Bunyongolodi pa Kusokoka kwa Yesu Kristu
“Nanshi sepelelai . . . mukasepelela ne tusepo tutabukilemo bukatampe pa kukasokolwa kwa ntumbo yandi.”—1 PETELO 4:13.
YEHOVA imupeteje ba Tumoni bandi na kwibapa byabuntu bivule. Mufundiji wetu mukatampe imwitumunikile buyuki buvule butala pa kiswamutyima kyandi ne pa mpango yandi. Kupityila ku mushipiditu sandu wandi, imukune munda mwa mityima yetu bukomo bwa kumunika uno mwinya pakubulwa moyo. Kupityila ku bukomo bwa mushipiditu sandu, mutumibwa Polo witulombola namino mu 1 Kodinda 1:6, 7 amba: “Monka mwalumbulukile busapudi bwa Kristu mudi banwe; pa kulonga’mba kemubulwepo nansha kimo kyabuntu, ehe; pa kukunga kusokoka kwa Mfumwetu Yesu Kristu.”
2 “Kusokoka kwa Mfumwetu Yesu Kristu”—lelo kishintulula kika? I kitatyi kikasokoka Yesu mu mwingilo wandi wa bu Mulopwe wantumbo, pākashilula mingilo ya kupala bandi bana-babwanga bakikokeji mpalo ne kulubwila kinongo ku boba bakubulwa kwakamwa Leza. Ka na mwikilombwela 1 Petelo 4:13, kikekalanga kitatyi kya nsangaji ku bakristu babinebine bashingwe-māni ne ku balundanabo bakikokeji ba mu kibumbo kikatampe, ‘bakasepelelanga ne kutomboka,’ mwanda kino kyo akyo kikayukilwapo’mba ino ngikadilo imbi ya bintu ya Satana ibafika kumfulo.
3 Byafwena kino kitatyi, Satana pano udi na bulobo bukomokomo ne witususulanga bininge. Usakanga kwitubotokela pamo ka na ntambo ubuluma, usakanga kwitubokota. Tufwaninwe kumukomena! (1 Petelo 5:8-10) Pobādi bakidi bapya mu lwitabijo, banabetu ba mu Tesalonika wakala nabo batenwe na masusu pamo ka na ano asusula ba Tumoni twa Yehova dyalelo. Omwanda madingi ebapele mutumibwa Polo adi na kamweno kakatampe kudi batwe. Wasonekele’mba: “Ebiya kadi, shi padi kintu kimolokele Leza kulubwila byamalwa kudi boba bakwimumwesha’o, ino kudi banwe bakumona’o malwa, mukōlolokejibwa, ne batwe bene kumo, ponka pa kusokoka kwa Mfumwetu Yesu momwa mūlu, ne bamwikeulu ba bulobo bwandi, mu mudilo wa lubimbi pyā, kwibalubwila kinongo boba bampikwa kuyuka Leza, ne ku boba bampikwa kukōkela myanda-miyampe ya Mfumwetu Yesu.” (2 Tesalonika 1:6-8) Bine, bunyongolodi bukekalako!
4 Mu kitatyi kya Polo, byamalwa bivule byādi bitamba ku bakulumpe ba bipwilo bya Buyuda. Dyalelo nadyo, kupangwapangwa kwa ba Tumoni twa Yehova, bantu batukanye ne basenswe ndoe, kulupukanga ku boba bētela bu bemaniji ba myanda ya Leza, nakampata, ku bakulumpe ba Bipwilo bya Ki-kristu. Bemwekejanga bu bayukile Leza, ino bapelanga “Yehova umo” wa mu Bible ke bamupingakanya na Busatu-busantu, kikata kifyame. (Mako 12:29) Kebakokēlepo ku myanda miyampe itala padi Mfumwetu Yesu; batele mutyima ku maludiki a bantu amba ye ao akaleta bunyongolodi, kadi bapelanga mwanda muyampe wa Bulopwe bwa boloke bukatulwako na Kristu. Pa kitatyi kya “kusokoka kwa Mfumwetu Yesu, momwa mūlu,” bano balwana-nandi bonso ba mu bipwilo bakonakanibwanga!
