TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • nwt Ebelu 1:1-13:25
  • Ebelu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Ebelu
  • Bible—Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia
Bible—Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia
Ebelu

MUKANDA MUTUMINA BENA EBELU

1 Kale Nzambi uvua muakule ne bankambua betu ku butuangaji bua baprofete misangu ya bungi ne mu mishindu ya bungi.+ 2 Mpindieu ku ndekelu kua matuku aa, mmuakule netu ku butuangaji bua Muana+ uvuaye muteke mupianyi wa bintu bionso,+ ne muenze ndongoluelu ya malu* ku butuangaji buende.+ 3 Udi umuenesha butumbi bua Nzambi+ ne udi tshimfuanyi tshilelela tshia bumuntu buende menemene,+ ne udi ukolesha bintu bionso ku diambuluisha dia dîyi dia bukole buende. Nunku yeye mumane kutulengeja ku mpekatu yetu,+ wakasomba muulu ku tshianza tshia balume tshia Mutambe Bunene.+ 4 Nunku mmulue mupite banjelu,+ bualu mmupiane dîna dimpe menemene dipite abu mêna.+

5 Tshilejilu, nnganyi wa munkatshi mua banjelu ukadi Nzambi muambile ne: “Wewe udi muananyi; lelu eu ndi mulue tatuebe”?+ Anyi kabidi ne: “Meme nendue tatuende ne yeye nealue muananyi”?+ 6 Kadi padiye ulua kabidi ne Muanabute wende+ pa buloba budi bantu basombe, udi wamba ne: “Banjelu bonso ba Nzambi bamunemekele.”*

7 Udi wamba kabidi bua banjelu ne: “Yeye udi uvuija banjelu bende nyuma, ne bena mudimu bende*+ ludimi lua kapia.”+ 8 Kadi bua Muana, udi wamba ne: “Nzambi ke nkuasa webe wa bukalenge+ kashidi ne tshiendelele, ne dikombo dia Bukalenge buebe ndikombo dia bululame.* 9 Wewe uvua munange buakane ne uvua mukine dishipa dia mikenji. Ke bualu kayi Nzambi, Nzambi webe, uvua mukuele manyi+ ne manyi a disanka dikole kupita bena diebe.”+ 10 Kabidi ne: “Wewe Mukalenge, ku tshibangidilu wakateka bishimikidi bia buloba, ne diulu mmidimu ya bianza biebe. 11 Biobi nebijimine, kadi wewe neushalaku; ne nebisunsuke bionso anu bu tshilamba, 12 neubivunge anu bu tshizaku, anu bu tshilamba, ne nebabishintulule. Kadi wewe udi anu muomumue, ne bidimu biebe kabiakutua ku ndekelu nansha.”+

13 Kadi mbua muanjelu kayi ukadiye muambe ne: “Somba ku tshianza tshianyi tshia balume too ne pangateka bena lukuna bebe bu kabasa ka kutekela makasa ebe”?+ 14 Buonso buabu kabena nyuma bua mudimu wa tshijila,*+ mituma bua kuenzela bantu bapiana lupandu mudimu anyi?

2 Ke bualu kayi bidi bikengela tutume ntema ku malu atudi bumvue+ kupita ntema ya pa tshibidilu bua katupambuki nansha kakese.+ 2 Bualu bikala dîyi divuabu bambe ku butuangaji bua banjelu+ dilue dilelela, ne dishipa dia mikenji dionso ne tshienzedi tshionso tshia dibenga kutumikila bipete dinyoka mu diumvuangana ne buakane,+ 3 mmunyi mutuapanduka tuetu balengulule lupandu bunene nunku?+ Bualu bakatuadija kuakula bua lupandu elu ku butuangaji bua Mukalenge wetu+ ne tuetu bavua batujadikilalu kudi bantu bavua bamumvue, 4 pavua eku Nzambi mudisange pende mu difila bumanyishi ku diambuluisha dia bimanyinu ne malu a kukema* ne midimu ya bukole mishilashilangane+ ne ku diambuluisha dia nyuma muimpe* uvuaye muabanye bilondeshile disua diende.+

5 Bualu kavua muteke buloba budi bantu basombe butshilualua+ butudi tuakuila ebu ku bukokeshi bua banjelu to. 6 Kadi ntemu mukuabu wakamba muaba mukuabu ne: “Muntu nnganyi bua wewe kuikala nende mu meji, anyi muana wa muntu nnganyi bua wewe kumutabalela?+ 7 Wewe uvua mumupuekeshe kakese kuinshi kua banjelu; uvua mumuase tshifulu tshia butumbi ne bunême, ne mumuteke ku mutu kua midimu ya bianza biebe. 8 Wewe uvua muteke bintu bionso muinshi mua makasa ende.”+ Pavua Nzambi muteke bintu bionso ku bukokeshi buende,+ kavua mushiye tshintu nansha tshimue katshiyi ku bukokeshi buende to.+ Kadi mpindieu katuena banji kumona bintu bionso bikale ku bukokeshi buende to.+ 9 Kadi tudi tumona Yezu, uvuabu bapuekeshe kakese kuinshi kua banjelu,+ mpindieu muasa tshifulu tshia butumbi ne bunême bua muvuaye mukenge too ne ku lufu,+ bua alabuile muntu yonso lufu ku ngasa wa Nzambi.+

10 Bualu bivua bikumbane bua Nzambi udi bintu bionso bikalaku bua bualu buende ne ku butuangaji buende,+ bua kufikisha bana ba bungi ku butumbi, avuije Mulombodi Munene wa lupandu luabu+ mupuangane kupitshila ku makenga.+ 11 Bualu muntu udi uvuija bantu ba tshijila ne bantu badibu bavuija ba tshijila+ bonso mbafume kudi muntu umue,+ ne ke bualu kayi kena umvua bundu bua kubabikila ne: bana betu,+ 12 padiye wamba ne: “Nemmanyishe bana betu dîna diebe; munkatshi mua tshisumbu tshia bantu, nenkutumbishe ne misambu.”+ 13 Kabidi ne: “Nemmueyemene.”+ Kabidi ne: “Tangilayi! Meme ne bana batekete bavua Yehowa* mumpeshe.”+

14 Ke bualu kayi, bu mudi “bana batekete” bikale ne mashi ne musunyi, bia muomumue yeye pende wakangata bintu bia muomumue,+ bua ku diambuluisha dia lufu luende avuije tshianana eu udi ne mushindu wa kukebesha lufu,+ mbuena kuamba ne: Diabolo,+ 15 ne bua alekeshe* bantu bonso bavua ku bupika mu matuku abu onso a muoyo bua ditshina diabu dia lufu.+ 16 Bualu bushuwa ki mbanjelu badiye wambuluisha to, kadi udi wambuluisha bana* ba Abalahama.+ 17 Bua bualu ebu, uvua ne bua kufuana “bana babu” mu malu onso,+ bua amone mua kulua muakuidi munene wa luse ne lulamatu mu malu adi atangila Nzambi, bua kufila mulambu wa kulengejangana nawu ne Nzambi*+ bua mpekatu ya bantu.+ 18 Bu muvuaye yeye muine mukenge pavuabu bamutete,+ mmukumbane bua kuambuluisha bantu badibu bateta.+

3 Nunku bana betu ba tshijila badi bapete netu dibikila* dia mu diulu,+ nuelangane meji bua mupostolo ne muakuidi munene utudi tuitabuja:* Yezu.+ 2 Uvua ne lulamatu kudi Yeye uvua mumusungule,+ anu bu muvua Mose muikale pende mu nzubu mujima wa Yeye au.+ 3 Bualu yeye* mmubadibue mukumbanyine butumbi+ kupita Mose, bu mudi muntu udi wibaka nzubu muikale ne lumu lupite lua nzubu muine. 4 Bulelela, nzubu yonso mmuibaka kudi muntu kampanda, kadi uvua muibake bintu bionso nNzambi. 5 Mpindieu Mose uvua ne lulamatu bu muena mudimu wa mu nzubu mujima wa Yeye au bu tshijadiki tshia* malu avuabu ne bua kuamba pashishe, 6 kadi Kristo uvua ne lulamatu bu muana+ ku mutu kua nzubu wa Nzambi. Tudi nzubu Wende+ bituashala bulelela balame bikole dikima dietu dia kuakula ne ditekemena ditudi tuditumbishila too ne ku ndekelu.

