TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • kr nshap. 8 dib. 78-86
  • Bintu bia kuyisha nabi—Kupatula mikanda bua mudimu wa pa buloba bujima

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Bintu bia kuyisha nabi—Kupatula mikanda bua mudimu wa pa buloba bujima
  • Bukalenge bua Nzambi budi bukokesha!
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Mukalenge udi ulongolola bantu bende bua kukuna maminu a bulelela
  • Dianyisha bua bintu bia mudimu ne dilongeshibua
  • Bantu bavule badi banyisha Bible wa Traduction du monde nouveau
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Tshintu tshia mushinga mukole bua banangi ba Dîyi dia Nzambi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Nkudimuinu wa Dîyi dia Nzambi udi ne muoyo
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2015
  • Yehowa n’Nzambi udi uyukila ne bantu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2015
Tangila bikuabu
Bukalenge bua Nzambi budi bukokesha!
kr nshap. 8 dib. 78-86

NSHAPITA 8

Bintu bia kuyisha nabi—Kupatula mikanda bua mudimu wa pa buloba bujima

BUALU BUNENE BUDI MU NSHAPITA EU

Yehowa utshitu anu utupesha bitudi nabi dijinga bua kuyisha bantu ba mu ditunga dionso, tshisamba tshionso ne muakulu wonso

1, 2. a) Mu bidimu lukama bia kumpala, ntshinyi tshivua tshiambuluishe bua kumuangalaja lumu luimpe kudi bena Lomo? b) Mbualu kayi budi butujadikila ne: Yehowa udi utuambuluisha lelu? (Tangila kazubu ka ne: “Lumu luimpe mu miakulu mipite pa 670.”)

BENYI bavua mu Yelushalema bakumvua bualu buakabakemesha bikole. Bena mu Galela bavua bakula miakulu mienyi bimpe, ne mukenji uvuabu bamanyisha wakasankisha bateleji babu. Bivua mu Pentekoste wa mu 33, bayidi bavua bapete mu tshishima dipa dia kuakula miakulu mishilashilangane, bualu ebu buvua tshijadiki tshia muvua Nzambi ubambuluisha. (Bala Bienzedi 2:1-8, 12, 15-17.) Lumu luimpe luvuabu bayishe dituku adi luakalenga bantu ba mishindu mishilangane ne pashishe luakatangalaka mu Lomo.—Kolos. 1:23.

2 Lelu, bantu ba Nzambi kabatu bakula mu miakulu ya bungi mu tshishima to. Nansha nanku, badi bakudimuna mukenji wa Bukalenge mu miakulu mipite pa 670, mmumue ne: miakulu ya bungi kupita muvuabi bienzeke mu bidimu lukama bia kumpala. (Bien. 2:9-11) Bantu ba Nzambi mbapatule mikanda ya bungi ne mu miakulu ya bungi ne mbienze bua mukenji wa Bukelenge ufike too ne ku ntengu ya buloba.a Etshi tshidi kabidi tshijadiki tshinene tshia mudi Yehowa wenza mudimu ne Mukalenge Yezu Kristo bua kulombola mudimu wetu wa kuyisha. (Mat. 28:19, 20) Patudi tuenda tuakula bua bimue bintu bituvua benze nabi mudimu bua kukumbaja mudimu eu mu bidimu 100 bishale ebi, ikala umona mudi Mukalenge mutulongeshe ku kakese ku kakese bua kutabalela bantu ne mudiye mutukankamije bua kuikala bayishi ba Dîyi dia Nzambi.—2 Tim. 2:2.

LUMU LUIMPE MU MIAKULU MIPITE PA 670

MU 2000, Kasumbu kaludiki kakanyisha bua benze programe wa pa buende bua kulongesha bakudimunyi bonso ba pa buloba bujima. Tshitupa tshia kumpala tshivua bua kubalongesha mu ngondo isatu bua kumvua Anglais bimpe. Balongeshi 25 bakalongesha bakudimunyi 1944, mu tusumbu tua bakudimunyi tua miakulu 182. Dilonga edi diakambuluisha bakudimunyi bua kumvua Anglais bimpe kumpala kua kutuadija kuyikudimuna. Pa kumbusha malu adi atangila muakulu wa Anglais, bakalongesha kabidi bakudimunyi mushindu wa bobu kumvua tshiena-bualu ne kudimukila malu bu mudi: tshimuenekelu, tshikuma, mfundilu, tshipatshila ne bantu badibu bafundila.