“Kwiya” kwa Yesu Kristu
5 Mu Mateo 24:29, 30, Yesu washintulwile kuno kusokwelwa kupityila mu kyelekejo. Pa kulombola bipindi bishileshile bya kiyukeno kya kwikalako kwandi ne kya mfulo ya ino ngikadilo imbi ya bintu, wanene’mba: “Dyuba nadyo dikafīta fututu, ne kweji mwine kutema mpika, ne ñenyenye īkapona mūlu, ne byabukomo bya momwa mūlu bikatenkana.” Penepo “po pakamweka ne mūlu kiyūkeno kya Mwana muntu. Mizo ya pano pantanda īkepapa, iyoyokota miyoa, ebiya bakamumona Mwana muntu [Mulopwe Meshiasa wa Leza] wiya pa makumbi a mūlu ne bulobo, ne ntumbo mikatampe mīne.” Kuno “kwiya,” er·khoʹme·non mu Kigreke, kufukilanga pa kitatyi kikataluka Yesu mwanda wa kutulako bubikadi bwa Yehova.
6 Kuno “kwiya” kwesambilwepo ne na mutumibwa Yoano mu Kusokwelwa 1:7, amba: “Talaipo bidi nanshi, byaiya umakumbi.” Eyo, balwana na Yesu kebakamumonengapo na ano abo meso a bu-ngitu, mwanda kishima “makumbi” kishintulula’mba wiyanga kufikidija butyibi pakubulwa kumweka. Shi bantu ba bituputupu bamone ntumbo yandi ya kokwa kūlu na abo meso a bu ngitu, nankyo meso abo akasabika pamo ka na mwasabikile a Solo mu dishinda dya ku Damakasa, pamumwekele Yesu mu ntumbo mu kapeni kakatampe ka bukomo.—Bilongwa 9:3-8; 22:6-11.
7 Tutanga mu Kusokwelwa’mba: “Meso onso akamumonanga ne boba bamutapile; kadi bisaka byonso bya pano pantanda bikamuyoyokota miyoa.” Bino bishima bishintulula’mba balwana na Yesu, pano panshi, bakajingululanga kwiya kwandi na bukomo ne ntumbo mikatampe kupityila ku bonakani bwakaponeneja pobadi, bu Mufikidiji wa butyibi bwa Yehova. Mwanda’ka tukokeja kunena’mba bano balwana nandi “bamutapile”? Mwanda mushikwa wabo obashikilwe bengidi ba Yehova ba mu kino kyetu kitatyi, udi pamo ka na wa boba bādi bapangapanga Yesu’ba. Bine ‘bakamuyoyokwetanga miyoya.’
8 I muswelo’ka ukafikidila dino difuku dya Yehova dya kinongo? Mu bupolofeto busonekelwe mu Luka 21, Yesu imushintulule’mo byamalwa bilombola kiyukeno kya kwikalako kwandi tamba mu 1914. Kupwa, Yesu i mulete kino kidyumu mu vese wa 34 ne wa 35 amba: “Mwikale kudyumuka banwe bene, mwanda wa kunena’mba mityima yenu yakaīle kulemenenwa, ne mu dyopolo, ne bunkolwankolwa, ne byakūmininwa bya buno būmi ino dyodya difuku dikemupulumukila bitupu, enka na lufimbo lwa kwimuponena. Ke-pantu i enka nabya dikaponena bonso bakwikala pano panshi ponso.” Bine, dino difuku dya Yehova dya kinongo, dikayanga bukidi bukidi pamo ka na mukitulumukila! Mutumibwa Polo imwikishintulule mu 1 Tesalonika 5:2, 3 amba: “Difuku dya [Yehova] dikayanga pamo bwa ngivi wa bufuku. Ino po banena’mba: Ke talala, nyā, yonka ndoe; po ponka pa kupapamukilwa ko badi, ne konakanibwa.” Pano mizo isambilanga bininge pa ndoe ne mutyima-nteke. Isakanga kupityija Kitango kya Bumo bwa Mizo kumeso mwanda wa kitume bashidika mu mantanda adimo kavutakanya mwanda wa kulama ndoe.
