“Kutyina’mba Mwakaponena mu Kutompibwa”

“Shalai mutala ne kulomba, kutyina’mba mwakaponena mu kutompibwa.”​—MATEO 26:41, MB.

WaDI mu mitabakano mikatampe kasha​—mipite yonso yaadi ke mupite’mo. Yesu Kidishitu, Mwana Leza, wadi kadi pabwipi na mfulo ya bumi bwandi pano pa ntanda. Wajingulula amba kasa kukwatwa, atyibilwe nsambu ya lufu, ne kupopwa ku mutyi wa masusu. Kadi wadi uyukile amba butyibi ne bilongwa byonso byasa kulonga bikaneneja dijina dya Shandi maya nansha mabi. Yesu kadipo kadi widilwe amba byepelo bya bumi bwa bantu bwa kumeso byadi pa katele bulenda. Le walongele bika pa kutanwa na ino mitabakano yonso’i?

² Yesu waendele mu budimi bwa Ngesemani na bandi bana ba bwanga. I kifuko kyobadi baswele kudi Yesu. Kwine’kwa, wetolwela pafula bityetye na bandi bana ba bwanga. Kwa kasuku, wavundamukila kudi Shandi wa mulu kalombe buninge, wapungulwila mutyima wandi kwadi mu milombelo misumininwe—ke musunsapo umo onka kete, ino i misunsa isatu mituntulu. Yesu wadi shandi muntu mubwaninine, ino kasakilepo kulwa aye mwine na ino mitabakano.​—Mateo 26:36-44.

³ Dyalelo netu tudi mu mitabakano. Ku ngalwilo kwa uno boloshile, twadi tubamone amba tudi mu mafuku a mfulo ya ino ngikadilo imbi. Kutompibwa ne kunyoNama pa mutyima kuletwa na ntanda ya Satana kwendanga kuvudila’ko. Butyibi ne bilongwa bya muntu yense witela bu mwingidi wa Leza wa bine binenejanga dijina dya Leza maya nansha mabi kadi byo bimaninepo mpata byepelo byandi bya kukamona bumi mu ntanda impya ya Leza. Tuswele Yehova. Tusaka ‘kuminina kufika ne ku mfulo’—ku mfulo kwa bumi bwetu nansha ku mfulo kwa ino ngikadilo, mungya kyonso kiketufikila dibajinji. (Mateo 24: 13) Ino le i muswelo’ka otukokeja kulama mutyima wa kupelakana ne kwendelela na kukesha?

⁴ Yesu wadi uyukile amba bandi bana ba bwanga—ba mu yoya myaka ne ba dyalelo​—bakatyinibwa mbavu, o mwanda wasonenye amba: “Shalai mutala ne kulomba, kutyina’mba mwakaponena mu kutompibwa.” (Mateo 26: 41, MB) Le bino binenwa bishintulula bika kotudi dyalelo? Le i kutompibwa’ka kotutompibwa? Ne i muswelo’ka ‘okendelela na kukesha’?

Kutompibwa Kulonga Bika?

⁵ Batwe bonso tufikilwanga difuku ne difuku na matompo a kusaka kuponena mu “dikinga dya dyabola.” (2 Temote 2:26) Bible udyumuna amba Satana ukanine nakampata kukwata batotyi ba Yehova. (1 Petelo 5:8; Kusokwelwa 12:12, 17) Mwanda waka? Ke enkapo’tu mwanda wa kwitwipaya. Ke-pantu shi tubafu na kikokeji kudi Leza, nabya Satana wabulwe bushindaNani. Kadi Satana kedilwepo amba Yehova, mu kitatyi kitungwe, ukatalula’ko lufu kupityila ku lusangukilo.​—Luka 20:37, 38.

