Muswelo wa Kutana Ndoe ya mu Mutyima mu Ntanda ya Bantu Basaka’nka Kwitāka

YESU KRISTU wādingile bandi bana-babwanga’mba: “Shi kudi muntu usaka kwikala bu umbajinji, nankyo ekale bu wamfulo ku bonso ne bu wa kwingidila bonso.” Batumibwa bādi bepatanya mwanda wa kuyuka mukatampe umbukata mwabo i ani. Bādi bayūkile’mba Yesu wādi ushikilwe mushipiditu wa uno muswelo. Kādipo utula nansha dimo bandi bana-babwanga mu ngikadilo ya kwitāka na bakwabo amba o muswelo wa kwibakwasha batame kumushipitu, mhm.​—Mako 9:​33-37, MB.

Kumeso kwa kwiya pano pantanda, Yesu Kristu wākweshe mu mwingilo wa kupanga ba mulume ne mukaji babajinji, bine wādi uyūkile senene muswelo obāpangilwe. (Kolose 1:​15, 16) Bantu babajinji bapangilwe na bukomo bwa kwendelela kumeso pakubulwa kwitāka na bakwabo. Bantu kebādipo na buluji bwa kulwa umbukata mwabo umo ku mukwabo mwanda wa kuyuka mutwe wabo i ani, nansha kwilwa na banyema mwanda wa kukinga būmi bwabo.​—Ngalwilo 1:26; 2:​20-24; 1 Kodinda 11:3.

Ngalwilo ya Mushipiditu wa Kwitāka

Ino lelo uno mushipiditu wa kwitāka kukomokomo uno muswelo, washilwile kubikala umbantu muswelo’ka? Butapañani bubajinji mu mānga ya muzo wa muntu bwitupa’po mulangwe. Mushipiditu wa kwitāka wādi na Kena, mwana-bute wa bamulume ne mukaji babajinji, wāmufikije ku mwanda ulenga moyo. Kena wāipaile mwanabo Abele mwanda kitapwa kya Abele kyāitabijibwe na Leza, inoko kyandi mpika. Ne Bible utelanga Kena bu “yewa mubi, wāipaīle mwanabo.”​—1 Yoano 3:12; Ngalwilo 4:​4-8.

Eyo, yewa umbi, Satana Dyabola, ye ngalwilo yao kadi i aye washilwile mushipiditu wa kwitāka. Nansha byādi mwana Leza wa kokwa kūlu, na madyese makatampe, ino wādi usakilako makwabo. (Enzakanya na Ezekyele 28:​14, 15.) Pa kongola Eva, wāsokwedile patōka aye mwine kilokoloko kyādi nakyo. Wāmunena’mba shi udye kipá kikandijibwe, ‘ukekalanga pamo ka bwa Leza.’ (Ngalwilo 3:​4, 5) Nabubine, i Satana aye-mwine wādi usaka kwikala pamo bwa Leza, kwitāka na Yehova. Mushipiditu wa kusaka kwitāka na Leza wāmufikije ku butomboki.​—Yakoba 1:​14, 15.

Uno mushipiditu udi na lwambu. Munshi mwa lupusa lwa Satana, kisaka kibajinji kyājimije ndoe yobapēlwe na Leza. (Ngalwilo 3:​6, 16) Tamba enka pa butomboki bwandi kudi Leza, Satana Dyabola ye uludika bantu, ne kukankamika mushipiditu wa kwitāka, ne kutonona bantu betabije’mba mushipiditu wa kwitāka kukomokomo lo lufungulo lwa būmi bwa nsangaji. Inoko Bible ushintulula’mba: “Konka kudi ne mukao ne kwitolola e kudi kadi ne byalūmalūma ne bilongwa byonso bibibibi.” (Yakoba 3:​14-16) Satana wājiminije bantu ino nsangaji ne ndoe ya mu mutyima.

