Nshapita 18
Difundila tshipatshila tshia kusadila Nzambi bua kashidi
FUANYIKIJA ne: udi muimane kumpala kua tshiibi tshikanga tshidi tshifikisha ku tshibambalu tshidi ne bintu bia mushinga mukole. Tuambe ne: muntu kampanda udi ne bukenji mmukupe nsapi ne mmukuambile bua udiambuluishe ne bintu ebi bia mushinga. Nsapi ayi kayakukuenzela bualu buimpe anu biwatumika nayi. Bia muomumue, udi ne bua kutumika ne dimanya bua kupetelaku diakalenga.
2 Ebi bidi mu mushindu wa pa buawu bilelela bua dimanya dia Nzambi. Bushuwa, dimanya dijalame dia Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo didi diumvuija muoyo wa kashidi. (Yone 17:3) Kadi, ditekemena edi kadiena mua kukumbajibua anu pa kuikala ne dimanya patupu. Anu bu muudi ne tshia kutumika ne nsapi wa mushinga, udi ne bua kutumika ne dimanya dia Nzambi mu nsombelu webe. Yezu wakamba ne: badi benza disua dia Nzambi “nebabuele mu bukalenge.” Bantu ba mushindu’eu nebapete muabi wa kusadila Nzambi bua kashidi!—Matayo 7:21, NW; 1 Yone 2:17.
3 Kunyima kua dilonga tshidi disua dia Nzambi, bidi bia mushinga bua kudienza. Udi wela meji ne: disua dia Nzambi didi tshinyi buebe wewe? Didi mua kuambibua bimpe mu tshikoso mu mêyi aa: Kuidikija Yezu. Petelo wa kumpala 2:21 (NW) udi utuambila ne: “Nuakabikidibua bua njila eu, bualu Kristo mene wakakenga bua bualu buenu, e kunushila tshitembelu bua nuenu kulonda mu makasa ende biakane.” Nunku, bua kuenza disua dia Nzambi udi ne bua kulonda tshilejilu tshia Yezu pabuipi menemene. Ke mushindu uudi mua kutumika ne dimanya dia Nzambi.
MUSHINDU UVUA YEZU MUTUMIKA NE DIMANYA DIA NZAMBI
4 Yezu Kristo udi ne dimanya diondoke dia Nzambi kupita didi nadi bakuabu. Wakasomba ne kuenza mudimu ne Yehowa Nzambi mu diulu mu bule bua bikondo kabiyi bibala kumpala kua kuluaye pa buloba. (Kolosai 1: 15, 16) Ne ntshinyi tshiakenza Yezu ne dimanya edi dionso? Kavua musankishibue bua kuikala nadi patupu. Yezu uvua ne nsombelu mumvuangane nadi. Ke bua tshinyi uvua ne bulenga, lutulu, ne dinanga mu malanda ende ne bantu nende. Nenku Yezu uvua widikija Tatuende wa mu diulu ne ukuata mudimu mu diumvuangana ne dimanya dia njila ne bu-muntu bia Yehowa.— Yone 8:23, 28, 29, 38; 1 Yone 4:8.
5 Dimanya divua nadi Yezu diakamusaka kabidi bua kuenza tshidia tshia mushinga. Wakaya ku Musulu wa Yordane mufumine ku Ngalileya, kuinaku Yone wakamutambuisha. (Matayo 3:13-15) Batismo wa Yezu uvua tshimfuanyi tshia tshinyi? Bu muvuaye muena Yuda, uvua muledibue mu tshisamba tshiditshipe kudi Nzambi. Nunku, Yezu ukavua muditshipe biangatshile ku diledibua. (Ekesode 19:5, 6) Pa kupitshila ku batismo, Yezu wakadileja kudi Yehowa bua kuenza disua dia Nzambi buende yeye mu tshikondo atshi. (Ebelu 10:5, 7) Ne Yezu uvua ne nsombelu úvuá ukumbaja diumvuija dia batismo wende. Wakaditua mu mudimu wa Yehowa, wabanyangana dimanya dia Nzambi ne bantu tshikondo tshionso. Yezu wakapeta disanka mu dienza disua dia Nzambi, kuambaye mene ne: etshi tshivua bu tshiakudia tshiende.—Yone 4:34.
