Tukimbanga Bapania Bakwashi 100000 Lelo Kukokejapo Kwikala Pania Mukwashi mu Kweji Wabusatu? Wabuná? ne Wabutano?
1 “Tukimbanga basapudi 1 000.” Uno ye wādi mutwe wa mwanda wa kishinte kimo kyālupwilwe mu Kiteba kya Mulami kya mu kweji 4, 1881, (Falanse). Wādi wita bantu bonso, bana-balume ne bana-bakaji bepāne, “bāpelwe na Mfumwetu buyuki bwa bubinebine bwandi,” bengidije kitatyi kyabo kyonso mwanda wa kusambakanya bubinebine bwa mu Bible pano pantanda. Boba bādi bakokeja kwitūdila kansa ka kitatyi kyabo, nansha ne kupita, mu mwingilo wa Mfumwetu bākankamikilwe bekale ku kusaka kwabo basapudi bedi ba lubila—mwityilo umbajinji wādi witwa basapudi betwa bu bapania dyalelo.
2 Nansha shi pano bitatyi ke byalamuke tamba mu myaka 1800, ino kudi kintu kimo kikishele: Bengidi bepāne ba Leza bakidi na mutyima wa kwendelela na kwingidija kitatyi kyabo kyonso mwanda wa kuyukija musapu muyampe. Basapudi pa kipwilo bekankilanga kupityija kitatyi kivule mu mwingilo wa Bulopwe na kwikala bapania bakwashi, kino kibapanga manwa ke basapudi babwino.—Kol. 4:17; 2 Tem. 4:5.
3 Tununu ne tununu twa batutu ne bakaka, besokwelanga nsangaji mu uno mwingilo wa bu pania mukwashi tamba kasha wikalako. Uno muswelo wa mwingilo wa bupania wāsepelelwe bininge, ne kino kyāfikije kibalwa kya bapania bakwashi 100 000 mu kweji 4, 1985, mu Amerika! Tamba penepa, basapudi bādi bengila bu bapania bakwashi bāpityile ne pa kibalwa kine kya 100 000 misunsa isatu mituntulu umbula bwa kweji 4: mu 1988, mu 1989 ne mu 1992. Dyalelo, mu Burundi, mu Congo ne mu Zaïre, ketwafikile nansha pa kibalwa kya bapania bakwashi kya mu mwaka wa mingilo 1995, nansha kupita’po. Kino kishintulula amba kudi kutūka bityetye mu mwaka wa mingilo 1996, mwanda pano badi 100 mu Burundi, 359 mu Congo, 6 016 mu Zaïre. Eyo, tukokeja kulonga bukomo bwetu bonso ne kufikila’po monka umbula bwa kweji 3, wa 4 ne wa 5. Muswelo mupite buya wa kushinsakanya mushipiditu wa bupania i uno otukankamika bakulumpe balete kimfwa kilumbuluke, na kushilula abo bene uno mwingilo nansha na kubweja nsaa ku mpangiko yabo ya kutambila mu mwingilo mu kino kitatyi.
4 Tubemukankamika mwitungile kitungo kya kwikala bapania bakwashi mu mweji umo nansha mu myenji mivule, kimfwa mu kweji wabusatu, wabuná ne wabutano. Mwanda waka mu kweji 3? Mwanda Kivulukilo kya lufu lwa Kristu uno mwaka kikalongeka mu dyayenga 23 kweji 3. Lelo mwene i kiyampe kwingidija na bupyasakane mayenga akabadikila uno mwanda mukatampe mu mwingilo wa busapudi bwa Bulopwe wāshilwilwe na Mfumwetu Yesu Kristu, Mukūdi wetu? Wivwane twikale kuputumina byabinebine mu mwingilo wa kupāna bukamoni mu kweji 3, tukamona muswelo wa kwita bantu bavule batengele kala kwilunga netu, bāye batanwe ku Kivulukilo kya lufu lwa Kristu. Ebiya kadi, uno kweji udi na madyamposo ne madyayenga atano, kino kitupa mikenga mivule ya kwipāna bininge mu mwingilo wa busapudi kumfulo kwa yenga. Bine, shi twendelele kwikala bapyasakene mu mwingilo umbula bwa kweji wabuná ne wabutano, tukokeja kukakwatakanya kusepelela kwa bantu ne kushilula nabo bifundwa bya Bible ku mobo na mukanda I Kika Kisaka Leza Kotudi? Kadi tukasambakanya mwaba wetu onsololo, nakampata kumfulo kwa yenga, na kupāna manimero amfulo a Kiteba kya Mulami ne Amkeni! malupwilwe kino kitatyi.
5 Lelo i Ani Ukokeja Kwikala Pania Mukwashi? Dibuku Tumefanywa Tengenezo Tutimize Huduma Yetu dinena namino pa paje 114 amba: “Nansha udi mu ngikadilo ya muswelo’ka, ino shi wi mubatyijibwe, udi na mwiendelejo mulumbuluke, ubwanya kusapula nsaa 60 ku kweji, ne shi wabilanga kwingila kweji umo nansha myeji mivule bu pania mukwashi, bakulumpe ba pa kyenu kipwilo bakasangela kwitabija fomu obe wa kulomba ano madyese a mwingilo.” Le uketabija ano madyese mu kweji 3? mu kweji 4? ne mu kweji 5?
6 Shi bakulumpe bekale kwitaba na mutyima umo pa kino ne shi basapudi bonso bekale kukwatakanya ino mpangiko na mutyima onso, nankyo luno lwito lwa kukimba bapania bakwashi 100 000 luketabwa. (Bah. 13:7) Mitwe yonso ya bisaka ifwaninwe kulanguluka pa kibalwa kya ba mu kyabo kipango bakokeja kwilunga ku uno mulongo wa bapania bakwashi umbula bwa kweji nansha umo pa ino.—Mit. 148:12, 13; tala ne Bilongwa 21:8, 9.
7 Ketukikalai na kampeja-bukidi ka kunenena’mba ami nkibwanyapo mwingilo wa bu pania mukwashi, mwanda mvudilwe mingilo, shi ya kungitu ya kashinde-dyuba, shi mpangiko ya ku masomo, shi kiselwa kya kulela kisaka nansha biselwa bikwabo’ka bitusoñanya Bible kuvuija. Ku bamo, kikalanga kikomo kwiwingila; inoko shi bekale kwilongolola, ne na bukwashi bwa Yehova, bakokeja kwiubwanya. (Mit. 37:5; Nk. 16:3) Lekai mutyima wenu wa kwabila kwingila mwingilo wa bupania wikale kupūta ngikadilo yomudi’mo; kupita’ko ngikadilo yomudi’mo ikale kupūta mutyima wetu wa kwabila kwikala bapania. (Nk. 13:19a) Bavule, boba batononwa na buswe bwa padi Yehova ne pa muntu mukwabo, bakasendulula mwingidijijo wabo wa kitatyi wa ku yenga ne yenga mwanda wa kubaija mwingilo wabo umbula bwa kweji umo. (Luka 10:27, 28) Kudi byabuyabuya bya ntanda ne ntanda bitengele boba balonga bukomo bukatampe mu mwingilo wa Bulopwe.—1 Tem. 4:10.
8 Kyokya Kilupuka ku Mwingilo wa bu Pania Mukwashi: Bukomo bulonga tununu twa bengidi ba Leza na mūya wabo onso bwa kwikala bapania bakwashi i lwimbo lukatampe lwa mitendelo kudi Yehova. Badi pabwipi na Yehova, mwanda i basapudi bepāne mu mwingilo wa kuyukija bantu bavule myanda miyampe. Befundanga kukulupila mudi aye pakatampe, mwanda wa kutambula mushipiditu wandi ne madyese andi.
9 Kwikala na bapania bakwashi, balonso ne ba pabula umbukata mwetu kulupulanga mushipiditu mupya wa kulangula kipwilo. Buzanzakane bwabo bwitusambukilanga pobetusekunwinanga myanda yobamonanga mu busapudi. Kino kikankamikanga bakwabo nabo bebandaule dipya, kuyuka i bintu’ka bitabukile mvubu mu būmi bwabo, ne i kika kyobakokeja kulonga mwanda wa kwipāna bininge mu kino kipindi kya kamweno kupita bipindi byonso bya mu mwingilo wetu. Kaka umo wābatyijibwe na myaka 70, kepāijijepo, wāshilwididila mwingilo wa bu pania mukwashi, lonso. Myaka pa kupita’po, bāmwipangula i kika kimupanga nkankamo, ne bununu bwandi bonso’bwa, ya kwendelela na kwipāna nabya mu mwingilo wa bupania mukwashi kweji ne kweji. Wālondolola amba umonanga bu wāsupakenye bitupu myaka 70 imbajinji ya mu būmi bwandi, omwanda upela ino imushadile’ko isupakane muswelo umo onka!
10 Musapudi yense wingila bu pania mukwashi wikalanga ke sendwe mu mwingilo. Kamoni umo nkasampe wekitabije, wanene’mba: ‘Ponadi mwanuke, nadi ngibidile kukatwala bambutwile bami mu mwingilo wabo wa busapudi. Nadi nebimona bu mitembwe. Ino mwenda mafuku, namona bu mwikadilo wami i mwishile bininge na milongelo ya bakwetu ba ku masomo. Penepa nashilula kwivwana bumvu pa kwibasapwila bubinebine. Mu busapudi bwa ku njibo ne njibo ye mwine monadi nkala byanga na bumvu, ntyina kwitana na muntu otufundanga nandi ku masomo. Pano nayuka, kutyina bantu ye adi makambakano ami. [Nk. 29:25] Ino ponapwile masomo, netūngile kwikala pania mu kitatyi kityetye. Bipa byonatene mu busapudi byaumpele mutyima mwapuke, kenebwabilanga bininge, kupita monadi nebumwena mu mafuku a kunyuma. Pano nkikibumonangapo kadi bu mwingilo wa kukaya nao mitembwe nansha bu kitundu kilēma. Pa kumona boba botwadi twifunda nabo Bible bendelela mu bubinebine, ngivwananga kuloelelwa kukatampe na kino kilomboji kya patōka kilombola’mba Yehova Leza wadi unkankamika.’ Uno nkasampe mwana-mulume wendelelanga na kwingila bu pania walonso.
11 Mokimwekelanga pavule, shi kipwilo kidi na bapania bakwashi bavule, mwaba wakyo onsololo usapulwanga. Tutu wabanyanga myaba ukokeja kulomba bukwashi ku bapania bakwashi, mwanda wa ne mu bifuko kemusapulwangasapulwanga namo mwikale kusapulwa. Shi bekale kusela mpao, bakokeja kusapula difuku dituntulu, kadi bakabwanya ne kusapula mu bipindi bya kulampe bya mu mwaba wabo.
12 Bakulumpe Bakwatanga Mpangiko: I kipite buya kuteakanya miswelo mivule ya kupāna bukamoni mu bitatyi bishileshile umbula bwa yenga, mu kweji 3, wa 4, ne wa 5, kubadila’mo ne ku kyolwa, nansha pakikupila mbūlu, mwanda wa basapudi bavule bekale kutanwa’ko. Kutentekela pa busapudi bwa ku njibo ne njibo, mukateakanya’ko ne bitatyi bikwabo bya kupāna bukamoni mu bipito, mu mikenza ya busunga, ne kukatala boba bonso bapingwanga ku mobo abo kutupu’bo. Shi bakulumpe bateakanye mpangiko ya uno muswelo, bakakwasha bapania, mwanda kino kikebapa muswelo wa kwingidila pamo na kipwilo pa bitatyi bibafwaninwe. Kipwilo kyonso kifwaninwe kuyuka mpangiko yonso ya busapudi ikwatwa. Kupwila kwa kutambila mu busapudi kufwaninwe kuteakanibwa senene. Pakwabo kadi, kufwaninwe kwikala ne myaba mivule, ne kuta mutyima ku kulomba kibalwa kibwane kya mabuku ne mapepala kumeso kwa kitatyi.
13 Witūdile Mpangiko Yobe ya Kasuku ya Mwingilo: Tutu umo wādi wikaka dibajinji kwikala pania mukwashi, wānene’mba: “Bine i kipēla bininge, byonkyadipo nangila. Kilomba’tu kwitūdila mpangiko miyampe.” Lelo ubamone mpangiko ikufwaninwe pa paje wamfulo wa dino dyani dyantentekelo, ilombola mwingidijijo wa kitatyi wa pania mukwashi? Pa kwikibwanya, ufwaninwe kusapula umbula bwa nsaa 15 ku yenga ne yenga.
14 Bakaji basonge ne boba bendanga ku kaji kyolwa bakokeja kwikala bapania, na kutambila umbusapudi lubanga. Bankasampe bendanga ku masomo ne basapudi bengilanga bufuku bakokeja kusapula kukyolwa. Bamo-bamo bengilanga kitatyi kyonso, bakokeja kulomba difuku dimo ku yenga ne yenga, nansha kusapula mu mafuku onso a kumfulo kwa yenga, ne kusapula bininge kyolwa difuku ne difuku. Bavule umbukata mwa boba basapulanga enka mu mafuku a kumfulo kwa yenga, batoñanga makweji adi na madyayenga atano matuntulu. Ye monka mukekadila kweji 3, kweji 8 ne kweji 11 mu uno mwaka. Languluka na katentekeji ne mu milombelo pa mpangiko idi pa paje 6, umone i yepi imo ītana senene na ngikadilo yodi’mo.
15 Kamweno kamo ka mu tumweno tudi mu mwingilo wa bu pania mukwashi i byoupēla kushinta. Ukokeja kutonga abe mwine myeji yokokeja kwikala pania, nansha kwikala’bo kitatyi ne kitatyi monso mosakila. Padi wabilanga kwikadidila’tu pania mukwashi lonso, ino wi mukomenwe. Mwanda waka kutompapo kwibwikala kweji yense omona mukenga? Pakwabo napo, bamo-bamo basakanga kwikala bapania bakwashi kweji ne kweji umbula bwa kitatyi kilampe.
16 Mulandalo pa Kwabukila pa Kwikala Pania wa Kitatyi Kyonso: Bantu bavule umbukata mwa boba badi na mushipiditu wa bupania, basenswe kwikala bapania balonso, ino beipangulanga shi ngikadilo yobadi’mo ikokeja kwibapa bwanapabo bwa kwikala’bo, ne shi badi na kitatyi ne bukomo bwa kwibubwanya. Pakubulwa ne kutatana kwine, bavule bengila dyalelo bu bapania balonso nabo bādi dibajinji bu bapania bakwashi, ino bātompa, mwanda wa kwiteakanya ku mwingilo wa kitatyi kyonso. Kilombanga’tu kubweja nsaa imo ku difuku, nansha kubweja difuku dituntulu ku yenga mu mpangiko yobe ya bu pania mukwashi, kubapu kodi pania walonso. Lelo wabulwapo bidi nobe kutompa kusapula nsaa 90 mu kweji umo oingila bu pania mukwashi? Kekubulwe padi wabwanya. Bine, ukamona kujokelamo kupya kuvule ne bifundwa bya Bible bikakwasha mwingilo obe wikale wa mu miswelo mivule ne wa ndiñamano.
17 Kaka umo watene nsangaji ya kwikala pania mukwashi kweji ne kweji umbula bwa myaka isamba. Kitungo kyandi kyadi kya kushilula mwingilo wa bu pania walonso. Pa kufikila’po, watompele twaji tuná twishileshile na kikulupiji kya kusendulula būmi bwa kwandi ku njibo, wekankila kubwanya kitungo kya bapania balonso kya nsaa 90. Kweji ne kweji, wadi ukwata mpangiko imo nansha ibidi, upikula i yepi ikokeja kumufikija’po. Ino wakunkamene’po nkūu, wamona amba mwingilo wa kitatyi kyonso i mukomo kubwanya. Inoko aye koku wendelela na kulomba buludiki kudi Yehova. Difuku dimo, paadi uteakanya kupwila kwa mingilo, watanga mu Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji 2, 1992, kishinte kinena’mba: “Kyāba kya kwimika milangwe pa muswelo wa kubwanya kitungo kya nsaa, mwanda’ka kutépo mutyima nakampata ku muswelo witupa uno mwingilo muswelo wa kuputumina mu mwingilo wa mwangulo? (Yoano 4:35, 36)” Uno kaka usekununa’mba: “Natangulwile misunsa itano nansha isamba bino bishima, namona’tu amba, bine ano ye malondololo atamba kudi Yehova. Penepo natyiba mbila ya kwikala pania walonso.” Nansha mwingidijijo wandi wa kitatyi, wa kipindi kya difuku mu mingilo byowadi wakubulwa kumushila kyaba, ino wadingile fomu wa kulomba bu pania walonso. Yenga umo pa kupita’po, nsaa yandi ya kwenda ku kaji yasendululwa, ino, ino nsaa mipya yamutungilwe yo mine yamufwaninwe nakampata. Wafula kishima’mba: “Lelo mwene uno i Yehova watenga’po kuboko?” Wabweja’ko kadi amba: “Shi ubalombe buludiki kudi Yehova, ebiya wakupe’bo, kokolwa kwibupenyenga: itabija’bo.” Shi binebine wabilanga kwikala pania walonso, kekubulwe, padi nobe kumfulo kwa kwingila bu pania mukwashi mu kweji wabusatu, wabuná ne wabutano, ukashilula mwingilo wa kitatyi kyonso.
18 Kepadipo kyotwalakana’po, bine Yehova ukesela bengidi bandi ne kwibakwatakanya, pangala pa bukomo bwabo bobalonga bwa kuyukija myanda miyampe ya lupandilo mu kino kitatyi kya mwingilo wa pabula kya ku uno muketeko wa mvula. (Is. 52:7; Loma 10:15) Lelo nobe uketaba ku luno lwito lwitwa bapania bakwashi 100 000 na kushilula uno mwingilo mu kweji wabusatu? wabuná? ne wabutano?
[Kapango pa paje 3]
[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 3]
Kifwaninwe Kulonga pa Kwikala Pania Mukwashi
■ Ikala musumininwe
■ Lombela kudi Yehova esele bukomo bobe
■ Ita musapudi mukwabo mushilule nandi bupania pamo
■ Witūdile’ko mpangiko mifwaninwe ya mwingilo
■ Lomba kibalwa kibwane kya mapepala
■ Kwatakanya mpangiko ya busapudi ikwata kipwilo
■ Kimba mikenga ya kupāna bukamoni bwa kiponka na ponka