Nkonko ya babadi

Bilondeshile Galatia 6:8 (NW), “eu udi ukuna bua mubidi neanowe dinyanguka ku mubidi wende, kadi eu udi ukuna bua spiritu, neanowe muoyo wa kashidi ku spiritu.” Ndiumvuija kayi didi nadi “spiritu,” ne pa nunku mmunyi mutudi mua kunowa muoyo?

Miaku ya tshiena-Greke ne tshiena-Ebelu idi mikudimunyibue “spiritu” idi ne mumvuija kabukabu, bu mudi: (1) Bukole buenzeji bua Nzambi, (2) bukole bua muoyo munda mua bantu anyi mua nyama, (3) bukole bua lungenyi budi busaka muntu ku dienza, ne (4) muntu spiritu, peshi muanjelo. Dia kumpala dia kudiwu​—Bukole bua Nzambi buenzeji—​ke diumvuija ditudi tusangana mu Galatia 6:8.

Bu mamanyisha, tangila Galatia 3:2 (Mukenji Mulenga), mudibo batumike bua musangu wa kumpala ne muaku “spiritu” mu mukanda wa Galatia. Paulo wakebeja bena nkristo ne: “Udi unuambika spiritu, kabidi wenza bia dikema munkatshi muenu, udi wenza nanku bua dikumbaja dienu dia diyi anyi mbua panudi nuitaba dilongesha?” Pashishe, mu Galatia 3:5, wakasuikakaja “spiritu” awu ku dienjibua dia midimu ya bukole. Nunku, “spiritu” uvuaye umvuija uvua spiritu munsantu, bukole bua Nzambi buenzeji bukena bumueneka.

Pashishe, mu Galatia 5:16 (Mukenji Mulenga), Paulo udi uleja dishilangana didi pankatshi pa spiritu ne mubidi. Tudi tubala ne: “Ndi ngamba ne: Londayi spiritu, nanku kanuakuenza majinga a mubidi wenu to.” Buende yeye “majinga a mubidi” avua umvuija mubidi wa mpekatu wa muntu. Ke bua tshinyi, mu Galatia 5:19-23 (NW), wakatela “midimu ya mubidi” mibengangane ne “mamuma a spiritu.”

Nunku, mu Galatia 6:8 (NW), muntu udi “ukuna bua mubidi wende” udi ne bua kuikala eu udi ushiila nkuka ya bu-ntu ya mpekatu mpunga bua kumulombolayi, pa kuditua mu “midimu ya mubidi.” Udi pamu’apa mua kupeta buenzeji bubi bua nsombelu wa mushindu’eu, ne biabengaye kushintuluka, kakuyi mpata kakupeta muoyo mu Bukalenge bua Nzambi peshi muinshi muabo.​—1 Kolinto 6:9, 10.

Bu mutudi bena nkristo baditshipe tudi ne bua kujinga bua ‘kukuna bua spiritu wa Nzambi.’ Abi bidi bilomba bua tuetu kuikala ne ngenzelu udi ushiila spiritu munsantu mpunga bua kutumikaye kakuyi tshipumbishi mu nsombelu yetu, pa kutuambuluisha bua kuleja mamuma ende. Tudi ne bua kuvuluka dîyi-diludiki edi patudi tupangadija tshia kubala anyi programe kampanda ya televizion ya kubandila. Tudi tukuna bua spiritu patudi tuteya ntema mu bisangilu bia tshisumbu ne tuteta bua kutumikila mibelu ya bakulu bateka ku spiritu.​—Bienzedi 20:28.

Mu mushindu udi usankisha, Galatia 6:8 udi ukomesha ne dishindika dia se: patudi tukuna mu diumvuangana ne spiritu munsantu, netuikale ne mushindu wa ‘kunowa muoyo wa kashidi ku spiritu.’ Eyowa, pa kushindamena pa tshia-bupikudi tshia Kristo, Nzambi neapeteshe muoyo ukena ndekelu ku butuangaji bua ditumika dia spiritu munsantu.​—Matayo 19:29; 25:46; Yone 3:14-16; Lomo 2:6, 7; Efeso 1:7.