6 Yezu uvua mujingulule menemene se: kuenza disua dia Yehowa kuvua ne bua kumulomba bia bungi—kuvua ne bua kumulomba muoyo wende mene. Nansha nanku, Yezu wakadipidia, wakateka majinga ende nkayende pa muaba muibidi. Kuenza disua dia Nzambi kuvua misangu yonso pa muaba wa kumpala. Pa bualu ebu, mmunyi mutudi mua kulonda tshilejilu tshipuangane tshia Yezu?
BÍDIÁ BIDI BIFIKISHA KU MUOYO WA TSHIENDELELE
7 Bishilangane ne Yezu, tudi bapange bupuangane ne tudi mua kufika ku tshidia tshidi ne diumvuija dinene tshia batismo anu kunyima kua bamane kuela bídiá bikuabo bia mushinga. Ebi bidi bibangisha ne dipeta dimanya dijalame dia Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo mu mutshima wetu. Kuenza nunku kudi kutuenzeja midimu ya ditabuja ne kutupetesha dinanga diondoke bua Nzambi. (Matayo 22:37-40; Lomo 10:17; Ebelu 11:6) Ditumikila mikenji, mêyi-maludiki, ne mêyi-makulu bia Nzambi didi ne bua kutusaka ku dinyingalala, dileja dibungama dia buena Nzambi bua mpekatu yetu ya kale. Ebi bidi bifikisha ku dikudimuna dia mutshima, didi dikale, kukudimuka ne kulekela njila yonso mubi utuvua balonde patuvua katuyi ne dimanya dia Nzambi. (Bienzedi 3:19) Bulelela, bituikala tutshidi tuenza mpekatu kampanda mu musokoko pamutu pa kuenza tshidi tshiakane, katuena bushuwa bakudimuka, ne katuena tushima Nzambi. Yehowa utu ujandula lubombo luonso.—Luka 12:2, 3.
8 Mpindieu udi wenda upeta dimanya dia Nzambi, ki mbiakanyine bua kukonkonona mudi malu a mu nyuma akutangila wewe muine anyi? Pamu’apa udi ujinga kuambila balela bebe, balunda ne bakuabu bantu biudi ulonga. Bushuwa, udi mua kuikala ukadi wenza nunku, anu bu muakamanyisha Yezu lumu luimpe kudi bakuabu mu mpukapuka. (Luka 10:38, 39; Yone 4:6-15) Mpindieu udi mua kuikala musue kuenza bipitshidile. Bakulu bena nkristo nebikale ne disanka bua kuyukila nebe bua bajadike biwikala mukumbaje malu malomba ne mukumbane bua kuenza mudimu wa Bantemu ba Yehowa wa dimanyisha Bukalenge pa tshibidilu. Biwikala muakumbaje, bakulu nebenze ndongoluelu bua ufile Ntemu kampanda mu mudimu wa buambi. Bayidi ba Yezu bakalonda ngenyi-miludiki yende bua kukumbaja mudimu wabu mu mushindu mulongame. (Mâko 6:7, 30; Luka 10:1) Neubabidile diambuluisha dia muomumue paudi wenza mudimu wa kumuangalaja mukenji wa Bukalenge ku nzubu ne ku nzubu ne mu mishindu mikuabu.—Bienzedi 20:20, 21.
9 Kumanyisha bantu ba mishindu yonso lumu luimpe mu teritware wa tshisumbu mmushindu wa kupeta aba badi ne dijinga dia buakane ne ng’umue wa ku midimu mimpe idi ileja ne: udi ne ditabuja. (Bienzedi 10:34, 35; Yakobo 2:17, 18, 26) Dibuela dia pa tshibidilu mu bisangilu bia bena nkristo ne kuenza mudimu wa buambi muvule bidi kabidi mishindu mikuabo ya kuleja ne: tudi banyingalale ne bakudimune mutshima ne tudi mpindieu bapangadija bua kuikala ne nsombelu udi mu diumvuangana ne dimanya dia Nzambi. Ntshidia kayi tshiumvuangane ne etshi tshidi tshilonda? Nkuditshipa kudi Yehowa Nzambi. Ebi bidi biumvuija ne: mu disambila dienza ne muoyo mujima, udi wambila Nzambi ne: udi mufile muoyo webe ku budisuile ne mutshima wonso kudiye bua kuenza disua diende. Eu ke mushindu wa kuditshipa kudi Yehowa ne kuitaba tshikokedi tshilenga tshia Yezu Kristo.—Matayo 11:29, 30.