7 Ke bualu kayi, anu bu mudi nyuma muimpe* wamba ne:+ “Lelu eu nuenu bumvue dîyi diende, 8 kanupapishi mioyo yenu bu dîba divuabu bajule tshiji tshikole, bu mu dituku dia diteta mu tshipela+ 9 muvua bankambua benu bantete ne bajinge kumanya tshimvua, nansha muvuabu bamone malu amvua muenze munkatshi mua bidimu 40.+ 10 Ke bualu kayi bantu ba tshipungu etshi bakamfiikila ku muoyo, meme kuamba ne: ‘Badi bapambuka misangu yonso mu mioyo yabu, ne ki mbafike ku dimanya njila yanyi to.’ 11 Ke meme kuditshipa mu tshiji tshianyi ne: ‘Kabakubuela mu dikisha dianyi to.’”+

12 Bana betu, dimukayi bua muntu nansha umue wa kunudi kapetshi muoyo mubi udi kawuyi ne ditabuja pa kuya kule ne Nzambi wa muoyo;+ 13 kadi tungunukayi ne kukankamijangana dituku dionso patshidibu badibikila ne: “Lelu eu,”+ bua bukole bua dishima budi nabu mpekatu kabupapishi muntu nansha umue wa kunudi to. 14 Bualu netupete bushuwa tshidi Kristo mupete* anu bituikala balame bikole dishindika dituvua nadi ku tshibangidilu baye nadi too ne ku ndekelu.+ 15 Anu mudibu bambe ne: “Lelu eu nuenu bumvue dîyi diende, kanupapishi mioyo yenu bu dîba divuabu bajule tshiji tshikole.”+

16 Bualu mbanganyi bavua bumvue kadi bamujule tshiji tshikole? Mu bulelela, ki mbantu bonso bavua bapatuke mu Ejipitu ku bulombodi bua Mose anyi?+ 17 Bualu bukuabu, mbanganyi bavua bafiikile Nzambi ku muoyo munkatshi mua bidimu 40?+ Ki mbantu bavua benze mpekatu, bena bitalu bivua bikuluke mu tshipela anyi?+ 18 Nkudi banganyi kuvuaye muditshipe ne: kabakubuela mu dikisha diende? Ki nkudi bantu bavua babenge kutumikila anyi? 19 Nunku tudi tumona ne: kabavua mua kubuelamu bua dipanga dia ditabuja.+

4 Ke bualu kayi, bu mutshidi dilaya dia kubuela mu dikisha diende dikalaku, tudimukayi* bua nansha umue wa kunudi kamueneki bu udi upanga kudikumbanyina.+ 2 Bualu bavua batuambile petu lumu luimpe anu bu muvuabu babambilalu;+ kadi dîyi divuabu bumvue kadivua dibambuluishe to, bualu kabavua mu buomumue ku ditabuja ne bantu bavua bateleje. 3 Bualu tuetu badi baleje ditabuja tudi tubuela bushuwa mu dikisha, anu bu mudiye muambe ne: “Ke meme kuditshipa mu tshiji tshianyi ne: ‘Kabakubuela mu dikisha dianyi to,’”+ nansha mukavua midimu yende mijike katshia ku mbangilu wa ba pa buloba.+ 4 Bualu mmuambe muaba mukuabu bua dituku dia muanda mutekete ne: “Ne Nzambi wakikisha dituku dia muanda mutekete ku midimu yende yonso,”+ 5 ne muaba eu udi wamba kabidi ne: “Kabakubuela mu dikisha dianyi to.”+

6 Ke bualu kayi, bu mutshidiku kushale bakuabu bua kubuelamu, ne bantu bavuabu bambile lumu luimpe kumpala kabayi babuelamu bua dibenga kutumikila,+ 7 udi usungula kabidi dituku dikuabu padiye wamba matuku a bungi pashishe mu musambu wa Davidi ne: “Lelu eu”; anu bu mudibu bambe kuulu eku ne: “Lelu eu nuenu bumvue dîyi diende, kanupapishi mioyo yenu to.”+ 8 Bualu bu Yoshua+ mubalombole muaba wa dikisha, Nzambi kavua mua kulua kuakula pashishe bua dituku dikuabu to. 9 Nunku kutshidi kushale dikisha dia nsabatu bua bantu ba Nzambi.+ 10 Bualu muntu udi mubuele mu dikisha dia Nzambi mmuikishe pende ku midimu yende anu bu muvua Nzambi muikishe ku yende.+

11 Ke bualu kayi, tuenzayi muetu muonso bua kubuela mu dikisha adi, bua muntu nansha umue kakuluki mu tshilejilu tshia muomumue tshia dibenga kutumikila.+ 12 Bualu dîyi dia Nzambi didi ne muoyo, ne bukole,+ nditue kupita muele wonso wa ntapa kubidi+ ne didi dibuela difika too ne ku dipandulula dia anyima* ne nyuma,* ne dia manungu ne buongo bua mu mifuba, ne didi mua kujingulula meji ne malu adi muoyo musue kuenza. 13 Kakuena tshifukibua tshidi tshisokome ku mêsu kuende,+ kadi bintu bionso bidi butaka ne mbibulula patoke ku mêsu kua yeye utudi ne bua kubadila malu.+

14 Ke bualu kayi, bu mutudi ne muakuidi munene udi ku mutu udi mupitshile mu diulu, Yezu Muana wa Nzambi,+ tukuatayi ku dijikula dietu dia patoke dia bualu buende.+ 15 Bualu katuena ne muakuidi munene udi kayi mua kutumvuila mu matekete etu,+ kadi tudi ne muakuidi udi mutetshibue mu malu onso bu tuetu, kadi kayi ne mpekatu.+ 16 Nunku tusemenayi ku nkuasa wa bukalenge wa ngasa ne dikima dia kuakula,+ bua tupete luse ne ngasa bua kutuambuluisha pa dîba dikumbane.

5 Bualu muakuidi munene yonso udibu bangate munkatshi mua bantu mmutekibue ku mutu kua malu adi atangila Nzambi bua bualu buabu,+ bua amone mua kufila mapa ne milambu bua mpekatu.+ 2 Udi wenzela bantu badi mu dipanga ne bapambuke* malu muikale uditeka pa muaba wabu,* bualu yeye pende udi uluangana ne* buende butekete, 3 ne bua bualu abu udi ne bua kufila milambu bua mpekatu yende yeye anu bu mudiye ufila bua ya tshisamba.+

4 Muntu kena udiangatshila lumu elu ku disua diende nkayende to, kadi udi ulupeta anu padi Nzambi umubikila, anu bu muvuaye mubikile Alona.+ 5 Nunku kabidi, Kristo kavua muditumbishe yeye nkayende+ pavuaye mulue muakuidi munene to, kadi uvua mutumbishibue kudi Yeye wakamuambila ne: “Wewe udi muananyi; lelu eu ndi mulue tatuebe.”+ 6 Bu mudiye wamba kabidi muaba mukuabu ne: “Wewe udi muakuidi bua kashidi mu mushindu uvua Melekisedeke.”+

7 Patshivuaye ne muoyo pa buloba,* Kristo wakasengelela, kulombaye kabidi kudi Yeye uvua ne bukole bua kumusungila ku lufu ne mbila mikole ne binsonji,+ ne wakamumvuila bua ditshina diende dia Nzambi. 8 Nansha muvuaye Muana, wakalonga ditumikila ku makenga avuaye mupete.+ 9 Yeye mumane kuvuijibua mupuangane,+ wakalua mufidi wa lupandu lua tshiendelele kudi bantu bonso badi bamutumikila,+ 10 bualu Nzambi uvua mumuteke muakuidi munene mu mushindu uvua Melekisedeke.+

11 Tudi ne malu a bungi a kuamba bua bualu buende, ne mbikole bua kuumvuija, bualu nudi balue ne mapapa. 12 Bualu nansha bu munuvua ne bua kuikala balongeshi mpindieu,* bitshidi kabidi bikengela bua muntu mukuabu anulongeshe malu a ntuadijilu+ a mêyi a tshijila a Nzambi kubangila ku ntuadijilu; nudi batuadije kabidi kuikala dijinga ne mabele, kanuyi dijinga ne biakudia bikole. 13 Bualu muntu yonso udi utungunuka ne kunua mabele ki mmumanye dîyi dia buakane to, bualu mmuana mutekete.+ 14 Kadi biakudia bikole mbia bantu bakole, mbia badi ne bieledi biabu bia meji bia kujingulula nabi malu* bibidija, padibu bakuata nabi mudimu, bua kutapulula tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.

6 Nunku mpindieu utudi bashiye malongesha a ntuadijilu+ adi atangila Kristo panyima, tuyayi batangile ku dikola,+ katuyi tuteka kabidi tshishimikidi, mbuena kuamba ne: dinyingalala bua midimu mifue ne ditabuja kudi Nzambi, 2 dilongesha dia mishindu mishilashilangane ya dibatiza ne ditentekelangana dia bianza,+ dibishibua dia bafue+ ne dilumbuluisha dia tshiendelele. 3 Bulelela, ke tshituenza bikala Nzambi muanyishe.

4 Bua bantu bavua batokeshibue kumpala+ ne badi balabule dipa dia mu diulu didibu bafila tshianana ne badi bapete pabu nyuma muimpe* 5 ne badi balabule dîyi dimpe dia Nzambi ne makole a mu ndongoluelu wa malu udi ulua,* 6 kadi badi bakuluke,+ mbikole bua kubaluja kabidi ku dinyingalala bua mpekatu, bualu badi bapopela kabidi Muana wa Nzambi ku mutshi bua bualu buabu nkayabu ne badi bamufuisha bundu kumpala kua bantu.+ 7 Bualu buloba budi bupeta dibenesha dia kudi Nzambi padibu bumina mvula idi ilokapu misangu ne misangu ne pashishe bupatula bikunyibua bidi biambuluisha badibu babudimine. 8 Kadi buobu bupatula mêba ne nyiny’a tshisonga,* badi babulekela ne bafuane kubuela mulawu; ndekelu wa bionso nebabuoshe.

9 Kadi buenu nuenu bananga, tudi batuishibue bua malu mimpe menemene, malu adi atangila lupandu, nansha mutudi tuakula mushindu eu. 10 Bualu Nzambi ki mmupange buakane bua kupuaye mudimu wenu muoyo ne dinanga dinuvua baleje bua dîna diende+ pa kukuatshila bansantu mudimu ne pa kutungunuka ne kubakuatshilawu. 11 Kadi tudi tujinga bua yonso wa kunudi aleje tshisumi tshia muomumue bua kupeta dishindika dikole menemene dia ditekemena+ too ne ku ndekelu,+ 12 bua kanulu bena lulengu,+ kadi nulue bidikiji ba bantu badi bapiana milayi ku diambuluisha dia ditabuja ne lutulu.

13 Bualu pavua Nzambi mulaye Abalahama mulayi wende, bu muvuaye kayi mua kuditshipa mu dîna dia muntu uvua mumupite, wakaditshipa mu dîna diende nkayende+ 14 wamba ne: “Meme nenkubeneshe bushuwa ne nenkuvudije bushuwa.”+ 15 Nunku Abalahama mumane kuleja lutulu, wakapeta mulayi eu. 16 Bualu bantu batu baditshipa mu dîna dia muntu udi mubapite ne mutshipu wabu utu ujikija dikokangana dionso, bualu udi ujadika ne: tshidibu bambe ntshilelela.+ 17 Mu mushindu wa muomumue eu, pavua Nzambi mupangadije bua kuleja bapianyi ba mulayi patoke menemene+ mudi bualu budiye mulongolole* kabuyi mua kushintuluka, wakabushindika* ne mutshipu, 18 bua ku butuangaji bua malu abidi adi kaayi mua kushintuluka, malu adi Nzambi kayi mua kushima,+ tuetu badi banyemene ku tshinyemenu tupete dikankamija dikole bua kukuata ditekemena didi kumpala kuetu bikole. 19 Tudi ne ditekemena edi+ bu luongo lua anyima,* dikale dikole, dishindame, ne didi dibuela dia muamua dia tshilamba tshia kukosolola natshi+ 20 mudi Yezu udi mutudianjidile mubuele bua bualu buetu,+ yeye udi mulue muakuidi munene bua kashidi mu mushindu uvua Melekisedeke.+

7 Bualu Melekisedeke eu, mukalenge wa Salema, muakuidi wa Nzambi Mutambe Bunene, wakasambakena ne Abalahama pavuaye ufumina ku dishipa bakalenge, kumubeneshaye,+ 2 ne Abalahama wakamupesha* tshia dikumi tshia bintu bionso. Tshia kumpala, badi bakudimuna dîna diende ne: “Mukalenge wa buakane,” ne pashishe kabidi ne: mukalenge wa Salema, mbuena kuamba ne: “Mukalenge wa ditalala.” 3 Bu mudiye kayi tatu, kayi mamu, kayi ne bankambua, kayi mbangilu wa matuku anyi ndekelu wa muoyo, kadi bamuvuije bu Muana wa Nzambi, udi ushala muakuidi bua kashidi.*+

4 Nudi bamone muvua muntu eu uvua Abalahama, mfumu wa dîku,* mupeshe tshia dikumi tshia bintu bitambe buimpe bivua binyenga mu mvita muikale munene.+ 5 Bulelela, bilondeshile Mikenji, bantu ba mu bana ba Lewi+ badi bapeta mudimu wabu wa buakuidi badi ne mukenji wa kuangata bia dikumi kudi bena tshisamba tshiabu,+ mbuena kuamba ne: kudi bana babu, nansha mudi bantu aba bikale ndelanganyi ya* Abalahama. 6 Kadi muntu eu uvua kayi mufumine mu bankambua babu wakangata bia dikumi kudi Abalahama ne kubeneshaye yeye uvua ne milayi.+ 7 Mpindieu mbimueneke patoke ne: muntu munene mmubeneshe muntu mupuekele. 8 Ku lumue luseke, bantu badi bafua ke badi bapeta bia dikumi, kadi ku lukuabu luseke, mmuntu udibu bajadike ne: udi ne muoyo.+ 9 Nunku badi mua kuamba ne: nansha Lewi udi upeta bia dikumi mmufute bia dikumi ku butuangaji bua Abalahama, 10 bualu utshivua munda* mua nkambua wende pavua Melekisedeke musambakene nende.+

11 Nunku bikala bantu bavua bapetela bupuangane ku buakuidi bua bena Lewi+ (bualu buakuidi buvua mu mikenji ivuabu bapeshe tshisamba), bivuaku bikengela kabidi bua muakuidi mukuabu ajuke udibu bamba mudiye mu mushindu uvua Melekisedeke,+ kayi mu mushindu uvua Alona anyi? 12 Bualu bu mudibu benda bashintulula buakuidi, bidi bikengela kushintulula kabidi Mikenji.+ 13 Bualu muntu muena malu adibu bakula aa uvua mufumine mu tshisa tshikuabu muvua muntu nansha umue kayi muenze mudimu ku tshioshelu.+ 14 Bualu bidi bimueneka patoke ne: Mukalenge wetu mmufumine mu tshisa tshia Yuda,+ kadi Mose kavua muambe bualu nansha bumue bua bakuidi bafumina mu tshisa atshi to.

15 Bualu ebu budi butokeshibua bimpe menemene padi muakuidi mukuabu+ ujuka mufuane Melekisedeke+ 16 udi mulue nunku, kabiyi ku bukenji budi bufumina ku diledibua dia mu mubidi, kadi ku bukole bua muoyo udi kawuyi mua kubutudibua.+ 17 Bualu badi bajadika bualu buende bamba ne: “Wewe udi muakuidi bua kashidi mu mushindu uvua Melekisedeke.”+

18 Nunku mpindieu, mbateke dîyi dia kumpala ku luseke, bualu didi ne butekete ne kadiena ne dikuatshisha.+ 19 Bualu Mikenji kayivua mivuije tshintu nansha tshimue tshipuangane to,+ kadi dibueja dia ditekemena ditambe buimpe+ didi dituambuluisha bua kusemena pabuipi ne Nzambi diakenza nunku.+ 20 Kabidi, bu muvua bualu ebu buenzeke kakuyi mutshipu muenza 21 (bushuwa, bualu kudi bantu badi balue bakuidi kakuyi mutshipu muenza, kadi yeye eu mmulue muakuidi ku mutshipu muenza buende yeye kudi Yeye uvua muambe ne: “Yehowa* mmuditshipe, ne kakushintulula lungenyi luende,* wamba ne: ‘Wewe udi muakuidi bua kashidi’”),+ 22 bia muomumue, Yezu wakalua tshijadiki* tshia tshipungidi tshitambe buimpe.+ 23 Bualu bukuabu, bantu ba bungi bavua ne bua kulua bakuidi benda bashintulukangana,+ bualu lufu luvua lubapangisha bua kutungunuka ne kuikala bakuidi, 24 kadi bu mudiye ushala ne muoyo bua kashidi,+ buakuidi buende kabuena ne bantu badi bamupingana to. 25 Nunku mmukumbane kabidi bua kupandisha bantu badi basemena kudi Nzambi ku butuangaji buende mu malu onso, bualu udi anu ne muoyo bua kubakuila.+

26 Bualu, buetu tuetu mbikumbane bua kuikala ne muakuidi munene wa nunku udi ne lulamatu, udi kayi ne bualu, kayi munyanguke,+ mutapuluke ne bena mpekatu, ne mubandishibue ku mutu kua diulu.+ 27 Mmushilangane ne bakuidi banene bakuabu abu, bualu yeye kena dijinga ne kufila milambu dituku dionso,+ tshia kumpala bua mpekatu yende nkayende ne pashishe bua ya tshisamba,+ bualu wakenza nunku musangu umue bua kashidi pavuaye mudifile yeye muine.+ 28 Mikenji idi iteka bantu badi ne matekete bu bakuidi banene,+ kadi dîyi dia mutshipu+ muenza panyima pa Mikenji didi diteka Muana udi muvuijibue mupuangane+ bua kashidi.

