Nsombelu mumvuangane ne didilambula dia Buena-nkristo mu budikadidi
“Muaba udi spiritu wa Yehowa ke udi budikadidi.”—2 KOLINTO 3:17, NW.
1. Bantemu ba Yehowa mbadilambule kudi nganyi, ne bua tshinyi badi batumika ne bia-mudimu bianyisha kudi mikenji?
BANTEMU BA YEHOWA badi bitaba ne: tshitendelelu tshiabu netshishale kashidi. Pa nanku mbatekemene bua kusadila Nzambi “ne spiritu ne bulelela” bua kashidi. (Yone 4:23, 24, NW) Bu mudibu ne budisunguidi, bena nkristo aba mbadilambule kudi Yehowa Nzambi kakuyi didilaminyina ne mbapangadije bua kuikala ne nsombelu mumvuangane ne didilambula edi. Bua kukumbaja tshipatshila atshi, mbeyemene Dîyi dia Nzambi ne spiritu wende munsantu. Mu dipatshila ne mutshima mujima nsombelu wabu wa didilambula dia Buena-nkristo mu budikadidi bufila kudi Nzambi, Bantemu badi baleja kanemu kakanyine bua mudimu wa “bakokeshi [ba mbulamatadi] badi ku mutu” ne badi batumika bimpe ne mishindu ne ndongoluelu mianyisha kudi mikenji ya mbulamatadi. (Lomo 13:1; Yakobo 1:25) Tshilejilu, Bantemu badi batumika ne Société Watch Tower bu tshia-mudimu tshianyisha kudi mikenji—tshimue tshia ku bivule bidi mu matunga kabukabu—bua kubapesha mushindu wa kukumbaja mudimu wabu wa diambuluisha bantu nabu, nangananga mu nyuma. Kadi Bantemu mbadilambule kudi Nzambi, ki nkudi tshia-mudimu kayi tshionso tshianyisha kudi mikenji, ne didilambula diabu kudi Yehowa nedishale bua kashidi.
2. Bua tshinyi Bantemu ba Yehowa badi banyisha bikole Société Watch Tower ne bia-mudimu bia bifuanangane nende bianyisha kudi mikenji?
2 Bu mudibu basadidi badilambule kudi Nzambi, Bantemu ba Yehowa mbenzejibue bua kulonda mêyi-mashidimunyi a Yezu bua ‘kuvuija bantu ba bisamba bionso bayidi, kubatambuisha mu dîna dia Tatu ne dia Muana ne dia spiritu munsantu, kubalongesha.’ (Matayo 28:19, 20, NW) Mudimu eu neutungunuke too ne ku ndekelu kua ndongoluelu eu wa malu, bualu Yezu wakamba kabidi ne: “Lumu luimpe elu lua bukalenge neluyishibue pa buloba buonso buasa bu bumanyishi kudi matunga onso; ne pashishe nshikidilu nealue.” (Matayo 24:3, 14, NW) Tshidimu tshionso, nzubu ya dipatuila mikanda ya Société Watch Tower ne ndongoluelu mifuanangane nende mianyisha kudi mikenji bidi bipetesha Bantemu ba Yehowa miliyo mivule ya Bible, mikanda, broshire ne bibejibeji bua kutumika nabi mu mudimu wabu wa diyisha pa buloba bujima. Pa nanku bia-mudimu ebi bianyisha kudi mikenji bidi ne mushinga kauyi kukonka mu diambuluisha basadidi ba Nzambi badilambule bua bikale ne nsombelu mumvuangane ne didilambula diabu kudiye.
3. Mmu ngumvuilu kayi mutu Bantemu ba Yehowa batumika pa tshibidilu ne muaku “Société”?
3 Muntu kampanda udi mua kuela mpata ne: mushindu udi Bantemu bakula bua Société Watch Tower—anyi misangu mivule bua “Société”—udi uleja ne: badi bamuangata bu udi kayi anu tshia-mudimu tshianyisha kudi mikenji patupu. Kabenaku bamuangata bu bukokeshi bua ndekelu mu malu a ntendelelu anyi? Mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu udi utokesha kanungu aka pa kumvuija ne: “Pavua Tshibumba tshia Nsentedi [1 Kabalashipu 1938 (Angl.)] tshiakule bua ‘Société,’ ebi biakumvuija, ki ntshia-mudimu tshia patupu tshianyisha kudi mikenji, kadi nkasumbu ka bena nkristo bela manyi kavua kenze tshia-mudimu atshi tshianyisha kudi mikenji ne katumike natshi.”a Pa nanku tshiambilu etshi tshivua tshifunkuna “mupika wa lulamatu ne wa budimu.” (Matayo 24:45, NW) Mmu ngumvuilu eu muvua Bantemu batumike pa tshibidilu ne muaku “Société.”
4. (a) Mmunyi mutu Bantemu bavule bakula bua kuepuka ngumvuilu mibi? (b) Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi bua mbikidilu?
4 Bua kumona mua kuepuka ngumvuilu mibi, Bantemu ba Yehowa batu bateta bua kuikala ne ntema bua mushindu udibu bakula kumpala kua bantu badi kabayi Bantemu. Pamutu pa kuamba ne: “Société udi ulongesha” anyi, “Bantemu ba Yehowa badi bitabuja,” Bantemu bavule batu basue kuenza mudimu ne biambilu bu mudi: “Bible udi wamba” anyi, “Ndi ngumvua ne: Bible udi ulongesha.” Mu mushindu’eu badi bazangika dipangadika dia muntu nkayende didi Ntemu yonso muangate mu ditaba malongesha a mu Bible ne kabidi badi bepuka difila mmuenekelu wa dishima wa se: Bantemu badi mu mushindu kampanda basuikibue ku mikenji ya kasumbusumbu ka malu a Nzambi. Bushuwa, ngenyi-mifila pa bidi bitangila mbikidilu kayenaku ne bua kulua tshilumbu tshia dikokelangana. Nansha nanku, mbikidilu udi ne mushinga anu bikalaye upangisha ngumvuilu mibi. Nkatshinkatshi wa Buena-nkristo mmulombibue. Bible udi utubela bua ‘tulekele kutandangana bua miaku.’ (2 Timoteyi 2:14, 15, MMM) Mifundu idi yamba kabidi dîyi-diludiki edi ne: ‘Mmunyi mudibu mua kumvua binudi nuakula bikala dîyi dinudi nuamba mu miakulu mikuabu kadiyi diumvuike?’—1 Kolinto 14:9, MML.
Spiritu wa Nzambi udi ukepesha dikengela dia mikenji
5. Mmunyi mutudi ne bua kumvua 1 Kolinto 10:23?
5 ‘Malu onso adi mimpe a kuenza, kadi malu onso kaena atukuatshisha,’ ke muakamba mupostolo Paulo. Kusakidilaye ne: ‘Malu onso adi mimpe a kuenza, kadi malu onso kaena atudiundisha.’ (1 Kolinto 10:23) Bushuwa Paulo kavua usua kuamba ne: mbianyishibue bua kuenza malu adi Dîyi dia Nzambi dibenga patoke. Pa kufuanyikija ne mikenji mitue ku 600 mipesha Izalele wa kale, kudi ndambu mukese wa mêyi-matuma masunguluke adi alombola nsombelu wa buena-nkristo. Pa nanku, malu a bungi mmalekela kuondo ka muoyo ka muntu. Muntu udi mudilambule kudi Yehowa udi upeta budikadidi budi bufumina ku buludiki bua spiritu wa Nzambi. Mumane kuvuija bulelela njila wende, muena nkristo udi ulonda kuondo kende ka muoyo kalongesha kudi Bible ne udi weyemena bulombodi bua Nzambi ku diambuluisha dia spiritu munsantu. Ebi bidi biambuluisha muena nkristo mudilambule bua kujadika tshikala mua ‘kudiundisha’ ne kuikala ne ‘dikuatshisha’ buende yeye ne bua bakuabu. Udi ujingulula ne: mapangadika adiye wangata neikale ne buenzeji pa malanda ende nkayende ne Nzambi, udiye mudilambule kudiye.
6. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi bavuije bulelela njila wetu mu bisangilu bia bena nkristo?
6 Ntemu udi uleja ne: mmuvuije bulelela njila wende pa kufila mandamuna mu bisangilu bia bena nkristo. Diambedi, udi mua kuambulula tshidibu bafunde mu mukanda udibu balonga. Kadi kunyima nealubuluke too ne ku diumvuija malongesha a mu Bible mu ende mêyi. Nenku udi ufila tshijadiki tshia se: udi ukolesha makokeshi ende a diela meji, ki ng’anu kuambulula patupu bikadi bakuabu bambe. Kumvuija ngenyi mu mêyi ende nkayende ne kupatula mêyi majalame a bulelela ne mutshima mujima nekumutuadile disanka ne nekuleje ne: mmutuishibue mu tshieledi tshiende tshia lungenyi.—Muambi 12:10; fuanyikija ne Lomo 14:5b.
7. Mmapangadika kayi adi basadidi ba Yehowa bangate ne budikadidi buonso?
7 Bantemu ba Yehowa mbasaka kudi dinanga bua Nzambi ne bua bantu nabu. (Matayo 22:36-40) Bulelela, mbasuika pamue kudi tshisuikidi tshia dinanga difuane dia Kristo bu nsangilu wa bena muntu ba pa buloba bujima. (Kolosai 3:14; 1 Petelo 5:9) Kadi, bu mudibu ne budisunguidi, muntu yonso pa nkayende mmupangadije bua kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi, bua kuikala ne ndubidilu mu malu a tshididi, bua kudilama ku mashi, bua kuepuka imue mishindu ya dijikija lutetuku ne bua kuikala ne nsombelu mumvuangane ne mêyi-makulu a mu Bible. Ki mbabenzeje ku bukole bua kuangata mapangadika aa. Mmapangadika a mu nsombelu madisunguila kudi bantu bavua mua kulua Bantemu kumpala kua kuelabu mene tshidia tshia didilambula dia bena nkristo.
Mbena dibanza kudi Kasumbu Kaludiki anyi?
8. Ndukonko kayi ludi lukengela kutokesha?
8 Bible udi uleja patoke ne: bena nkristo balelela kabena basadila Nzambi ku tshimbambila. Udi wamba ne: “Yehowa udi Spiritu; ne muaba udi spiritu wa Yehowa ke udi budikadidi.” (2 Kolinto 3:17, NW) Kadi mmunyi mutudi mua kuakaja muanda eu ne lungenyi lua “mupika wa lulamatu ne wa budimu” ne Kasumbu kende Kaludiki?—Matayo 24:45-47, NW.
9, 10. (a) Mmunyi mudi dîyi-diludiki dia bumfumu ditumika mu tshisumbu tshia bena nkristo? (b) Dilonda dîyi-diludiki dia bumfumu divua dilomba tshinyi mu tshisumbu tshia mu siekele wa kumpala?
9 Bua kuandamuna lukonko elu, tudi ne bua kulama mu lungenyi dîyi-diludiki dia mu Mifundu dia bumfumu. (1 Kolinto 11:3) Mu Efeso 5:21-24 (NW), Kristo mmuleja bu “mfumu wa tshisumbu,” eu uditshi “tshikokela.” Bantemu ba Yehowa mbumvue ne: mupika wa lulamatu ne wa budimu mmuenza ne bana babu ne Yezu ba mu nyuma. (Ebelu 2:10-13) Kasumbu aka ka mupika wa lulamatu nkatekibue bua kupesha bantu ba Nzambi “biakudia [bia mu nyuma] mu tshikondo tshiakanyine.” Mu tshikondo etshi tshia ku nshikidilu, Kristo mmuteke mupika eu “ku mutu kua bintu biende bionso.” Pa nanku muaba wende mmuakanyine kanemu ka muntu yonso udi wamba mudiye muena nkristo.
10 Tshipatshila tshia bumfumu ntshia kulama buobumue ne kushindika se: ‘bionso bidi bienzeka biakane ne bilondangane bimpe.’ (1 Kolinto 14:40, MML) Bua kukumbaja muanda eu mu siekele wa kumpala, bakasungula bungi kampanda bua bena nkristo bela manyi ba mu kasumbu ka mupika wa lulamatu ne wa budimu bua kuikala muleji-mpala wa kasumbu kajima. Anu muakaleja mianda yakenzeka pashishe, bulombodi buvua nabu kasumbu kaludiki aka ka mu siekele wa kumpala buvua bupete dianyisha ne dibenesha bia kudi Yehowa. Bena nkristo ba mu siekele wa kumpala bakitaba ndongoluelu eu ne disanka dionso. Eyowa, bakasankidila ne bakaleja dianyisha bua bipeta bilenga biakapatula ndongoluelu eu.—Bienzedi 15:1-32.
11. Mmunyi mutudi ne bua kuangata Kasumbu Kaludiki ka mu matuku etu aa?
11 Mushinga wa ndongoluelu bu eu utshidiku. Mu matuku etu aa, Kasumbu Kaludiki ka Bantemu ba Yehowa nkenza ne bena nkristo bela manyi dikumi, bonso bikale ne makumi a bidimu a dimonamona malu mu nsombelu wa bena nkristo. Badi bafila bulombodi bua mu nyuma kudi Bantemu ba Yehowa, anu bu muakenza kasumbu kaludiki ka mu siekele wa kumpala. (Bienzedi 16:4) Bu bena nkristo ba kumpala, ne disanka dionso Bantemu badi banyemena kudi bana babu bapie ba mu Kasumbu Kaludiki bua kupeta bulombodi bushindamene pa Bible ne bulombodi mu malu a ntendelelu. Nansha mudi bena mu Kasumbu Kaludiki bikale bapika ba Yehowa ne ba Kristo, anu mudi bena nkristo nabu bakuabu, Bible udi utuambila ne: ‘Nutumikile badi banukokesha, nubakokele; bua buobu badi bikale ne tshitabela bua mioyo yenu, bu bantu balua kubadila Nzambi bintu; bua buobu benze bualu ebu ne disanka, kabayi ne manunganyi, bua bualu ebu kabuena bunukuatshisha.’—Ebelu 13:17.
12. Nnganyi udi muena nkristo yonso ne bua kubadila malu?
12 Mudimu wa butangidi udi Mifundu ipesha Kasumbu Kaludiki udi umvuija ne: Ntemu wa Yehowa yonso udi ne bua kukabadila malu a midimu yende anyi? Kabiena nanku bilondeshile mêyi a mupostolo Paulo matumina bena nkristo ba mu Roma: ‘Udi ulumbuluisha muanenu bua tshinyi? Anyi wewe kabidi, udi upetula muanenu bua tshinyi? Bua buonso buetu netuimane kumpala kua tshilumbuluidi tshia Nzambi. Buonso buetu, muntu ne muntu, neabadile malu ende kudi Nzambi.’—Lomo 14:10-12.
13. Bua tshinyi Bantemu ba Yehowa badi bafila luapolo lua mudimu wabu wa diyisha?
13 Kadi, kabienaku bilelela bua se: Bantemu muntu ku muntu badi ne bua kufila luapolo lua mudimu wabu wa diyisha anyi? Eyowa, kadi tshipatshila tshia dienza nenku ntshiumvuija patoke mu mukanda kampanda mukese wa Bantemu, udi wamba ne: “Balongi ba kumpala ba Yezu Kristo bavua bangate luapolo lua didiunda dia mudimu wa buambi ne mushinga. (Mâko 6:30) Bilondeshile muvua mudimu eu udiunda, bavua bafila bishiferi bia didiunda edi dia malu mamonamona kudi bamanyishi ba lumu luimpe. . . . (Bienz. 2:5-11, 41, 47; 6:7; 1:15; 4:4) . . . Ndisanka kayipu divua nadio bena nkristo aba bambi ba lumu luimpe ba lulamatu bua bipeta bivuabo bapeta bua mudimu wabo! . . . Ke mudi kabidi bulongolodi bua Yehowa buenza muabo muonso mua kuenza lelu’eu bua kutabalela didiunda dia mudimu didi dikumbaja mulayi udi mu Matayi 24:14.”
14, 15. (a) Mmunyi mudi 2 Kolinto 1:24 utangila Kasumbu Kaludiki? (b) Mpa tshishimikidi kayi padi bena nkristo bonso ne bua kudiangatshila mapangadika, ne mu dimanya dia muanda kayi?
14 Kasumbu Kaludiki nndongoluelu wa dinanga ne ntshilejilu tshia ditabuja tshiakanyine kuidikija. (Filipoi 3:17; Ebelu 13:7) Bua dilamata diabu ne dilonda Kristo bu tshitembelu, badi mua kuambulula mêyi a Paulo a se: “Ki mbua se: tudi bamfumu pa ditabuja dienu, kadi tudi benzejanganyi ba mudimu bua disanka dienu, bualu nudi bimane anu bua ditabuja dienu.” (2 Kolinto 1:24, NW) Mu dibambisha ngenyi idi mitangalake, Kasumbu Kaludiki kadi kakoka ntema ku bipeta bimpe bia diteleja mibelu ya mu Bible, kafila mibelu idi itangila ditumikila mikenji ne mêyi-maludiki a mu Bible, kadimuija bua njiwu misokome, ne kapesha “benzejanganyi ba mudimu” dikankamija didi dikengedibua. Nenku kadi kakumbaja mudimu waku wa busadidi bua bena nkristo, kambuluisha bua kulama disanka diabu, ne kabakolesha mu ditabuja bua bamone mua kuimana bashindame.—1 Kolinto 4:1, 2; Tito 1:7-9.
15 Biangata Ntemu kampanda mapangadika mashindamene pa mibelu ya mu Bible mifila kudi Kasumbu Kaludiki, udi wenza nenku ku disua diende nkayende, bualu dilonga diende dia Bible ndimutuishe bua se: eu ke njila muimpe. Ntemu yonso mmuenzeja kudi Dîyi dia Nzambi nkayadi bua kutumikila mibelu milenga ya mu Mifundu mifila kudi Kasumbu Kaludiki, mumanye bimpe ne: mapangadika adiye wangata neikale ne buenzeji pa malanda ende nkayende ne Nzambi, udiye mudilambule kudiye.—1 Tesalonike 2:13.
Balongi ne basalayi
16. Nansha mudi mapangadika adi atangila ngikadilu mikale tshilumbu tshia muntu nkayende, bua tshinyi bamue badi bipatshibua mu tshisumbu?
16 Kadi bikala mapangadika adi atangila ngikadilu mikale tshilumbu tshia muntu nkayende, bua tshinyi batu bipata bamue Bantemu ba Yehowa mu tshisumbu? Muntu nansha umue kêna ujadika ku disua diende ne: dienza dia mpekatu kampanda musunguluke didi dilomba dipata. Kadi, tshienzedi etshi ntshilombibue mu Mifundu anu padi muena mu tshisumbu, kayi unyingalala, uditua mu mpekatu minene, bu eyi idi mileja mu nshapita 5 wa Kolinto wa kumudilu. Nenku, nansha mudibu mua kuipata muena nkristo bua dienda masandi, bitu bienzeka anu biabengaye kuitaba diambuluisha dia mu nyuma difila kudi balami ba dinanga. Bantemu ba Yehowa kabena nkayabu mu dilonda tshilele etshi tshia Buena-nkristo. Mukanda kampanda (The Encyclopedia of Religion) udi wamba ne: “Tshinsanga tshionso tshidi tshikengela bukenji bua kudikuba kudi benamu ba mutu mukole badi mua kuteka diakalenga dia bantu mu njiwu. Mu malu a ntendelelu bukenji ebu butu misangu mivule bukolesha kudi ditabuja dia se: dinyoka [dia dipata] didi ne buenzeji pa nsombelu wa muntu ku mêsu kua Nzambi.”
17, 18. Mmunyi mudi bulenga bua dipata muntu buleja mu tshilejilu tshia (a) ndongoluelu wa tshilongelu? (b) bulongolodi bua malu a busalayi?
17 Bantemu ba Yehowa mbalongi ba Bible. (Yoshua 1:8; Musambu 1:2; Bienzedi 17:11) Tudi mua kufuanyikija ndongamu wa dilongesha dia Bible mufila kudi Kasumbu Kaludiki ne malongesha a tshilongelu majadika kudi kasumbu ka balombodi ba malu a ndongeshilu. Nansha mudi balombodi aba bine kabayi mpokolo wa malu adibu balongesha, badi bateka malongesha, bajadika mushindu wa ndongeshilu, ne bafila ngenyi-miludiki idi ikengedibua. Biabenga muntu kampanda—mu mushindu mumueneke patoke—bua kuikala ne nsombelu mumvuangane ne malu-malomba a tshilongelu, ukebela balongi nende ntatu, anyi wendeshila tshilongelu lumu lubi, badi mua kumuipata. Balombodi ba tshilongelu badi ne bukenji bua kuenza nenku bua diakalenga dia balongi bonso.
18 Kusakidila ku dikala balongi, Bantemu ba Yehowa badi kabidi basalayi. Mbasalayi ba Yezu Kristo, balongesha bua ‘kuluangana mvita mimpe ya ditabuja.’ (1 Timote 6:12; 2 Timote 2:3) Mbimanyike bimpe ne: badi mua kumbusha musalayi ku mudimu wa busalayi mu mushindu mukuate bundu bua tshikadilu katshiyi tshiakanyine musalayi. Bia muomumue, tshikadilu katshiyi tshiakanyine musalayi muena nkristo tshidi mua kukebesha manyoka. Bu mudiye muntu mupesha tshipedi tshia budikadidi bua disungula, musalayi muena nkristo udi mua kupangadija mudiye musue, kadi udi ne bua kuitaba bipeta bia dipangadika diende. Paulo udi welangana meji mushindu’eu: “Musalayi muikale ku mudimu kena ubuelakana mu malu a bena ditunga, biasueye kusankisha mfumuende. Bidi muomumue kabidi, muntu udi ubuela mu manaya . . . udi mua kupeta difutu anu panyemeye bu mudi mikenji ya manaya yamba.” (2 Timote 2:4, 5, MML) Bena nkristo bapie, pamue ne ba mu Kasumbu Kaludiki, bonso badi mu bianza bia Mulombodi wabu Yezu Kristo, balame “mikenji” bua bamone mua kupeta difutu dia muoyo wa kashidi.—Yone 17:3; Buakabuluibua 2:10.
19. Tuetu bamane kukonkonona malu adi atangila didilambula dia bena nkristo, ntshinyi tshitudi mua kuikala bashindike?
19 Malu aa kaena aleja patoke ne: Bantemu ba Yehowa mbasadidi ba Nzambi, ne ki mbapika ba bantu anyi? Bu mudibu bena nkristo badilambule bikale ne budikadidi buvua Kristo mubapikuile, badi balekela spiritu wa Nzambi ne Dîyi diende bilombola nsombelu wabu eku benza mudimu mu buobumue pamue ne bana babu mu tshisumbu tshia Nzambi. (Musambu 133:1) Bijadiki bia muanda eu bidi kabidi ne bua kukupula dielakana dionso pa bidi bitangila mpokolo wa bukole buabu. Pamue ne mufundi wa misambu, badi mua kuimba ne: “Yehowa udi bukole buanyi ne ngabu wanyi; mutshima wanyi wakumueyemena, ndi mukuatshishibue. Nunku mutshima wanyi udi utamba kusanka, nemmutumbishe ne musambu wanyi.”—Musambu 28:7.
[Mêyi adi kuinshi]
a Mupatula mu 1993 kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Newandamune munyi?
◻ Mmunyi mudi Société Watch Tower ne bia-mudimu bifuanangane nende bianyisha kudi mikenji biambuluisha Bantemu ba Yehowa?
◻ Mmunyi mudi bena nkristo bapetela dikuatshisha ku mudimu wa Kasumbu Kaludiki ka Bantemu ba Yehowa?
◻ Bua tshinyi bantu ba Yehowa badi bafila luapolo lua mudimu wabu wa diyisha?
◻ Mmu nsombelu kayi mudi dipata muena nkristo mudilambule diakanyine?
[Tshimfuanyi mu dibeji 19]
Kasumbu kaludiki ka mu siekele wa kumpala kavua kakuba buobumue bua malongesha
[Tshimfuanyi mu dibeji 23]
Pa buloba bujima, Bantemu ba Yehowa badi ne budikadidi buvua Kristo mubapikuile