BATISMO—TSHIDIYE UMVUIJA BUEBE WEWE
10 Bilondeshile Yezu, buonso badi balua bayidi bende badi ne bua kutambuishibua. (Matayo 28:19, 20) Bua tshinyi bidi bikengedibua kunyima kua wewe mumane kuenza diditshipa kudi Nzambi? Bu mûdi muditshipe kudi Yehowa, mmumanye ne: udi mumunange. Kadi kabiyi mpata neusue kuenza malu a pa mutu bua kumanyisha bakuabu pa bidi bitangila dinanga diebe kudi Nzambi. Bushuwa, batismo udi ukupetesha mushindu wa kumanyisha patoke diditshipa diebe kudi Yehowa Nzambi.—Lomo 10:9, 10.
11 Batismo udi ne diumvuija dinene dia mu tshimfuanyi. Paudi winyibua, anyi “ujiikibua,” mu mâyi, bidi bu udi mufue bua nsombelu webe wa kale. Paudi upatuka mu mâyi, bidi bu udi ubuela mu nsombelu mupiamupia, nsombelu udi mulombola kudi disua dia Nzambi ne ki ndiebe nkayebe to. Bushuwa, ebi kabiena biumvuija ne: kuakuenza kabidi bilema, bualu tuetu buonso tudi bapange bupuangane ne nunku tudi tuenza mpekatu dituku dionso. Kadi, bu musadidi wa Yehowa muditshipe, mutambule, newikale mubuela mu malanda a pa buawu nende. Bua dinyingalala diebe ne dipitshila ne budipuekeshi ku batismo, Yehowa udi musue kukufuila luse bua mpekatu yebe ku butuangaji bua mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu. Nunku Batismo udi upetesha kuondo ka muoyo kakezuke kumpala kua Nzambi.—1 Petelo 3:21.
12 Yezu wakatumina bamulondi bende dîyi bua kutambuisha bayidi bapiabapia “mu dîna dia Tatu ne dia Muana ne dia spiritu munsantu.” (Matayo 28:19, NW) Tshiakasua Yezu kuamba ntshinyi? Batismo “mu dîna dia Tatu” udi uleja ne: muntu udi utambuishibua udi witaba ne mutshima mujima Yehowa Nzambi bu Mufuki ne Mfumu udi ne bukenji wa bukua-bifukibua bionso. (Musambu wa 36:9; 83:18; Muambi 12:1) Kuikala mutambuishibue ‘mu dîna dia Muana’ kudi kumvuija ne: muntu eu udi witaba Yezu Kristo—ne nangananga mulambu Wende wa tshia-bupikudi—bu mushindu umuepele wa lupandu mufila kudi Nzambi. (Bienzedi 4:12) Batismo ‘mu dîna dia spiritu munsantu’ udi umvuija ne: eu udi musue kutambula udi wanyisha spiritu munsantu wa Yehowa, peshi bukole buenzeji, bu tshiamu tshia mudimu bua kukumbaja malongolola Ende ne kukolesha basadidi bende bua kuenza disua Diende mu didisangisha ne bulongolodi Buende bulombola ku spiritu.—Genese 1:2; Musambu wa 104:30; Yone 14:26; 2 Petelo 1:21.
UDI MUDIAKAJE BUA BATISMO ANYI?
13 Bu mudi batismo ne diumvuija dinene ne muikale tshidia tshia mushinga mukole mu nsombelu wa muntu, udi ne bua kumvua buôwa anyi? Nansha kakese! Nansha mudi dipangadika dia kutambuishibua kadiyi ne bua kuangatshibua ne mushinga mukese, kabiyi mpata ndipangadika dia meji ditambe wonso audi mua kuangata.
14 Batismo ntshijadiki tshia disungula diebe dia kusadila Yehowa Nzambi. Elaku meji kudi bantu baudi mumanyangane nabu. Mu mushindu kampanda peshi kansanga, umue ne mukuabu wa kudibu kêna usadila mfumu kankenge anyi? Bamue mbapika ba bubanji. (Matayo 6:24) Bakuabu mbaditue ne tshisumi mu midimu ne badi badikuatshila mudimu pa kuvuija dikumbaja dia majinga abu nkayabu tshintu tshitambe mushinga mu nsombelu wabu. Ne bakuabu badi basadila nzambi ya dishima. Kadi wewe udi musungule bua kusadila Nzambi mulelela, Yehowa. Kakuena mukuabu nansha umue udi muleje bulenga, luse, ne dinanga bungi nunku. Nzambi udi upa bantu mudimu wa bunême ne wa tshipatshila udi ubalombola ku lupandu. Udi ufuta basadidi bende muoyo wa kashidi. Bushuwa, kulonda tshilejilu tshia Yezu ne kulambula muoyo webe kudi Yehowa ki mbualu bua kutshina. Bulelela, ke njila umuepele udi usankisha Nzambi ne wa lungenyi menemene.—1 Bakalenge 18:21.
15 Kadi, batismo ki ntshidia tshia kuenza ku buenzeji bua bantu bakuabu. Mbualu bua pa nkayebe pankatshi pebe ne Yehowa. (Galatia 6:4) Bu muudi muenze dilubuluka dia mu nyuma, udi mua kudiebeja ne: “Tshidi tshimpumbisha bua kutambuishibua ntshinyi?” (Bienzedi 8:35, 36) Udi mua kudiebeja ne: ‘Buluishi bua dîku budi bunkandika anyi? Ntshiena anu mubuelakane mu imue nsombelu mibengangane ne Mifundu peshi tshibidilu tshia mpekatu anyi? Ntu ntshina bua kujimija dianyishibua kudi tshinsanga tshia bantu anyi?’ Aa ng’amue malu a kukonkonona, kadi upima bualu ebu mu mushindu wa meji.
16 Kabiena bia meji bua kupima bipeta bibi kuyi utangila bipeta bimpe bia disadila Yehowa. Tshilejilu, konkonona tshilumbu tshia buluishi bua dîku. Yezu wakalaya ne: nansha bu bayidi bende bajimije balela babo bualu badi bamulonda, nebapete dîku dia mu nyuma ditambe bunene. (Mâko 10:29, 30) Bena kuitabuja nebe aba nebakuleje dinanga dia bu-wetu, nebakuambuluishe bua kutantamena dikengeshibua, ne nebakukuatshishe mu njila wa muoyo. (1 Petelo 5:9) Nangananga bakulu ba mu tshisumbu badi mua kukuambuluisha bua kuakama ntatu ne kutshimuna nsombelu mikole. (Yakobo 5:14-16) Pa bidi bitangila kujimija dianyishibua kudi bulongolodi ebu, udi mua kudiebeja bimpe ne: ‘Ntshinyi tshidi mu mushindu kampanda mua kufuanyikijibua ne dianyishibua kudi Mufuki wa bukua-mabulunge, kumusankisha ku disungula dianyi dia njila wa muoyo?’—Nsumuinu 27:11.
NSOMBELU WA DIKUMBAJA DIDITSHIPA DIEBE NE BATISMO
17 Mbia mushinga bua kuvuluka ne: batismo ki nndekelu wa dilubuluka diebe dia mu nyuma. Udi ntuadijilu wa mudimu muenzela Nzambi mu matuku wonso ebe a muoyo bu ministre muanyishibue ne umue wa ku Bantemu ba Yehowa. Nansha mudi batismo muikale ne mushinga mukole, kêna tshieya bua lupandu. Yezu kakamba ne: ‘Yonso watambuishibua neasungidibue.’ Bishilangane, wakamba ne: ‘Wananukila too ne ku nshikidilu neasungidibue.’ (Matayo 24:13) Nunku, bidi bia mushinga bua wewe kukeba Bukalenge bua Nzambi kumpala pa kubuvuija bualu butambe makuabu wonso mu matuku ebe a muoyo.—Matayo 6:25-34.
18 Bua kunanukila mu mudimu wa Yehowa, neusue bua kudifundila bipatshila bia mu nyuma. Tshimue tshipatshila tshikumbanyine ntshia kuvudija dimanya diebe dia Nzambi ku diambuluisha dia dilonga dia pa nkayebe dia pa tshibidilu dia Dîyi diende. Enza programe bua kubala Bible dituku dionso. (Musambu wa 1:1, 2) Ubuele mu bisangilu bia bena nkristo pa tshibidilu, malanda audi upeta muine amu neakuambuluishe bua kukupetesha bukole bua mu nyuma. Bua tshinyi kubenga kudifundila tshipatshila tshia kufila mandamuna mu bisangilu ne nunku kusamuna Yehowa ne kukeba mua kuibaka bakuabu? (Lomo 1:11, 12) Tshipatshila tshikuabu tshidi mua kuikala tshia kuakaja masambila ebe.—Luka 11:2-4.
19 Biwikale musue kuikala ne nsombelu udi ne diumvuija dia batismo webe, udi ne bua kuteya ntema dîba dionso ku biudi wenza, ulekela spiritu munsantu wa Nzambi akuamisha munda muebe ngikadilu bu dinanga, disanka, ditalala, muoyo-mule, bulenga, buimpe, ditabuja, bupole-malu, ne didikanda. (Galatia 5:22, 23; 2 Petelo 3:11) Uvuluke ne: Yehowa udi ufila spiritu munsantu wende kudi buonso badi basambila bua kumupeta ne badi bamutumikila bu basadidi bende ba lulamatu. (Luka 11:13; Bienzedi 5:32) Nunku sambila kudi Nzambi bua kupeta spiritu wende ne umulomba diambuluisha bua kuleja ngikadilu idi imusankisha. Ngikadilu ya nunku neitambe kumueneka mu ngakuilu ne bienzedi paudi wandamuna ku buenzeji bua spiritu wa Nzambi. Bushuwa, muntu yonso mu tshisumbu tshia bena nkristo udi wenza madikolela bua kudima “bu-muntu bupiabupia” bua kutamba kufuanangana ne Kristo. (Kolosai 3:9-14, NW) Yonso wa kutudi udi wakama nsombelu mikole mishilashilangane padiye wenza nunku bualu tudi mu bitupa bishilangane bia didiunda dia mu nyuma. Bu muudi mupange bupuangane, udi ne bua kuenza madikolela mavule bua kuikala ne bu-muntu bufuane bua Kristo. Kadi kuteketshi mu mikolo mu muanda eu, bualu bidi mua kuenzeka ne diambuluisha dia Nzambi.
20 Ku bipatshila biebe bia mu nyuma, kudi ne bua kuikala tshipatshila tshia kuidikija tshilejilu tshia disanka tshia Yezu bimpe menemene. (Ebelu 12:1-3) Uvua munange mudimu wa buambi. Biwikala ne disanka dia kuenza mudimu wa kumanyisha Bukalenge, nunku, kuulekedi ulua tshibidilu patupu. Keba mua kupeta disanka mu dilongesha bantu bakuabu pa bidi bitangila Bukalenge bua Nzambi bu muakenza Yezu. Utumikile bushidimunyi budi tshisumbu tshifila bua kukuambuluisha bua udiakaje bu mulongeshi. Ne ujadike ne: Yehowa udi mua kukupa bukole bua kukumbaja mudimu webe wa buambi.—1 Kolinto 9:19-23.
21 Muntu muditshipe, mutambuishibue udi udikolesha bua kulonda Yezu mmuangatshibue ne mushinga wa pa buawu kudi Nzambi. Yehowa udi ujoja mitshima ya miliyare ya bantu ne mmumanye mudi bantu ba mushindu’eu bungi bukese. Udi ubangata bu bintu bia mushinga mukole, “bintu bilengele.” (Hagai 2:7, NW) Milayi ya mu Bible idi ileja ne: Nzambi udi umona bantu ba nunku bu badi ne tshimanyinu bua kupanduka ku dikumbajibua dia dilumbuluisha diende dikadi pa kudituta pa ndongoluelu eu mubi wa malu. (Yehezekele 9:1-6; Malaki 3:16, 18) Udi “mudiakaje bimpe bua muoyo wa kashidi” anyi? (Bienzedi 13:48, NW) Ndijinga diebe menemene bua kuikala ne tshimanyinu bu musadidi wa Nzambi anyi? Diditshipa ne batismo bidi tshitupa tshia tshimanyinu atshi, ne bidi bia mushinga bua kupanda.
22 Kunyima kua Mvula wa kabutu, Nowa ne dîku diende bakapatuka munda mua buatu mu buloba bukezula. Bia muomumue lelu’eu, “musumba munene” wa bantu badi batumikila dimanya dia Nzambi mu nsombelu yabo ne bapeta dianyishibua kudi Yehowa badi ne ditekemena dia kupanduka ku nshikidilu wa ndongoluelu eu mubi wa malu ne kubabidila muoyo wa kashidi pa buloba bukezula bua tshiendelele. (Buakabuluibua 7:9, 14) Nsombelu au neikale wa mushindu kayi?
TETA DIMANYA DIEBE
Mmunyi mudi Yehowa musue ne: utumike ne dimanya diudi nadi buende?
Mbimue bídiá kayi bidi bifikisha ku batismo?
Bua tshinyi batismo kêna ndekelu kadi nntuadijilu?
Mmunyi mutudi mua kuikala ne nsombelu wa dikumbaja diditshipa dietu ne batismo?
[Nkonko ya dilonga]
1, 2. Ku luseke lua dimanya dia Nzambi ntshinyi tshidi tshilombibue kabidi?
3. Ntshinyi tshidi disua dia Nzambi buetu tuetu?
4. Bua tshinyi Yezu mmumanye bivule pa bidi bitangila Yehowa, ne mmunyi mudiye mutumike ne dimanya edi?
5. Bua tshinyi Yezu wakatambuishibua, ne mmunyi muvuaye ne nsombelu wa dikumbaja diumvuija dia batismo wende?
6. Mmu mushindu kayi wakadipidia Yezu?
7. Mbimue bídiá kayi bidi muntu ne bua kuenza bua kukumbaja malu malomba bua batismo?
8. Ntshienzedi kayi tshiudi ne bua kukumbaja biwikala ujinga kuenza mudimu wa bumanyishi bua Bukalenge?
9. Mmunyi mudi muntu wenza diditshipa kudi Nzambi, ne mmunyi mudi diditshipa ne buenzeji pa nsombelu wa muntu?
10. Bua tshinyi udi ne bua kutambuishibua kunyima kua wewe mumane kuditshipa kudi Yehowa?
11. Batismo udi ne diumvuija kayi?
12. Kutambuishibua kudi kumvuija tshinyi (a) “mu dîna dia Tatu”? (b) ‘mu dîna dia Muana’? (c) ‘mu dîna dia spiritu munsantu’?
13, 14. Bua tshinyi katuena ne bua kutshina bua kusungula kusadila Yehowa Nzambi?
15. Mbimue bipumbishi kayi bia batismo bia pa tshibidilu?
16. Mbipeta bimpe kayi biudi mua kubabidila pa kusadila Yehowa?
17. Bua tshinyi udi ne bua kumona batismo bu ntuadijilu pamutu pa kumuangata bu ndekelu?
18. Kunyima kua batismo, mbimue bipatshila kayi bia kulonda bidiku?
19. Nngikadilu kayi idi spiritu munsantu mua kukuambuluisha bua kuleja?
20. Mmu mishindu kayi iwudi mua kuidikija Yezu mu mudimu wa buambi?
21. (a) Mmunyi mutudi bamanye ne: Yehowa utu wangata ne mushinga mukole bantu bena lulamatu batambuishibue? (b) Ntshinyi tshidi tshileja se: batismo udi ne mushinga bua dipandishibua dietu ku didituta dia dilumbuluisha dia Nzambi pa ndongoluelu eu mubi wa malu?
22. Nditekemena kayi didi bena “musumba munene” mua kuindila ne milowo?
[Tshimfuanyi mu dibeji 172]
Ukadi muenze diditshipa kudi Nzambi mu disambila anyi?
[Bimfuanyi mu dibeji 174]
Ntshinyi tshidi tshikukanda bua kutambuishibua?