Dyese dyo dyabo boba bakwityepeja

“Leza upelele bakibengo ino boba betyepeje wibeselanga dyese.”​—⁠1 PETELO 5:⁠5, MB.

KWIKALA na dyese ne kwityepeja lelo byendelanga pamo? Mu busapudi bwandi bwa nkuo bwa ku Lūlu, Yesu Kristu, muntu mukatampe wāikeleko, wēsambile’mo pa madyese kitema nansha tutōkwe. (Mateo 5:​1-12) Lelo Yesu wālombwele kukwatañana kudi pabukata bwa kwikala na dyese ne kwityepeja? Eyo, wēkilongele, mwanda kwityepeja kudi umbukata mwa madyese ātelele. Kimfwa, muntu ufwaninwe kwityepeja pa kumona muswelo wa kutá mutyima ku bisakibwa byandi bya kumushipiditu. Enka boba betyēpeja bo badi na nzala ne kyumwa kya boloke. Bantu ba mitatulo kebekalangapo batūkanye, kebekalangapo na lusa kadi i bantu kebasakengapo ndoe.

² Bakwityepeja i badyese mwanda i kyendelemo kadi kilombola kubulwa budimbidimbi. Nakampata, boba bakwityepeja i badyese mwanda kwityepeja i dishinda dya tunangu; kwitukwashanga twikale mu kipwano kilumbuluke na Yehova Leza ne na balunda netu bakristu. Pakwabo kadi, bakwityepeja i badyese mwanda kwityepeja i muswelo obengidija mwanda wa kulombola buswe bobadi nabo.

³ Mwanda’ka pa kwikala bu bantu bakwityepeja tufwaninwe bidi kwikala bakubulwa budimbidimbi? Buluji i buno, mwanda batwe bonso twāpyene kubulwa kubwaninina ne tuloñanga bilubo. Mutumibwa Polo wēsambile pa mwanda umutala aye mwine’mba; “Ke-ne-muntu ndyūkile’mba, mudi ami (ko kunena’mba mu ngitu yami) kemwikelepo nansha kimo kinengele; ke-muntu mutyima wa kuswa ngidi nao, ino ami kumona mwakwikilongela kyokya kinengele mpika.” (Loma 7:18) Eyo, batwe bonso twibapye mambo, twibakankalwe kufika pa ntumbo ya Leza. (Loma 3:23) Bubinebine bukokeja kwitukwasha tuleke kwikala na mitatulo. Kifwaninwe kwityepeja mwanda wa kwitabija kilubo kyotulongele, ne kubulwa budimbidimbi kuketukwasha twikale kwitabija kutopekwa kitatyi kyotulonga kilubo. Mwanda twikalanga tubulwa kulonga myanda milumbuluke yotwitūngilanga kulonga, tudi na buluji bwendelemo bwa kwityepeja.

⁴ Mutumibwa Polo imwitulombole buluji bukwabo butala pa muswelo ukokeja kwitukwasha kubulwa budimbidimbi twikale na kwityepeja. Unena’mba: “Lelo i ani wakukalañanya kōdi nobe pobe pala? Le kyōdi nakyo kyampikwa kukupebwa i kika? Ino shi watambwile’kyo, le penepo kadi, kyo witendelela i kika? na abe kapelwe’kyo?” (1 Kodinda 4:⁠7) Kino i kyabine, kwitumbika, kwitatula pamwanda wa bupeta, manwa etu, nansha pamwanda wa kintu kampanda kyotutambwile, bine ke kyendelemopo. Kubulwa budimbidimbi kukokeja kwitukwasha twikale na mutyima wa munda-munda udi senene kumeso a Leza, namino, tufwaninwe kwiendeja ne “mutyima wa mundamunda mulumbuluke wakusaka kulumbuluka, biyampe senene, shē, umbintu byonso.”​—⁠Bahebelu 13:18.

⁵ Kubulwa budimbidimbi kwitukwashanga twikale na kwityepeja kitatyi kyotulonga kilubo. Kuketupa muswelo wa kwitabija kutopekwa, kupitako kusaka kwibingija batwe bene nansha kutolwela muntu mukwabo myanda. Kyōkyalongele Adama na kutolwela Eva myanda, Davida aye, katopekelepo Befesheba na kunena’mba ‘Kadipo ufwaninwe koīla panja pakokeja kumumona bantu. Omwanda kekwadipo muswelo wa ami kwiēpeja na ditompo.’ (Ngalwilo 3:12; 2 Samwele 11:​2-4) Bine, tukokeja kunena’mba kumutamba umo, kubulwa budimbidimbi kukokeja kwitukwasha twikale na kwityepeja; kumutamba mukwabo nako, kwityepeja, kuketukwasha twikale balumbuluke.

Lwitabijo mudi Yehova lwitukwasha twikale bakwityepeja

⁶ Lwitabijo mudi Yehova, nalo luketukwasha twikale na kwityepeja. Kutendela bukata bwa Umpangi, Mfumwetu udi peūlu pa byonso, bine kuketukwasha tuleke kwimona bu batwe tudi na mvubu kutabuka. I kilumbuluke kashaa kumona muswelo wituvulujakyo mupolofeto Isaya! Mu Isaya 40:​15, 22, tutangamo namino: “Talapo bidi, mizo idi pamo’nka bwa dino dya mema mu mulondo, itēlwa’nka bwa kaluvumbi ka mu kitompekejo-kyabulēmi . . . I aye’wa ushikete pa kifunda kya panopanshi, ne bekedi bapo badi’nka bwa batete.”

⁷ Lwitabijo mudi Yehova, luketukwasha monka kitatyi kyotwiivwana’mba tususuka pamwanda wa bukondame. Kupitako kujingwa ku mutyima pa uno mwanda, tukakulupila mudi Yehova, ka na mwituvulwija’kyo mulembi-wamitoto mu Mitoto 37:​1-3, 8, 9. Mutumibwa Polo nandi wisambila pa mwanda umo onka’mba: “Bānwe baswedibwe! kekwikwatyilwa kinongo, ehe, kōkelai bukalabale; ke-kintu, i kisonekwe’mba: Kinongo i kyāmi mwine, nkamulubwila; mo munenena Yehova namino.”​—⁠Loma 12:⁠19.

Kwityepeja​—⁠i dishinda dya tunangu

⁸ Kudi buluji buvule bulombola’mba kwityepeja i dishinda dya tunangu. Buluji bumo i buno, ka na motwapwila kala kwikimwena, mwanda kituletelanga kipwano kilumbuluke na Umpangi wetu. Kinenwa kya Leza kilombola patōka mu Nkindi 16:5 amba: “Enselele wa mutyima witatula i kyamunyanji kudi Yehova.” Tutanga kadi mu Nkindi 16:18 amba: “Kwitatula kubadikidila bonakane, kadi ne mushipiditu wa kwizunzula ubadikidila kupona.” Mwenda mafuku, mitatulo iletanga kanyinganyinga ku mutyima. Kikekala uno muswelo pamwanda wa byotutanga mu 1 Petelo 5:5 (MB): “Bānwe bonso mwityepejei, mwiingidile banwe bene na bene, mwanda Bisonekwa binena’mba: ‘Leza upelele bakibengo,’ ino boba betyepeje wibeselanga dyese.” Mwanda wa uno muswelo, twiutana kadi mu lukindi lwaēlele Yesu lwa Mufadiseo ne musonkeji wa musonko bādi balombela wa kwandi wa kwandi. Musonkeji wa musonko wādi na kwityepeja, ye aye wālombwele boloke.​—⁠Luka 18:​9-14.

⁹ Kwityepeja i dishinda dya tunangu mwanda kuketukwasha tukapēlelwe kwingidija madingi adi mu Yakoba 4:7: “Penepo, kōkelai Leza.” Shi twityepeja, ketukatombokapo kitatyi kyotukalekelwa matompo na Yehova. Kwityepeja kuketupa muswelo wa kwitabija ngikadilo yotukatanwamo ne kwiīkomena. Muntu wa mitatulo kekalangapo na nsangaji, usakanga nyeke bivule, ne kutomboka kitatyi kyatanwa na ngikadilo imujonda ku mutyima. Ku mutamba mukwabo, muntu wakwityepeja ukomenanga masusu ne matompo makomokomo pamo’nka na mwālongele Yoba. Wāsusukile pamwanda wa kujimija bupeta bwandi bonso ne kuponena mu misongo ya masusu, kadi wandi mukaji wāmudingile engidije dishinda dya mitatulo, na kunena’mba: “Tuka bidi Leza, penepa ufwe!” Lelo wālondolwele muswelo’ka? Nsekununi ya mu Bible itulombola’mba: “Wāmunena’mba: Wisambanga pamo’nka bwa mwisambilanga umo wa ku bana-bakaji balembakane. Lelo i namani? Lelo shi tutambulanga biyampe pa dikasa dya Leza, ino tubulwe nanshi kutambulapo ne bibi’ni, a? Mu kine kino’ki kyonsololo Yoba kalongelepo bubi ku milomo yandi, ehe.” (Yoba 2:​9, 10) Mwanda Yoba wādi mwityēpeje, katombokelepo, ino na tunangu, wakōkele ku byobya byonso byāsakile Yehova’mba bimufikile. Kumfulo, wātambwile mpalo milumbuluke.​—⁠Yoba 42:​10-16; Yakoba 5:⁠11.