Mu 2001, bakudimunyi bapiluke bakalongolola malongesha makuabu bua kalasa kibidi bua bakudimunyi. Kalasa aka kavua kimanyine pa mayele masunguluke a kukudimuna. Lelu eu mbalongeshe tusumbu tua bakudimunyi bonso ba pa buloba bujima kalasa aka.

Pa kumbusha tulasa tuvuabu balongolole etu, Kasumbu kaludiki kakenza kasumbu kakuabu bua kuambuluisha bakudimunyi (kadibu babikila ne: Translator Help Desk). Misangu yonso idi kasumbu kampanda ka bakudimunyi dijinga ne diambuluisha bua kumvua bimpe tshidibu bambe anyi padibu kabayi bamanye mushindu wa kutumikila mayele a dikudimuna mu bualu kampanda, badi bela kasumbu aka lukonko ku Enternete. Lukonko luolu lutangila muikala mukanda udibu bakudimuna, bena mu kasumbu aka badi bayukila ne bena mu kasumbu ka badi balongolola tshimuenekelu tshia mikanda anyi bafundi ba mukanda au. Padibu bandamuna lukonko kampanda, badi balutumina ki nganu kasumbu kavua kele lukonko alu nkayaku to, kadi diandamuna adi badi baditumina tusumbu tuonso tua bakudimunyi tua pa buloba bujima tudi tukudimuna mukanda umue umue au. Diandamuna badi baditeka mu muaba udi mukudimunyi yonso mua kutangila ne kudibala bipepele. Nunku, kasumbu kuonso ka bakudimunyi kadi mua kupeta lutatu lua muomumue nekalonde mibelu idibu bafile ayi.

Mmunyi mudi tulasa etu tuambuluishe bakudimunyi? Muanetu wa bakaji mukuabu udi wamba ne: “Tulasa etu ntutuambuluishe bua kuenza mudimu ne mayele a kukudimuna nawu, ntuambuluishe kabidi bua kubenga kuangata muaba wa bafundi. Mpindieu tudi tudimona ne bionso bitudi nabi dijinga bua kupita bimpe ne lutatu ludi mua kumueneka dituku dionso, bamanye kutudi tuya, tshia kuenza ne tshitudi katuyi mua kuenza.”

Bua mu 2013, bakudimunyi bapite pa 2700 bavua benza mudimu mu miaba mipite pa 190 bambuluisha bua kumuangalaja lumu luimpe mu miakulu mipite pa 670. Mudimu eu wa dikema udi wenzeka bualu Mukalenge Yezu Kristo udi uwutua nyama ku mikolo.—Mat. 28:19, 20; Buak. 14:6.

Kasumbu ka bakudimunyi ba mu Timor oriental

Kasumbu ka bakudimunyi ba mu Timor oriental

Mukalenge udi ulongolola bantu bende bua kukuna maminu a bulelela

3. Bua tshinyi tutu tuenza mudimu ne bintu bishilashilangane mu buambi?

3 Yezu wakafuanyikija “Dîyi dia Bukalenge” ne maminu ne kufuanyikija mioyo ya bantu ne maloba. (Mat. 13:18, 19) Anu mutu tshidime wenza mudimu ne biamu bia mudimu bishilashilangane bua kutekesha buloba ne kubulongolola bua kukuna maminu, bantu ba Yehowa mbenze mudimu ne bintu bishilashilangane bidi bibambuluishe bua kulongolola mioyo ya bantu miliyo ya bungi bua kupeta mukenji wa Bukalenge. Bimue bia ku bintu ebi bivua biambuluishe bua matuku makese. Bikuabu bu mudi: mikanda ne bibejibeji bidi bitungunuka ne kuambuluisha bikole. Bishilangane ne mishindu ya diyisha bantu mu tshibungi itudi bamone mu nshapita mushale, bintu bionso bitudi tuakuila mpindieu bivua biambuluishe bamanyishi ba Bukalenge bua kuyisha bantu mpala ne mpala.—Bien. 5:42; 17:2, 3.