9 Mutumibwa witulombola namino mu vese wa 4 ne wa 5 (MB) amba: “Ino, a banabetu, banwe shenu kemudipo mu mfindi amba dyodya difuku dikemufikile pamo bwa ngivi, enhe. Mwanda banwe bonso mwi bana ba mu kitokeji kadi mwi bana ba mu mwinya. Batwe ke twi ba bufukupo nansha ba mu mfindi.” Tudi na nsangaji ya kwikala bu bana ba mu mwinya—basedi ba mwinya ku bantu basaka nabubinebine kukekala mu ndoe ne mutyima-nteke mu ntanda impya ilailwe na Leza. Tutanga mu Mitoto 97:10, 11 amba: “Banwe baswele Yehova, shikwai bubi, ulelele myuya ya bapandulwemo bandi; wibanyongololanga ku kuboko kwa babi. Mwinya i mukuninwe boloke, kadi ne nsangaji ya ba mityima myoloke, swā!”
Mukelondela byamalwa
10 Byamalwa bikelondanga namani pa kashilula kyamalwa kibuke? Tubandaulei Kusokwelwa shapitala wa 16. Talai senene, ibanene mu vese wa 13 kufikija ku wa 16 amba mishipiditu imbi ne bandemona bakongakenyanga pamo mizo yonso ya pano pantanda ku Hamakedona, divita dya difuku dikatampe dya Leza Mwine-Bukomo-Bonso. Pakwabo kadi, Bisonekwa bilombolanga’mba difuku dikalongololwa myanda, diyanga pamo ka na bwa ngivi, ne bitusoñanyanga twikale belongolole—twikale bavwale nyeke bivwalwa byetu bya kumushipiditu—mwanda kyo kilomboji kya lupandilo. Kitatyi kya kutyibila bantu ba pano pantanda mambo kibafwena—i mizo ne muntu mukwabo. Lelo uno muntu i ani?
11 I mwana-mukaji wa mu kyelekejo ulongele bukomo bwandi bonso mwanda wa kwipa ‘ntumbo mikatampe.’ I mutelwe mu Kusokwelwa 17:5 bu “Kifibwe: Babiloni Mukatakata, inandya babwitwa ne inandya byamunyanji bya pano pano panshi.” Inoko, ku ba Tumoni twa Yehova kakidipo pamo bwa kifibwe. I mwilombole patokelela’mba bine i bubikadi bwa mutotelo wa bubela kujokoloka ntanda yonso, kipindi kikatampe i kibundwe na Bipwilo bya Ki-kristu. I wa munyanji na kampata kumeso a Yehova mwanda i mwikuje mu myanda ya mapolitike, i “mukolwe mashi a bapandulwemo,” bakristu babine bāpangapanga, ne kadi i aye umwangile mashi a “bonsololo batapilwe pano panshi,” kutentekelapo ne kubwipi kwa miliyo katwa ne kupita ya bantu baipailwe mu mavita obalwa mu kino kyetu kitatyi.—Kusokwelwa 17:2, 6; 18:24.
12 Kibi nakampata kupita bino byonso, Bipwilo bya Ki-kristu ibishingije dijina dya Leza kanyanji, na kwitela na buzazangi bu badi ku mutamba wandi. Bifundijanga mafilozofi a kine-babiloni ne kigreke, kyaba kya kufundija Kinenwa kya Leza, ne badi na kiselwa kikatampe mu koneka kwa ngikadilo ya buleme mu mizo yonso, na kwitabija ngikadilo yakubulwa kwendelamo, yakubulwa kulamata ku misoñanya ya mu Bible. Bansunga bamanyengenyenge ne balwiso badi mu bino bipwilo, ibatopekwe na bino bishima bidi mu Yakoba 5:1, 5 binena’mba: “Banwe bampeta, dilai ne kuyoyokota bino byamalwa bino’bi bisa kwimufikila. Kadi umbatomboka ne kutomboka pano pantanda ne kusangala ponka, umbanunija mityima yenu bwa mu difuku dya kwipaya.”
Kuponejibwa kwa Babiloni Mukatakata!
13 Pa kyamalwa kibuke, mwingilo umbajinji ukemaninanga pa kufikidija butyibi bwa Yehova pa Babiloni mukatakata. Kusokwelwa 17:15-18 ulombolanga patokelela mwikadile “mutyima” wa Leza wa kukengidija “masengo dikumi,” a lupusa lukomokomo lutamba ku O.N.U., “kinyama” kidi na lupusa lukatampe pa mizo mivule mwanda wa kumonakanya. “Masengo dikumi o wamwene’a, ne kinyema’kya, bano bo bakamushikwa wa bwitwa ne kumusala ne kumuvula, kadi bakamudya mwita wandi, ne kumusokelela fututu mu mudilo. Ke-muntu aye Leza webatunwine ku mityima kwabo kulongela monka muswidile mutyima wandi.” Omwanda ke kyakutulumukapo, diwi dikatampe ditamba mūlu dilete kino kidyumu mu Kusokwelwa 18:4, 5 amba: “Banwe bantu bami, mulupukeimo mwanda wa kunena’mba mwakēabila nandi myanda, kadi amba mwakatambula ku mpupo yandi. Ke-mintu myanda yandi ibafika ne kūlu kwine, ne Leza wavuluka bubi bwandi.” Luno lwito lukyendelela ne dyalelo: tyibai kipwano kyenu kyonso na mutotelo wabubela, kyaba po kekyapityile pano!
14 Pakonakanibwa Babiloni Mukatakata, bantu bakekimonanga muswelo’ka? Baludiki ba mapolitike ba ngikadilo imbole—“balopwe ba pano panshi”—bakemanga kulampe ke bamudila, mwanda wa kipwano kyobādi basambile nandi na kulala nandi busekese bwa kumushipiditu mubula bwa myaka mivule. Kadi “bansunga [bendakana] ba pano panshi . . . bamwene bupeta ponka padi aye” nabo bakamudilanga ne kuyoyokota. Nabo bakemananga kulampe, kebanena’mba: “Yo! i malwa ne malwa a kibundi kikatakata, kyavwele bukonge, ne bityilakana, ne bityididila pyā, ne kudyangibwa ne nsahabu, ne mabwe a buleme, ne malungo maleme! ke-kintu kitatyi kimo kyonka bupeta bukatampe budi namino bwasalwa ne kusalwa.” Bisandi byonso byabulungu bivwalanga bamupe ne buya bwa ma katedrale abo makatampe mpata pano pantanda, bikatukilanga lonso fututu! (Kusokwelwa 18:9-17) Ino lelo bantu bonso bakadilanga Babiloni Mukatakata?
15 Kusokwelwa 18:20, 21 ulondolola’mba: “Sepelelai padi akyo, abe mūlu, ne banwe bapandulwemo, ne banwe batumibwa, ne banwe bapolofeto; ke-muntu aye Leza wekityibila mambo, ne kwikiponeneja pa kinongo kyenu.” Pamo ka na dibwe dikatampe dya mpelo dyobela pa lui, “i enka namino mukelelwa Babiloni, kibundi kikatakata, panshi, kinya kikatampe byamalwa, ne kokyaya.”
16 I mwanda uleta nsangaji mikatampe mpata! Ye mwikilombwela Kusokwelwa 19:1-8. Misunsa iná mituntulu, lubila lutamba momwa mūlu’mba ‘tendelai Yah banwe bantu!’ Misunsa isatu imbajinji itelwa Aleluya, itendelanga Yehova pamwanda wa kufikidija butyibi bwandi boloke pa Babiloni Mukatakata, mwana-mukaji wabwitwa ne wabyamunyanji. Umbikalo wa mutotelo wabubela kujokoloka ntanda yonso, pano kekutupu’o! Diwi dyalupukile mu lupona lwa Leza, dinena’mba: “Tendelai Leza wetu, banwe bapika bandi bonso, banwe bamwakaminwe, batyetye ne bakatampe.” Tukekalanga na madyese makatampe a kwimba ino mitendelo!