Kwityepeja kuleta kipwano kilumbuluke na bantu bakwabo

¹⁰ Kwityepeja i dishinda dya tunangu mwanda kwituletelanga kipwano kilumbuluke na balunda netu bakristu. Eyo, mutumibwa Polo witudingila’mba: “Kemukilonga, nansha kimo, kya bingojila, nansha kya ntumbo ya bitubitupu, mhm, ino ku mutyima wa bumvubumvu bonso bēkale kulemeka bakwabo pakatampe pene, ne abo bene patyetye, monka mo mwikadile ku muntu ku muntu. Kemukibangai byonka byenu bintu, wa byandi, wa byandi, ehe, poso ne ku bintu bya bakwenu, au ku bya mukwabo, au ku bya mukwabo.” (Fidipai 2:​3, 4) Kwityepeja kuketupa tunangu twa kuleka kwienzakanya na bantu bakwabo nansha kwilombola bu batwe tutabukile bakwabo. Ngikadilo ya mu milangwe ya uno muswelo, iketuletela myanda na balunda netu bakristu.

¹¹ Mu miswelo mivule, kwityepeja kuketukwasha mwanda wa twiēpeje na kulonga bilubo. Muswelo’ka? Mwanda kwityepeja kuketukwasha tukaleke kwipá mvubu mipitepite batwe bene. Tukatendela madingi a Polo adi mu 1 Kodinda 10:12: “Yewa ufwatakanya’mba: Naimana; atūkanye pa kutyina’mba, wakapona.” Muntu wa mitatulo wikalanga na kikulupiji mudi aye mwine, uloñanga bilubo pamwanda wa lupusa lwa panja lumutakika nansha pamwanda wa bukōkekōke bwandi aye mwine.

¹² Kwityepeja kuketukwasha twikale kwiendeja na kikōkeji monka musakilwa. Mu Efisesa 5:​21, betudingilamo’mba tufwaninwe “kwikōkela umo ku mukwabo ne luzakalo kudi Kidishitu.” Lelo batwe bonso ketusakangapo kwikala na kikōkeji? Bāna, bafwaninwe kukōkela bambutwile babo, bakaji kukōkela babo balume, ne balume nabo kukōkela Kristu. (1 Kodinda 11:3; Efisesa 5:22; 6:⁠1) Ebiya, nansha ke mu kipwilo’ka kya bakristu, abo bonso, kwelamo ne bengidi ba mingilo, bafwaninwe kukōkela bakulumpe. Lelo kekyendelemopo kunena’mba bakulumpe bafwaninwe kukōkela Umpika wa ñeni ne wa manwa, wimaninwe nakampata na muledi wa kipindi? Ebiya kadi, muledi wa kipindi nandi ufwaninwe kukōkela muledi wa ntanda, ne muledi wa ntanda nandi kukōkela ku Musambo wa ntanda yaingidilamo. Ino lelo ba tutu badi ku Musambo nabo? Bafwaninwe ‘kwikōkela umo ku mukwabo’ ne kukōkela Kitango Kyendeji kimaninwe na Umpika wa ñeni ne wa manwa, kabumbo kakeshintulwila kumeso a Yesu, Mulopwe mubīkikwe. (Mateo 24:​45-47) Pamo’nka na mu kitango kya bakulumpe, ba tutu ba mu Kitango Kyendeji, bafwaninwe kulēmeka milangwe ya bakwabo. Kimfwa, umo umbukata mwabo ukokeja kulanga’mba udi na mulangwe kampanda mulumbuluke. Poso enka shi kibalwa kikatampe kya ba tutu ba mu kine kitango’kya betabije mulangwe wandi, shi ke amopo, mulangwe wandi ukatulwa kufula. Bine, batwe bonso tufwaninwe kwityepeja, mwanda batwe bonso tufwaninwe kukōkela ku lupusa kampanda.