8 Mpindieu bualu bunene bua mu malu atudi tuamba budi ne: Tudi ne muakuidi munene wa mushindu eu,+ ne mmusombe mu diulu ku tshianza tshia balume tshia nkuasa wa bukalenge wa Mutambe Bunene,+ 2 muena mudimu* wa muaba wa tshijila+ ne wa ntenta mulelela udi muasa kudi Yehowa,* kayi muasa kudi muntu. 3 Bualu muakuidi munene yonso mmutekibue bua kufila mapa ne milambu; nunku bivua bikengela bua eu pende ikale ne tshintu tshia kufila.+ 4 Bu yeye muikale pa buloba, kavua mua kuikala muakuidi to,+ bualu kukadi bantu badi bafila mapa bilondeshile Mikenji. 5 Bantu aba badi benza mudimu wa tshijila udi tshimfuanyi ne mundidimbi+ wa malu a mu diulu;+ anu bu muvuabu batumine Mose dîyi kudi Nzambi pavuaye ukeba kuasa ntenta: Bualu udi wamba ne: “Udimuke bua wenze bintu bionso bilondeshile mushindu wabi uvuabu bakuleje ku mukuna.”+ 6 Kadi mpindieu Yezu mmupete mudimu* mutambe buimpe, bualu udi kabidi mutuangaji+ wa tshipungidi tshidi patshi tshitambe buimpe+ tshidibu bapunge bilondeshile mikenji, tshimanyine pa milayi mitambe buimpe.+

7 Bu tshipungidi tshia kumpala atshi katshiyi kalema, kabivua mua kukengela bua kuikale tshibidi to.+ 8 Kadi udi ukuata bantu tshilema padiye wamba ne: “‘Monayi! Matuku adi alua,’ ke mudi Yehowa* wamba, ‘angadia tshipungidi tshipiatshipia ne nzubu wa Isalele ne nzubu wa Yuda. 9 Katshiakuikala bu tshipungidi tshimvua mudie ne bankambua babu dituku dimvua mubakuate ku tshianza bua kubapatula mu buloba bua Ejipitu to,+ bualu kabavua bashale mu tshipungidi tshianyi, kuenzabi bua ndekele kutangila malu abu,’ ke mudi Yehowa* wamba.

10 “‘Bualu etshi ntshipungidi tshingadia ne nzubu wa Isalele panyima pa matuku au,’ ke mudi Yehowa* wamba. ‘Nenteke mikenji yanyi mu meji abu, ne nenyifunde mu mioyo yabu.+ Nendue Nzambi wabu, ne bobu nebalue bantu banyi.+

11 “‘Kabakuikala kabidi balongeshangana muntu ne muena mu tshisamba tshiabu anyi muntu ne muanabu bamba ne: “Manya Yehowa!”* Bualu buonso buabu nebammanye, kubangila ku udi mutambe bukese too ne ku udi mutambe bunene wa kudibu. 12 Bualu nembafuile luse bua bienzedi biabu bidi kabiyi biakane, ne tshiakuvuluka kabidi mpekatu yabu nansha.’”+

13 Padiye wamba ne: “tshipungidi tshipiatshipia,” mmuvuije tshia kumpala katshiyi ne mushinga.+ Mpindieu tshidibu bavuije katshiyi ne mushinga ne tshienda tshikulakaja tshikadi pa kujimina.+

9 Tshipungidi tshia kumpala tshiotshi tshivua ne malu malomba bilondeshile mikenji bua mudimu wa tshijila ne muaba watshi wa tshijila+ pa buloba. 2 Bualu bavua benze tshitupa tshia kumpala tshia mu ntenta muvua tshitekelu tshia miendu+ ne mêsa ne diteka dia mampa a mulambu;*+ ne badi batshibikila ne: Muaba wa Tshijila.+ 3 Kadi panyima pa tshilamba tshibidi tshia kukosolola natshi+ pavua tshitupa tshia mu ntenta tshivuabu babikila ne: Muaba Mutambe Tshijila.+ 4 Mu muaba eu muvua tshintu tshia or tshia kuoshila musenga wa manananshi+ ne mushete wa tshipungidi+ mulamika or mubidi mujima+ muvua mulondo wa or muikale ne mana+ ne mulangala wa Alona uvua mupatule ntonga,+ ne mabue+ a tshipungidi; 5 ne pa mutu pa mushete pavua bakeluba ba butumbi bavua babuikile tshibuikidiji+ tshia dilengejangana* ne mundidimbi wabu. Kadi mpindieu ki ndîba dia kuakula bia bungi bua malu aa to.

6 Bamane kuenza bintu ebi mushindu eu, bakuidi badi babuela mu tshitupa tshia kumpala tshia mu ntenta pa tshibidilu bua kuenza midimu ya tshijila;+ 7 kadi muakuidi munene udi ubuela nkayende mu tshitupa tshibidi musangu umue ku tshidimu,+ ne kavua mua kubuelamu kayi ne mashi+ adiye ufila buende yeye+ ne bua mpekatu ivua tshisamba+ tshienze mu dipanga to. 8 Nunku nyuma muimpe* udi uleja patoke ne: kabavua banji kuleja njila wa kubuelela muaba wa tshijila patshivua ntenta wa kumpala muimane to.+ 9 Ntenta eu udi tshimfuanyi tshia tshikondo tshitudi etshi,+ ne bilondeshile dilongolola edi badi bafila mapa ne milambu.+ Kadi bintu ebi kabiena mua kuvuija kondo ka muoyo ka muntu udi wenza mudimu wa tshijila kapuangane to.+ 10 Bintu ebi bidi bitangila anu biakudia ne bia kunua ne diowa mâyi dia mishindu mishilashilangane bilondeshile mikenji.*+ Mbintu bivua mikenji ilomba bua mubidi+ ne bavua babienzeja bantu too ne ku tshikondo tshisungula tshivuabu mua kuakaja malu.

11 Kadi pavua Kristo mulue bu muakuidi munene wa malu mimpe akadi menzeke, wakabuela mu ntenta mutambe bunene ne mutambe bupuangane udi kayi muenza ku bianza, mbuena kuamba ne: udi kayi wa mu bufuki ebu. 12 Kavua mubuele muaba wa tshijila ne mashi a mbuji ya mpumbu ne a bana balume ba ngombe to, kadi wakabuelamu ne mashi ende nkayende+ musangu umue bua kashidi, kutupetelaye dilekeledibua* dia tshiendelele.+ 13 Bualu bikala mashi a mbuji ya mpumbu+ ne a ngombe milume ne butu bua lukungulu lua ngombe* buvuabu bamiamina bantu bavua banyanguke bibavuija ba tshijila bua dilengejibua dia mubidi,+ 14 mashi a Kristo+ uvua mudifile kudi Nzambi kayi kalema ku diambuluisha dia nyuma wa tshiendelele kaena mua kutamba kulengeja tondo tuetu tua muoyo ku midimu mifue+ bua tumone mua kuenzela Nzambi wa muoyo mudimu wa tshijila anyi?+

15 Ke bualu kayi udi mutuangaji wa tshipungidi tshipiatshipia,+ bua bantu badibu babikile bamone mua kupeta mulayi wa bumpianyi bua tshiendelele,+ bualu mmufue bua abapikule ku dishipa dia mikenji dia mu tshipungidi tshia kumpala ku diambuluisha dia tshia kupikulangana natshi.+ 16 Bualu padiku tshipungidi, bidi bikengela muntu udi muenze tshipungidi afue, 17 bualu tshipungidi tshidi ne mushinga padiku lufu, bualu katshiena ne bukole patshidi muntu udi mutshienze muikale ne muoyo to. 18 Nunku nansha tshipungidi tshia kumpala katshivua tshituadije* kakuyi mashi to. 19 Bualu pavua Mose muambile bantu bonso mêyi onso a mu Mikenji, wakangata mashi a bana balume ba ngombe ne a mbuji ya mpumbu, pamue ne mâyi ne miosa mikunzubile ya mikoko ne tumitshi tua izope, kumiaminaye mukanda* ne bantu bonso 20 wamba ne: “Aa mmashi a tshipungidi tshidi Nzambi munutumine dîyi bua kulama.”+ 21 Bia muomumue wakamiamina mashi ku ntenta ne ku bintu bionso bia mudimu wa tshijila.*+ 22 Eyowa, bilondeshile Mikenji bintu bitue ku bionso bidi bilengejibua ne mashi,+ ne bikala mashi kaayi mela panshi kakuena dibuikidibua dia mpekatu to.+

23 Ke bualu kayi, bivua bikengela kulengeja bimfuanyi+ bia bintu bia mu diulu ne milambu ya nyama,+ kadi bintu bia mu diulu biobi bidi bilomba milambu mitambe buimpe. 24 Bualu Kristo kavua mubuele muaba wa tshijila muenza ku bianza+ udi tshimfuanyi tshia muaba mulelela,+ kadi uvua mubuele mu diulu muine,+ bienza bua amueneke mpindieu kumpala kua* Nzambi bua bualu buetu.+ 25 Kabivua bienzeke nunku bua ikale udifila misangu ne misangu, bienze bu padi muakuidi munene ubuela muaba wa tshijila ku tshidimu ne ku tshidimu+ ne mashi adi kaayi ende. 26 Tshianana, uvua ne bua kuikala ukenga misangu ne misangu katshia ku mbangilu wa ba pa buloba. Kadi mpindieu, mmumueneke musangu umue bua kashidi ku nshikidilu kua ndongoluelu ya malu* bua kumbusha mpekatu ku diambuluisha dia didilambula diende.+ 27 Nunku anu bu mudibi bilongolola bua bantu kufua musangu umue bua kashidi, kadi pashishe balua kupeta dilumbuluisha, 28 ke muvua Kristo pende mufidibue musangu umue bua kashidi bua kuambula mpekatu ya bantu ba bungi;+ ne musangu muibidi udiye umueneka, kabiakuikala kabidi bua mpekatu to,* ne nebamumone kudi bantu badi bamukeba ne muoyo mujima bua lupandu luabu.+

10 Bualu bu mudi Mikenji mikale ne mundidimbi+ wa malu mimpe atshilualua,+ kadi kaayi malu malelela menemene, kayena* mua kuvuija bantu badi basemena kudi Nzambi bapuangane musangu nansha umue ku diambuluisha dia milambu ya muomumue idibu batungunuka ne kufila ku tshidimu ku tshidimu.+ 2 Tshianana, kabavua mua kuimanyika difila dia milambu anyi? Bualu pavuabu anu balengeje bantu bavua benza mudimu wa tshijila, bantu aba kabavua kabidi mua kudiumvua bena mpekatu nansha. 3 Kadi milambu eyi idi ivuluija mpekatu ku tshidimu ku tshidimu,+ 4 bualu mashi a ngombe milume ne a mbuji kaena mua kumbusha mpekatu nansha kakese.

5 Nunku padiye ulua pa buloba udi wamba ne: “‘Kuvua musue mulambu ne dipa, kadi wewe uvua mundongoluele mubidi. 6 Kuvua muanyishe milambu ya kuosha mijima ne milambu ya mpekatu to.’+ 7 Ke meme kuamba ne: ‘Mona! Ndi mulue (mbafunde bualu buanyi mu muvungu*) bua kuenza disua diebe, Nzambi wanyi.’”+ 8 Yeye mumane kuamba kumpala ne: “Kuvua musue ne kuvua muanyishe milambu ne mapa ne milambu ya kuosha mijima ne milambu ya mpekatu” (milambu idibu bafila bilondeshile Mikenji) 9 udi wamba pashishe ne: “Mona! Ndi mulue bua kuenza disua diebe.”+ Yeye udi umbusha tshia kumpala bua kujadika tshibidi. 10 Ku diambuluisha dia “disua” edi,+ tudi bavuijibue ba tshijila ku difidibua dia mubidi wa Yezu Kristo musangu umue bua kashidi.+

11 Bualu bukuabu, muakuidi yonso udi uya muaba wende wa mudimu ku dituku ku dituku bua kuenza mudimu wa tshijila*+ ne bua kufila milambu ya muomumue misangu ne misangu,+ milambu idi kayiyi mua kumbusha mpekatu yonso nkong.+ 12 Kadi muntu eu wakafila mulambu umue bua mpekatu bua kashidi ne wakasomba ku tshianza tshia balume tshia Nzambi,+ 13 kutuadijila anu pine apu windila too ne patekabu bena lukuna bende bu kabasa ka kutekelaye makasa.+ 14 Bualu nku difila dia mulambu umue kudiye muvuije bantu badi benda bavuijibua ba tshijila bapuangane+ bua kashidi. 15 Bualu bukuabu, nyuma muimpe* udi pende utujadikila bualu ebu, bualu nyuma eu mumane kuamba ne: 16 “‘Etshi ntshipungidi tshingadia nabu panyima pa matuku au,’ ke mudi Yehowa* wamba. ‘Nenteke mikenji yanyi mu mioyo yabu, ne nenyifunde mu meji abu.’”+ 17 Udi wamba pashishe ne: “Tshiakuvuluka kabidi mpekatu yabu ne bienzedi biabu bia dishipa mikenji nansha.”+ 18 Mpindieu padiku dibuikidibua dia malu aa, kakuena kabidi difila dia mulambu bua mpekatu nansha.

19 Ke bualu kayi, bana betu, bu mutudi ne dikima* bua njila wa kubuelela muaba wa tshijila+ ku diambuluisha dia mashi a Yezu, 20 uvuaye mutukanguile* bu njila mupiamupia wa muoyo upitshila mu tshilamba tshia kukosolola natshi,+ mbuena kuamba ne: mubidi wende, 21 ne bu mutudi ne muakuidi munene ku mutu kua nzubu wa Nzambi,+ 22 tusemenayi kudi Nzambi ne mioyo mitoke ne ditabuja dionso, bamane kumiamina mioyo yetu, bayilengeje ku kondo ka muoyo kabi+ ne mibidi yetu miowesha mâyi matoke.+ 23 Tukuatayi bikole ku dijikula dia ditekemena dietu patoke katuyi tutenkakana,+ bualu yeye uvua mulaye ngua lulamatu. 24 Tuelelanganayi kabidi meji* bua kusakangana* ku dinanga ne ku bienzedi bimpe,+ 25 katuyi tulekela kudisangisha kuetu pamue,+ bu mudi tshilele tshia bakuabu, kadi tuikale tukankamijangana,+ ne tuenze nunku nangananga bu munudi numona dituku dienda disemena pabuipi.+

26 Bualu bituikala tuenza mpekatu ku bukole tuetu bamane kupeta dimanya dijalame dia bulelela,+ kakuena kushala kabidi mulambu mukuabu bua mpekatu nansha,+ 27 kadi kudi dindila kampanda didi dikuatshisha buôwa dia dilumbuluisha ne kudi tshiji tshidi tshitema tshiabutula baluishi.+ 28 Muntu yonso udi mupetule Mikenji ya Mose udi ufua kakuyi luse padiku bujadiki bua bantu babidi anyi basatu.+ 29 Nudi nuela meji ne: ndinyoka dinene dia mushindu kayi diakumbanyina muntu udi mudiatakaje Muana wa Nzambi, udi mupepeje mushinga wa mashi a tshipungidi+ avuabu bamuvuije nawu wa tshijila ne mupende nyuma wa ngasa ne kapeja?+ 30 Bualu tudi bamanye Yeye uvua muambe ne: “Disombuela ndianyi; meme nemfute.” Kabidi ne: “Yehowa* nealumbuluishe tshisamba tshiende.”+ 31 Mbualu budi bukuatshisha buôwa bua kukuluka mu bianza bia Nzambi wa muoyo.

