusa lwandi lwa Bulopwe. Buno bushintuludi kebukokejapo kufunkila pa muntu umo, ino bufunkila pa kipwilo kya Kidishitu kya bashingwe māni. Yesu wēkipotele na mashi andi, o mwanda wikita bu “umpika” wandi. I mupe bantu ba mu kino kipwilo mwingilo wa kulonga bana ba bwanga ne kwendelela na kwibadisha ‘bidibwa bya ku mushipiditu pa kitatyi kifwaninwe.’—Mateo 24:45-47, NW; 28:19; Isaya 43:10; Luka 12:42; 1 Petelo 4:10.
8. (a) I biselwa’ka bitwikilwe pano kabumbo ka umpika? (b) Mwanda waka kwitabija bufundiji bwitupebwa kupityila ku dishinda dya Leza kudi na kamweno kotudi?
8 Kabumbo ka umpika byokengile na kikōkeji mwingilo wa Mfumwandi kufika enka ne pa kujoka kwandi kwampikwa kumweka mu 1914, kudi bukamoni bulombola amba i katwikwe biselwa bikwabo bikatampe tamba mu 1919. Myaka ya tamba penepa i myaka ya kusapula konso konso bukamoni butala pa Bulopwe, ne kukongakanya kibumbo kikatampe kya batōtyi ba Yehova ba kupanda pa kyamalwa kibūke. (Mateo 24:14, 21, 22; Kusokwelwa 7:9, 10) Kino kibumbo nakyo kisakilwa bidibwa bya ku mushipiditu, bileibwa na kabumbo ka umpika. Nanshi pa kusangaja Yehova, tufwaninwe kwitabija bufundiji bwaleta kupityila ku dino dishinda dyandi ne kwibulonda.
9, 10. (a) Mu myaka katwa kabajinji, kwākwetwe mpangiko’ka ya mwa kupwijija myanda ya mfundijo ne ya muludikilo wa busapudi bwa myanda miyampe? (b) I mpangiko’ka ya kuteakanya mingilo ya bantu ba Yehova idi’ko dyalelo?
9 Kyaba kimo kwikalanga kutamba myanda itala mfundijo ne muludikilo wa bintu. Le ipwanga namani? Bilongwa shapita 15 witulombola muswelo obāpwile mwanda wa Bajentaila bāalamukile. Mwanda’wa wātumīnwe batumibwa ne bakulumpe ba mu Yelusalema, bādi bengila bu kitango kyendeji kiludika myanda. Bano bana-balume bādi bantu ba kutupatupa, ino Leza wādi wibengidija. Bābandawile bisonekwa bitala pa uno mwanda ne kulonda bukamoni bulombola amba mushipiditu wa Leza o wāshitwile mwaba wa Bajentaila. Kupwa bātyiba butyibi. Leza wāesele yoya mpangiko. (Bilongwa 15:1-29; 16:4, 5) Bantu bādi batumwa na kitango kyendeji mwanda wa kwendeleja busapudi bwa Bulopwe kumeso.
10 Dyalelo Kitango Kyendeji kya bulongolodi bwa Yehova bumweka na meso i kibundwe na batutu bashingwe māni a mushipiditu ba mu matanda pala pala, bashikete ku kité kya ntanda yonso kya Batumoni ba Yehova. Kitango Kyendeji, byokiludikwa na Yesu Kidishitu, kyendelejanga mutōtelo utōka kumeso mu ntanda ne ntanda, kiteakanya mingilo ya busapudi bwa Batumoni ba Yehova mu makumi a tununu twa bipwilo byabo. Batutu ba mu Kitango Kyendeji badi na milangwe pamo na yādi na mutumibwa Polo wātumīne bene Kidishitu mukanda’mba: “Ke pa mwanda wa kunena’mba, twikale bamfumwandya lwitabijo lwenu, mhm, nanshi twi bakwashi ba mu kusepelela kwenu; mwanda bānwe i ku lwitabijo ko mwaimana.”—2 Kodinda 1:24.
11. (a) Bakulumpe ne bengidi ba mingilo batoñwanga namani? (b) Mwanda waka tufwaninwe kwingidila pamo na boba batongelwe?
11 Batumoni ba Yehova ntanda yonso batengelanga Kitango Kyendeji kisañune batutu babwenye bisakibwa bapelwe lupusa lwa kutonga bakulumpe ne bengidi ba mingilo ba kulela bipwilo. Bisakibwa bya boba batongwa bidi mu Bible, kadi bayukile amba bano bana-balume kebabwanininepo, i bantu ba kutupatupa. Bakulumpe bayukanya batutu ba kutongwa, ne boba batonga bene, abo bonso badi na kiselwa kilēma ku meso a Leza. (1 Temote 3:1-10, 12, 13; Tetusa 1:5-9) O mwanda balombanga Leza ebakwashe na mushipiditu, bakimba ne buludiki budi mu Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu. (Bilongwa 6:2-4, 6; 14:23) Nanshi tufwijei’ko pangala pa bano “bantu bu byabuntu,” betukwasha batwe bonso tufikile pa “bumo mu lwitabijo.”—Efisesa 4:8, 11-16, NW.
12. Yehova wingidijanga bana-bakaji namani mu mpangiko ya kiteokratike?
12 Bisonekwa bilombola amba buno butadi bwa kipwilo i bwa kupa bana-balume. Ke kunenapo amba bana-bakaji badi munshi, ehe, mwanda bamo nabo bakapyana Bulopwe bwa mūlu, kadi baloñanga bivule mu mwingilo wa busapudi. (Mitōto 68:11) Ne kadi batuntwilanga ku mitendelo itendelwa kipwilo mwanda bavuijanga na kikōkeji biselwa byabo bya mu kisaka. (Tetusa 2:3-5) Ino bufundiji bwa mu kipwilo i mwingilo upelwe bana-balume batongelwe kwiwingila.—1 Temote 2:12, 13.
13. (a) Bible ukankamika bakulumpe kumona kyepelo kyabo namani? (b) I madyese’ka otupelwe batwe bonso?
13 Mu ino ntanda, yewa upelwe kyepelo kampanda umonwanga bu muntu wa mvubu, ino mu bulongolodi bwa Leza mbila ilondwa i ino: “Yewa wakwikala mutyetyetyetye mo mudi bānwe bonso, nankyo enka aye ukēkalanga mukatampe.” (Luka 9:46-48; 22:24-26) Bisonekwa bipa bakulumpe ano madingi a kuleka kubikala bu bamfumwandya bupyani bwa Leza, ino banenwe kwikala bimfwa bilumbuluke ku luombe. (1 Petelo 5:2, 3) Batumoni ba Yehova bonso, bana-balume ne bana-bakaji badi na madyese a kwimanina Mubikadi wa diulu ne ntanda, ne a kwisambila mu dijina dyandi na kwityepeja ne kusapwila bakwabo ba pi na pi Bulopwe bwandi, ke enkapo batyetye basañunwe kete, mhm.
14. Tala bisonekwa bitelelwe, ebiya londolola bipangujo bitungilwe mu mulongo kunshi kwa musango.
14 Tunenwe kwiipangula’mba: ‘Lelo bine ntendelanga Yehova pa muswelo waludika bulongolodi bwandi bumweka na meso? Mulangilo wami, binenwa ne bilongwa byami, le bilombola amba mutendelanga?’ Kulanguluka pa ino myanda ilonda’ko kubwanya kukwasha umo ne umo ebandaule:
Shi binebine nkōkele Kidishitu bu Mutwe wa kipwilo, na mulombwela’kyo bisonekwa bilonda’ko, lelo i bika byonkalonga? (Mateo 24:14; 28:19, 20; Yoano 13:34, 35)
Shi nsangedile mpangiko ya ku mushipiditu ikwatwa na kabumbo ka umpika ne kyandi Kitango Kyendeji, nabya i bāni bompa bulēme? (Luka 10:16)
Bantu bonso ba mu kipwilo umo ne umo, nakampata bakulumpe, bafwaninwe kwikala na bakwabo muswelo’ka? (Loma 12:10)
15. (a) Muswelo otumwene bulongolodi bwa Yehova bumweka na meso ulombola bika? (b) I mikenga’ka yotudi nayo ya kulombola amba Dyabola i mbepai ne ya kusangaja mutyima wa Yehova?
15 Dyalelo, Yehova wituludikanga kupityila ku bulongolodi bwandi bumweka na meso bwendejibwa na Kidishitu. Muswelo otumona buno bulongolodi o ulombola kwine kotulamete mu mwanda wa bubikadi. (Bahebelu 13:17) Mungya kulanga kwa Satana, kintu kikatampe kyotukambakena i kamweno ketu. Ino shi twingila mobifwaninwe ne kwepuka kwisakila batwe bene, nabya tubalombola patōka amba Dyabola i mbepai. Wivwane tuswe ne kulēmeka boba betulelele, pampikwa ‘kulēmeka bantu mwanda wa kumwena’mo,’ nabya tukasangaja Yehova. (Yude 16; Bahebelu 13:7) Shi tulamete nyeke ku bulongolodi bwa Yehova, tulombolanga amba Yehova i Leza wetu kadi twi bekute umbumo mu mutōtelo wandi. —1 Kodinda 15:58.
Myanda ya Kupituluka’mo
• Bulongolodi bwa Yehova bumweka na meso dyalelo i bika? Kitungo kyabo i kitungo’ka?
• I ani utongelwe bu Mutwe wa kipwilo, ne i kupityila ku mpangiko’ka imweka na meso kwaetupela bwendeji bwandi na buswe?
• I mumweno’ka muyampe otufwaninwe kumona nyeke boba badi mu bulongolodi bwa Yehova?
[Kifwatulo pa paje 133]
Yehova wituludikanga kupityila ku bulongolodi bwandi bumweka na meso bwendejibwa na Kidishitu