Kutana Būmi bwa Nsagaji Pakubulwa Kwitāka

Kwishīla na milangwe ya Satana, Bible ulombolanga bimfwa bya bantu bātene būmi bwa nsangaji pakubulwa kwitāka. Kimfwa kibajinji i kya Yesu Kristu. Nansha byādi na ngikadilo ya bu Leza, kalangilepo nansha dimo kwenzakana na Leza ino wāitabije ngikadilo ya bupika ne kwiya pano panshi. Nakampata, wētyepeje aye mwine ne kwikala na kikokeji kufika ne ku lufu pa mutyi wa masusu. Ino ngikadilo ya kikokeji yakubulwa nansha mushipiditu mutyetye wa mukao, yāmufikije ku kutambula buntu bwa Leza. “Po pa mwanda ne mwanda wāmuzunzwidile Leza kulampe kwine, ne kumupa dijina ditabukile majina onso makwabo.” (Fidipai 2:​5-9) I būmi’ka bwa nsangaji bupite pano bukokeja kutambula muntu? Wāsangeje Shandi mu muswelo keukokeja kulonga kipangwa kikwabo, ne wēkilongele pakubulwa mushipiditu wa kwitāka nansha mukao.​—Nkindi 27:11.

Bamwikeulu bakikokeji, nabo, momwa mūlu balombolanga mushipiditu wa muswelo umo. Yesu wādi mukatampe ku bamwikeulu bonso, kitatyi kyāile pano pantanda, wāikele ke mutyetye kumeso abo, ino bādi bamwingidila nyeke na mutyima umo. I kimweke patōka’mba kebādipo na mulangwe nansha umo ya kukwatakanya kino kitatyi, na kutompa kuyata kifuko kyandi kya bu mwikeulu mukatakata.​—Mateo 4:11; 1 Tesalonika 4:16; Bahebelu 2:7.

Kupela kwabo kwa mushipiditu wa kwitāka, tukokeja kwikumona patōka shi tutale muswelo obalondolwele ku mpango ya Leza, ya kutonga bamo-bamo umbantu bakubulwa kubwaninina, bakapebwe lonso būmi bwakubulwa kadi kufwa, ke bipangwa bya kumushipiditu, ne kwibapa mwingilo wa “kutyiba mambo a bamwikeulu.” (1 Kodinda 6:3) Bamwikeulu bayukile bintu bivule bininge mu mwingilo wa Yehova, ne badi na manwa mavule kutabuka a kuvuija mwingilo wa Yehova senene kutabuka bantu bakubulwa kubwaninina. Ino, kufika ne dyalelo, bamwikeulu bengidilanga bashingwe-māni bakidi pano panshi na nsangaji yonso, kebebakwatyilwepo mukao nansha patyetye pene pamwanda wa mpalo yobakapebwa. (Bahebelu 1:14) Ino ngikadilo yabo milumbuluke yakubulwa kwitāka imibape muswelo wa kwendelela na kwingidila Mfumwetu Mulopwe ubikele peūlu pa byonso, Yehova, kumeso a lupona lwandi.

Vuluka bidi bengidi ba Leza bakikokeji bādiko mu kitatyi kyakala bakasangulwa pano pantanda. Abalahama wādi kimfwa kilumbuluke bininge kya lwitabijo ne bāmutelele bu “mukulutuba wa bonso bakwitabija.” (Loma 4:​9, 11) Yoba wāshile kimfwa kyabinebine kya kūminina. (Yakoba 5:11) Mosesa, “wādi muntu mukokele’tu, utabukile bantu bonsololo baikele panopanshi kikōkeji,” wāfikije muzo wa Isalela ku bwanapabo. (Umbadilo 12:3) I ani umbantu bakubulwa kubwaninina wāshile kimfwa kya lwitabijo, kya kūminina ne kya kwityepeja kupita bano bantu? Badi mu mulongo wa boba bakapyana kipindi kya pano pantanda mu Bulopwe bwa Leza. (Mateo 25:34; Bahebelu 11:​13-16) Inoko, pamo’ka na Yoano mubatyiji, yewa ukekala ‘mutyetye umbulopwe bwa mūlu, ukebakila buleme.’ (Mateo 11:11) Lelo bakokeja kukatompola nansha dimo na kunena’mba balombwele lwitabijo, kūminina, ne kwityepeja kukatampe kutabuka boba bakapebwa būmi momwa mūlu? Bine keamopo! Bakasepelelanga kukekala bu boba bakabikalwa na Bulopwe bwa Leza.

Dyalelo nadyo, bantu bakubulwa mushipiditu wa kwitāka i bantu balumbuluke kushikata nabo. Yasuo otwadi tubesambilapo mu kishinte kibajinji uno, wāikele na nkongole mivule ne kujimija bintu byandi byonso pamwanda wa kukimba mabwe a Olo. Boba bādi utela bu “balunda” nandi bāmunyemene. Byāshilwile wandi mukaji kwifunda Bible na ba Tumoni twa Yehova, Yashuo wāshilula kwenda kukatanwa ku ­kupwila, koku mutyima umupepa pamwanda wa masusu atwejejemo kyandi kisaka. Wāleka mushipiditu wa kwitāka, kupwa waikala ke umo wa mu ba Tumoni twa Yehova. Dyalelo, udi na nsangaji ya kwikala na balunda bakritu, bakokeja kumukwasha kitatyi kya masusu.

Muswelo wa Kulama Ndoe ya mu Mutyima

Kekipelangapo nyeke kulama ndoe ya mu mutyima mu ntanda idimo bantu basenswe enka kwitāka ne bakubulwa lusa. Tuyukei’mba Bible utopekanga mushipiditu wa “nshikani, ne lupata, ne mukao, ne bukalabale, ne ñuma, ne kwilalulula kubikubi, ne kwiketa kubi kwa pala pala, ne bya kilokoloko” amba i “mīngilo ya ngitu” ikokeja kukabudija bantu Bulopwe bwa Leza. Ino mingilo yonso yendelanga pamo na mushipiditu wa kwitāka. Ke kyakutulumukapo shi mutumibwa Polo wākankamikile bene Ngalate amba: “Ketukīkalapo ba ntumbo ya bitubitupu, ya kwikolomona bātwe bene, ne ya kwiabidila bātwe bene na bene, mhm.”​—Ngalatea 5:​19-21, 26.

Mukanda wa Polo ulombola muswelo mulumbuluke wa kulwa na mushipiditu wa kwitāka, wa mwino. Unena’mba: “Ino kipá kya mushipiditu i buswe, nsangaji, ndoe, kitūkije-tyima, kanye, buyampe, lwitabijo, kutalala, kwifula. Ku bino bintu ke kudipo kijila.” (Ngalatia 5:22, 23, NW) Bipá bya mushipiditu bitukwashanga tufundule mushipiditu wa mukao. Tubandaulei kimfwa, buswe. Polo ushintulula’mba: “Buswe kebudipo na mukao, kebwianyangapo, kebwiyujangapo, kebwiendejangapo na impupa, kebukimbenga kamweno ka abo bwine, kebukwatwangapo nsungu.” (1 Kodinda 13:​4-7, NW) Na kutamija buswe, tukokeja kufundula mukao mu mutyima wetu, utonwena bantu ku mushipiditu wa kwitāka. Bipá bikwabo bya mushipiditu nabyo biketukwasha tufundule mu mityima yetu ne mu ñeni yetu milangwe yonso itapila ku mushipiditu wa kwitāka. Shi tudi na kwīfula tukokeja kukomena mushipiditu wa kusaka kwitāka na bakwetu ne wa kusaka enka kubwina!​—Nkindi 17:27.

Inoko pakutamija ino ngikadilo, tufwaninwe kuleka mushipiditu wa Leza wingile motudi. Tukokeja kukankamika mwingilo mulumbuluke wa uno mushipiditu sandu na kulombela kitatyi kyonso ne kulomba mushipiditu wa Leza witukwashe. (Luka 11:13) I kika kiketupa Leza na kulondolola ku milombelo yetu? Bible ulondolola’mba: “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka. Ino ndoe ya Leza ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima yenu, ne kufwatakanya kwenu kwine kumo mudi Kidishitu.”​—Fidipai 4:​6, 7.

Kino kyamwekele patōka ku batumibwa ba Yesu. Nansha kunyuma kwa kushilulwa kwa Bidibwa bya Kukyolwa bya Mfumwetu, mu bufuku bwamfulo bwapityije Yesu pamo na bandi bana-babwanga, bākidi nyeke bepatanya mwanda wa kuyuka i ani mukatampe umbukata mwabo. (Luka 22:​24-27) Mu bitatyi bivule, Yesu wādi utompa kwibakwasha balemunune milangwe yabo, ino uno mushipiditu wa kwitāka wādi kemwale miji mu mityima yabo. (Mako 9:​34-37; 10:​35-45; Yoano 13:​12-17) Ino pa kutambula mushipiditu sandu kubwipi kwa mafuku 50 kunyuma kwa luno lupotopoto, ngikadilo yabo yāalamukile. Kebākitudilepopo lupata mwanda wa kusaka kuyuka i ani wādi ufwaninwe kwimana ne kwisambila mu dyabo dijina ku kibumbo kya bantu bādi bebungile, basaka kuyuka byapityile mu difuku dya Pentekosa.​—Bilongwa 2:​14-21.

I kutupu muntu nansha umo wādi ukokeja kubikala kipwilo kya bwine-kristu. Pobadi bakasa kutyiba mwanda wādi utala disao, i Yakoba wāludikile misambo bu mwimaniji mu kino kitango kya mvubu mikatampe, nansha byaikele ke mwana-bwanga kunyuma kwa lufu lwa Yesu. Kekudipo kayukeno kalombola’mba kwādi lupata lwa kusaka kuyuka i ani wādi ufwaninwe kwimanina misambo ya kitango kyendeji mu kipwilo kya bwine-kristu. Bāalamukile bininge, pa kutala na kitatyi kyo bādi bakidi na mushipiditu wa kwitāka! Na bukwashi bwa mushipiditu sandu, bavulukile bufundiji bwa Yesu ne kwivwanija shintulwilo yabo senene.​—Yoano 14:26.

Kikokeja kwikala muswelo umo onka ne ku wetu mutamba. Na bukwashi bwa mushipiditu sandu, tukokeja kukomena mushipiditu witutonwena ku kwitāka na bakwabo na kusaka kwibapita abo’ko bashale kunyuma. Tukokeja kwikala na ndoe ya mu mutyima itabukile bintu byonso. Bible witulombola’mba pano panoponka nsulo ya mushipiditu umbi wa kwitāka, Satana Dyabola, ukelwe mu lupongo lulalula, pakubulwa kadi kujina. (Kusokwelwa 20:​1-3) Kwilwa na balondakani netu keukekalakopo dikwabo. Lelo kokunena’mba kukekala bantu bakubulwa kwendelela kumeso? Keamopo! Bantu bakekalanga ke babwaninine, ke kupityilapo ku kwitāka mhm, ino i kupityila ku kitapwa kyatūdile Yesu pamwanda wa kwibakūla.​—1 Yoano 2:​1, 2.

Keinosuke, otwadi tubesambilapo kungala uno, wādi na ntumbo ya ino ntanda pamwanda wa kibalwa kikatampe kya myotoka yāpoteje, wēnyukile ngitu aye mwine, ku umbidi ne muñeni, ino kumfulo, wāpelele kene kaji’ka. Unena’mba: “Pano ngidi na būmi buyule nsangaji yabinebine.” Wafikile ku kujingulula mwanda’ka Yesu wādi na būmi bwa nsangaji yabinebine. Pano utananga nsangaji mu mingilo yonso yakokeja kwingila mu kipwilo kya Leza, kujokoloka ntanda yonso. Witeakanyanga mwanda wa kukapyana ntanda impya, ikabulwamo mushipiditu wa kwitāka. Nobe enda ku Njibo ya Bulopwe ukemone na bano bantu bakekala mu ntanda impya, nansha kunangila pamo na ba Tumoni twa Yehova ba mu kyenu kibundi.

[Bilembwa bya pa Bifwatulo]

Mu ntanda impya ya Leza, bantu bakasepelelanga mu ndoe ne mu mushipiditu wa kwingidila pamo