¹³ Nakampata, kwityepeja kukekala dishinda dya tunangu shi kwitupa muswelo wa kwitabija madingi ne bufundiji. Kitatyi kimo-kimo, batwe bonso tusakanga kutambula bufundiji ne tukalonga biyampe na kutá mutyima ku madingi adi mu Nkindi 19:20: ‘Ivwana madingi, tambula bufundiji amba wikale wa tunangu ku mfulo yobe.’ Ka na motwadi tubekilombwela kala, boba bakwityepeja kebakapepwapo ku mutyima kitatyi kyobapebwanga bufundiji. Mu Bahebelu 12:​4-11, mutumibwa Polo witubwejako madingi makwabo atala pa tunangu twa kwitabijija bufundiji na kwityepeja. Na kulonga uno muswelo, tukakulupila kuludika būmi bwetu na tunangu ne kukatambula mpalo ya būmi bwa nyeke. Kikalupula nsangaji milumbuluke kashaa!

¹⁴ Mu uno mwanda, tukokeja kutela kimfwa kya mutumibwa Petelo. Wātambwile madingi makomokomo amupēle mutumibwa Polo, mokisekunwininwe mu Ngalatea 2:14: “Nanshi ami pakwibamona byo kebadi banangila mwakoloka biyampe, umpityile bu binebine bwa myanda-miyampe, namunenene Kefasa (Petelo) kumeso a bonso na’mba: Lelo abewa kadi, aku udi mwine Yudea, wenda ulonda umiswelo ya baJentaila, kulonda umiswelo ya ba Yudea mpika, kyo wibaningidila baJentaila, kulonda umiswelo ya ba Yudea, i kika?” Lelo mutumibwa Petelo wākalele? Mhm, kāendelelepo na kukalala, ka na mwikilombwela mukanda wāsonekele kunyuma kwa mafuku na kwisambila padi Polo’mba “mwanetu Polo muswedibwe” mu 2 Petelo 3:15, 16.

¹⁵ Kudi kadi mwanda mukwabo utala pa kwikulupila abewa mwine. Ketukokejapo kwikala na nsangaji enka’tu pamwanda wa ngikadilo yotudimo, madyese otudi nao, nansha katokwe ketu. Mukristu udi na kwityepeja, unenanga’mba: “Shi Leza uswele kikale namino, mfwaninwe kwikitabija,” bo buluji bwabine, bwānene mutumibwa Polo botutanga mu 1 Kodinda 10:13: “Kekwadipo kyakutompa kyemutompele, nansha kimo, poso byonka bifikile pa bukomo bwa pa muntu, nanshi Leza i wa bine, wampikwa kwimulekelela’mba: Batompibwe na bitabuke bukomo bwabo; ino nanshi, ponka pa byakutompa, nandi ukasaula dishinda dyakupandilamo, amba mumone mwakutūkijija mutyima monka.” Kadi tubamone monka muswelo’ka kwityepeja i dishinda dya tunangu, mwanda kwitukwashanga twikale na nsangaji kukwatañana na ngikadilo yonso yotukekalamo.

Buswe buketukwasha twikale na kwityepeja

¹⁶ Kupitako bintu byonso, buswe bwakubulwa kwisakila kamweno ka batwe bene, a·gaʹpe, buketukwasha twikale na kwityepeja. Mwanda’ka Yesu waūminine mutyi wandi wa masusu na kwityepeja mwikinenena Polo ku bene Fidipai? (Fidipai 2:​5-8) Mwanda’ka kādipo wipá mvubu ya kusaka kwenzakana na Leza? Mwanda, ka na mwānenene aye mwine: “Nsenswe Tata.” (Yoano 14:31) Omwanda kitatyi kyonso, wādi utumbija ne kulemeka Yehova, Shandi wa mūlu. Mu kitatyi kikwabo, wābwejejeko’mba enka Shandi wa mūlu, ye muyampe.​—⁠Luka 18:​18, 19.

¹⁷ Tushintulule uno mwanda na kwisambila pa kyāfikile mulembi umo wa pakala mwine Amerika, John Greenleaf Whittier. Uno mwine-mbala, wādi na abala wandi wa pabwanuke; ino difuku dimo, pōbādi bakaya makayo a kutela bishima pakubulwa kutupa, mukajandi’wa watēla kishima kimo pakubulwa kutupa, ino aye, wātupile pakutela kine kishima’kya. Nsongwakaji’wa wāfityilwe mutyima. Mwanda’ka? Uno mulembi witusapwila’mba mukaja’mi wānene’mba: “Nafitwa mwanda nadinatēla kishima pakubulwa kwiluba. Nkisakilepo kumweka bu muntu ukutabukile . . . mwanda uyukile’mba kusenswe bininge.” Eyo, shi tusenswe muntu, tukasakanga’mba ekale mwitupite kupitako kwikalaye munshi mwetu mwanda buswe budi na kwityepeja.

¹⁸ Buno i bufundiji bulumbuluke ku bakristu bonso, nakampata ku ba tutu. Kitatyi kikasakibwa kupāna dyese dya pabula dya mu mwingilo, lelo tukasangala’mba mwanetu kampanda akeditambule pa kyaba kya batwe kwiditambula’ni, nansha twikalanga twivwana mukao ne kwabila dine dyese’dya mu bufyafya? Shi binebine tusenswe mwanetu, tukasangala shi akatambule uno mwingilo wa pabula, nansha dyese dya mu mwingilo. Eyo, kwityepeja kukekipēleja tukate mutyima ku ano madingi: “Mu kwilemeka namo kadi umo akōkele mukwabo.” (Loma 12:10) Tutanga mu bwalamuni bukwabo’mba: “Mu kwilemeka namo, tabukidilai kwilemeka banwe bene na bene.” (Myanda Miyampe ku Bonso) Kadi, mutumibwa Polo witudingila’mba: “Mwikale kwiingidila mingilo, banwe bene na bene, mu [buswe].” (Ngalatea 5:13) Eyo, shi tudi na buswe, tukekala na nsangaji ya kwingidila bana betu, kutula kamweno kabo ne myanda yabo kumeso kupitako byetu, kino kilomba kwityepeja. Kwityepeja kuketwēpuja na kwitumbija ne kulangula mu mityima ya bakwabo mushipiditu wa mukao ne wa kwabila. Polo wāsonekele’mba buswe: ‘kebwianyangapo, kebwiyujangapo.’ Mwanda waka? Mwanda kwabila ne kwilemeka i kwisakila enka kamweno ka abe mwine, ino buswe bo bufwaninwe mwanda wa kuleka kwisakila enka kamweno ketu batwe bene.​—⁠1 Kodinda 13:⁠4, MN.

¹⁹ Kipwano kyādi pabukata bwa Davida ne Mulopwe Solo ne wandi mwana Yonafane i kimfwa kiteneka ku mutyima kilombola kukwatañana kudi pabukata bwa buswe ne kwityepeja, ne kudi pabukata bwa mitatulo ne kusaka nsangaji ya abe mwine. Pamwanda wa bushindañani bwa Davida mu divita, bana-bakaji ba mu Isalela baīmbile: “Solo watape tununu twandi, kadi Davida nandi tununu dikumi twandi.” (1 Samwele 18:⁠7) Kyaba kya kwityepeja, Solo wetatwile, ne kukwatakanya mushikwa wa kusaka kwipaya Davida. Kino kyādi kishīle bininge na mushipiditu wādi na wandi mwana Yonafane! Tutanga’mba Yonafane wāsenswe Davida pamo’nka bwa muya wandi. (1 Samwele 18:⁠1) I kika kyālongele Yonafane kitatyi kyāmwene’mba Yehova wāesele Davida, lelo Yonafane kādipo ukokeja kupingakana Solo bu mulopwe wa Isalela? Lelo Yonafane wāivwene mukao nansha kwabila kifuko kya Davida? Keamopo! Pamwanda wa buswe bukatampe bwādi nabo kudi Davida, wānene myanda yotutanga mu 1 Samwele 23:17: “Kokatyina moyo mwanda kuboko kwa tata Solo kekukakutanapo, ehe; kabidi ukabikalanga bulopwe bwa pa Isalela, nami nkekala wa kukulonda; kadi tata Solo nandi uyukile’kyo.” Buswe bukatampe bwādi na Yonafane, bwāmupele kwityepeja mwanda wa etabije byobya byādi umwene’mba i kiswamutyima kya Leza kudi yewa ukapingakena shandi bu mulopwe wa Isalela.

²⁰ Bukamoni bukwabo bulombola kukwatañana kudi pabukata bwa kwityepeja ne buswe, i kyālongekele mu bufuku bwa mfulo bwa Yesu Kristu kitatyi kyādi pamo na batumibwa bandi kumeso kwa aye kufwa. Mu Yoano 13:​1 (MB), tutangamo’mba Yesu “wadi usenswe bandi badi pano pantanda, webasenswe bikatampe mpata’nka ne kumfulo kwine.” Tutanga kadi’mba Yesu waoīje batumibwa bandi ku maūlu, pamo bwa mwingidi wabo. Kino i kimfwa kya kwityepeja kya lupusa lukomo bininge!​—⁠Yoano 13:​1-11.

²¹ Bine, kudi buluji buvule bufwaninwe kwitutakika twikale na kwityepeja. I kilumbuluke kadi i kyendelemo kwityepeja. I dishinda dya lwitabijo. Kwituletelanga kipwano kilumbuluke na Yehova Leza ne na bana betu ba mu lwitabijo. I dishinda dya tunangu. Kupityididila, i dishinda dya buswe ne dileta nsangaji ya binebine.

[Bipangujo]

1, 2. I muswelo’ka wālombwele Yesu mu Busapudi bwandi bwa pa Lūlu’mba kwikala na dyese ne kwityepeja byendelanga pamo?

3. Mwanda’ka kubulwa budimbidimbi kwitulomba twikale na kwityepeja?

4. I buluji’ka busumininwe bwitupelwe mu 1 Kodinda 4:7 butala pa kwityepeja?

5. Kubulwa budimbidimbi nako kuketukwasha muswelo’ka kitatyi kyotulonga kilubo?

6, 7. Lwitabijo mudi Leza, lukokeja kwitukwasha muswelo’ka twikale na kwityepeja?

8. Mwanda’ka kwityepeja kuletanga kipwano kilumbuluke na Yehova?

9. Kwityepeja kuketukwasha muswelo’ka kitatyi kya masusu?

10. Kwityepeja kulongololanga kipwano kyetu na balunda netu bakristu muswelo’ka?

11. Mwanda’ka kwityepeja kukokeja kwitukwasha twiēpeje na kulonga bilubo?

12. Kwityepeja kuketutakika twingidije madingi’ka etusakila Bisonekwa?

13, 14. (a) Kwityepeja kuketukwasha mu mwanda’ka wa pabula? (b) I kimfwa’ka kyāshile Petelo pamwanda utala kwitabija madingi?

15. I kukwatañana’ka kudi pabukata bwa kwityepeja kwetu ne kwikala na nsangaji?

16, 17. (a) I kimfwa’ka kya mu Bisonekwa kisambila bininge pa ngikadilo mikatampe iketukwasha twikale na kwityepeja? (b) I kimfwa’ka kikwabo kya bantu bakubulwa kwitabija kishintulula uno mwanda?

18. Kwityepeja kuketukwasha tuté mutyima ku madingi’ka a mu Bible?

19. I bimfwa’ka bya mu Bible bilombola’mba kwityepeja ne buswe i bikwatañane, mitatulo nayo i mikwatañane na kwisakila kamweno?

20. I muswelo’ka wālombwele Yesu kukwatañana kudi pabukata bwa kwityepeja ne buswe?

21. Mu kīpi, mwanda’ka tufwaninwe kwityepeja?

[Bilembwa bya pa Bifwatulo]

Yoba wakōkele kudi Yehova na kwityepeja. ‘Katukilepo Leza mwanda wa afwe’

Petelo wakōkele na kwityepeja kitatyi kyāpelwe madingi na Polo kumeso a bantu

Ukalondolola namani?

◻ Kubulwa budimbidimbi kwitukwashanga muswelo’ka twikale na kwityepeja?

◻ Mwanda’ka lwitabijo mudi Yehova lukokeja kwitukwasha twikale na kwityepeja?

◻ I kika kilombola’mba kwityepeja i dishinda dya tunangu?

◻ Mwanda’ka buswe i bukwashi bwitufwaninwe nakampata mwanda wa kwikala na kwityepeja?