Diakula ku mikro

BANA betu bena Kristo batu badienzeja bikole ne bibangata dîba diabu dia bungi bua kubuela mu bisangilu. Bua bisangilu ebi kubambuluishabi, bidi bikengela bumvue malu adibu bambamu bimpe.

Mu tshikondo tshia Isalele wa kale, kakuvua biamu bia nzembu bia kubandisha nabi mêyi to. Kadi pavua Mose wakula kumpala kua tshisamba tshia Isalele tshijima mu Mpata wa Moaba bangabanga ne kubuelabu mu Buloba bulaya, mmunyi muvua miliyo ya bantu eyi bafika ku dimuteleja? Uvua mua kuikala muteke bantu pa miaba kampanda mibakosela bua kuikala bambulula diakamue mêyi ende. (Dut. 1:1; 31:1) Katupa kîpi kunyima kua bena Isalele bamane kusabuka Musulu wa Yadene ne babange kukuata misoko ne bimenga, Yoshua wakabakunguija ku Mukuna wa Gelezima ne wa Ebala (bena Lewi bavua mua kuikala buobu mu tshibandabanda pankatshi pa mikuna ibidi eyi). Bantu bonso bakumvua e kuandamunabu ne: ‘Amen’ pavuabu babatelela mabenesha ne milawu ya Nzambi. (Yosh. 8:33-35) Bidi bimueneka se: kuvua mua kuikala bantu bavua bambulula mêyi a Yoshua, kadi nansha nanku muaba uvuabu au uvua wambuluisha bua malu kumvuika biakane.

Bidimu bitue ku 1 500 panyima, ‘bantu batambe bungi bakakunguila’ ku Mbuu wa Galela bua kuteleja Yezu. Yezu wakabuela mu buatu, kusemena munkatshi mua mâyi, e kusomba bua kuakula. (Mâko 4:1, 2) Tshivua Yezu muyile kuakuila mu buatu ntshinyi? Bidi bimueneka ne: tshivua bualu dîyi dia muntu ditu diumvuika bimpe menemene patudi dipitshila pa mâyi.

Too ne ku mbangilu kua bidimu bia 1900, bukole ne buimpe bua dîyi dia muntu nkayende ke bivua bienza ne: bantu bungi kampanda bamuteleje. Kadi kutuadija mu bidimu bia 1920, basadidi ba Yehowa badi benza mudimu ne biamu bia nzembu bidi bitantamuja dîyi mu mpungilu.

Biamu bia mêyi. Biamu ebi bidi mua kudiundisha dîyi bikole, kadi bilama bulenga ne tshiona tshiadi. Kabiena kabidi bilomba muntu bua kutandabajaye mijilu ya nshingu to. Kabiena bikengela bantu kunanabu ditshi bua kushisha kuteleja bimpe to. Tshiabu tshidibu benza nkuteya ntema yabu bimpe ku malu adibu babambila.

Batu benze bua kuikale biamu biakane bia mua kudiundisha nabi mêyi bimpe mu mpuilu ne mpungilu ya Bantemu ba Yehowa. Mu Nzubu ya Bukalenge ya bungi, batu kabidi benza mudimu ne biamu bua kudiundisha mêyi a aba badi benza miyuki, badi balombola bisangilu, anyi badi babala ku tshiakuidi. Bimue bisumbu bitu kabidi ne mikro bua bantu badi bandamuna mu bisangilu. Pikala tshisumbu tshienu ne mikro eyi, ulonge mua kuakuilaku.

Amue malu manene a kulonda. Bua wewe kumanya mua kuakuila ku mikro bilenga, ulonde malu aa: (1) Mikro ikale mutantshi wa santimetre pankatshi pa 10 ne 15 ne mukana. Padi mikro mikale pabuipi, dîyi nedipatuke bibi. Padiyi kule, bantu kabakukumvua bimpe to. (2) Mikro idi ne bua kuikala buludiludi kumpala kuebe, ki nku luseke to. Paudi ukudimuna mutu ku dia balume anyi ku dia bakaji, wakule anu padi mpala webe utangilangana ne mikro. (3) Ukoleshaku dîyi diebe kupita muutu wakula matuku onso. Kadi kuedi mbila to. Biamu bia mêyi nebifikishe dîyi diebe too ne kudi bantu badi kule. (4) Umbushe mukana ku mikro, utangije mutu kua tshianana paudi usua kukekemena (pa diminu), kukosola anyi kuela nyashi.

Paudi wenza muyuki. Muntu neikalaku bua kuakaja mikro dîba diudi upita kumpala. Padiye ulongolola mikro apu, wikale muimane biakane, mpala mutangile kudi bateleji. Uteke mabeji ebe pa tshiakuidi, utangile bikala mikro kayiyi ikujika bua kumona bateleji.

Paudi utuadija kuakula, uteleje bua kumvua mudi dîyi diumvuika. Dîyi ndipite bukole anyi? Imue miaku idi ituta bikole ku matshi anyi? Pikalabi nanku, udi mua kupingana kunyima kakese. Umanye ne: paudi wela dîsu mu mabeji ebe, udi ne bua kuakula anyi kubala anu padi mukana mutangija ku mikro peshi muikale ku mutu kuayi kakese; kuakudi padi mukana muinshi mua mikro nansha.

Paudi ubala ku tshiakuidi. Bitu bimpe kuambula Bible peshi mukanda uudi ubala bua mpala webe ikale mutangile bantu. Bu mudi mikro mua kuikala kumpala kuebe, udi mua kutekela mukanda uudi ubala ku luseke kakese. Mbuena kuamba ne: mutu webe newikale ku luseke lua mikro kakese. Nenku paudi wakula, dîyi nedibuele mu mikro diakamue.

Bana betu ba bungi ba balume batu babala mu Dilonga dia Tshibumba tshia Nsentedi batu bimana kuulu, bakula kumpala kua mikro mimanyika. Nunku, bidi bibambuluisha bua kupuyakana kakuyi lutatu ne babala bu mutubu bakula pa tshibidilu. Wavuluka ne: dibala ditu tshitupa tshinene tshia tshisangilu. Malu atu bantu bateleja mu dibala atu abambuluisha bikole menemene.

Diandamuna mu bisangilu. Umanye se: nansha binuikala nuandamuna mu tshisumbu tshienu ne mikro, mbimpe kushindumuna miaku biakane ne kuakula ne dîyi dikumbane. Paudi wandamuna, mbimpe wikale mukuate Bible peshi mukanda webe ku tshianza bua kumona bimpe biudi wandamuna.

Mu bimue bisumbu, kudi bana betu badi batuadila bantu badi bandamuna mikro. Pikalabi nanku mu tshisumbu tshienu, ushale ne tshianza muulu padibu bakusungula, nunku muena mikro neakumone ne nealue lukasa. Bikala mikro mikale ya kukuata ku tshianza, ikala pabuipi bua kuyangata. Ubange kuakula amu paudi uyikuata bimpe. Paudi ujikija diakula, uyipingaje diakamue.

Dienza dinaya dia tshilejilu. Bitu bikengela kuanji kudilongolola mu lungenyi bua kukuata mudimu bimpe ne mikro patudi tuenza dinaya. Bikala mikro miasa ku tshintu kampanda, neupete mushindu wa kukuata Bible ne mabeji kakuyi lutatu. Mikro ya kukuata ku tshianza idi mua kukupesha mushindu wa kunyungakana muudi musue, kadi nansha nanku mbimpe muntu unudi nuyikila nende akukuatshilayi. Nunku udi mua kupeta mushindu wa kubulula Bible kuyi utata. Nudibidije nuenu bonso (wewe ne yeye) bua amanye mua kukukuatshila mikro bimpe. Wavuluka ne: nangananga paudi wakula, kuena ne tshia kuela bantu nyima to.

Badi benza manaya a mu Tshisangilu tshia Mudimu badi mua kuikala ba bungi, batua eku batua kuaka ku tshiakuidi. Nunku bidi mua kulomba mikro ya bungi. Idi ne tshia kuikala mimana kuteka anyi bantu badi ne bua kuikala nayi padibu bapita kumpala. Bua mikro kuikala muaba muimpe dîba dionso, bidi bikengela kudilongolola kumpala kua dîba. Bitu bimpe kuleja badi benza dinaya mua kukuata mikro biakane dîba didibu badibidija. Padibu kabayi badibidijila ku tshiakuidi, mbimpe bikale ne tshintu tshidi bunene bumue ne mikro bua kumanya mushindu wa kuyikuata. Padi dinaya dijika, nuteke mikro bitekete, kanuyi nudiatakaja nshinga ya mikuabu mikro to.

Dimanya mua kukuata mudimu bimpe ne mikro didi mu diumvuangana ne tshimue tshia ku bipatshila binene bia bisangilu bietu: kukoleshangana tuetu bonso ne Dîyi dia Nzambi. (Eb. 10:24, 25) Patudi tulonga mua kuakuila ku mikro bilenga, tudi tukumbaja tshipatshila etshi.