32 Kadi tungunukayi ne kuvuluka matuku a kale anuvua bananukile diluangana dikole pamue ne makenga nuenu bamane kupeta butoke.+ 33 Kuvua misangu ivuabu banupenda ne banukengesha kumpala kua bantu,* ne mikuabu inuvua nukenga pamue ne* bantu bavua bapeta malu a nunku. 34 Bualu nuvua bumvuile bantu bavua mu buloko luse ne nuvua bitabe ne disanka dionso bua banunyenge bintu bienu,+ bamanye ne: nudi ne tshintu tshitambe buimpe tshidi tshishala kashidi.+

35 Ke bualu kayi, kanulekedi dikima dienu* dikala ne bua kupeta difutu dinene.+ 36 Bualu nudi dijinga ne dinanukila,+ bua ne: nuenu bamane kuenza disua dia Nzambi, nuangate dikumbana dia mulayi. 37 Bualu nkushale “tshikondo tshîpi menemene,”+ ne “yeye udi ulua neafike, kakunengakana to.”+ 38 “Kadi muakane wanyi neikale ne muoyo bua ditabuja,”+ ne “yeye mualukile tshianyima, tshiena nsanka* bua bualu buende to.”+ 39 Kadi tuetu katuena bantu badi balukila tshianyima bua kubutuka,+ kadi tudi bantu badi ne ditabuja bua dilamibua dia mioyo* yetu.

11 Ditabuja ndindila dishindame dia tshitudi batekemene,+ dileja patoke dia* malu malelela adi kaayi amueneka. 2 Bualu ku diambuluisha diadi, bavua bafile bumanyishi bua bantu ba bikondo bia kale.*

3 Bua ditabuja tudi tumvua ne: ndongoluelu ya malu* ivua miteka mu bulongame ku dîyi dia Nzambi bienza bua bintu bidi bimueneka biluile ku bintu bidi kabiyi bimueneka.

4 Bua ditabuja, Abele wakapesha Nzambi mulambu wa mushinga mukole mupite wa Kayina,+ ne ku ditabuja adi wakapeta bujadiki bua ne: uvua muakane, bualu Nzambi uvua muanyishe* mapa ende,+ ne nansha mukadiye mufue, utshidi wakula+ ku butuangaji bua ditabuja diende.

5 Bua ditabuja, bakumbusha Henoka+ kumuteka muaba mukuabu bua kamonyi lufu, ne kabavua bamusangane muaba nansha umue bualu Nzambi uvua mumumbushe mumuteke muaba mukuabu;+ bualu kumpala kua kumumbushabu kumuteka muaba mukuabu, wakapeta bujadiki bua muvuaye musankishe Nzambi bikole. 6 Bualu bukuabu, kuoku kakuyi ditabuja kakuena mushindu wa kusankisha Nzambi bimpe to, bualu muntu yonso udi usemena kudi Nzambi udi ne bua kuitaba ne: yeye udiku* ne udi ulua mufutshi wa badi bamukeba ne muoyo mujima.+

7 Bua ditabuja, Noa+ mumane kupeta didimuija dia kudi Nzambi bua malu avua bantu kabayi banji kumona,+ wakaleja ditshina dia Nzambi ne wakenza buatu+ bua kupandisha ba mu nzubu muende; ku diambuluisha dia ditabuja edi wakapisha ba pa buloba,+ kuluaye mupianyi wa buakane budi bufumina ku ditabuja.

8 Bua ditabuja, pavuabu babikile Abalahama,+ wakatumikila, kuyaye muaba uvuaye ne bua kupeta bu bumpianyi; wakaya nansha muvuaye kayi mumanye kuvuaye uya.+ 9 Bua ditabuja, wakasomba bu muntu wa ku babende mu buloba bua mulayi bienze bu mu buloba bua ku babende,+ usombela mu ntenta+ ne Izaka ne Yakoba, bapianyi nende ba mulayi umue umue au.+ 10 Bualu uvua muindile tshimenga tshidi ne bishimikidi bilelela, tshidi Nzambi muikale muenji* ne muibaki.+

11 Bua ditabuja kabidi, Sala wakapeta bukole bua kuimita difu dia muana* nansha mukavuaye mupite bidimu bia kulela,+ bualu uvua mumone Yeye uvua mulaye muikale wa lulamatu.* 12 Bua bualu ebu, ku muntu umue uvua muenze bu ukadi mufue,+ bana bakaledibua+ bungi bu mitoto ya mu diulu ne bungi kabuyi kubala bu nsenga ya ku muelelu kua mbuu.+

13 Bantu bonso aba bakafua ne ditabuja nansha muvuabu kabayi bapete dikumbana dia milayi;+ kadi bakayimuena ku bule,+ kuyisankidilabu ne kuambabu patoke muvuabu benyi ne bena luendu mu buloba. 14 Bualu bantu badi bakula mushindu eu badi baleja patoke ne: badi bakeba muaba wabu bobu ne muoyo mujima. 15 Kadi bu bobu batungunuka ne kuvuluka muaba uvuabu bafumine,+ bavua mua kupeta mushindu wa kupinganaku. 16 Kadi mpindieu badi bajinga muaba muimpe menemene, mbuena kuamba ne: wa mu diulu. Ke bualu kayi Nzambi kena umvua bundu bua bualu buabu, bua kumubilabu bu Nzambi wabu,+ bualu mmubalongoluele tshimenga.+

17 Bua ditabuja, pavuabu batete Abalahama,+ wakenza bu ukavua mulambule Izaka (muntu uvua mupete milayi ne disanka wakateta bua kulambula muanende mulela umuepele+) 18 nansha muvuabu bamuambile ne: “Wabikilabu ne: muanebe* nealuile mu Izaka.”+ 19 Kadi wakela meji ne: Nzambi uvua ne bukole bua kumujula nansha ku lufu, ne kuoku aku ke kuvuaye mumupetele mu tshifuanyikijilu.+

20 Bua ditabuja kabidi, Izaka wakabenesha Yakoba+ ne Esau+ bua malu avua ne bua kulua.

21 Bua ditabuja, pakavua Yakoba pa kufua,+ wakabenesha muana yonso wa Jozefe,+ kutendelelaye mushindamene ku dikombo diende.+

22 Bua ditabuja, pakavua Jozefe ku ndekelu kua muoyo wende, wakakula bua tshimuangi tshia bana ba Isalele, kulejaye tshivuabu ne bua kuenza ne* mifuba yende.*+

23 Bua ditabuja, baledi ba Mose bakamusokoka ngondo isatu yeye mumane kuledibua,+ bualu bakamona muvua muana au muimpe kumona,+ ne kabakatshina dîyi divua mukalenge mutume to.+ 24 Bua ditabuja, pakakola Mose,+ wakabenga bua kumubikilabu muana wa muana wa bakaji wa Palô,+ 25 usungula bua kukengeshibua ne tshisamba tshia Nzambi pamutu pa kuikala ne disanka dia mpekatu dia tshitupa tshîpi, 26 bualu wakamona bundu bua Kristo buikale bubanji bunene kupita biuma bia mu Ejipitu, bualu uvua mutuishile mêsu ende ku dipeta dia difutu. 27 Bua ditabuja, wakumbuka mu Ejipitu,+ kayi utshina tshiji tshia mukalenge,+ bualu wakatungunuka mushindame bu uvua umona Yeye udi kayi umueneka.+ 28 Bua ditabuja, wakenza Pasaka ne disompuela dia mashi, bua mubutudianganyi kenzedi banabute babu bibi.*+

29 Bua ditabuja, bakapitshila mu Mbuu Mukunze anu bu pa buloba bume,+ kadi pakateta bena Ejipitu bua kuenza nanku, mâyi akabamina.+

30 Bua ditabuja, bimanu bia Yeliko biakakuluka panyima pa tshisamba tshimane kubinyunguluka matuku muanda mutekete.+ 31 Bua ditabuja, Lahaba mukaji wa ndumba kakafua ne bantu bavua babenge kutumikila to, bualu wakakidila batentekedi mu ditalala.+

32 Nengambe tshinyi tshikuabu? Bualu dîba nedinkepele meme mutungunuke ne kuakula bua Gideona,+ Balaka,+ Shimishona,+ Yefeta,+ Davidi,+ kabidi ne bua Samuele+ ne baprofete bakuabu. 33 Ku diambuluisha dia ditabuja, bakatshimuna makalenge,+ kuenzabu bua kuikale buakane,+ kupetabu milayi, kukangabu mbanga ya ntambue,+ 34 kujimabu bukole bua kapia,+ kupandukabu ku muele wa mvita,+ kumbukabu ku butekete kuvuijibuabu bakole,+ kuluabu bilobo mu mvita,+ kutshimunabu biluilu bivua bilua kubaluisha.+ 35 Bakaji bakapeta bafue babu ku dibishibua dia ku lufu,+ kadi bantu bakuabu bakakengeshibua bibi bualu kabavua bitabe bua babalekele ku diambuluisha dia tshia kupikulangana natshi kampanda, bua bamone mua kupeta dibishibua ditambe buimpe. 36 Eyowa, bakuabu bakapeta diteta pavuabu babaseka, babela mfimbu, bulelela, kupita apu, pavuabu babasuika nkanu,+ ne babela mu maloko.+ 37 Bavua babase mabue,+ babatete, babakose bitupa bibidi ne nsele,* babashipe ne muele wa mvita,+ bakatua eku ne eku bavuale biseba bia mikoko, bia mbuji,+ eku bikale bakengela bintu, mu dikenga,+ babenzela bibi;+ 38 buloba kabuvua bubakumbanyine to. Bakatambakana mu bipela ne pa mikuna, mu nyongolo+ ne mu mena* a mu buloba.

