TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 15/5 dib. 23-26
  • Mbapete bubanji ku ditunga dia Hong Kong

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mbapete bubanji ku ditunga dia Hong Kong
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bakapeta buganji bua mu nyuma
  • Badi balua babanji ku mesu kua Nzambi
  • Badi bambuluisha bakuabo bavule bua kupeta bubanji bulelela
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 15/5 dib. 23-26

Mbapete bubanji ku ditunga dia Hong Kong

HONG KONG mmuaba udi muntu mua kupeta mfranga mivule mu matuku makese​—pikala malu wonso makumbane. Munkatshi mua bidimu 40 biashadi ebi, ditunga edi divua ku bupika bua bena Britanike, divua tshitudilu tshikese tshia mazuwa a mâyi, ndilue mpindieu ditunga dibanji dia kutabalela mu mianda ya bungenda-mushinga, ki ng’anu kudi matunga a Azi wa ku Sud-Est, kadi kabidi ne kudi matunga pa buloba bujima.

Bitadi bia mushinga mutekete bidi bikoka bena kantu ku bianza ba ku matunga a ku ba bende bua kulua kuasa biapu bia bungenda-mushinga ne bidi bipetesha mudimu kudi bena ditunga miliyo isambombo, bualu ke tshibuelelu tshia Sud wa Chine ne tshia rejon wa Azi ne wa Pasifike. Bu mudiku mishindu ya diambulangana ne ya dielangana nshinga mimpe mitambe, ne bu mudiku bungenda-mushinga bua bintu tshibumba ne bua ku mianda ku mianda, Hong Kong mmulongolola bua kuandamuna ne lukasa luonso ku malu adi malombibua bua tshisalu tshia bukua-matunga.

Ku dilubuluka diende mu mianda ya bubanji, Hong Kong udi dimue dia ku matunga mudi bantu ne nsombelu mulenga. Bubanji buonso ebu bua bintu bia ku mubidi buakapesha bantu badi base mu Hong Kong disankishibua ne disanka dilelela anyi? To, kabiena nanku to; kadi, bamue ba kudibo bakakeba ne bakapeta bubanji bua mushinga mubandile mupitshidile.

Bakapeta buganji bua mu nyuma

Munkatshi mua aba bakapeta bubanji ebu bua mushinga kawuyi kutshinka mudi Alfred uvua muledibue mu Hong Kong. Wakalubukuka bua mudimu wa nsongo uvuaye wenza wa direktere wa tshiapu kampanda tshidi tshisanganyibua mu matunga mavule, tshilombuela ku ditunga dia Angleterre. Anu bu bantu bakuabu bavule mu Hong Kong, tshipatshila tshiende tshivua tshia kupeta mfranga ya bungi mu nsombelu, kupeta nzubu wende nkayende, kudia biakane, ne kuikala ne nsombelu wa nsongo. Bushuwa, muanzu ne bintu bikavuaye nabi biakamuenesha bu ukavua mumane kukumbaja bionso bia ku bipatshila ebi. Kadi, uvua ne disanka anyi? Alfred wakadiabakena ne: “Ngakalongela ku malu andi mumone se: mfranga idi ne ndekelu wayi.” Uvua uditatshisha bua kumanya bungi bua bidimu bivuaye mua kuikala ne mfranga ivuaye mubumba bu yeye mua kujimija mudimu wende. Pakatambaye kudifila bikole mu mudimu wende, ntatu yakatuadija mu dîku diende. Lufu lua mu tshimpitshimpi lua muanende luakakebela mukajende Emily kusama kukole kua mu lungenyi. Mukajende eu wakamba ne: “Mvua njinga kumanya muaba uvuaye, bua meme kumuambuluisha.” Bu muvuaye kayi mukumbana bua kuenza tshintu nansha tshimue, wakateketa bikole mu lungenyi.

Justina wakajimija tatuende patshivuaye muana mutekete. Kadi, pa kudifila bikole ku malonga, wakapeta dipolome dia université muende lumu wa Hong Kong. Biakamuambuluisha bua kupeta mudimu muimpe mu mbulamatadi. Ke tshidibo babikila mu muakulu wa kantoné se: gum fan woon, mbuena kuamba ne: dilonga dia luosa dia ngolo​—mudimu udi ukuba ne difutu dia mpatshi. Kadi, Justina kavua mupete disanka ne disankishibua to. Uvua misangu mivule udiebeja bua kumanya tshipatshila tshia muoyo ne tshivua matuku atshilualua ne bua kumutuadila. Bayende, Francis, uvua pende wela meji ne: muoyo kawena ne tshipatshila to. Uvua udimona bu kamu kakese mu mashinyi a mpolondo, anu bu muntu wa mushinga mukese mukuata mu tshidimudimu tshia matuku wonso tshidi tshitondesha.

Kudi kabidi Ricky, direktere wa nzubu kampanda munene wa bungenda-mushinga. Nansha muvuaye ufutshibua ne mfranga mipite bungi, nsombelu wende wakashintuluka: wakatuadija kumona difuilakana dikole munkatshi mua bena mudimu nende ne ntatu mu dibaka diende. Mfranga kayivua mua kumuambuluisha bua kujikija ntatu yende. Bua mukajende Wendy, muanzu munene, mfranga mivule ne kusombela mu ditunga didi dishindame mu mianda ya politike bivua bimvuije dikubibua. Kadi dikubibua edi dia tshidingishilu didi ne bua kunenga lupolo bule kayi? Lukonko elu luvua lumutatshisha, bualu bulelela bua lufu buakamuleja se: muoyo kawena ne diumvuija ne kawena kabidi ne tshipatshila.

David udi ne wende muyuki wakutulondela. Malonga ende a mu université akamupetesha mudimu muimpe ne bionso bivuaye ukengela ku mubidi, kadi kakapeta disankishibua to. Mbua tshinyi? Uvua mudiine mu malongesha a didimenena dia bintu ne a filosofi (nkindi), ne witabuja se: kakuena tshintu nansha tshimue kunyima kua lufu. David uvua wela meji se: kakuena tshia kutekemena bua matuku atshilualua, ne bintu bionso bia ku mubidi kabivua ne diambuluisha nansha dikese bua kujimija lungenyi elu.

Nansha muvua bantu aba buonso bafumine ku miaba mishilangane, bavua ne bualu bufuanangane. Buonso buabo bavua bapete tshivuabo belele meji se: ke tshidi mua kubapetesha disanka ne disankishibua mu nsombelu. Kadi, pakakumbajabo tshipatshila etshi, amu pavuabo bela meji se: bilota biabo biakumbanyi, bakadiumvua munda mutupu.

Badi balua babanji ku mesu kua Nzambi

Nsombelu wa Alfred, Justina ne bantu bakuabo batuatedi kulu eku uvua mufuanangane bikole ne wa mubanji udibo batele mu tshimfuanyi tshia Yezu. Muntu eu ‘wakunguija bubanji buende yeye nkayende, kadi kavua mubanji ku mesu kua Nzambi to.’ (Luka 12:21) Kadi, diakalenga, bena Hong Kong batuatedi kulu eku, bakapeta tshintu tshia mushinga mukole​—nsombelu muwule tente ne bubanji bulelela. Aba badi bakeba disanka ne disankishibua bilelela “kabashidi ditekemena diabo pa mabanji adiku bua tshitupa tshîpi, kadi kudi Nzambi udi utupetesha bintu bionso bidi bituvuija babanji, bua disanka dietu.” (1 Timote 6:17) Eyowa, kufika ku dimanya Nzambi mulelela, Yehowa, ne kueyemena kudiye kudi kuenza dishilangana mu nsombelu wa yonso wa ku bantu aba. Tuanjibi kumona mushindu wakenzekabi.

Alfred ne Emily bakanyingalala bikole bua lufu lua tshimpitshimpi lua muanabo wa balume, ne bintu biabo bionso bia ku mubidi kabiakatuuyisha dikenga diabo. Bakaya ku Ekeleziya wabo, kadi kabakapeta diandamuna dia nsongo ne kabakasankishibua. Pashishe, Ntemu kampanda wa Yehowa wakadileja ku tshiibi tshiabo ne wakabebeja ne: “Ntshinyi tshidi bantu batekemena bua matuku atshilualua?” Alfred wakandamuna bilondeshile bivuabo bamulongeshe mu tshitendelelu tshiende pa bidi bitangila diulu ne inferno. Kadi, Bantemu bakamuleja mu Bible se: bafue “kabena bamanye bualu nansha bumue” ne kabidi ne: aba badi balamibue mu tshivulukilu tshia Nzambi badi mu nkita ya bukua-bantu buonso, bindile dibiishibua ku lufu. (Muambi 9:5, 10; Yone 5:28, 29) Mumvuija aa akamueneka bu mempe ne a meji bua Alfred. Mpindieu wajinguludi se: muanende wa balume kavua ukengeshibue muaba kampanda, kadi uvua mu tulu tua lufu, ne imue misangu, neapetangane ne bena dîku diabo tshiakabidi ku diambuluisha dia dibiishibua. Ndisambibua ne disulakajibua kayipu! Pashishe, Alfred ne mukajende bakitaba dilonga dia Bible ku nzubu ne bakatuadija kupeta bubanji bulelela budi Bible ufila.

Justina wakateketa ku muoyo pakajingululaye se: bena mudimu nende kabavua ne dijinga dia kuambuluisha bantu nabo. Bu muvuaye muena Katolike wa muoyo mujima, biakamukemesha pa kumona nsaserdose unua makanya ne uya mu bijiilu bia maja bu bantu buonso. Pashishe, wakapetangana ne Bantemu ba Yehowa ne wakatuadija kupeta mandamuna adi asankisha a mu Bible ku nkonko mivule. Nsaserdose kavua ne tshivuaye mumupesha, kadi, wakamupesha anu mmuenenu wende nkayende, ne munkatshi mua bidimu 16, kavua mubulule Bible nansha muvuaye mubuedi wa mu misa wa pa tshibidilu, ne muikale mu midimu ya parwase munkatshi mua bidimu 10.

Mu dilonga diende dia Bible ne Bantemu ba Yehowa pamue ne mukajende Justina, Francis wakakema pa kumona buobumue buabo [Bantemu ba Yehowa] pa buloba bujima mu mitabuja ne bienzedi biabu bia mushindu umue. Francis wakatuishibua se: Nzambi udiku bulelela. Ndekelu wa bionso, anu Nzambi mulelela, wa muoyo, ke uvua mua kuikala ne bukokeshi bua mushindu’eu pa bulongolodi bua bukua-bisamba bua mushindu’eu. Ndisanka kayipu dia kupeta bubanji bulelela didibo nadi kudi bena dibaka aba babidi!

Ricky ne Wendy bavua bamanye se: bavua ne bua kuenza tshintu kampanda pakadimonabo se: badi benda badiina mu ntatu mikole. Bu muvua bubidi buabo bayukidilangane ne Bantemu ba Yehowa ku kale, bakangata muntu ku luende luseke dipangadika dia kupetangana nabu tshiakabidi. Ku diambuluisha dia madikolela a muoyo mujima, Ricky ne Wendy kabakapeta anu mushindu mukumbanyine wa kujikija ntatu yabo, kadi bakapeta kabidi bubanji bulelela mu malanda a muntu pa nkayende ne “Nzambi wa disanka,” Yehowa.​—1 Timote 1:11.

Nsombelu wa David wakashintuluka pende pakamukumbula Bantemu ba Yehowa. Bua kubaleja se: bavua mu tshilema, wakanyisha bua kumupinganyinabo. Kadi, pashishe, mêsu ende akabululuka, bualu wakatuadija kujingulula se: Bible udi wamba bulelela mu mianda ya science, mu mianda ya kale, ne mu mianda mikuabu. Bionso abi biakambuluisha David bua kumona Bible bu mukanda udi wamba bulelela ne wakamupetesha tshipatshila tshilelela mu nsombelu. Ndisanka ne dishintuluka didi dipetesha bubanji kayipu buende yeye!

Badi bambuluisha bakuabo bavule bua kupeta bubanji bulelela

Mu musumba wa bantu ba ku Hong Kong, Alfred, Emily, Justina, Francis, ne bakuabo batuatedi kulu eku, badi anu bamue ba ku bakese aba bakapeta bubanji bulelela bua mu Bible udi wamba bulelela ne bakitabuja Yehowa Nzambi. Mu 1992 Bantemu ba Yehowa 2 600 bakapitshisha mêba wuonso masanga pabuipi ne 900 000 mu dikumbula bantu ba ku Hong Kong ne mu dilombola malonga a Bible a ku nzubu mapite pa 3 800. Kadi, malu a mu nsombelu wa ku dituku ne ku dituku mu Hong Kong adi enzeka ne lubilu lukole, ne bantu badi ne midimu ya bungi. Nenku, pa kumusha makumbula a ku nzubu ne ku nzubu, bamanyishi ba Bukalenge badi bapeta bipeta bimpe bitambe mu bumanyishi bua mu misesu. Badi kabidi bapetangana ne bantu ku miaba yabo ya mudimu pa kukumbula bena mudimu mu biro, mu magazin, ba-bidime, ne bantu badi bafuma ku diloba mu mbuu wa Chine wa ku Sud.

Bulelela, tudi mua kuamba ne: “bia kunowa bidi bia bungi, kadi, bena mudimu mbakese” mu Hong Kong. (Matayi 9:37) Mpindieu, tudi tubala Ntemu umue bua bantu 2 300. Pa kumona mudi mudimu wa dinowa ne bua kuenjibua ne lukasa luonso, munkatshi mua bamanyishi ba Bukalenge 2 600 mudi bamanyishi pabuipi ne 600 badi bampanda-njila anyi bamanyishi ba lumu luimpe ba ku dîba ne ku dîba. Bantemu ba Yehowa ba ku Hong Kong, anu bu ba mu miaba mikuabo, mbamone se: ‘dibenesha dia Yehowa didi divuija mubanji.’ (Nsumuinu 10:22) Nenku, badi benza mudimu mukole bua kuambuluisha bantu bavulavulayi, mu ditunga edi dibanji bua kupeta bubanji bulelela.

[Karte mu dibeji 23]

(Bua kumona malu bimpe, tangila mu mukanda)

MBUU WA CHINE WA KU SUD

CHINE

Hong Kong

Kilomètres

Miles

15

15

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu