Kundapibwa Mu Kingelengele Kwa Muzo Wa Muntu Kekudi Pabwipi

“KETWEKIMWENEPO kasha, kya kudingakana pamo na kino.” Mo mwānenene batumoni bāmwene kingelengele kyālongele Yesu pa kundapa ponka na ponka muntu wādi ubela bulebe. (Mako 2:​12) Yesu wāundapile ne bampofu, batumāma, ne babilemafu, ne balondi bandi nabo bālongela monka. Le i na bukomo’ka bwādi bundapa nabo Yesu? Lelo lwitabijo lwādi’mo na mwingilo’ka? Le ino myanda ya mu myaka katwa imbajinji yādi mujiñininya wa bundapi’ka bwa mu kingelengele dyalelo?​—Mateo 15:30, 31.

“Lwitabijo Lobe Lubakupandija”

Balombi bondapañana dyalelo basenswe mpata kutela binenwa byānene Yesu kudi mwana-mukaji wāsusukile umbula bwa myaka 12 na muyeye, wāile kwadi mwanda wa kundapibwa, bya amba: “Lwitabijo lobe lubakupandija.” (Luka 8:​43-​48) Lelo bino binenwa bya Yesu byālombwele amba kundapibwa kwa mwana-mukaji’wa kwāimanine pa lwitabijo lwandi? Le kino kyādi kimfwa kya “kundapibwa pamwanda wa lwitabijo” pamo na mokulongelwa dyalelo?

Shi tutange na katentekeji nsekununi ya mu Bible, tukamona amba pavule pene, Yesu ne bandi bana-babwanga kebādipo bakimba’nka babela balombole bidi patōka lwitabijo lwabo kumeso kwa kwibondapa. Uno mwana-mukaji utelelwe kungala wāile kudi Yesu pakubulwa kunena kintu nansha kimo, wātenga mutwelo wandi dya kunyuma, ponka na “ponka muyeye wandi waketeka.” Kyaba kikwabo, Yesu wāundapile muntu umo umbukata mwa boba bāile kumukwata. Kadi wāundapile ne muntu mukwabo wādi kayukile Yesu kashaa.​—Luka 22:50, 51; Yoano 5:​5-9, 13; 9:​24-​34.

Shi kepano, lwitabijo lelo ludi na mwingilo’ka? Pādi Yesu ne bandi bana-babwanga mu bulolo bwa Tyila ne Shidona, mwana-mukaji umo mwine Fenisea wāile kamwela lubila’mba: “Bamfwileko lusa Mfumwami, abe Mwana Davida, mwana wami wamonwamo na malwa makata kudi mudemona.” Langa bidi muswelo wāuminwe umeso uno mwana-mukaji paādi wabija’mba: “Abe Mfumwami nkwasheko.” Yesu wāmukwatyilwe lusa lukatampe, wāmulondolola’mba: “Abe mwana-mukaji nanshi lwitabijo lobe i lukatampe lwine, kikulongelwe monka mōsakile.” Aye Yesu “ukala’tu kishima,” wandi mwana mwana-mukaji wābeluka ke mukomo. (Mateo 15:21-​28) Eyo, lwitabijo lwādi na mvubu mu uno mwanda, ino lwādi lwitabijo lwa ani? Ivwana, Yesu wātendele lwitabijo lwa ina mwana, ke lwa mwanapo wādi ubela. Lelo lwādi lwitabijo mu bika? Uno mwana-mukaji, pa kwita Yesu bu “Mfumwami, abe Mwana Davida,” wāitabije patōka’mba Yesu i Meshiasa wālailwe. Uno kewādipo muneneno wa muntu udi na lwitabijo mudi Leza nansha na lwitabijo mu bukomo bwa mundapi kete, mhm. Pānene Yesu amba, “Lwitabijo lobe lubakupandija,” kyādi kishintulula amba bantu babela kebādipo ba kufwena kwadi mwanda wa kundapibwa pampikwa kumwitabija bu Meshiasa.