Butundaile bwa Kana-kamukōko
17 Aleluya wabuná wisambilanga pa kishinte kikwabo: “Tendelai Yah banwe bantu, mwanda Yehova Leza wetu, Mwine-Bukomo-bonso, washilula kubikala.” Lelo kino kitundaiji, kekiīfwenepo na kilembelwe mu Kusokwelwa 11:17? Tutangamo’mba: “Tubakufwija abe Yehova Leza, Mwine-Bukomo-bonso . . . ke-wi-muntu abe ubayata bukomo bobe bukatakata wabikele.” I amo. Inoko, Kusokwelwa 11:17 ufunkilanga pa mwaka wa 1914, mwaka wabutwilwe Bulopwe bwa Meshiasa na Yehova, mwanda wa “kukalela mizo yonso ku mukombo wa kilonda.” (Kusokwelwa 12:5) Ino Kusokwelwa 19:6 ufukilanga pa konakanibwa kwa Babiloni Mukatakata. Bu Leza bwa Yehova bukayukwanga kitatyi kikatukila uno mutotelo wezankanibwe na mwana-mukaji wa bwitwa. Yehova ukashilulanga kutotwa kasuku kandi bu Muludiki ne Mulopwe ubikele peulu pa bintu byonso, nyeke ne nyekeke!
18 Omwanda tukasapulanga uno mwanda muyampe wa kutendelwa: “Tusepelelei, ne kuloelelwa nakampata; tutumbijei ntumbo kudi aye [Yah]; ke-buntu butundaile bwa Kana-kamukōko bubafika, ne mukajandi mwilongolole kala. Kadi wapelwe’mba uvwale bukonge bufindule tō, bwēñenya ne kweñenya; mwanda bukonge bufindule byo bilongwa byoloke bya bapandulwemo.” (Kusokwelwa 19:7, 8) Kebalombwelepo kitatyi kinekine kifwaninwe bashingwe-māni bakidi pano panshi kusangwilwa mūlu. Inoko, kukwatañana na mulembelwe kino kisonekwa, tukulupile’mba bakekalanga na nsangaji mikatampe ya kukatanwa mu butundaile bwa kana-kamukōko, Yesu Kristu, mwanda bakekala bu batumoni twa binebine twa kufwijibwa kwa Babiloni Mukatakata bumvu, mwana-mukaji wabwitwa ne wa munyanji.
Konakanibwa kwa ntanda ya Satana
19 Kabalwe katoka kalombwelwe mu Kusokwelwa 6:2 kabashilula mingilo monka. Tutanga mu Kusokwelwa 19:11 amba: “[Yewa wādi] utentaminepo [pa kabalwe katōka] wa dijina dya bu-Binebine ne dya bu-Mulumbuluke, kadi kutyiba-mambo kwandi, ne kutambañana divita i kolokele monka.” Penepo, “Mulopwe wa Umbulopwe Mfumwandya Bamfumu” ukatentama pa kabalwe mwanda wa kukupila mizo ne kuponda “kyengelo kya bulobo bwa bukalabale bwa Leza Mwine-Bukomo-bonso.” Kwibunga kwa “balopwe ba pano pantanda ne bibumbo byabo” mwanda wa kulwa divita ku Hamakedona, bine kekudipo na mvubu. Yewa utentamine pa kabalwe katōka ukafikidijanga bushindañani bwandi. I kutupu kintu nansha kimo kikashalako mu bulongolodi bwa Satana bwa pano panshi.—Kusokwelwa 19:12-21.
20 Ino lelo Dyabola ukekalanga muswelo’ka? Mu Kusokwelwa 20:1-6, Yesu Kristu imutelwe bu “mwikeulu utūka mūlu, wa lufungulo lwa lupongo’lwa, ne lukano lukatampe byamalwa ku kuboko kwandi.” Wakwata mukishi, nyoka umbajinji wakala na kala, utelwa bu Dyabola ne bu Satana; wamukuta, wamwela mu lupongo, wamushityila’mo ne kuponga’ko. Pa kakutwa Satana, uakakomenwanga muswelo wa kujimija mizo, ye kitatyi kikashilula Umbikalo wa ntumbo wa myaka Kanunu wa Kana-kamukōko ne wa mutundaile wandi. Kekukikekalapo kadi monka impolo nansha kupepwa mityima! Lufu lotwapyene kudi Adama kekutupulo! Kutupu madilo, misongo ne imbinzo! “Bintu bibajinji bibatukidila.”—Kusokwelwa 21:4.
21 Pano potukitengēle na kitūkije-tyima kusokwelwa kwa Mfumwetu Yesu Kristu, tusapwilei bakwabo na bupyasakane, ino milao ikafikidija Bulopwe bwa Leza. Bunyongolodi bubafwena! Twendelelei batwe bonso kumeso, bu bana ba mwinya ba Mfumwetu Mulopwe Yehova ubikele peulu pa bintu byonso!
[Bipangujo]
1. Yehova imupeteje bengidi bandi muswelo’ka?
2. I madyese’ka malumbuluke akaya kumeso etuletela “kusokoka kwa Mfumwetu Yesu Kristu”?
3. Pamo ka na banabetu ba mu Tesalonika, i kika kyotufwaninwe kulonga mwanda wa kushala bemanije?
4. Mwanda’ka bakulumpe babipwilo bafwaninwe kukaponenwa na butyibi bukatyibibwa kitatyi kya kusokwelwa kwa Yesu?
5. I shintulwilo’ka ya mu kyelekejo itala pa kusokwelwa kwa Yesu idi mu Mateo 24:29, 30?
6, 7. Muneneno “meso onso akamumonanga,” lelo kishintulula kika, ne i ba ani besambilwepo?
8. I kidyumu’ka kyasapwile Yesu ne Polo kitala pa konakanibwa pamo ka na mu kitulumukila?
9. ‘Mwinya umunikilanga’ ba ani ne mwanda waka?
10. I musoñanya’ka otufwaninwe kulonda pamwanda utala difuku dikalongololwa myanda? (Kusokwelwa 16:15)
11. Mwana-mukaji wa mu Kusokwelwa 17:5 lelo i ani?
12. Mwanda’ka Bipwilo bya Ki-kristu bidi mu matope makatampe?
13. Pa kitatyi kya kyamalwa kibuke, kilongwa kibajinji kikekalanga kilongwa’ka, ne i kidyumu’ka kyakampeja-bukidi kisonekelwe mu Kusokwelwa 18:4, 5?
14. I ba ani bakadila madilo kitatyi kikatutwa Babiloni Mukatakata, ne mwanda waka?
15, 16. I kika kikaletela bengidi ba Leza nsangaji?
17. Pa kwenzankanya Kusokwelwa 11:17 ne 19:6, Yehova i mushilule kubikala mu bipindi’ka bibidi bishalañane?
18. Kututwa kwa Babiloni Mukatakata kupananga muswelo wa kusapula musapu’ka uleta nsangaji?
19. I kintu’ka kikwabo kilombwelwe mu Kusokwelwa 19:11-21?
20. I kika kikafikila Dyabola?
21. Pano potukitengele na kitukije-tyima kusokwelwa kwa Yesu Kristu, tufwaninwe kutakamana na kulonga kika?
[Bilembwa bya pa Bifwatulo]
Yesu ‘wiyanga mu makumbi’ pakubulwa kumweka mwanda wa kufikidija butyibi
[Bilembwa bya pa Bifwatulo]
Pano pano ponka, bipwilo byabubela, ino ngikadilo imbi ya bintu ya Satana ne Satana aye mwine bakonakanibwanga lonso fututu
Twivulujei’mo
◻ I kika kilombola’mba kusokoka kwa Yesu Kristu pano kekudi pabwipi?
◻ I muswelo’ka ukafikidila difuku dya Yehova dya kinongo?
◻ ‘Boba basenswe Yehova’ i muswelo’ka obafwaninwe kumona ngikadilo idi pano pantanda dyalelo?
◻ Pakashilula kyamalwa kibuke, bimpengele bikelondakanyanga muswelo’ka?