Lelo Tukekilonga Monka?

Lwito Lukwabo Ku Mwingilo Wa Bupania Mukwashi​—⁠Kipindi 1

¹ Lelo tukekilonga monka? Kika’le? Lelo tukengila bu bapania bakwashi kitatyi kya Kivulukilo? Papye wa ntentekelo wa Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji 3, 1997 wakokele milangwe yetu pa mutwe wa mwanda wao ukunka mityima unena’mba: “Tukimbanga Bapania Bakwashi​—⁠100 000.” Twadi tukulupile bine amba nobe uketaba ku luno lwito. Palembelwe lapolo wa mwingilo wa mu kweji wabuná 1997, twasangele pa kumona’mba basapudi 3 965 (ko kunena’mba 122 mu Burundi, 444 mu Congo-Brazzaville ne 3 399 mu Congo-Kinshasa) baingile mwingilo wa bu pania mukwashi, nansha byokwadi mavita. Shi ku kino kibalwa tubweje’ko bapania ba kitatyi kyonso 5 339 ne bapania ba pa bula 86 batūdile lapolo mu mwine kweji’o, tusa kumona’mba mu basapudi bonso mwadi kubwipi kwa basapudi 16 mu Congo-Kinshasa (12 mu Burundi; 21 mu Congo-Brazzaville) pa katwa baingile mwingilo wa bupania. Lelo tukengila’o monka mu kino kitatyi kya Kivulukilo?

² Tubafwija’ko bininge boba bonso balongele bukomo bwa pa bula mwanda wa kutandabwila’ko mwingilo wabo wa busapudi mu kweji wabuná wa mwaka wapityile’u. I kimweke patōka’mba, banwe bonso mwakunkilwe ku mutyima na buswe bwambulwa kwisakila bomusenswe Yehova Leza ne bantu nenu. (Luka 10:27; 2 Pet. 1:​5-8) Basapudi badi mu ngikadilo mishileshile ya umbūmi baikele kwiteakanya mwa kwingidila mwingilo wa bu pania mukwashi. Mu kipwilo kimo, basapudi 51 baingile mwingilo wa bupania pamo mu kweji umo, mu bano mwadi bakulumpe bavule, ne lolo umo wa mwana mwana-mukaji wa myeji 15, ne kaka watalukile pa kaji ka nshikije-dyuba wasokola kangi ka kitatyi kityetye kamushila kyaba kya kwikala pania, ne kaka umo mununu wadi katompele kasha ku mwingilo wa bupania. Mutadi wa kipindi umo wasonekele amba: “Bine balongele bukomo bwabinebine mu busapudi. . . . Kebalwile’dyopo enka mu mwaba kete, mhm, ino i ne mu bipwilo mwine pano i mukabe byamwiko. Banabetu i basangale pa kwiyuka’bo umo ne mukwabo ne pa kumona bipa bilumbuluke bilupuka mu mwingilo.”

³ Bankasampe nabo kebaelelwepo pafula mu kweji wabuná wa mwaka wapityile’u. Musapudi umo wakubulwa kubatyijibwa wa myaka 13 wadi wilaija na kipyupyu kitatyi kya kulombola kwipāna kwandi kudi Yehova. Aye ubatyijibwa mu kweji 2, walembelela pa mwanda wa kusaka kwaadi usaka kwingila bu pania mukwashi mu kweji wa 4 amba: “Kintu kyadi kinjikila mashinda papo kyadi ke kutupu’kyo, nadingidila fomu. . . . Bintu bilumbuluke bivulevule byotwemwenine ketwadipo ba kwibimona shi bine kemwetwityilepo lwito lwenu lulombola buswe lwa kwikala bapania. Nafwija’ko Yehova wampele ano madyese a kubadilwa mu basapudi 100 000 baitabile ku lwito.” Pano uno kaka i mwitungile kitungo kya kushilula dipya uno mwingilo.