Bantu balume babidi bimane mu tshiapu mu bidimu bia 1930

Muaba uvuabu benzela bisanji bia fono ne bintu bikuabu bia mêyi mu Toronto, Canada

4, 5. Mmunyi muvuabu benza mudimu ne tshisanji tshia fono? Ndutatu kayi luvuaku?

4 Miyuki mikuata. Kutuadijila mu bidimu bia 1930 too ne bia 1940, bamanyishi bavua benza mudimu ne miyuki ya mu Bible mikuata mu matadi avuabu bela mu bisanji bia fono bivuabu bambula. Muyuki wonso uvua wenza minite mishadile ku 5. Imue misangu matadi avua ne biena-bualu bîpi, bu mudi: tshia “Busatu bunsantu,” tshia “Mpurgatoriyo,” ne tshia “Bukalenge.” Mmunyi muvuabu benza mudimu ne matadi aa? Muanetu Clayton Woodworth uvua mutambule mu 1930 mu États-Unis wakamba ne: “Ngakambula katshibuta kavua ne tshisanji tshia fono, ditadi dinene, ne kavua ne tshikuatshidi, mvua nkakuata mu mushindu uvua ungambuluisha bua ne: biobi bikengela bua tshiakule, bienzeke kakuyi lutatu. Mvua nsemena ku tshiibi, nkangula ka tshibuta, nkakuata bimpe, ne ngela ngonga wa ku tshiibi tshia muntu. Pavua muena ku nzubu ukangula tshiibi, mvua muambila ne: ‘Ndi ne mukenji muimpe undi musue bua uteleje.’” Muntu uvua wenza tshinyi? Muanetu Woodworth udi wamba ne: “Misangu ya bungi bantu bavua bitaba. Kadi misangu mikuabu bavua bakanga tshiibi. Pamuapa bavua bela meji ne: mvua nsua kubapanyisha bisanji bia fono.”

Tshizubu tshia ditadi dia muyuki wa malu a mu Bible mukuata wa Joseph Rutherford dia kuela mu fono

Mu 1940, miyuki ikavuabu bakuate ikavua mipite pa 90 ne bintu bikuabu bipite pa muliyo bivuabu bakuate bikavuaku

5 Mu 1940, miyuki ikavuabu bakuate ikavua mipite pa 90 ne bakavua bapatule bintu bikuabu bipite pa muliyo umue. John Barr uvua mpanda-njila mu Grande-Bretagne tshikondo atshi ne wakalua muena mu Kasumbu kaludiki, wakamba ne: “Kumbukila mu 1936 too ne mu 1945, tshisanji tshia fono ke tshivua wanyi muntu wa kuyisha nende. Tshikondo atshi, mvua ndimona nkayanyi pamvua tshiyi ne tshisanji tshia fono. Kuteleja dîyi dia muanetu Rutherford ku mushiku wa mbelu, kuvua kunkankamija; bienze anu bu ne: uvua muaba au. Bushuwa, kuenza mudimu ne tshisanji tshia fono kuvua ne yaku ntatu bua kuyisha bualu kakuvua kulenga mioyo ya bantu to.”

6, 7. a) Tuarte tua bumanyishi tuvua ne tuambuluisha mushindu kayi? Tuvua ne lutatu kayi? b) Mmu mushindu kayi udi Yehowa muele meyi mukana muetu?