Kupityila ku bino bimfwa bya mu Bisonekwa, tukokeja kumona amba, bundapi bwādi bundapañana Yesu bwādi bwishile kulampe kwine na bintu bivule bimonwa ne binenwa dyalelo. Bibumbo kebyādipo bisama​—kwela ñanji, kwimba, kudilakanya, kufuluba, ne bikwabo​—ne Yesu mwine nandi kādipo ukapuka. Kutentekela pa bino, Yesu kādipo ukankalwa nansha dimo kundapa bantu balemane amba kebadipo na lwitabijo, nansha amba mulambu wabo i mutyetye.

Bundapi bwa ku Bukomo bwa Leza

Lelo Yesu ne bandi bana-babwanga bādi bondapa bantu muswelo’ka? Bible ulondolola’mba “bukomo bwa Yehova bwadipo bwa kwibōndapa.” (Luka 5:​17) Kupwa kundapa muntu umo, Luka 9:​43 unena’mba, “bonso badi batendela [bukomo bukatakata] bwa Leza.” Omwanda Yesu wādi na bubinga bwa kuleka kwitumbika aye mwine bu mundapi. Difuku dimo wālombwele muntu waālupwile mudemona amba: “Kālukile kwenu ku babutule bobe, ku[k]ebasapwila bikatampe byakūbila [Yehova, NW] ne byā kukwatyilako lusa.”​—Mako 5:​19.

Yesu ne batumibwa bandi byobādi bondapañana ku bukomo bwa Leza, i kipēla kuyuka mwanda waka kubeluka kwa yewa wa kundapibwa ke wādipo mwanda wādi wimanina pa lwitabijo lwandi. Inoko, lwitabijo lwa mundapi lo lwādi lusakibwa. Omwanda, pākankelwe balondi ba Yesu kulupula mudemona wa bukomo bwa pa bula, Yesu wēbalombwele kyobākankedilwe amba: “Mwanda lwitabijo lwenu i lutyetye.”​—Mateo 17:​20, MB.

Kitungo kya Bundapi bwa mu Kingelengele

Nansha byāikele Yesu kundapañana bininge mu mwingilo wandi wa pano pantanda, ino kādipo wimanine nakampata pa ‘mwingilo wa bundapi.’ Kundapañana mu kingelengele kwandi​—kwakādipo utungila bantu lupeto kampanda nansha kulomba mulambu kansangwa​—kewādipo mwanda umbajinji waādi utele’ko mutyima nakampata, na mwaādi utelele mutyima ku “kusap[u]la myanda-miyampe ya bulopwe.” (Mateo 9:​35) Bisonekwa binena amba kitatyi kimo “webatundaila biyampe, waalula kwibasapwila bya mu Bulopwe bwa Leza, kadi wabelula ne babela badi basaka kubelulwa.” (Luka 9:​11, MB) Mungya nsekununi idi mu Maevanjile, Yesu wādi witwa pavule bu “Mufundiji” ino kāityilwepo nansha dimo bu “Mundapi.”

Lelo mwanda waka Yesu wādi undapa mu kingelengele? Nakampata bwādi bukamoni bwa kwiyukanya kwandi bu Meshiasa wālailwe. Kitatyi kyāelelwe Yoano Mubatyiji mu kifungo mwanda ke mwanda, wāsakile kuyuka shi binebine wāfikidije byāmutumine Leza kulonga. Wātumine bandi bana-babwanga kudi Yesu ne kumwipangula’mba: “Lelo ye abe yewa wakwiya’ni twikutale mukwabo?” Ivwana byānene Yesu kudi bana-babwanga ba Yoano: “Alukilai konka mukasapwile Yoano byo mwaivwana ne byo mwamona’bi; bampofu bamona meso, kadi bilema byenda, ne bamakopo bōndapwa, ne babitwi nabo bēvwana, kadi bafu basangulwa, ne balanda bene basapwilwa myanda-miyampe.”​—Mateo 11:​2-5.