⁴ Kepabulwe padi nobe ubadilwa mu basapudi 3 965 baingile mwingilo wa bupania mu kweji 4 mu mwaka wapityile’u, nansha mu boba 6 721 ba mu kweji 5, nansha mu boba 8 685 ba mu kweji 6. Lelo usa kulonga’kyo monka uno mwaka? Shi wakankelwe kwikala pania mu kweji 4 mu mwaka wapityile’u, mwene ubwanya kwiwingila uno mwaka? Lelo tubulwe kupita pa kibalwa kya boba 8 260 baingile mwingilo wa bu pania mukwashi mu kweji 6, 1997 (ko kunena’mba 141 mu kweji 8, 1997 mu Burundi; 444 mu kweji 4, 1997 mu Congo-Brazzaville)? Kashāa twadi ketwafikīle pa kibalwa kya bapania bakwashi kikande uno muswelo mu mwaba wetu onso.

⁵ Tulangulukilei pa Kweji 4 ne wa 5: Uno mwaka, Kivulukilo kikaponena mu dyamposo 11 kweji 4, kino i kilengeje kweji 4 ekale muyampe wa kutandabwila’ko mudimo wetu mu mwingilo. (2 Kod. 5:​14, 15) Mu mafuku onso 11 mabajinji a kweji, tukepāna bininge mu kwita bantu bavulevule basepelele kutanwa netu ku Kivulukilo. Shi wi mwitungile kwingila bu pania mukwashi mu kweji 5, nankyo tūla fomu obe kumeso kwa kitatyi kyokashilula mwingilo obe.​—⁠1 Kod. 14:⁠40.

⁶ Kweji 5 byadi na madyamposo ne madyayenga atano atano, basapudi bendanga ku masomo nansha boba bengilanga mingilo ya nshikije-dyuba bakapēlelwa kwingila bu bapania bakwashi mu mwine kweji’o. Shi witungile kulonga nsaa dikumi dikumi mu madyamposo ne madyayenga atano atano’a, kukakushadila nsaa dikumi dimo kete yokengila mu mafuku makwabo a kweji mwa kufikila pa kitungo kya nsaa 60.

⁷ Mu kweji 5 ne wa 6, tukapāna Kiteba kya Mulami ne Amkeni! Kino kifwaninwe kukankamika bavule umbukata mwetu bekankile’ko kwingila mwingilo wa bupania. Mwanda waka tunena namino? Mwanda mapepala keakolepo kupāna (kadi lupoto lwao pano lubatūka) o mwanda asangajanga pa kwiapāna. Apēlanga kuponeja mu bipindi byonso bya mwingilo: mu mwingilo wa ku njibo ne njibo ne wa ku mangajini ne mangajini, mu kwisamba na bantu mu bipito, mu nshīko mushīkwa, ne mu byaba bikwabo mukokejika kusapulwa busapudi bwa kiponka na ponka. Kutabukidila, Kiteba kya Mulami ne Amkeni! bibingijanga mpata bubinebine bwa Bulopwe. Bikokelanga milangwe ya bantu pa kufikidila kwa bupolofeto bwa Bible, bilombolanga’mba Bulopwe bwa Leza ke bubikale. Kadi bingidijanga lupusa pa būmi bwa batangi mwanda bisambila pa bisakibwa binebine bya bantu. Shi tulanguluke pa lupusa lwingidija ano mapepala mu būmi bwetu, bine tukekala na mutyima wa kwiabanya bininge mu kweji 5 ne wa 6.

⁸ Malapolo alombola’mba bipwilo bivule i byungwije mapepala mavule mu bibīko byabyo. Shi ke pano, tulombolei amba tutendelanga kitatyi ne lupeto lwelwanga pa kwialupula, nanshi ke biyampepo kwialeka abundila mu bibīko. Kadi tuvulukei amba kudi bantu bavule bakubulwa budimbidimbi basaka ano mapepala mwanda wa kuyuka bubinebine. (Yoa. 8:​31, 32) O mwanda tukankamika bonso, nakampata batadi ba mingilo, bengidi ba mingilo badi na kiselwa kya mapepala ne bendeji ba bifundwa bya bitabo, batangidile mwingilo wa kupwa ano mapepala adi mu bibīko. Potwingila mwingilo wa bu pania mukwashi, twiningishei kuponeja mapepala.

⁹ Pa kusaka kuteakanya senene kuno kwabanibwa kukatampe kwa mapepala, i biyampe ukatangulule bino bishinte: “Kiteba kya Mulami ne Amkeni! Mikanda ya Bubinebine Ilupulwa pa Kitatyi” (Kiteba kya Mulami, 1 kweji 1, 1994) ne “Tuteakanyei Muswelo Wetu wa Kupāna Mapepala” (Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji 11, 1996).

¹⁰ Bakulumpe Baleta Kifwa: Bakulumpe ba mu kipwilo kimo batūdile’ko dyamposo dimo bu difuku dya mwingilo wa pa bula wa kipwilo kyonso kituntulu, mwanda’tu wa kukwatakanya basapudi bavule baingile bu bapania mu kweji 4 wa mwaka wapityile’u. Kwakwetwe mpangiko ya kutambila umbusapudi mu bitatyi bishileshile mu bula bwa difuku, kino kyapele bonso ba pa kipwilo mukenga wa kutambila mu miswelo mishileshile ilombolwanga bukamoni. Kifwa, basapwile mu mikenza ya busunga, mu bipito, ku njibo ne njibo, balongele kujokela’mo kupya, balemba mikanda ne kupāna bukamoni ku matelefone. Bavule baitabile: basapudi 117 badi batambila mu busapudi bwa mu dyuba. Abo bonso kya pamo bapityije nsaa 521 mu mwingilo, baponeja mapepala, mikanda, ne mabuku 617! Nsangaji ya mu dine dyamposo’dyo yalungulukile ne mu dyayenga mwine, pa kumona bantu bavule kashāa baile ku Kupwila kwa Bantu Bonso ne ku Kifundwa kya Kiteba kya Mulami.

¹¹ Ku Kupwila kwa Mingilo konso mu kweji 4 ne 5, kipwilo kifwaninwe kuvulujibwa kitatyi ne kifuko kukalongelwa kupwila kwa kwenda mu busapudi mu yenga ukalonda’ko, nakampata shi i kukwatwe mpangiko kampanda mishile na ya mafuku onso. Bapania balonso ne basapudi bakubulwa kwikala bapania bakwashi i bakankamikwe kukwatakanya ino mpangiko ya mu kyungwija mwendele ngikadilo yobakatanwa’mo. (Bilonda’ko tukebimona mu kweji 5.)

“Nansha shi udi mu ngikadilo ya muswelo’ka, shi kodi kala mubatyijibwe, wa mwikadilo wanwa, ubwanya kufikila pa nsaa 60 pa kweji mu busapudi, wivwane usangela kwingila kweji umo nansha makweji mavule bu pania mukwashi, bakulumpe ba pa kyenu kipwilo bakasepelela kwitabija fomu obe wa kulomba ano madyese a mwingilo.”​—⁠Tumefanywa Tengenezo Tutimize Huduma Yetu, paje 113-114.

Miswelo Ya Kubwanya Nsaa 15 Umbusapudi Ku Yenga

Lubanga​—⁠Dyamwanzo Kutūla Dyamposo

Dyayenga dikokeja kupingakena pa difuku dyo-dyonso

Difuku Kitatyi Nsaa

Dyamwanzo Lubanga 2:⁠30

Dyabubidi Lubanga 2:⁠30

Dyabusatu Lubanga 2:⁠30

Dyabuná Lubanga 2:⁠30

Dyabutano Lubanga 2:⁠30

Dyamposo Lubanga 2:⁠30

Bungi bwa Nsaa: 15

Madyuba Abidi Matuntulu

Mafuku abidi owakatonga mu yenga

Difuku Kitatyi Nsaa

Dyabusatu Dyuba Dituntulu 7:⁠30

Dyamposo Dyuba Dituntulu 7:⁠30

Bungi bwa Nsaa: 15

Byolwa Bibidi ne ku Mfulo kwa Yenga

Byolwa bibidi byowakatonga mu yenga

Difuku Kitatyi Nsaa

Dyamwanzo Ku Kyolwa 1:⁠30

Dyabusatu Ku Kyolwa 1:⁠30

Dyamposo Dyuba Dituntulu 8

Dyayenga Kansa ka Dyuba 4

Bungi bwa Nsaa: 15

Kyolwa mu Bula bwa Yenga ne Dyamposo

Dyayenga dikokeja kupingakena pa difuku dyo-dyonso

Difuku Kitatyi Nsaa

Dyamwanzo Kyolwa 2

Dyabubidi Kyolwa 2

Dyabusatu Kyolwa 2

Dyabuná Kyolwa 2

Dyabutano Kyolwa 2

Dyamposo Dyuba Dituntulu 5

Bungi bwa Nsaa: 15

Mpangiko ya Busapudi Yami Kasuku

Witungile kibalwa kya nsaa ya kusapula mu kitatyi ne kitatyi

Difuku Kitatyi Nsaa

Dyamwanzo

Dyabubidi

Dyabusatu

Dyabuná

Dyabutano

Dyamposo

Dyayenga

Bungi bwa Nsaa: 15

[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 5]

[Kapango pa paje 5]

Lelo Usa Kwikala Pania Mukwashi?

[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 7]

[Kapango pa paje 7]

Mwingidijijo Wa Kitatyi Wa Pania Mukwashi

[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 3]

Lelo Tukekilonga Monka?

Lwito Lukwabo Ku Mwingilo Wa Bupania Mukwashi​—⁠Kipindi 2

Musapu: Twabandawile kipindi kibajinji mu kweji wabuná 1998. Kino i kilonda’ko:

¹² Mutadi wa mingilo ufwaninwe kwitana na tutu wabanya myaba mwanda wa kukwata mpangiko ya kwingidila mu myaba kemusapulwangasapulwanga. Muta mutyima ne ku kukimba boba kebatanwa ku mobo ne ku kuleta bukamoni mu bipito ne ku mangajini ne mangajini. Kankamikai banabetu bekale kuta mutyima ku busapudi bwa ku kyolwa. Mufwaninwe kukalomba mapepala mavule mu kweji wabutano ne wabusamba, mwanda mukengilwa mwingilo mukatampe mpata.

¹³ Basapudi Bavule Babwanya Kufikila’po: Musemwa umbajinji wa pa fomu wa mwingilo wa bu pania mukwashi unena’mba: “Buswe bonsenswe Leza ne mutyima wami wa kusaka kukwasha bakwetu befunde kuyuka Yehova ne mpango yandi milumbuluke bibantonona ntandabwile’ko mwingilo wami wa busapudi na kwilembeja bu pania mukwashi.” Buswe bwa kusanswa Yehova ne mutyima wa kusaka kukwasha bakwabo kumushipiditu i bikwatañane na kwipāna kwetu. (1 Tem. 4:​8, 10) Muntu usaka kwingila bu pania mukwashi, ufwaninwe kwikala mubatyijibwe, kwikala na mwiendelejo muyampe, ne kwikala muntu ubwanya kupityija nsaa 60 mu busapudi ku kweji. Shi batwe bonso tubandaule ngikadilo yotudi’mo, lelo bamo motudi muno kebaikele kasha bu bapania babulwe’po kwikala’bo uno mwaka mu kweji wabutano nansha wabusamba?

¹⁴ Banabetu bavule mu kipwilo bakokeja kujingulula’mba nanshi nabo babwanya kwingila bu bapania kitatyi kyobakamona banabetu bobekele nabo mu ngikadilo idingakene na yabo bengila uno mwingilo. Banuke benda ku masomo, banunu, banabetu bengila mingilo ya nshikije-dyuba, ne bakulumpe ne bengidi ba mingilo, ne bakwabo bonso, babwenye kwingila bu bapania bakwashi. Lolo umo musongwe wa bana babidi wingilanga mingilo ya kashinde-dyuba wasapwile nsaa 60, waponeja mapepala 108, washilula ne bifundwa bya Bible bisatu mu kweji umo yenka mwaaikele kwingila bu pania mukwashi. Lelo weubwenye namani? Wadi uleka kudya bidibwa bya pa midi ku mingilo, utamba kakapāna musapu mu mwaba wa pabwipi, wasapwile na kusoneka mikanda, wenda mu bishīko ne mu bipito. Wadi kadi utūdile difuku dyandi dya kukōkolokwa ku yenga ne yenga bu dya mingilo ya kutambila mu busapudi na kipwilo kyonso. Nansha byaadi umona dibajinji amba kabwanyapo kufikila pa kitungo kya mwingilo wa bu pania mukwashi, ino weubwenye pa kukankamikwa na bakwabo ne pa kwikala na mpangiko mifwaninwe senene.

¹⁵ Yesu wādi ukulupija bandi bana-babwanga’mba: ‘Lupungu lwami i luyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipēla.’ (Mat. 11:30) Kino i kishinte kikankamika kyalupukile mu Kiteba kya Mulami kya 1 kweji 9, 1995. I kisekunune kifwa kya kaka umo wadi na mwingilo wa kungitu wa nshikije-dyuba, wambulwa kumushīla kyaba. Lelo wamwene’mba mwingilo wa bu pania mukwashi kewadipo umutala ne aye? Mhm. Kunena na bubine, wingilanga bu pania mukwashi kweji ne kweji. Mwanda waka? Mwanda mungya mwanenena aye mwine, uno mwingilo umupanga muswelo wa kulama bujalale. Kukwasha bantu nabo bekale kufunda bubinebine bwa Bible ne pa kwibamona besendulula mu būmi bwabo mwanda wa kwitabijibwa na Leza yo nsulo mikatampe ya nsangaji mu būmi bwandi bwa wadi koku kadi koku.​—⁠Nk. 10:⁠22.

¹⁶ Bukomo bo-bonso ne kwilemununa ko-konso kulonga muntu mwanda wa kwikala pania bimupadibwanga mpalo mikatampe ya byabuyabuya bivule byamwena’mo. Kaka umo wasonekele kupwa kwa kwingila mwingilo wa bu pania mukwashi amba: “I munkwashe ndeke kwisasaketa’nka ami mwine, ino ngikale kuta mutyima bininge ku kukwasha bakwetu. . . . Nalombe boba babwanya kwiwingila bewingile.”

¹⁷ Kilomba Kwikala na Mwingidijo wa Kitatyi Muyampe: Pa paje 7 wa Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji 4, 1998, twatūdile’po kifwa kya mwingidijijo wa kitatyi walupwilwe mu Mwingilo Wetu wa Bulopwe wa kweji 3, 1997. Kepabulwe padi ukamona’po umo ukwitaba senene mwendele ngikadilo yobe. Kitatyi kyowiubandaula, languluka bidi pa mwingilo oingilanga divule kweji ne kweji. Lelo i twaji’ka twa ku njibo tokokeja kupwa kumeso kwa kushilula kwingila bupania nansha tokokeja kutūla pafula bityetye mwanda wa kuketushilula mwenda mafuku? Lelo ubulwe’po kukūla’ko kitatyi kimo kyopityijanga mu kwipwija mukose, mu kwiōlola, nansha mu byamazua? Kokatala buvule bwa nsaa 60 yonso kipukwi, ino witūdile nsaa kampanda ku difuku nansha ku yenga. Kikulomba wingile’tu nsaa 2 ku difuku nansha nsaa 15 ku yenga, kubapu ko kubwanya bu pania mukwashi. Tala bidi pa mingidijijo ya kitatyi ya kulondela’po’i, boya kidiyo, utale i wepi ukufwaninwe senene abe ne kisaka kyobe.

¹⁸ Kwitaba kwaitabile kipwilo ne bukwashi bukatampe byokyaletele mu kweji wabuná wa mwaka wapityile’u, byakabije buzanzamuke bwa pania umo wa lonso, wasoneka’mba: “Nemufwija’ko bikatampe pa mwanda wa bukankamane bwa buswe bomwalombwele pa kulongela’ko bukomo bwa kukwata na makasa abidi mwingilo wa bu pania mukwashi. . . . Mpangiko yomwetupele yakweshe bavule badi kebaingile kasha bu bapania, bamona’mba nanshi nabo babwanya kwingila’o. . . . Nasepelela mpata pa kubadilwa mu bulongolodi bwa Yehova ne pa kukōkela ku bwendeji bwa nsangaji ne buswe bwa umpika wabinebine ne wamanwa.”

¹⁹ Nkindi 21:5 witukulupija’mba: “Mifwatakanyo ya muntu mupyasakane itwala enka ku bungibungi.” Nkindi 16:3 nandi witukankamika’mba: “Tūla mingilo yobe kudi Yehova, nankyo mifwatakanyo yobe ikakomejibwa.” Bine, tukokeja kwabila kwingila bu bapania bakwashi shi tulombele bidi kudi Yehova kumeso kwa kutyiba mbila yetu ne shi twiubije mudi aye na mutyima umo amba ye wa kwitukwasha tufikile pa kitungo kyetu. Kepabulwe padi, kupwa kujingulula mulumbulukile mwingidijijo wa kitatyi kyobe kya bu pania mukwashi mu bula bwa kweji umo nansha makweji abidi, ubwanya kusobola pa kapango kadi pa fomu wa kulomba mwingilo wa bu pania mukwashi panena’mba: “Sobola pa kano kapango shi usaka kwingila bu pania mukwashi waendaenda kufika ne pokemika’o abe mwine.” Eyo, tukokeja kwitungila kukengila monka bu bapania bakwashi mu kweji wamwanda, ukekala na madyamposo ne madyayenga onso atano atano. Namino, muntu ne muntu ukafudija mwaka wa mingilo na kwikankila’ko mwanda wa kuputumina bininge mu mwingilo.

²⁰ Yesu wānene bupolofeto bwa amba: “Wakungitabija nankyo īno mīngilo yo nguba ami, aye ukeyubanga, ne īngi mikwabo ītabukile īno’ī bukatampe ukoba’yo.” (Yoa. 14:12) Tudi na madyese aleta nsangaji a kwikala bengidi pamo na Leza pano penda pafikidila bikatampe bine buno bupolofeto. Kino kyo kitatyi kya kusapula myanda miyampe na kininga kikatampe mpata, na kukūla kitatyi kifwaninwe kya kwingila uno mwingilo. (1 Kod. 3:9; Kol. 4:⁠5) Muswelo umo mulumbuluke wa kuvuija kipindi kyetu kya bu basapudi ba Bulopwe, i kwingila divule dine mwingilo wa bu pania mukwashi. Tutengele na kipyupyu kumona musa kupūkijibwa kimbo kya mitendelo kikembwa na bapania bakwashi mu uno mwaka. (Mit. 27:⁠6) Tulangulukei pa bipa byalupukile mu kweji wabuná wa mwaka wapityile’u, ebiya twiipangule amba, ‘Lelo tukekilonga monka?’ Bine, tukulupile’mba tukekilonga!

“Nansha shi udi mu ngikadilo ya muswelo’ka, shi kodi kala mubatyijibwe, wa mwikadilo wanwa, ubwanya kufikila pa nsaa 60 pa kweji mu busapudi, wivwane usangela kwingila kweji umo nansha makweji mavule bu pania mukwashi, bakulumpe ba pa kyenu kipwilo bakasepelela kwitabija fomu obe wa kulomba ano madyese a mwingilo.”​—⁠Tumefanywa Tengenezo Tutimize Huduma Yetu, paje 113-114.

[Binenwa bya Kifwatulo pa paje 3]

[Kapango pa paje 3]

Lelo Usaka Kwikala Pania Mukwashi?