6 Tuarte tua bumanyishi. Kumbukila mu 1933, bakakankamija bamanyishi bua kuenza mudimu ne tuarte tua bumanyishi mu mudimu wabu wa ku nzubu ne ku nzubu. Karte aka kavua bunene busua kupetangana ne bua kabeji katutu tufundila luapolo lua mudimu wa buambi. Kavua ne mukenji wa mu Bible muipi ne kavua kaleja mikanda ya malu a mu Bible ivua muena nzubu mua kulomba. Mumanyishi uvua anu upesha muena nzubu karte aka ne umulomba bua kukabala. Lilian Kammerud (uvua misionere mu Porto Rico ne mu Argentine) wakamba ne: “Mvua munange kuenza mudimu ne karte ka bumanyishi. Bualu bamue ba kutudi kabavua mua kutuadija muyiki bimpe ne bantu to. Nunku karte aka kakangambuluisha bua kutuadija kuyikila ne bantu.”

Karte ka bumanyishi mu tshiena Italie

Karte ka bumanyishi (mu tshiena Italie)

7 Muanetu David Reusch (uvua mutambule mu 1918) wakamba ne: “Tuarte tua bumanyishi tuvua tuambuluishe bana betu bualu anu bakese ke bavua mua kuakula bimpe.” Kadi tuvua ne yatu ntatu. Muanetu Reusch udi usakidila ne: “Imue misangu tuvua tupetangana ne bantu bavua bela meji ne: katuvua tuakula to. Mu mushindu kampanda, ba bungi ba kutudi kabavua mua kuakula nansha. Kadi Yehowa uvua utulongolola bu bena mudimu bende bua kuyisha bantu ba bungi. Mu matuku makese wakela mêyi mukana muetu pavuaye mutulongeshe bua kuenza mudimu ne Bible ku nzubu ya bantu. Bualu ebu buakenzeka ku diambuluisha dia Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kakatuadija mu bidimu bia 1940.”—Bala Yelemiya 1:6-9.

8. Udi mua kuenza tshinyi wewe musue bua Kristo akulongeshe?

8 Mikanda. Katshia ku 1914, bantu ba Yehowa mbapatule mikanda ya malu a mu Bible mishilashilangane mipite pa 100. Bavua benze imue ya ku mikanda eyi nangananga bua kulongesha bamanyishi bua kuluabu bambi ba lumu luimpe bimpe. Anna Larsen wa mu Danemark (uvua muyishe munkatshi mua bidimu 70) udi wamba ne: “Yehowa mmutulongolole bua kuikala bambi ba lumu luimpe bakumbane ku diambuluisha dia Kalasa ka Mudimu wa Nzambi ne mikanda ya kalasa aka. Ndi mvuluka ne: mukanda wa kumpala uvua ne tshiena-bualu tshia ne: Diambuluisha bamanyishi ba Bukalenge (Angl.) uvua mupatuke mu 1945. Bakawulonda kudi wa ne: ‘Balongolola bua mudimu wonso muimpe,’ (Angl.) wakapatuka mu 1946. Mpindieu tudi ne mukanda wa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi kadi kakuambuluisha, uvuabu bapatule mu 2001.” Bushuwa, Kalasa ka Mudimu wa Nzambi ne mikanda yaku mbiambuluishe bikole padi Yehowa “wenza bua tukumbane bua kuikala bena mudimu.” (2 Kol. 3:5, 6) Ukadi mudifundishe mu Kalasa ka Mudimu wa Nzambi anyi? Utuku ulua ne mukanda webe wa Kalasa ka Mudimu wa Nzambi lumingu luonso mu bisangilu ne ulondesha padi mutangidi wa kalasa wakuilamu anyi? Wewe wenza nunku, udi muenze bu udi ulekela bua Kristo akulongeshe bua kuikala mulongeshi muimpe.—2 Kol. 9:6; 2 Tim. 2:15.

9, 10. Mikanda mmiambuluishe mushindu kayi bua kukuna maminu a bulelela ne kuamiamina mayi?

9 Yehowa mmutuambuluishe kabidi bua bulongolodi buende bupatule mikanda idi yambuluisha bamanyishi bua kumvuija malongesha a mu Bible. Mukanda wa Bulelela budi bufikisha ku muoyo wa kashidi uvua mukanda wa pa buawu. Bakawupatula musangu wa kumpala mu 1968 ne uvua ne buenzeji bua lukasa. Mudimu wa Bukalenge (Mfual.) wa ngondo wa 12 wa 1968, wakamba ne: “Bantu bakalomba mukanda wa Bulelela bikole, nunku mu ngondo wa 9 tshiapu tshia dipatula mikanda tshia mu Brooklyn tshiakenza mudimu wa pa buawu butuku.” Mudimu wa Bukalenge eu wakumvuija ne: “Tshikondo kampanda mu ngondo wa 8 bakalomba mukanda wa Bulelela ne kujingabi bua basakidile mikanda muliyo mujima ne tshitupa.” Mu 1982, bakavua bapatule mukanda eu miliyo mipite pa 100 mu miakulu 116. Mu bidimu 14, mmumue ne: kumbukila mu 1968 too ne mu 1982, mukanda wa Bulelela wakambuluisha bua bantu bapite pa muliyo mujima balue pabu bamanyishi ba Bukalenge.b

10 Mu 2005, mukanda mukuabu muimpe wa kulonga nawu Bible wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? wakapatuka. Bakadi bapatule mukanda eu miliyo mitue ku 200, mu miakulu 256. Mbipatule bipeta kayi? Mu bidimu 7 tshianana, mmumue ne: kumbukila mu 2005 too ne mu 2012, bantu batue ku muliyo umue binunu 200 mbalue bamanyishi ba lumu luimpe. Anu tshikondo tshimue atshi malonga a Bible mmumbuke ku miliyo 6 ne mmafike ku miliyo 8 ne binunu 700. Kakuyi mpata, Yehowa udi ubenesha malu atudi tuenza bua kukuna ne kumiamina mâyi ku maminu a bulelela bua Bukalenge.—Bala 1 Kolinto 3:6, 7.

11, 12. Bilondeshile mvese itudi batele, bibejibeji bietu bivua bienza bua banganyi?

11 Bibejibeji. Ku ntuadijilu, Tshibumba tshia Nsentedi tshivua tshitangila nangananga “kasumbu kakese ka mikoko,” anyi aba bavua “bapete dibikila dia mu diulu.” (Luka 12:32; Eb. 3:1) Mu dia 1 ngondo wa 10 mu 1919, bulongolodi bua Yehowa buakapatula tshibejibeji tshikuabu, tshivua tshitangila bantu bonso. Tshibejibeji atshi tshiakenda lumu bikole kudi Balongi ba Bible ne kudi bantu bonso, kuenzabi bua ne: tshifike kudi bantu ba bungi kupita Tshibumba tshia Nsentedi. Kumpala tuvua tubikila tshibejibeji etshi ne: L’Âge d’Or. Mu 1937, bakashintulula dîna diatshi ne kuluatshi Consolation. Pashishe, mu 1946, tshiakalua Réveillez-vous !

12 Munkatshi mua bidimu bishale, mbashintulule bunene ne mushindu wa Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous !, kadi kipatshila kabi ka kumanyisha Bukalenge bua Nzambi ne kukolesha ditabuja dia bantu bua Bible kadi anu koku kamue. Lelu, badi bapatula Tshibumba tshia Nsentedi tshia kulonga ne tshikuabu tshia bantu bonso. Tshia kulonga mbatshipatule bua “Bena mudimu” mmumue ne: “kasumbu kakese ka mikoko” ne “mikoko mikuabu.”c (Mat. 24:45; Yone 10:16) Tshibejibeji tshia bantu bonso ntshienza nangananga bua aba badi kabayi banji kumanya bulelela, kadi badi banemeka Bible ne banemeka Nzambi. (Bien. 13:16) Réveillez-vous ! mmuenza nangananga bua aba badi ne dimanya dikese bua malu a mu Bible ne bua Nzambi mulelela Yehowa.—Bien. 17:22, 23.

13. Mbualu kayi budi bukukemesha bua bidi bitangila bibejibeji bietu? (Nuyukile bua malu adi mu tablo wa ne: “Mudibu bapatule mikanda pa buloba bujima.”)