39 Kadi bantu bonso aba, nansha muvuabu bapete bujadiki bua muvuabu banyishibue bua ditabuja diabu, kabavua bapete dikumbana dia mulayi to, 40 bualu Nzambi uvua mudianjile kutulongoluela tshintu tshitambe buimpe,+ bua kabavuijibu bapuangane tuetu katuyiku nansha.

12 Nunku mpindieu, bu mutudi ne tshisumbu tshinene nunku tshia bantemu* tshidi tshitunyunguluke, tumbushayi kabidi bujitu buonso ne mpekatu udi utujingila bipepele,+ ne tunyemayi lubilu ludi luteka kumpala kuetu ne dinanukila,+ 2 patudi batuishile mêsu kudi Yezu, Mulombodi Munene ne Muvuiji wa ditabuja dietu dipuangane.+ Bua disanka divua dimutekela kumpala, wakananukila pa mutshi wa makenga,* ulengulula bundu, ne mmusombe ku tshianza tshia balume tshia nkuasa wa bukalenge wa Nzambi.+ 3 Bulelela, nuele meji bimpe bua yeye udi munanukile mu mêyi a buluishi a nunku a kudi bena mpekatu+ badi baluisha diakalenga diabu bobu bine, bua kanutshioki ne kanulekedi to.*+

4 Mu diluangana dienu ne mpekatu au, kanuena banji kukandamana too ne ku diedibua dia mashi enu panshi. 5 Nudi bapue muoyo menemene mubelu eu udibu banupesha nuenu bu bana ne: “Muananyi, kupepeji dinyoka dia kudi Yehowa,* anyi kutshioki padiye ukupingaja mu njila; 6 bualu Yehowa* udi unyoka bantu badiye munange, mu bulelela, muntu yonso udiye wakidila bu muana udi umuela mfimbu.”*+

7 Bidi bikengela nunanukile bualu ngumue wa ku mishindu idibu banupesha dinyoka.* Nzambi udi unuenzela malu bu bana bende.+ Bualu mmuana kayi utu tatuende kayi upesha dinyoka?+ 8 Kadi binuikala nuenu bonso kanuyi bapete dinyoka edi, bushuwa nudi bana ba panshi, kanuyi bana ba mu lubanza. 9 Bualu bukuabu, batatuetu ba pa buloba* bavua batupesha dinyoka ne tuvua tubanemeka. Katuenaku ne bua kutamba kukokela ne muoyo mujima Tatu wa muoyo wetu wa mu nyuma ne kushala ne muoyo anyi?+ 10 Bualu bobu bavua batupesha dinyoka bua tshitupa tshîpi bilondeshile tshivuabu bobu bamona tshimpe, kadi yeye udi wenza nunku bua diakalenga dietu bua tuikale petu ba tshijila bu yeye.+ 11 Bulelela, kakuena dinyoka didi dimueneka bu didi disankisha dîba didibu badifila to, kadi didi disama;* kadi pashishe didi dilua kupatula dimuma dia buakane didi ne ditalala kudi bantu badidi dilongeshe.

12 Ke bualu kayi, koleshayi bianza bidi bilembelele ne binu bidi bitekete,+ 13 ne tungunukayi ne kululamijila makasa enu njila,+ bua tshidi ne bulema katshipawuki, kadi tshiondopibue. 14 Tungunukayi ne kukeba ditalala ne bantu bonso+ ne divuijibua ba tshijila*+ didi muntu yeye kayi nadi, kayi mua kumona Mukalenge. 15 Nudimuke bua muntu nansha umue kapangidi bua kupeta ngasa wa Nzambi, bua muji wa mulungu kawutoloki bua kujudija tshimvundu ne kunyanga bantu ba bungi;+ 16 ne nudimuke bua munkatshi muenu kamuikadi muena masandi* anyi muntu udi kayi wanyisha bintu bia tshijila anu bu Esau uvua mulekele bukenji buende bua buanabute, mubushintakaje ku tshiakudia tshimue.+ 17 Bualu nudi bamanye ne: pakajingaye pashishe bua kupiana dibenesha, bakamubenga; bualu nansha muvuaye mukebe ne muoyo umue bua kushintuluisha lungenyi* ne binsonji,+ kabitshivua kabidi ne mushinga to.*

18 Bualu kanuena basemene pabuipi ne tshintu tshidibu mua kulenga+ ne tshidibu batue kapia,+ tshikale ne divuba difiike ne mîdima mikole ne tshipepele tshikole,+ 19 ne muadi wa mpungi+ ne tshiona tshia mêyi+ tshivua, pavua bantu batshiumvue, basengelele bua kababambidi kabidi bualu bukuabu.+ 20 Bualu kabavua mua kukokesha dîyi dia ne: “Nansha nyama yeye mulenge mukuna eu, badi ne bua kumuasa mabue.”+ 21 Dimueneka edi divua kabidi dikuatshisha buôwa bikole, kufikishadi Mose ku diamba ne: “Ndi ne buôwa ne ndi nzakala.”+ 22 Kadi nudi basemene pabuipi ne mukuna wa Siona+ ne tshimenga tshia Nzambi wa muoyo, Yelushalema wa mu diulu,+ ne binunu ne binunu* bia banjelu 23 mu tshisangilu tshinene,+ ne tshisumbu tshia banabute badibu bafunde mêna abu mu diulu, ne Nzambi mulumbuluishi wa bonso,+ ne mioyo ya mu nyuma+ ya bantu bakane badibu bavuije bapuangane,+ 24 ne Yezu mutuangaji+ wa tshipungidi tshipiatshipia,+ ne mashi mamiamina adi akula mu mushindu muimpe kupita mashi a Abele.+

25 Nudimuke bua kanubengi kuteleja* yeye udi wakula. Bualu bikala bantu bavua babenge kuteleja yeye udi ufila didimuija dia Nzambi pa buloba kabayi bapanduke, tuetu katuakupanduka bituela yeye udi wakuila mu diulu nyima.+ 26 Dîba adi dîyi diende diakanyukula buloba,+ kadi mpindieu mmulaye ne: “Musangu mukuabu kabidi tshiakunyukula anu buloba nkayabu to, kadi nenyukule kabidi diulu.”+ 27 Mpindieu dîyi dia ne: “Musangu mukuabu kabidi” didi dileja diumbusha dia bintu bidibu banyukule, bintu bidibu benze, bua bintu bidibu kabayi banyukule bishale. 28 Ke bualu kayi, bu mutudi ne bua kuangata Bukalenge budibu kabayi mua kunyukula, tutungunukayi ne kupeta ngasa udi utuambuluisha bua kuenzela Nzambi mudimu wa tshijila mu mushindu udiye wanyisha ne ditshina dia Nzambi ne kanemu. 29 Bualu Nzambi wetu nkapia kadi kabutula.+

13 Nutungunuke ne kunangangana bu bana ba muntu.+ 2 Kanupu diakidila dia benyi* muoyo,+ bualu ku diambuluisha diadi, bantu bakuabu bakakidila banjelu kabayi bamanye.+ 3 Nuvuluke bantu badi mu buloko*+ bienze anu bu ne: nudi nabu mu buloko,+ ne bantu badibu bakengesha, bualu nuenu penu nudi mu mubidi.* 4 Dibaka dinemekibue munkatshi mua bantu bonso, ne bulalu bua dibaka kabunyanguki,+ bualu Nzambi nealumbuluishe bena masandi* ne bena masandi basele.+ 5 Nsombelu wenu kikadi wa dinanga dia makuta,+ kadi nusanke ne bintu binudi nabi.+ Bualu mmuambe ne: “Tshiakukushiya nansha kakese, tshiakukulekela nansha kakese.”+ 6 Bua tuikale ne dikima dikole ne tuambe ne: “Yehowa* mmuambuluishi wanyi; tshiakutshina to. Ntshinyi tshidi muntu mua kungenzela?”+

7 Nuvuluke bantu badi balombola munkatshi muenu+ badi banuambile dîyi dia Nzambi, ne panudi nutangila malu adi bikadilu biabu bipatula, nuidikije ditabuja diabu.+

8 Yezu Kristo udi muomumue makelela, lelu ne bua kashidi.

9 Kabanupambuishi kudi malongesha menyi mashilashilangane to, bualu mbimpe muoyo ukoleshibue kudi ngasa pamutu pa kuwukoleshabu kudi biakudia* bidi kabiyi bikuatshisha bantu badi badifile kudibi.+

10 Tudi ne tshioshelu tshidi bantu badi benza mudimu wa tshijila ku ntenta kabayi ne bukokeshi bua kudia bintu bidipu.+ 11 Bualu mibidi ya nyama miena mashi adi muakuidi munene ubuela nawu muaba wa tshijila bu mulambu wa mpekatu badi bayoshila pambelu pa tshitudilu.+ 12 Ke bualu kayi, Yezu pende wakakenga pambelu pa tshiibi tshia tshimenga+ bua kuvuija bantu bantu ba tshijila ne mashi ende yeye muine.+ 13 Nunku tuyayi kudiye pambelu pa tshitudilu, bambule tshipendu tshivuaye muambule,+ 14 bualu muaba eu katuena ne tshimenga tshidi tshishala, kadi tudi tukeba ne muoyo mujima tshidi ne bua kulua.+ 15 Ku butuangaji buende, tuikale tufila misangu yonso kudi Nzambi mulambu wa kumutumbisha nawu,+ mbuena kuamba ne: mamuma a mishiku yetu+ idi ijikula dîna diende patoke.+ 16 Bualu bukuabu, kanupu muoyo bua kuenza malu mimpe ne kuabanyangana bintu binudi nabi ne bakuabu,+ bualu Nzambi udi usanka bua milambu ya nunku.+

17 Nutumikile bantu badi balombola munkatshi muenu+ ne nubakokele,+ bualu badi batungunuka ne kunulama* bu bantu balua kufila luapolo lua mudimu wabu,+ bua bamone mua kuenza nunku ne disanka kabayi batua mikemu, tshianana bualu ebu budi mua kunukebela lutatu.

18 Nutungunuke ne kusambila bua bualu buetu, bualu tudi batuishibue ne: tudi ne kondo ka muoyo kalulame,* bu mutudi basue kuenda mu bululame mu malu onso.+ 19 Kadi ndi nnulomba nangananga bua kusambila bua bampingaje kunudi lukasa.

20 Mpindieu Nzambi wa ditalala uvua mubishe mulami munene+ wa mikoko, Mukalenge wetu Yezu ku lufu muikale ne mashi a tshipungidi tshia tshiendelele, 21 anupeshe bintu bimpe bionso bidi bikengedibua bua kuenza disua diende, ne ku butuangaji bua Yezu Kristo enzeje malu mimpe munda muetu adi amusankisha; butumbi buikale kudiye kashidi ne tshiendelele. Amen.

22 Mpindieu bana betu, ndi nnusengelela bua kuteleja dîyi dia dikankamija edi ne lutulu, bualu ndi munufundile mukanda muîpi. 23 Ndi musue bua numanye ne: bakadi balekele muanetu Timote. Yeye mulue mu matuku makese emu, netuikale nende pangalua bua kunumona.

24 Nungelele bantu bonso badi balombola munkatshi muenu ne bansantu bonso muoyo. Bana betu badi mu Itali+ badi banuela muoyo.

25 Ngasa ikale nenu nuenu bonso.

Anyi “bikondo.” Tang. Diumv.

Anyi “bamuinamine.”

Anyi “bena mudimu bende badi bakuatshisha bakuabu.”

Anyi “buakane.”

Anyi “mudimu wa dikuatshisha bantu.”

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “akuule.”

Ku mua.: “dimiinu.”

Anyi “bua kufila mulambu wa kubuikila nawu mpekatu; bua kubuikila mpekatu.”

Anyi “dibikidibua.”

Anyi “tuamba bualu buende.”

Mmumue ne: Yezu.

Anyi “ntemu wa.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “tudi tulua babanyanganyi ne Kristo.”

Ku mua.: “tutshinayi.”

Tang. Diumv.

Tang. Diumv.

Anyi “bantomboji.”

Anyi “ne bupole; ne nkatshinkatshi.”

Anyi “udi ku bukokeshi bua.”

Ku mua.: “Mu matuku a musunyi wende.”

Ku mua.: “dîba ditukadi edi.”

Anyi “bieledi bia meji bia kumvua nabi malu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “tshikondo tshidi tshilua.” Tang. Diumv.

Anyi “nsasanganyi.”

Anyi “mupangadije.”

Anyi “wakabuelamu.” Ku mua.: “wakatuangaja.”

Anyi “bua mioyo yetu.”

Ku mua.: “wakamuabanyina.”

Anyi “bua bikondo bionso.”

Anyi “nkambua wetu.”

Ku mua.: “bapatuke mu tshifuka tshia.”

Ku mua.: “mu tshifuka.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “kakunyingalala.”

Anyi “muntu mufila bu tshieya.”

Anyi “muena mudimu udi ukuatshisha bakuabu.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “mudimu wa dikuatshisha bantu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “mampa a dileja.”

Anyi “muaba wa dibuikila mpekatu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “ne batismo ya mishindu mishilashilangane.”

Ku mua.: “dipikudibua; dikuudibua.”

Anyi “ngombe mukaji utshidi muana.”

Ku mua.: “tshibanjija.”

Anyi “muvungu.”

Anyi “mudimu wa dikuatshisha bantu.”

Ku mua.: “kumpala kua mpala wa.”

Anyi “bikondo.” Tang. Diumv.

Anyi “kabiakuikala bua kutangila bualu bua mpekatu.”

Anyi pamuapa: “bantu kabena.”

Ku mua.: “muvungu wa mukanda.”

Anyi “bua kukumbaja mudimu wa dikuatshisha bantu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “dishindika.”

Ku mua.: “mutubanjijile.”

Anyi “Tuikale tuditatshisha bua; tuteyayi ntema kudi.”

Anyi “kukankamijangana; kusonsolangana.”

Tang. Tshis. A5.

Ku mua.: “banuteke patoke bu mu tshinayilu.”

Anyi “nuimana ku luseke lua.”

Ku mua.: “diakula dienu dia malu patoke.”

Anyi “anyima wanyi kena usanka.”

Anyi “anyima.”

Anyi “tshijadiki tshidi tshitabijija.”

Anyi “bua bankambua betu.”

Anyi “bikondo.” Tang. Diumv.

Anyi “uvua mufile bumanyishi pa kuitaba.”

Anyi “udi.”

Anyi “mulongolodi wa luibaku.”

Ku mua.: “dimiinu.”

Anyi “wa kueyemena.”

Ku mua.: “dimiinu diebe.”

Anyi “kushiyaye dîyi bua.”

Anyi “dimujiika.”

Ku mua.: “kalengi banabute.”

Anyi “babakosolole ne si.”

Anyi “mitubu.”

Ku mua.: “divuba dinene dia bantemu.”

Tang. Diumv.

Anyi “bua kanuimanyi mu anyima yenu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “umupesha dinyoka.”

Anyi “dilongesha.”

Ku mua.: “batatu ba musunyi wetu.”

Anyi “dinyingalaja.”

Anyi “bunsantu.”

Tang. Diumv.: “Masandi.”

Mmumue ne: lungenyi lua tatuende.

Ku mua.: “kakapetela bualu abu muaba.”

Anyi “makumi a binunu.”

Anyi “kanudibingishi kudi; kanulenguludi.”

Anyi “dileja benyi muoyo mulenga.”

Ku mua.: “badibu basuike; badi mu nkanu.”

Anyi pamuapa: “bienze anu bu ne: nudi nukenga nabu.”

Tang. Diumv.: “Masandi.”

Tang. Tshis. A5.

Mmumue ne: mikenji idi itangila biakudia.

Anyi “kulama anyima yenu.”

Ku mua.: “kimpe.”

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu