Nkonko ya babadi
Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 1 Kasuabanga 1995, tshivua tshishindamene pa bivua Yezu muambe bua “tshipungu etshi,” bu mutudi tubala mu Matayo 24:34. Ebi bidi biumvuija ne: kudi dielakana kampanda bua se: Bukalenge bua Nzambi buvua bubanjija mu diulu mu 1914 anyi?
Dikonkonona adi dia mu Tshibumba tshia Nsentedi kadiakafila dishintuluka nansha dikese pa dilongesha dietu dinene bua 1914. Yezu wakumvuija tshimanyinu tshivua mua kuleja dikalaku diende mu bukokeshi bua Bukalenge. Tudi ne bijadiki bivule bua se: tshimanyinu etshi tshidi munkatshi mua dikumbana kubangila ku 1914. Malu adi atangila mvita, nzala, biyole, bikumina, ne bijadiki bikuabu bidi bishindika ne: Yezu ukadi ukuata mudimu bu Mukalenge wa Bukalenge bua Nzambi katshia ku 1914. Ebi bidi bileja ne: kutuadijila ku tshikondo atshi tukadi ku nshikidilu wa ndongoluelu eu wa malu.
Nenku, ntshinyi tshivua Tshibumba tshia Nsentedi tshiumvuija patoke? Bushuwa, bualu bunene buvua ngumvuilu uvua Yezu mutumike ne muaku “tshipungu” mu Matayo 24:34 (Evanjeliyo). Tudi tubala mvese eu ne: “Bulelela ndi nnuambila ne: Tshipungu etshi katshiakupita, malu aa kaayi menzeke.” Ntshinyi tshivua Yezu umvuija ku muaku “tshipungu,” mu tshikondo tshiende ne mu tshietu etshi?
Mifundu mivule idi ishindika ne: Yezu kavua mutumike ne “tshipungu” bua kasumbu kampanda kakese anyi kasunguluke, umvuija anu bamfumu ba bena Yuda peshi anu bayidi bende balamatshi ku mikenji. Kadi, wakatumika ne “tshipungu” pa kupisha misumba ya bena Yuda bakamubenga. Diakalenga, nansha nanku, bantu bavua mua kuenza tshivua mupostolo Petelo mubele mu dituku dia Pentekoste: kunyingalala ne ‘kulamuka ku [“tshipungu,” NW] atshi tshia bantu bapambuke.’—Malu Menza 2:40, MMM.
Mbimueneke patoke se: mu tshiambilu atshi, Petelo kavua utela ne dishindika bantu ba bidimu kampanda bijadika anyi lupolo lua tshikondo, kavua nansha ulamakaja “tshipungu” ku dituku kayi dionso. Kakamba ne: bantu bavua ne bua kulamuka ku tshipungu tshiakaledibua mu tshidimu tshimuetshimue ne Yezu peshi tshipungu tshiakaledibua mu 29 B.B. Petelo uvua wakula bua bena Yuda babule ditabuja ba mu tshikondo atshi—pamu’apa bamue batshikale anu bansonga, bakuabu bikale bakulakaje—bavua bateleje dilongesha dia Yezu, bavua bamone anyi bumvue bishima biende, ne bavua babenge kumuitaba bu Masiya.
Mbimueneke se: ke mushindu uvua Petelo mumvue ditumika dia Yezu ne “tshipungu” pavuabu yeye ne bapostolo bakuabu basatu bikale ne Yezu pa Mukuna wa Olive. Bilondeshile tshiambilu tshia mulayi tshia Yezu, bena Yuda ba mu tshikondo atshi—nangananga, bena mu tshikondo tshia Yezu—bavua ne bua kudimuenena peshi kudiumvuila malu a mvita, bikumina, nzala, ne bikuabu bijadiki bia se: nshikidilu wa ndongoluelu wa bena Yuda ukavua pabuipi. Bushuwa, tshipungu atshi katshiakapita bangabanga ne nshikidilu kuluaye mu 70 B.B.—Matayo 24:3-14, 34.
Tudi ne bua kuitaba ne: katuvua bangate misangu yonso miaku ya Yezu eyi mu ngumvuilu au. Kudi dinyikibua kampanda dia bantu bapange bupuangane dia kusua bua kuikala bajadike dituku dikala nshikidilu mua kulua. Vuluka se: nansha bapostolo bakakeba bijadiki bivule bisunguluke, bebeja ne: ‘Mukalenge, wewe neupingajile Izalele bukalenge katataka, anyi?’ (Disendamija miaku ndietu.)—Bienzedi 1:6.
Bikale ne ngenyi ya muoyo mujima ya muomumue, basadidi ba Nzambi mu bikondo bietu ebi mbatete bua kupetela ku biakamba Yezu bua “tshipungu” tshimue tshitupa tshisunguluke tshia tshikondo tshibadika bimpe kutuadijila ku 1914. Tshilejilu, umue mushindu wa diela meji uvua ne: tshipungu tshimue tshidi mua kuikala ne bidimu 70 peshi 80, tshienza ne bantu bavua ne bua kuikala bakole bakumbane bua kumanya diumvuija dia mvita ya kumpala ya buloba bujima ne malu makuabu; nunku tudi mua kuenza makumi ne dishilangana anu dikese pa mushindu udi nshikidilu musemene pabuipi.
Nansha muvua ngelelu wa meji eu muimpe, uvua mu diumvuangana ne mubelu uvua Yezu mutungunuke ne kufila anyi? Yezu wakamba ne: ‘Bua dituku adi ne pa dîba adi kakuena muntu udi mumanye, banjelo menemene ba mu diulu kabena bamanye, Muana kêna mumanye, anu Tatu. . . . Dimukayi, bualu bua kanuena bamanye dituku dialua Mukalenge wenu.’—Matayo 24:36-42.
Nunku mamanyisha a matuku mashale aa a mu Tshibumba tshia Nsentedi bua “tshipungu etshi” kaavua mashintulule ngumvuilu wetu wa tshiakenzeka mu 1914. Kadi avua matupeshe ngumvuilu mutambe kutokesha wa ditumika dia Yezu ne muaku “tshipungu,” pa kutuambuluisha bua kumona se: ditumika diende ne muaku eu kadivua nshindamenu bua kuenza makumi—pa kubala kumbukila ku 1914—pa mushindu utudi basemene menemene ku nshikidilu.