NSHAPITA WA 8
Nzambi mmunange bantu bakezuke
“Udi udimuenesha muena mutshima mutoke kudi muntu udi ne mutshima mutoke.”—MUSAMBU 18:26.
1-3. (a) Bua tshinyi mamu udi udienzeja bua muanende ikale ne mankenda? (b) Bua tshinyi Yehowa mmusue bua basadidi bende bikale bakezuke? Ntshinyi tshidi tshitusaka bua kuikala bakezuke?
MAMU kampanda udi ulongolola muanende kumpala kua kupatukaye. Udi umowesha mâyi ne umuvuadika bilamba bimpe ne bitoke. Mmumanye ne: mankenda adi ne mushinga wa bungi bua muanende. Mmumanye kabidi ne: tshimuenekelu tshia muana tshidi mua kutumbishisha anyi kupendeshisha baledi bende.
2 Yehowa Tatu wetu wa mu diulu mmusue bua basadidi bende bikale bakezuke. Dîyi diende didi diamba ne: “Udi udimuenesha muena mutshima mutoke kudi muntu udi ne mutshima mutoke.”a (Musambu 18:26) Yehowa mmutunange ne mmumanye ne: mankenda adi atuambuluisha. Mmusue kabidi bua bantu bakuabu bamutumbishe padibu batumona tuetu Bantemu bende. Nunku tshimuenekelu tshimpe ne bienzedi bimpe bidi bitumbishisha Nzambi ne dîna diende dia tshijila pamutu pa kumufuisha bundu.—Yehezekele 36:22; 1 Petelo 2:12.
3 Tudi basue kuikala bantu bakezuke bualu tudi bamanye ne: Nzambi mmunange bantu bakezuke. Tudi basue bua nsombelu wetu amutumbishishe bualu tudi bamunange. Tudi kabidi basue kushala mu dinanga diende. Nunku tukonkononayi tshidi tshitusaka bua kuikala bakezuke, tshidi bukezuke bumvuija ne mushindu utudi mua kushala bakezuke. Dikonkonona dia malu aa nedituambuluishe bua kumona ni kudi malu atudi ne bua kulengeja mu nsombelu wetu.
BUA TSHINYI TUDI NE BUA KUIKALA BAKEZUKE?
4, 5. (a) Tela bualu bua kumpala budi butusaka bua kuikala bakezuke. (b) Mmushindu kayi udi bintu bidi Yehowa mufuke bileja mudiye munsantu?
4 Yehowa udi utupesha tshilejilu mu bualu ebu. Dîyi diende didi dituambila bua ‘tuidikije kuenza bu mudi Nzambi wenza.’ (Efeso 5:1) Bualu bua kumpala budi butusaka bua kuikala bakezuke budi ne: Yehowa Nzambi utudi tutendelela mmukezuke, mmunsantu ne ngua tshijila mu malu onso.—Lewitiki 11:44, 45.
5 Anu bu ngikadilu mikuabu ya Yehowa ne bienzedi biende, bunsantu buende budi bumuenekela ku bintu bionso bidiye mufuke. (Lomo 1:20) Yehowa uvua mufuke buloba bua buikale muaba muimpe wa bantu kusomba. Uvua mulongolole bua bintu kampanda bikale bilengeja lupepele ne mâyi. Kudi tuishi tudi katuyi tumueneka tudi tukudimuna bintu bia bukoya bua kubivuija bintu bidi kabiyi bikebela bantu masama. Buloba budi budilengeja bobu nkayabu mu mushindu wa dikema. Mbimueneke patoke ne: bukezuke budi ne mushinga wa bungi ku mêsu kua ‘Nzambi udi mufuke buloba.’ (Yelemiya 10:12) Tudi petu ne bua kubuangata ne mushinga.
6, 7. Mmunyi muvua mikenji ya Mose ileja ne: Yehowa uvua ulomba batendeledi bende bonso bua kuikala ne mankenda?