13 Ku ntuadijilu kua tshidimu tshia 2014, bavua bapatula Réveillez-vous ! miliyo mipite pa 44 ne Tshibumba tshia Nsentedi miliyo mipite pa 46 ku ngondo yonso. Bavua bapatula Réveillez-vous ! mu miakulu mipite pa 100, ne Tshibumba tshia Nsentedi mu miakulu mipite pa 200, ebi bivua bienze bua bikale bibejibeji bidibu bakudimuna ne babanya bikole pa buloba. Kabiena mua kutukemesha bua mudibi bienzeka nunku to. Bibejibeji ebi bidi ne mukenji uvua Yezu muambe ne: uvua ne bua kuyishibua pa buloba bujima budi bantu basombe.—Mat. 24:14.

14. Tudi badifile ne tshisumi mu dienza tshinyi? Bua tshinyi?

14 Bible. Mu 1896, muanetu Russell ne bena diende bakashintulula dîna dia tshiapu tshivuabu benza natshi mudimu bua kupatula bibejibeji bua babuejamu dîna Bible; nunku bakatuadija kutshibikila ne: Watch Tower Bible and Tract Society. Bivua bikumbane pavuabu bashintulule dîna bualu Bible ke tshiamu tshia mudimu tshinene bua kumuangalaja lumu luimpe lua Bukalenge. (Luka 24:27) Mu diumvuangana ne dîna didi dimanyike kua Mbulamatadi edi, bantu ba Nzambi mbadifile ne tshisumi mu diabanya Bible ne ne dimubala. Tshilejilu, mu 1926 tuakapatula mu tshiapu tshietu tuetu nkudimuinu wa mifundu ya bena Kristo ivua mu tshiena Greke (The Emphatic Diaglott) wa Benjamin Wilson. Kutuadijila mu 1942, tuakapatula ne kuabanya Bible wa King James Version mujima binunu bitue ku 700. Anu bidimu bibidi pashishe, tuakatuadija kupatula nkudimuinu wa American Standard Version uvuabu bafundamu dîna dia Yehowa misangu mitue ku 6823. Mu 1950, tukavua babanye Bible mipite pa binunu 250.

15, 16. a) Ntshinyi tshidi tshikusankisha bua Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia? (Nuyukile bua malu adi mu kazubu ka ne: “Divula dia mudimu wa dikudimuna Bible.”) b) Bua Yehowa kulengaye muoyo webe, udi ne bua kuenza tshinyi?

15 Mu 1950, tuakapatula Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia wa Mikanda ya bena Kristo ivua mu tshiena Greke mu Anglais. Mu 1961, tuakapatula Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia mujima mu Anglais. Nkudimuinu eu udi unemeka Yehowa bualu mmupingaje dîna diende miaba ivuadi mu mifundu ya tshiena Ebelu ya kale. Dîna dia Nzambi didi kabidi misangu 237 mu Mifundu ya bena Kristo ivua mu tshiena Greke. Bua kujadika ne: Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia mmujalame ne mmupepele bua kumubala, mbamuakaje misangu ne misangu, ne mbamuakaje kabidi matuku mashale aa mu 2013. Mbapatule nkudimuinu wa mu 2013 eu miliyo mipite pa 201 mujima anyi tshitupa mu miakulu 121.

16 Ntshinyi tshidi bamue bambe padibu babale Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia mu miakulu yabu? Muntu mukuabu wa mu ditunga dia Népal wakamba ne: “Bua bantu ba bungi, nkudimuinu wa tshiena Népal wa kale uvua mukole bua kumumvua, bualu uvua mufunda mu ngakuilu wa bena mukanda. Kadi, mpindieu tudi mua kumvua Bible bimpe menemene bua mudiyi mufunda mu ngakuilu udi bantu bakula lelu.” Pavua mamu kampanda wa mu République Centre Africaine mutuadije kubala Bible wa mu muakulu wa Sango, wakatuadija kudila wamba ne: “Eu ke muakulu wanyi wa ku dibele.” Anu bu mamu au, yonso wa kutudi udi mua kuenza bua Yehowa alenge muoyo wende padiye ubala Dîyi diende dituku dionso.—Mus. 1:2; Mat. 22:36, 37.

Dianyisha bua bintu bia mudimu ne dilongeshibua

17. Mmunyi muudi mua kuleja ne: udi wanyisha bintu biudi upeta ne mushindu udibu bakulongesha? Wewe muenze nanku neupete tshinyi?

17 Udiku ne dianyisha bua bintu bitudi nabi ne mushindu udibu batungunuka ne kutulongesha kudi Mukalenge Yezu Kristo anyi? Utuku ukeba dîba dia kubala bibejibeji ne mikanda idi bulongoldi bua Nzambi bupatula ne wenza nayi mudimu bua kuambuluisha bantu bakuabu anyi? Wewe wenza nanku, newikale bu muanetu wa bakaji Opal Betler (mutambule mu dia 4/10/1914) wakamba ne: “Meme ne bayanyi Edward tudi benze mudimu ne bisanji bia fono ne tuarte tua bumanyishi munkatshi mua bidimu. Tudi bayishe ku nzubu ne ku nzubu ne mikanda, broshire ne bibejibeji. Tuvua tuenza kampanye ne tuenza ngendu bua kuabanya trakte. Pashishe bakatulongesha bua kupinganyina bantu ne kulombola malonga a Bible mu nzubu ya bantu bavua basue. Tshivua nsombelu uvua utupesha bia bungi bia kuenza ne wa disanka.” Yezu uvua mulaye ne: bantu bende nebikale ne bia bungi bia kuenza mu mudimu wa kukuna, kunowa ne kusanka pamue. Bantu miliyo ya bungi anu bu Opal badi bamona mudi mêyi a mulayi aa makumbane.—Bala Yone 4:35, 36.

18. Ndiakalenga kayi ditudi nadi?

18 Bantu ba bungi badi kabayi banji kulua bena mudimu ba Mukalenge badi mua kuangata bantu ba Nzambi bu badi kabayi “balonge tulasa tua bungi ne . . . bantu tshianana.” (Bien. 4:13) Kadi, elabi meji bua bualu ebu: Mukalenge mmuenze bua bantu tshianana balue bamanyishi ba mushinga, badi bapatula imue ya ku mikanda idibu bakudimuna ne babanya bikole pa buloba bujima. Bualu bukuabu bua mushinga, udi utulongesha ne utusaka bua kuenza mudimu ne bintu ebi bua kumuangalaja lumu luimpe kudi bantu ba bisamba bionso. Ndiakalengapu kayi ditudi nadi dia kuenza mudimu ne Kristo wa kukuna maminu a bulelela ne dienza bantu bayidi!

a Anu bua bidimu 10 bishale ebi, Bantemu ba Yehowa mbapatule mikanda ya kulonga nayi Bible mipite pa miliyare 20. Kabidi, bantu bapite pa miliyare 2 ne miliyo 700 pa buloba bujima badi mua kubuela mu site wetu wa jw.org.

b Imue mikanda ya kulonga nayi Bible ivua miambuluishe bamanyishi bua kulonga bulelela nyoyi eyi: La harpe de Dieu (mupatula mu 1921 mu Anglais), “ Que Dieu soit reconnu véridique ” (mupatula mu 1946 mu Anglais), Udi mua kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bukudimuna mparadizu (mupatula mu 1982), ne Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi (mupatula mu 1995).

c Tangila Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15/7/2013, dibeji dia 23, tshikoso tshia 13, tshidi tshiakula bua ngumvuilu mutokesha wa badi benza “bena mudimu.”

Udiku umona Bukalenge bu bualu bulelela anyi?

  • Mmunyi mudi mudimu wetu wa dikudimuna uleja ne: Mukalenge udi utuambuluisha?

  • Mmalu kayi adi atangila mikanda yetu adi aleja ne: Bukalenge mbualu bulelela?

  • Ntshinyi tshiudi ne bua kuenza bua kuleja dianyisha bua bintu bidi Mukalenge mutupeshe?