⁶ Nanshi Satana kyasaka i konakanya kintu kya mvubu kutabuka buno bumi botudi nabo—ke bululame bwetu ku meso a Leza kadi. Satana ukimbanga na mikeketo kwibingija amba aye ubwanya kwitupalula kudi Yehova. O mwanda shi tongolwe, twikale bampikwa kikokeji kudi Leza—tuleke kusapula myanda miyampe ne kuleka kulonda misoñanya ya bwine Kidishitu​—nabya Satana watambula bushindanani! (Efisesa 6:11-13) Kino kyo kitudila “Nongojani” bitompibwa ku meso etu.​—Mateo 4:3, MB.

⁷ “Byakyongo” bya Satana i bishileshile. (Efisesa 6:11) Ukokeja kwitutompa na kuswa bya bupeta, na moyo, na kwalakana, nansha na kusanswa bya makayo. Ino bunwa bumo bufike’po bwaingidija i kuzozeja mutyima. Pamo bwa ndalandala udi na manwa a munshimunshi, uyukile biyampe pantu pakokeja kwitutyumuna mu bidyoma ne kwituzozeja. (Nkindi 24:10) Shi wetumone amba ‘twi batyimpwe bya malwa’ mu malango, po pene pasakanga kwitutompa amba tuleke’byo.​—Mitoto 38:8.

⁸ Pano potwenda tutakamina mu mafuku a mfulo, ne bintu bya kwituzozeja nabyo bimweka bu byenda bivudila’ko, ne kekudipo bwanga bwitukinga bileke kwitufikila. (Tala kapango “Myanda Imoimo Izozeja Mutyima.”) Kintu kyo-kyonso kizozeja mutyima kitupwanga bukomo. Penepa ‘kukula kitatyi kifwaninwe’ kya kulonga bintu bya ku mushipiditu​—kimfwa kwifunda Bible, kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu, ne kutambila mu mwingilo​—kekumweka bu kukomo, nakampata shi twi bapungile ku ngitu, mu Neni, ne mu malango. (Efisesa 5:15, 16) Vuluka amba Nongojani usakanga uleke’byo. Ino kino ke kitatyipo kya kwikala na mulele, nansha kutyepeja kupelakana kobe mu bino bitatyi byotudi’mo! (Luka 21:34-36) Le ukokeja namani kukomena matompo ino wendelele na kukesha? Ivwana madingi aná akokeja kukukwasha.

‘Lombela Kuleka’byo Mpika’

⁹ Wiubije mudi Yehova kupityila ku milombelo. Vuluka kimfwa kya Yesu mu budimi bwa Ngesemani. Le walongele namani paatyinibwe mbavu bininge mu malango andi? Wavundamukile kudi Yehova wa kumukwasha, na kulombela na kininga kufika’nka ne “byanga byandi byalamuka pamo bwa mano makatampe a mashi ke anokela panshi.” (Luka 22:44) Langa’po bidi. Yesu wadi uyukile Satana biyampe. Paadi mulu, wadi umona matompo onso engidija Satana mwanda wa kukwata bengidi ba Leza mu dikinga. Ino Yesu kamwenepo amba kutyumwina mu manwi matompo o-onso akamuletela Nongojani i makayo. Shi Mwana Leza kadi muntu mubwaninine wamwene mvubu ya kulomba Leza amukwashe ne kumuningisha, le batwe papo ke pepi!​—1 Petelo 2:21.

10 Vuluka kadi amba Yesu pa kupwa kusoNanya bandi bana ba bwanga ‘balombe kuleka’byo mpika,’ wanene amba: “Yoo, mutyima wa muntu usaka tu mpata kulonga biyampe, ino’nka ngitu yandi yo mikokekoke.” (Mateo 26:41, MB) Le ngitu yatelele Yesu pano i ya ani? Na bubine ke yandipo; mwanda kekwadipo bukokekoke nansha bumo mu umbidi wandi mubwaninine. (1 Petelo 2:22) Ino bandi bana ba bwanga kebadipo nabya. Abo byobadi bapyane kubulwa kubwaninina ne mutyima wa kulonga bibi, bo badi basakilwa mpata kukomena kutompibwa. (Loma 7:21-24) O mwanda webasoNenye—abo ne bene Kidishitu bonso ba bine bakebalonda’ko​—amba balombe mwa kulwila biyampe na matompo. (Mateo 6: 13) Bine Yehova ulondololanga ino milombelo. (Mitoto 65:2) Namani? Mu miswelo’tu ibidi.

11 Dibajinji, Leza witukwashanga tujingulule matompo. Matompo a Satana adi pamo bwa makinga atelwe mu kashinda kasoke motwenda. Shi kumwene’opo, ukokeja kupya’o. Ino Yehova, kupityila ku Bible ne ku mabuku esambila pa Bible, usaulanga ponso padi makinga atele Satana, witupa muswelo wa kwepuka kuponena mu kutompibwa. Pano ke myaka mulwi, mabuku matampwe ne mpangiko ya bitango ne kubungakana bitudyumunanga kitatyi kyonso ku byaka pamo bwa moyo wa kutyina bantu, busekese, kuswa bya bupeta, ne matompo makwabo a Satana. (Nkindi 29:25; 1 Kodinda 10:8-11; 1 Temote 6:9, 10) Mwene ufwijanga’ko Yehova pa kwitudyumuna kwaitudyumuna ku buno budyumuku bwa Satana? (2 Kodinda 2:11) Vuluka amba bino bidyumu byonso i malondololo ku milombelo yobe ya kwabija bukwashi bwa kukomena matompo.

12 Dya bubidi, Yehova ulondololanga milombelo yetu na kwitupa bukomo bwa kuminina matompo. Kinenwa kyandi kinena’mba: “Leza i . . . wampikwa kwimulekelela’mba: Batompibwe na bitabuke bukomo bwabo; ino nanshi, ponka pa kyakutompa, nandi ukasaula dishinda dya kupandilamo.” (1 Kodinda 10: 13) Leza kakalekapo kitompibwa kitulemenena twakomenwa ne bukomo bwa ku mushipiditu bwa kwikikomena—shi twendelele kwiubija mwadi. Le i muswelo’ka ‘waitusawilanga dishinda’? I na ‘kupana mushipiditu sandu ku bakumulomba.’ (Luka 11:13) Uno mushipiditu ukokeja kwituvuluja misoNanya ya mu Bible iningisha kusumininwa kotusumininwe kulonga byoloke ne kwitukwasha tutyibe mbila miyampe. (Yoano 14:26; Yakoba 1:5, 6) Ukokeja kwitukwasha twikale na ngikadilo minemine isakibwa mwa kunekenyenya mutyima witukokela ku bibi. (Ngalatea 5:22, 23) Mushipiditu wa Leza ukokeja’nka ne kukunka banabetu betabije ‘bekale ba kwitukomeja pa mutyima.’ (Kolose 4:11) Mwene ufwijanga’ko Yehova pa uno muswelo wa buswe waitaba ku milombelo ya kumwabija?

Ikala na Bujalale mu Byosaka Kumona

13 Pa kwendelela na kukesha, tufwaninwe kwikala na bujalale mu byotusaka kumona. Batwe bonso tukokanga kyaba kimo pangala pa mitabakano ya umbumi. Ino tufwaninwe kuvuluka amba Leza ketulailepo amba tukekala na bumi bwampikwa tukoba mu ino ngikadilo minunu. Nansha ke mu myaka isekunwinwe mu Bible, bengidi ba Leza batenwe na byamalwa, kubadila’mo ne kupangwapangwa, bulanda, njia, ne misongo.​—Bilongwa 8:1; 2 Kodinda 8:1, 2; 1 Tesalonika 5:14; 1 Temote 5:23.

14 Dyalelo nadyo tutanwanga na makambakano. Padi tupangwapaNwanga, tuzumbijazumbija mutyima pangala pa misokwe, twikondanga na njia, tubela, nansha kususuka mu miswelo mikwabo. Shi Yehova wadi amba witukiNanga na mu kingelengele ku bibi byonso, mwene longa Satana i mumone pa kumupunikila? (Nkindi 27:11) Bine, Yehova ulekele bengidi bandi batompibwe, pakwabo mu muswelo utwala ne bamo ku kufwa babishibabishi ku makasa a balwana nabo.​—Yoano 16:2.

15 Ino le penepo i bika bilaile Yehova? Monka motwadi tubekimwena, ulaile amba uketukomeja mwa kunekenyenya matompo o-onso etufikila, kisakwa’tu i tumukulupile ne pa mfulo. (Nkindi 3:5, 6) WitukiNanga ku mushipiditu kupityila ku Kinenwa kyandi, ku mushipiditu wandi, ne ku bulongolodi bwandi ne kwitukwasha tulame kipwano kyotupwene nandi. Wivwane tulame kino kipwano kuzela’kyo mpika, nansha shi tubafu, tubanekenya. I kutupu kintu​—nansha ke lufu lwine​—kibwanya kukankaja Yehova kupala bengidi bandi ba kikokeji mpalo. (Bahebelu 11:6) Kadi mu ntanda impya yafwena’i, Yehova kasapo kutunya kufikijija milao yandi yonso ishele’ko ya kwesela boba bamuswele.​—Mitoto 145:16.

Vuluka Myanda Ikolomwenwe

16 Pa kusaka kuminina kufika ne ku mfulo, tufwaninwe kuvuluka myanda ya kamweno mine ilekele’ko Leza bibi. Shi kyaba kimo makambakano etu abamweka bu etutyintyidila ketusake kuleka’byo, nankyo tuvulukei amba Satana wafutulwile mbila ya Yehova ya kubikala bubikadi. Nongojani i mutatane kadi bwine Leza ne bululame bwa batotyi ba Leza. (Yoba 1:8-11; 2:3, 4) Ino myanda ne muswelo utongele Yehova kupwija’yo byo bidi na mvubu kutabuka ne bumi bwa umo ne umo motudi bwine. Muswelo’ka?

17 Kuleka kulekele Leza bikoleja byendelele’ko bityetye i kupe bantu bakwabo kyaba kya kwitabija bubinebine. Langa bidi kino: Yesu wasusukile amba batwe netu tumone bumi. (Yoano 3:16) Mwene tufwijanga’ko pa kino? Ino le netu tudi na mutyima wa kuminina bikoleja mu bula bwa kitatyi kampanda mwanda wa bakwetu nabo bamwene’ko bumi? Pa kuminina kufika ne ku mfulo, tufwaninwe kuyuka amba tunangu twa Yehova i tupite twetu kulampe kwine. (Isaya 55:9) Ukafudija bibi pa kitatyi kyamwene amba kyo kifwaninwe kupwija myanda musunsa umo kupwididile ne mwanda wa netu tumwene’mo kamweno ka lonso. Kunena na bubine, le kudi’po kadi muswelo mukwabo muyampe kupita uno? Leka, leka, Leza kadipo na bukondame nansha bumo!​—Loma 9:14-24.

“Fwena Kudi Leza”

18 Shi tusaka kulama mutyima wetu wa kupelakana, nabya tufwaninwe kufwena kudi Yehova. Ketwakilwai amba Satana uloNanga bukomo bwandi bonso bwa kutyiba kipwano kyotupwene na Yehova. Kadi Satana usaka tukulupile amba mfulo keikayapo nansha dimo, ne amba kekudipo kimwenwa mu kusapula myanda miyampe ne mu kulonda misoNanya ya mu Bible. Ino na bubine, “i wabubela, e enka shandya ne bubela bwine.” (Yoano 8:44) Tufwaninwe kusumininwa ‘kumukomena Dyabola.’ Kipwano kyotupwene na Yehova kyo kintu kyoketufwaninwepo kukwatyila ku nsongo ya minwe. Bible witusoNanya na buswe amba: “Fwenai kudi Leza, nandi ukemufwena.” (Yakoba 4:7, 8) Shi ke pano, ukafwena bininge namani kudi Yehova?

19 Kulanguluka koku ulombela kudi na mvubu. Shi mitabakano ya umbumi ibakulemenena, pungulwila mutyima obe kudi Yehova. Ikala kumuyukija senene byosaka, nabya ukamona lubilo malondololo a byolomba. Ke ponsopo pokamona malondololo enka mowadi usakila, mhm, ino shi usaka kumupa buleme ne kulama bululame bobe, kakabulwepo kukukwasha uminine senene she. (1 Yoano 5:14) Poenda umona buludiki bwandi mu bumi bobe, nobe ukafwena bininge kwadi. Kutanga ne kulanguluka pa ngikadilo ne mashinda a Yehova, mungya mobisokwedilwe mu Bible, nako i kwa kamweno. Kuno kulanguluka kukakupa muswelo wa kumuyuka biyampe; kukakukunka ku mutyima ne kukupa buswe bwa kumuswa na mushike onso. (Mitoto 19:14) Buno buswe nabo bo bukakukwasha kupita bintu byo-byonso ukomene matompo, ino wendelele na kukesha.​—1 Yoano 5:3.

20 Pa kusaka kufwena kudi Yehova, i biyampe kadi twikale kubwipi na banabetu betabije. Kino kyo kyotukesambila’po mu kipindi kya mfulo kya uno boloshile.

BIPANGUJO BYA KIFUNDWA

• Le i bika byalongele Yesu paadi mu mitabakano mipitepite kubwipi na mfulo ya bumi bwandi, ne wasonenye bandi bana ba bwanga balonge bika? (mus. 1-4)

• Mwanda waka Satana ukanine batotyi ba Yehova, ne witutompanga muswelo’ka? (mus. 5-8)

• Pa kunekenya kutompibwa, mwanda waka tufwaninwe kulombela kuleka’byo mpika (mus. 9-12), kwikala na bujalale mu byotusaka kumona (mus. 13-15), kuvuluka myanda ikolomwenwe (mus. 16-17), ne ‘kufwena kudi Leza’ (mus. 18-20)?

[Kapango pa paje 25]

Myanda Imoimo Izozeja Mutyima

Misongo/bununu. Shi tubela misongo keipu ne shi bununu bwitukankaja kulonga bintu kampanda, tukokeja kutyumukwa mu bidyoma mwanda’po’tu ketukibwanyapo kulonga bivule mu mwingilo wa Leza.​—Bahebelu 6:10.

Kutyumukwa mutyima. Tukokeja kutyumukwa mutyima shi bantu betaba bityetye’tu ku bukomo botulonga mu kusapula Kinenwa kya Leza.​—Nkindi 13:12.

Kwimona bu wambulwa mvubu. Myaka mivule ya kususulwa ibwanya kulangija muntu amba bine kekudipo muntu unswele, nansha ke Yehova mwine.​—1 Yoano 3:19, 20.

Kutapwa ku mutyima. Shi abasanshija muntu bininge kudi mwanabo mwitabije, ukokeja padi kuvutakanibwa Neni waleka’byo ne kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu nansha kutambila mu mwingilo wa budimi.​—Luka 17:1.

Kupangwapangwa. Bantu bokudipo nabo lwitabijo lumo bakokeja kukulwa, kukupangapanga, ne kukusepa.​—2 Temote 3:12; 2 Petelo 3:3, 4.

[Kifwatulo pa paje 26]

Yesu wetusonenye ‘kulombela kuleka’byo mpika’ mwa kulwila na matompo