6 Bualu bukuabu budi butusaka bua kuikala bakezuke budi ne: Yehowa Mukalenge wetu mmusue bua basadidi bende bikale bakezuke. Mu mikenji ivuaye muelele bena Isalele, mankenda ne ntendelelu wende bivua bienda pamue. Tshilejilu, mikenji ayi ivua yamba ne: mu dituku dia kufila mulambu wa kubuikila nawu bubi, muakuidi munene uvua ne bua kuowa mâyi misangu ibidi mijima. (Lewitiki 16:4, 23, 24) Bakuidi bavua bafila milambu bavua ne bua kuowa mâyi ku bianza ne ku makasa kumpala kua kuyilambula Yehowa. (Ekesode 30:17-21; 2 Kulondolola 4:6) Mikenji ayi ivua ileja kabidi malu matue ku 70 avua mua kubipisha muntu ku mubidi anyi bilele bivua mua kumuvuija mukoya. Muena Isalele uvua ne bukoya kampanda kavua mua kutendelela Yehowa to, ne imue misangu bavua mene mua kumukosela tshibawu tshia lufu yeye kayi munemeke mikenji ya mankenda. (Lewitiki 15:31) Muntu yonso uvua ubenga bua kuenza malu avua akengela bua kudivuija mukezuke bu mudi kuowa mâyi pambidi ne kusukula bilamba biende bavua ne bua ‘kumumbusha munkatshi mua tshisumbu.’—Nomba 19:17-20.
7 Nansha mutudi katuyi ku mikenji ya Mose, idi ituambuluisha bua kumanya tshidi meji a Nzambi mu bualu ebu. Mikenji ivua ileja patoke ne: Yehowa uvua ulomba batendeledi bende bonso bua kuikala bakezuke. Yehowa ki mmushintuluke to. (Malaki 3:6) Udi witaba ntendelelu wetu anu padiye wa ‘bushuwa ne kayi munyanguke.’ (Yakobo 1:27) Nunku mbimpe tumanye tshidiye utulomba mu bualu ebu.
TSHIDI KUIKALA BAKEZUKE KU MÊSU KUA NZAMBI KUMVUIJA
8. Yehowa mmusue bua tuikale bakezuke mu malu kayi?
8 Mu Bible, kuikala bakezuke kudi kumvuija malu a bungi kupita kuikala ne mankenda. Kuikala bakezuke ku mêsu kua Nzambi kudi kutangila nsombelu wetu mujima. Yehowa mmusue bua tuikale bakezuke mu malu manene anayi aa: mu malu a ntendelelu, mu bienzedi, mu lungenyi ne ku mubidi. Tukonkononayi tshidi bualu buonso bumvuija.
9, 10. Kuikala bakezuke mu malu a ntendelelu kudi kumvuija tshinyi? Ntshinyi tshidi bena Kristo balelela kabayi mua kuenza?
9 Bukezuke mu malu a ntendelelu. Mu tshikoso, kuikala bakezuke mu malu a ntendelelu kudi kumvuija kubenga kubuejakaja ntendelelu mulelela ne wa dishima. Pavua bena Isalele bumbuke mu Babulona bua kupingana ku Yelushalema, bavua ne bua kutumikila dîyi divua Nzambi mufundishe ku nyuma wende dia ne: ‘Nulopoke mu muaba wawa, kanulengi tshintu tshidi tshibipa.’ (Yeshaya 52:11) Bena Isalele bavua bapingane kuabu nangananga bua kujadika ntendelelu wa Yehowa. Ntendelelu au uvua ne bua kuikala mukezuke, kabavua ne bua kumunyanga ne malongesha a dishima, bienzedi ne bilele bia ntendelelu wa mu Babulona to.
10 Tuetu bena Kristo balelela lelu tudi ne bua kuenza muetu muonso bua malu a mu bitendelelu bia dishima kaatunyangi. (1 Kolinto 10:21) Tudi ne bua kuikala ne budimu bualu malu a bitendelelu bia dishima adi miaba yonso. Mu matunga a bungi, bilele bia bungi bitu bipetangana ne malongesha a mu bitendelelu bia dishima bu mudi dia ne: muntu udi ne tshitupa kampanda tshitu tshishala ne muoyo padiye ufua. (Muambi 9:5, 6, 10) Bena Kristo balelela kabena ne bua kuenza bilele bidi bipetangana ne malongesha a bitendelelu bia dishima to.b Katuena ne bua kulekela bantu bakuabu batusaka ku dishipa mikenji idi Bible mutuelele bua ntendelelu mulelela to.—Bienzedi 5:29.
11. Kuikala bakezuke mu bienzedi kudi kumvuija tshinyi? Bua tshinyi mbimpe tuikale bakezuke mu bienzedi?
11 Bukezuke bua mu bienzedi. Kuikala bakezuke mu bienzedi kudi kumvuija kuepuka masandi mu mishindu yawu yonso. (Efeso 5:5) Mbimpe tuetu kuikala bakezuke mu bienzedi. Anu bu mutualonga mu nshapita udi ulonda, bua kushala mu dinanga dia Nzambi tudi ne bua ‘kunyema masandi.’ Bantu badi benda masandi kabayi banyingalala ne baalekela ‘kabena bapiana bukalenge bua Nzambi’ to. (1 Kolinto 6:9, 10, 18) Ku mêsu kua Nzambi, bantu ba mushindu eu badi pabu munkatshi mua “bena tshikama” anyi bakoya. Bobu kabayi balengeje bienzedi biabu, ‘luseke luabu neluikale lufu luibidi.’—Buakabuluibua 21:8.
12, 13. Ndipetangana kayi didi pankatshi pa malu atudi tuela meji ne atudi tuenza? Mmunyi mutudi mua kushala bakezuke mu lungenyi?
12 Bukezuke bua mu lungenyi. Malu adi muntu welela meji ke atuye wenza. Tuetu tubueja malu mabi mu lungenyi luetu ne mu muoyo wetu, ku tototo nansha ku ndandanda netufike anu ku dienza malu mabi. (Matayo 5:28; 15:18-20) Kadi tuetu tuuja lungenyi luetu ne malu mimpe neatufikishe ku dikala ne bienzedi bimpe. (Filipoi 4:8) Mmunyi mutudi mua kuikala bakezuke mu lungenyi? Tudi ne bua kuepuka mushindu wonso wa dijikija lutetuku udi mua kunyanga lungenyi luetu.c Tudi kabidi ne bua kulonga Bible bikole bua kuuja lungenyi luetu ne malu mimpe.—Musambu 19:8, 9.
13 Bua tuetu kushala mu dinanga dia Nzambi, tudi ne bua kushala bakezuke mu malu a ntendelelu, mu bienzedi ne mu lungenyi. Mbumvuije bikole malu aa mu nshapita mikuabu ya mukanda eu. Kadi tuanji kuakula mpindieu bua bukezuke bua ku mubidi anyi mankenda.
TSHIA KUENZA BUA KUIKALA BAKEZUKE KU MUBIDI
14. Bua tshinyi mankenda ki mbualu budi butangila anu muntu nkayende?
14 Kuikala bakezuke ku mubidi kudi kumvuija kuulama ne mankenda ne kulama kabidi bintu bietu bionso ne mankenda. Mankenda a mubidi adi atangila anu muntu nkayende anyi? Kabiena nanku bua batendeledi ba Yehowa to. Anu bu mutukavua bambe, Yehowa mmusue bua tuikale ne mankenda bua diakalenga dietu ne kabidi bualu tudi baleji-mpala bende. Tupingane ku tshilejilu tshietu tshia ku ntuadijilu. Wewe umona muana kampanda ne manyanu ne bilamba bifike matuku onso, kuakuamba ne: baledi bende mbakoya anyi? Katuena basue bua tshimuenekelu tshietu anyi nsombelu wetu apendeshishe Tatu wetu wa mu diulu anyi bitupangishe bua kuyisha lumu luimpe to. Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: “Katuena tulenduisha muntu mu bualu, bua mudimu wetu kaubandibu. Kadi mu malu onso tudi tudimanyisha bu bena mudimu ba Nzambi.” (2 Kolinto 6:3, 4) Kadi mmushindu kayi utudi mua kuikala ne mankenda?
15, 16. Kuikala ne mankenda nkuenza tshinyi? Bilamba bietu bidi ne bua kuikala mushindu kayi?
15 Mankenda a mubidi ne tshimuenekelu tshietu. Nansha mudi bibidilu bia bantu bishilangane bilondeshile matunga adibu, kudi anu mushindu wa tuetu kuowa mâyi ne nsabanga pa tshibidilu ne kulama bana betu ne mankenda. Bua kuikala ne mankenda tudi kabidi ne bua kuowa mâyi ku bianza ne nsabanga kumpala kua kudia anyi kulenga biakudia, patudi tufuma ku nkumba anyi patudi tujikija kulongolola muana anyi kumushintulula mikaya. Kuowa mâyi ku bianza ne nsabanga kudi kutuepula ku masama ne kudi mua kutusungila. Kudi kuambuluisha bua kubenga kutampakaja tuishi tua masama ne kuepula bantu ku masama bu mudi a diela munda. Miaba idi bantu kabayi ne nkumba ya diela mâyi mu nzubu, badi ne bua kumbula nkumba ne kuenza bina bia kuela bintu bia manyanu anu bu muvuabu benza kudi bena Isalele.—Dutelonome 23:12, 13.
16 Tudi kabidi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kusukula bilamba bietu ne kubikoma. Muena Kristo kena ne bua kukeba bua kuvuala anu bilamba bia mushinga mukole anyi bitshidi bipatukilaku to, kadi udi ne bua kudienzeja bua bikale bimpe ne biakaja bimpe. (1 Timote 2:9, 10) Nansha tuetu muaba kayi, tshimuenekelu tshietu tshidi ne bua ‘kutumbisha diyisha dia Nzambi, Musungidi wetu.’—Tito 2:10.
17. Bua tshinyi tudi ne bua kulama mbanza yetu ne bintu bietu ne mankenda?
17 Mbanza yetu ne bintu bitudi nabi. Nansha kazubu ketu koku kakese, tudi ne bua kukalama ne mankenda bilondeshile mutudi bakokeshe. Bia muomumue, tuetu ne mashinyi, moto anyi dikalu bitutu tuya nabi mu bisangilu anyi mu buambi, tudi ne bua kubilama ne mankenda. Tumanye ne: tuetu balame mbanza yetu ne bintu bietu ne mankenda, bantu nebatumbishe Nzambi utudi tutendelela. Tudi kabidi ne bua kuikala ne mankenda bualu tutu tulongesha bantu ne: Yehowa udi Nzambi wa mankenda ne ‘neabutule badi babutula buloba,’ ne Bukalenge buende nebukudimune buloba ebu mparadizu. (Buakabuluibua 11:18; Luka 23:43) Nunku tudi basue bua tshimuenekelu tshietu ne mbanza yetu bibaleje ne: tukadi ne mankenda ikale mu buloba bupiabupia.
18. Tudi ne bua kuenza tshinyi bua kuleja mutudi tunemeka Nzubu wa Bukalenge?
18 Muaba utudi tudisangishila bua kutendelela. Dinanga ditudi banange Yehowa didi ditusaka bua kunemeka Nzubu wetu wa Bukalenge bualu mmuaba ututu tudisangishila bua kutendelela. Tudi basue bua padi bantu bapiabapia babuela mu Nzubu wa Bukalenge, abasankishe bua mankenda adimu. Bua nzubu eu kuikalaye muimpe kumona, tudi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kumusukula ne kumulama bimpe. Tudi tuleja mutudi tunemeka Nzubu wetu wa Bukalenge patudi tuenza muetu muonso bua kumulama bimpe. Tudi ne bua kuikala tudifila bua kusukula ne ‘kulongolola’ muaba utudi tutendelela Nzambi bualu ndiakalenga dinene. (2 Kulondolola 34:10) Ke mudibi kabidi bua Nzubu ya mpuilu anyi miaba mikuabu itudi tuenzela mpuilu ne mpungilu.
TULEKELE BIBIDILU NE BILELE BIBI
19. Tudi ne bua kuepuka tshinyi bua kuikala bakezuke ku mubidi? Mmunyi mudi Bible utuambuluisha mu bualu ebu?
19 Bua tuetu kuikala bakezuke ku mubidi, tudi ne bua kulekela bibidilu ne bilele bibi bu mudi kunua makanya, kukuatshika maluvu ne kunua manga atu akuatangana padibu kabayi batufundilawu kudi baminganga. Bible kena utela bibidilu ne bilele bionso bibi bidiku lelu to, kadi udi ne mêyi adi mua kutuambuluisha bua kujingulula tshidi meji a Yehowa mu malu aa. Bu mutudi banange Yehowa ne bamanye tshidi meji ende bua malu aa, tudi ne bua kudienzeja bua atuanyishe. Tukonkononayi mpindieu mêyi atanu a mu Bible adi mua kutuambuluisha.
20, 21. Mbilele kayi bibi bidi Yehowa musue bua tulekele? Bua tshinyi tudi ne bua kubilekela?
20 ‘Bana betu, bualu bua tuetu tudi ne milayi eyi, tudilengeje ku manyanu onso a mubidi ne a nyuma, tukumbaje tshijila tshietu mu ditshina dia Nzambi.’ (2 Kolinto 7:1) Yehowa mmusue bua tulekele bibidilu bidi binyanga mubidi wetu ne nyuma wetu anyi lungenyi luetu. Nunku katuena mua kunua bintu bitudi bamanye ne: bitu bikuata bantu ne binyanga mubidi anyi lungenyi luabu to.
21 Bible udi utuleja patoke bua tshinyi tudi ne bua ‘kudilengeja ku manyanu onso.’ Mvese wa kumpala wa 2 Kolinto nshapita wa 7 udi utuadija ne: ‘Bualu bua tuetu tudi ne milayi eyi.’ Mmilayi kayi ayi? Anu bu mudi mvese idi kumpala kua mvese eu ileja, Yehowa udi utulaya ne: ‘Meme nennuitabuje. Nengikale kunudi bu Tatu.’ (2 Kolinto 6:17, 18) Muaba eu, Yehowa udi ukulaya bua kukulama ne kukunanga anu bu mutu tatu wenza bua muanende. Kadi bua yeye kukuenzela bionso ebi, udi ne bua kudilengeja ku ‘manyanu a mubidi ne a nyuma.’ Nunku kuitabi bua tshilele tshibi nansha tshimue tshikupangishe diakalenga dia kuikala mu malanda mimpe ne Yehowa to.
22-25. Mmêyi kayi a mu Bible adi mua kutuambuluisha bua kuepuka bibidilu ne bilele bibi?
22 ‘Sua Mukalenge Nzambi webe ne mutshima webe wonso ne muoyo webe wonso ne lungenyi luebe luonso.’ (Matayo 22:37) Bilondeshile Yezu, eu ke mukenji udi mutambe yonso ku bunene. (Matayo 22:38) Yehowa mmukumbanyine dinanga dia mushindu eu. Bua tuetu kumunanga ne muoyo wetu wonso ne lungenyi luetu luonso, tudi ne bua kulekela bibidilu bidi mua kutukebela lufu lua tshikoso anyi kunyanga bieledi bietu bia meji bidi Nzambi mutupeshe.
23 ‘Yehowa utu upa bantu bonso muoyo ne mupuya ne bintu bionso.’ (Bienzedi 17:24, 25) Muoyo ntshintu tshimpe tshidi Nzambi mutupeshe. Tudi ne bua kuunemeka bualu tudi bamunange. Tudi tuepuka bibidilu anyi bilele bionso bidi mua kunyanga mubidi wetu bualu tudi bamanye ne: kuenza malu a mushindu eu kudi kuleja mutudi tupepeja muoyo udi Nzambi mutupeshe.—Musambu 36:9.
24 ‘Sua mukuenu bu muudi mudisue.’ (Matayo 22:39) Bibidilu anyi bilele bibi kabitu bienzela anu muenabi nkayende bibi to, kadi bitu bienzela kabidi bantu badi muaba udiye bibi. Tshilejilu, muishi wa makanya adi muntu unua udi mua kuenzela bantu badi ku luseke luende bibi. Muntu udi wenzela bakuende bibi kena utumikila mukenji wa Nzambi wa kunanga muntu nende to. Udi kabidi ushima padiye wamba ne: ndi munange Nzambi.—1 Yone 4:20, 21.
25 ‘Nukokele bamfumu ne bakokeshi, nutumikile dîyi diabu.’ (Tito 3:1) Mu matunga a bungi, mbulamatadi mmukandike bua kusumba bimue bintu bitu bikuatangana bu mudi diamba ne kubinua. Nunku muntu udi ne bintu ebi anyi udi ubinua udi ushipa mukenji wa mbulamatadi. Tuetu bena Kristo balelela katuena mua kusumba bintu bidi mmbulamatadi mukandike anyi kuikala nabi to.—Lomo 13:1.
26. (a) Bidi bikengela kuenza tshinyi bua kushala mu dinanga dia Nzambi? (b) Bua tshinyi kuikala bakezuke ku mêsu kua Nzambi ke bualu butambe buimpe butudi mua kuenza?
26 Bua kushala mu dinanga dia Nzambi, kabiena bikengela kuikala bakezuke mu bualu bumue anyi abidi to, kadi mmu malu onso a mu nsombelu wetu. Ki mbitekete bua kulekela bibidilu ne bilele bibi to, kadi kudi mushindu wa kubilekela.d Kubilekela ke bualu butambe buimpe butudi mua kuenza, bualu Yehowa udi utulongesha misangu yonso bua diakalenga dietu. (Yeshaya 48:17) Kadi bualu bua mushinga mukole budi ne: patudi tushala bakezuke bantu badi batumbisha Nzambi utudi banange ne tudi tushala mu dinanga diende.
[Mêyi adi kuinshi]
a Muaku wa mu tshiena Ebelu udibu bakudimune mu mvese eu ne: “mutshima mutoke” udi uleja bukezuke bua ku mubidi, bua mu bienzedi ne bua mu malu a ntendelelu.
b Bala nshapita 13 wa mukanda eu bua kumanya fete ne bilele bisunguluke bidi bena Kristo balelela kabayi mua kuenza.
c Mbaleje mutudi mua kusungula mishindu mimpe ya kujikija lutetuku mu nshapita 6 wa mukanda eu.
d Bala malu adi mu kazubu kadi kamba ne: “Ndiku ndienzeja bua kuenza malu mimpe anyi?” ne adi mu kazubu kadi kulu eku kadi kamba ne: “Nzambi mmumanye mua kuenza malu onso.”
[Kazubu/Tshimfuanyi mu dibeji 94]
NDIKU NDIENZEJA BUA KUENZA MALU MIMPE ANYI?
Dîyi dia kulonda: ‘Ndi ndikuma too ne pangavuija mubidi wanyi mabuba, ndi ngubueja mu bupika; bua bumue, pangamana kuambila bakuabu bualu bua Nzambi, meme tshikadi mubengibue.’—1 Kolinto 9:27.
Imue nkonko iudi ne bua kudiela
▪ Pantu ngumvua dijinga dia kuenza bualu bubi dinduila, ntuku nsambila diakamue bua kulomba Nzambi nyuma wende bua angambuluishe bua tshienji bualu abu anyi?—Matayo 6:13.
▪ Bantu bandi nsomba nabu, filme indi ntangila ne misambu intu ngumvua bidiku mua kumpangisha bua kukandamena bibidilu bibi anyi?—1 Petelo 4:3, 4.
▪ Bua tshinyi katuena mua kuenza bualu bubi tuela meji ne: nebatufuile luse bualu tutu tuenza malu mimpe a bungi?—Matayo 23:25-28.
▪ Ndiku ngitaba bua kukenga bua kuenza disua dia Nzambi anu bu muvua Yezu muenze anyi?—1 Petelo 2:21; 4:1.
▪ Muntu yeye mungebeje bua tshinyi tshitu nnua makanya, ndi mua kumuandamuna bishi?—Lomo 12:1, 2.
▪ Ndiku ngitaba ne: meme mumane kuluangana bua kulekela tshilele kampanda kadi mulue kutshienza musangu mukuabu kabiena biumvuija ne: ndi mupangile kashidi anyi?—Lomo 7:21-25.
[Kazubu mu dibeji 96]
‘NZAMBI MMUMANYE MUA KUENZA MALU ONSO’
Helene udi wamba ne: “Pamvua ne bidimu 15, mvua nnua makanya dituku dionso edi ne ku ndekelu kua lumingu luonso tuvua tunua maluvu ne balunda banyi. Pashishe pangakalua mamu wa bana basatu bamvua ne bua kudikoleshila nkayanyi, ngakatuadija kunua diamba dia kokayine. Tshivua ne nsombelu wa nsongo to. Kadi Bantemu bakatuadija kundongesha Bible ne Yehowa wakangambuluisha bua kulekela bikadilu bibi bimvua nabi. Bivua bualu bukole nangananga bua kulekela kunua diamba. Ndi mushindike ne: tshivua mua kushintuluka ku bukole buanyi nkayanyi to. Kadi ndi mudimuene mudi mêyi a Yezu a ne: ‘Nzambi mmumanye mua kuenza malu onso’ malelela.”—Matayo 19:26.
[Mêyi adi kuinshi]
e Tudi bashintulule dîna edi.
[Tshimfuanyi mu dibeji 91]
Bua kuikala bakezuke ku mubidi tudi ne bua kulama mubidi wetu ne bintu bietu ne mankenda