Eyo, bubine i buno, Yesu kāikelepo enka kundapa kete, ehe, wālongele ne bingelengele bikwabo bisekunwinwe mu Maevanjile, bino byonso bwādi bukamoni bukatampe bwa kwiyukanya kwandi bu ye aye “yewa wakwiya,” Meshiasa wālailwe. Kebādipo kadi ba ‘kutengela’ko ungi mukwabo.’

Lelo Bundapi bwa mu Bingelengele Bukyendelela Kufika ne ku Dyalelo?

Shi kepano, lelo tufwaninwe monka kusaka Leza alombole bukomo bwandi na bundapi bwa bingelengele dyalelo? Mhm. Yesu wālongele bingelengele na bukomo bwa Leza mwanda wa kuleta bukamoni bwakubulwa kwalakana, amba ye aye Meshiasa wālailwe na Leza amba ukāya. Bino bingelengele bya Yesu byālembelwe mu Bible mwanda wa bantu bonso bebitange. Kekudipo ne kikambakena Leza kine na kupitulukapituluka mu kulonga bingelengele ku lukongo ne lukongo lwa bantu.

Mwanda mukwabo i uno, bundapi ne bingelengele bikwabo, byānekenye bantu bamobamo kete. Nansha ke batumoni bāmwene bingelengele byādi bilonga Yesu bene, ke bonsopo bāitabije amba wādi mupebwe bukomo na Shandi wa mūlu. “Ino nansha by[a]ēbobile biyūkeno bya ntanda ne ntanda bivule nabya, abo kebamwitabije, mhm.” (Yoano 12:37) Omwanda mutumibwa Polo, pa kupwa kwisambila pa byabuntu bishileshile bya kulonga bingelengele​—kufumika, kunena mu ndimi, kundapa, ne bikwabo​—⁠byāpēne Leza kudi bantu beshileshile ba mu kipwilo kya bwine Kidishitu kya mu myaka katwa imbajinji, wātonwenwe na mushipiditu kānena’mba: “[Nansha byokudi byabuntu bya kufumika, abyo bi]kafundulwa; shi ndimi nayo īkalekibwa, shi [buyuki nabo bu]kafundulwa. Ke-twi-bantu tuyūkile kipindi, kadi tufumika myanda nayo kipindi; ino po kīya kyokya kibwaninine, nabya kino kya kipindi kikafundulwapo.”​—1 Kodinda 12:28-​31; 13:​8-​10.

Na bubine, kwikala na lwitabijo mudi Leza i kwa kamweno kotudi. Inoko, kutūla lwitabijo mu milao ya bubela ilaya balombi kukatwala’nka ku kwialakanya konka. Kadi, Yesu wāletele kino kidyumu kitala pa kino kitatyi kya kumfulo’mba: “Kukatalukanga baKidishitu ba mabela, ne bapolofeto ba mabela, bakalombola nabo biyūkeno bikata, ne bingipo bingelengele mwanda wa kongola ne batonge bene amba shi kyendelemo.” (Mateo 24:24) Kutentekela pa bya maleñanya ne bya budimbidimbi, kwādi kwa kwikala kadi ne biyūkeno bya ku bukomo bwa bademona. Nanshi, bimyanda bikoma ne mwa kushintulwila’byo bitelekwa lupupuji kebifwaninwepo kwitutulumuna, mwanda kundapa mu kingelengele ke kitakopo kya lwitabijo lwabinebine mudi Leza.

Byokekudipo dyalelo muntu nansha umo undapa bantu pamo na mwādi mwibondapila Yesu, lelo kishintulula amba tubafudilwa? Ehe. Mwanda boba bādi bondapibwa na Yesu mu oa mafuku bādi bakokeja monka kubela. Abo bonso bānunupile ne kufwa bāfwa. Kubeluka kwabo kwādi kwa kitatyi kityetye. Inoko, bundapi bwa mu kingelengele bwādi bundapañana Yesu bwādi na buluji bwa nyeke, mwanda wādi mujiñinyinya wa madyese a kumeso.

Omwanda ba Alexandre ne Benedita batelelwe ku ñanjilo, pobāpwile kubandaula Bible, Kinenwa kya Leza, bālekele kutūla lwitabijo lwabo mu bundapi bwa dyalelo buyule bya maleñanya, bukimba’nka boba badi na lwitabijo bo bondapibwa. Kadi i bakulupile amba bundapi bwa mu kingelengele ke bintupo byālongelwe enka pakala kete, mhm. Mwanda waka? Mwanda abo, pamo bwa midiyo ya bantu kujokoloka ntanda yonso, batengele kukondapibwa munshi mwa buludiki bwa Bulopwe bwa Leza.​—Mateo 6:​10.

Misongo ne Lufu Kebikekalakopo Dikwabo

Pamo’nka na motwapwila kala kwikimwena kungala’ku, kitungo kikatampe kya mwingilo wa Yesu kekyādipo kya kundapa babela ne kulonga bingelengele bikwabo. Ino kusapula myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza o wādi mwingilo wandi mwine. (Mateo 9:​35; Luka 4:​43; 8:1) Mwanda kupityila ku buno Bulopwe, Leza ukondapa muzo wa muntu onsololo ne kukomba byamalwa byonso bitamba ku bubi ne ku kubulwa kubwaninina bisusula kisaka kya bantu. Lelo i muswelo’ka ne i kitatyi’ka kyakafikidija bino byonso?

Pātobele Yesu Kidishitu butobo butala pa myaka ya kumeso, wālombwele mutumibwa wandi Yoano kimonwa kya bupolofeto’mba: “Pano kubaiya lupandilo, ne bukomo, ne bulopwe bwa Leza wetu, ne lupusa lwa Kidishitu wandi.” (Kusokwelwa 12:10) Bintu byonso bimonwa dyalelo bilombola amba tamba mu 1914, kinkwa mukatampe na Leza, Satana, ke mwelwe kunsa kunsa kwa pano pantanda, ne pano Bulopwe ke bubikale binebine! Yesu ke mubikikwe kala bu Mulopwe mu Bulopwe bwandi bwa bu Meshiasa, pano ke mwiteakanye kwiya kuleta kwalamuka kukatampe pano pantanda.

Panopano ponka, umbikalo wa Yesu wa momwa mūlu ukendeja kitango kipya kya bantu boloke, ke “ntanda īngi mipya” kadi. (2 Petelo 3:​13) Lelo popa būmi bwa bantu bukekala muswelo’ka? Tala kimonwa kya ntumbo: “Namwene ne diulu dipya, ne ntanda nayo impya; ke-dintu diulu dibajinji dibatukidila, ne ntanda mīne monka . . . Kadi Leza ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika. Bintu bibajinji bibatukidila.”​—Kusokwelwa 21:​1, 4.

Lelo ukokeja kufwatakanya mukekadila būmi bwa bantu kitatyi kikafikidila kundapibwa kwabo mu kingelengele? “Penepa kadi mwikadi kakanenapo’mba: Nabela, bantu bakekalanga’mo bakalekelwa bukondame bwabo.” Kyabine, Leza ukafikidija bintu kebikokeja nansha dimo kulonga balombi basumbika amba muntu ukokeja kundapibwa enka poso udi na lwitabijo. ‘Ukamininina lufu nyeke ne nyeke.’ Bine “Mfumwetu Leza ukapampula mipolo ku mapala onso.”​—Isaya 25:8; 33:24.

[Kifwatulo pa paje 7]

Bantu bakabelulwa mu kingelengele pobakabikalwa na Bulopwe bwa Leza