MUDIBU BAPATULE MIKANDA PA BULOBA BUJIMA

BUNGI BUSANGA BUA MIKANDA IKADIBU BAPATULE

Bible

Bible yonso ikadi mikudimuna (mijima anyi bitupa)d

Miliyare mipite pa 5

King James Versione

Muliyare 1

New International Versionf

Miliyo mipite pa 400

Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupiag

Miliyo mipite pa 201

Mikanda mikuabu

Ngenyi ya kudi Mao Tse-tungh

Batshinka ne: kupita muliyare 1

Bible utu ulongesha tshinyi menemene?i

Miliyo mipite pa 201

BUNGI BUA MIAKULU ITUDI BAKUDIMUNE MIKANDA

Teleja Nzambi bua upete muoyo wa tshiendelelej

477

Dimanyisha dia Manême a Bumuntuk

413

Ikalayi ne muoyo wa kashidi ne disanka pa buloba!l

359

Kuenaku musue kupeta mandamuna a nkonko eyi anyi?a (trakte)

364

BIBEJIBEJI BITUBU BAPATULA NE BAKUDIMUNA BIKOLE

Tshibumba tshia Nsentedib

45 900 000 ku ngondo mu miakulu 212

Réveillez-vous !c

44 700 000 ku ngondo mu miakulu 99

Tshibejibeji tshia AARPd

Miliyo 22 panyima pa ngondo ibidi yonso anu mu Anglais

Liahonae

Binunu bitue ku 500; imue misangu mu miakulu mitue ku 50

d Biangatshila mu: Guinness World Records

e Biangatshila mu: King James Bible Trust

f Biangatshila mu: Biblica Fact Sheet

g Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

h Biangatshila mu: Guinness World Records

i Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

j Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

k Biangatshila mu: site wa Enternete wa Dimanyisha dia Manême a Bumuntu wa Bulongolodi bua Matunga Masanga, luapolo lua ngondo wa 10 mu 2013

l Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

a Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

b Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

c Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa, luapolo lua ngondo wa 1 mu 2014

d Biangantshila mu: AARP

e Tshipatula kudi ba-Mormon

DIVULA DIA MUDIMU WA DIKUDIMUNA BIBLE

MU 1989, bakavua bapatule Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia (mujima anyi tshitupa) mu miakulu 11. Bua kujikija dijinga dinene didi nadi bantu bua Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia, komite wa difunda wa Kasumbu kaludiki wakalongolola bua kulongesha bakudimunyi mushindu wa kuenza mudimu wabu bimpe menemene. Tshibambalu tshikuabu tshiakenza programe wa ordinatere udibu babikila ne: Bible Translation System (Mushindu wa kukudimuna Bible).f Programe eu kena ukudimuna to, kadi udi wambuluisha bakudimunyi bua kulongolola mudimu wabu ne kukeba bipepele malu adibu nawu dijinga. Bakudimunyi, balongeshi ne bena tshibambalu tshia malu a ordinatere badi badifila bua kuenza mudimu mukole bua kuambuluisha bua bapatule Bible mu miakulu mishilashilangane.

Bua malu onso adibu benze aa, mu 2004, Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia ukavuaku mu miakulu mipite pa 50. Bidimu anu tshitema patupu, tuambe ne: mu 2013, bakavua bapatule Bible wa Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia mu miakulu 121 ne bungi bua miakulu ebu budi buenda buvula.

BUNGI BUA BIBLE

MIAKULU

Tshidimu

Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia mujima

Mifundu ya mu tshiena Greke ya bena Kristo

1950

0

1

1952

0

1

1954

1

1

1956

1

1

1958

1

1

1960

1

1

1962

1

1

1964

1

7

1966

1

7

1968

4

7

1970

5

7

1972

6

7

1974

7

9

1976

7

11

1978

7

11

1980

7

11

1982

8

11

1984

8

11

1986

9

11

1988

9

11

1990

9

11

1992

10

14

1994

10

24

1996

12

30

1998

16

32

2000

23

39

2002

29

44

2004

32

52

2006

40

59

2008

47

71

2010

61

98

2012

63

117

f Programe wa Bible Translation System udi mu programe udibu babikila mpindieu ne: Watchtower Translation System udibu benza nende mudimu kudi bakudimunyi binunu ne binunu badi pa buloba bujima.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu