TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • g21 No. 2 dib. 7-9
  • Mmunyi mudi biamu mua kunyanga bana bebe?

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mmunyi mudi biamu mua kunyanga bana bebe?
  • Tabulukayi!—2021
  • Tumitu tua bualu
  • TSHIUDI NE BUA KUMANYA
  • TSHIUDI MUA KUENZA
Tabulukayi!—2021
g21 No. 2 dib. 7-9
Bana ba bidimu bishilashilangane bajikija lutetuku ne biamu pamutu pa kulujikija ne manaya makuabu anyi tuntu tua bana tua kunaya natu.

Mmunyi mudi biamu mua kunyanga bana bebe?

Bidi mua kukolela bantu bakole bua kuenza mudimu ne biamu bipiabipia bia difiita minu anyi programe kampanda mipiabipia, kadi bua bana bobu bidi anu bu mâyi a kunua.

Kadi bamue bantu mbamone ne: bansonga badi bapitshisha dîba dia bungi ku Enternete badi . . .

  • balua bapika ba biamu biabu.

  • balua bantu badi batatshishangana ku Enternete.

  • mua kubanga kutangila malu a bantu kabayi bilamba anyi kuabala ku budisuile anyi ku mpukapuka.

TSHIUDI NE BUA KUMANYA

Muana wa balume mukuate telefone, ukanga tshiibi tshia ku nzubu wende wa kuladila padi mamuende upita.

BUPIKA

Amue malu adi enzeka ku Enternete bu mudi manaya, atu afika ku dikuata bantu ku bupika. Kabitu bienzeka ku mpukapuka to. Mukanda mukuabu udi wamba ne: “Programe idi mu biamu bietu mmienza bua tuikale anu binangilamu.” (Reclaiming Conversation). Tuetu tutamba kutangila programe ya malu a bungenda, tudi tulua bantu badi bambuluisha aba badi benza madisuisha a programe ayi.

NKONKO YA KUELELA MEJI: Bana bebe badi bamueneka bela kalele mu ditua minu mu tuamu tuabu anyi? Mmushindu kayi uudi mua kubambuluisha bua benze malu bimpe ne dîba diabu?​—EFESO 5:15, 16.

DITATSHISHANGANA KU ENTERNETE

Patu bamue bantu babuela ku Enternete, batu balua ne tshikisu, balua ne tshiakuidi tshibi, ne kabayi bumvuila bakuabu to; mu tshikoso, batatshisha bakuabu.

Bamue batu benza malu mu mushindu mubi ku Enternete bualu bidi bikoka ntema ya bantu ba bungi kudibu, bela meji ne: nebabidikije. Muntu mukuabu udi mua kumvua bibi, wela meji ne: bantu bakuabu badi bamutatshisha bualu ki mbamubikile mu difesto kampanda didibu benze to.

NKONKO YA KUELELA MEJI: Bana bebe batu bana bapange malu padibu ku Enternete anyi? (Efeso 4:31) Bantu bakuabu bobu benza malu kabayi babambile bua badisange nabu batu bafiika munda anyi?

MALU A BANTU KABAYI BILAMBA

Mbipepele bua kutangila malu a bundu ku Enternete. Baledi badi ne bua kumanya ne: nansha mudi programe kampanda ibambuluisha bua kulondesha bidi bana babu batangila, kadi dîba didi programe ayi kayiyi yenda bimpe, bana badi mua kufika ku ditangila bintu bibi.

Mikenji ya ditunga idi mua kuikala mikandike dituminangana mesaje a bimfuanyi bibi bia malu a masandi anyi diapeta. Bantu batu baatuminangana ku diambuluisha dia telefone minene ya bafiita minu. Mu nsombelu mikuabu, bilondeshile mikenji ya ditunga, bansonga bobu batuminangana mesaje a malu a mushindu eu, badi babangata bu bantu badi banyanga bana ne malu a masandi, bualu bubi butambe.

LUKONKO LUA KUELELA MEJI: Mmushindu kayi uudi mua kuambuluisha bana bebe bua kukandamena diteta dia kutangila bimfuanyi bibi bia malu a masandi anyi kubituminangana ku Enternete?​—EFESO 5:3, 4.

TSHIUDI MUA KUENZA

LONGESHA BANA BEBE

Nansha mudi bansonga benza mudimu ne biamu kakuyi lutatu, bidi bikengela anu kubaludika. Mukanda kampanda udi wamba ne: wewe mupeshe muana telefone munene anyi kamu kakuabu pende kayi muanji kuikala mukumbane bua kuenza nabi mudimu bimpe “udi mupange kukuata mudimu webe bimpe bualu bidi anu bu udi mumulekele udiela mu mâyi pende kamanyi kowela.”​—Indistractable.

DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Longesha muana wa balume njila udiye ne bua kulonda; nansha padiye ukola kakumbukamu to.”​—NSUMUINU 22:6, DIMANYISHA.

Funda ngenyi iudi musue kutumikila, anyi iudi wewe nayi.

  • Ambila muanebe bua ikale ne bukalanga padiye ku Enternete

  • Ambuluisha muanebe bua amanye mua kupita ne malu padi bakuabu bamuela pa kasuku

  • Enza tshionso tshiudi mua kuenza bua kukuba muanebe ku malu mabi a ku Enternete

  • Ikala utangila bitu muana utangila mu telefone wende

  • Kosela muana mêba adiye ne bua kuenza ne telefone wende ku dituku

  • Kandika muana bua kabuedi ne telefone wende mu nzubu wa kuladila butuku to

  • Kandika ditua minu mu telefone panudi nudia

NKONKO IDI BALEDI MUA KUELELA MEJI

  • Tudi bapeshe muana tshiamu tshia kuikalaye ubuela bua katuikadi tuyukila nende anyi?

  • Bidi bikengela kupesha muana tshiamu tshia ubuela natshi ku Enternete anyi ? Bua tshinyi?

  • Tudi ne mushindu wa kusumbila muana tshiamu bua ikale ubuela ku Enternete anyi?

  • Muanetu eu ukadiku muleje ne: utu ne didikanda anyi?

  • Muanetu eu utuku witaba bilema biende ne ukeba bua kubilongolola anyi?

  • Mmikenji kayi itudi mua kumuelela?

  • Mmunyi mutudi mua kuambuluisha muana bua kapitshishi dîba dionso ne telefone upanga mua kuenza malu makuabu?

    DÎYI DINENE DIA MU BIBLE: “Bantu bakole . . . badi ne bieledi biabu bia meji bia kujingulula nabi malu bibidija . . . bua kutapulula tshidi tshimpe ne tshidi tshibi.”​—EBELU 5:14.

Laureta ne David.

“Tshidi bana bebe bakebela telefone ntshinyi? Patubu bangata webe wewe au, batu babuela mu site kayi ya Enternete? Mmanaya kayi atubu banayamu? Batu benza nende mêba bungi kayi? Kumpala kua kupesha bana bebe tshiamu, keba bua kumanya ni bakadi bakumbane, kabidi ni badi ne didikanda.”​—LAURETA NE BAYENDE DAVID

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu