Utu udileja muena dianyisha anyi?
Ku nzubu kampanda wa ba-misionere wa mu Afrike wa ku Ouest, kuvua mbua uvua ulama lupangu dîna diende Teddy. Pavua muntu ukupila Teddy dibulu dia munyinyi, uvua udimina diakamue kayi nansha uditshiankunya bua kumvua muenya wadi. Uvua ushala musombe pa munya mukole weyela lukasalukasa, muindile bua bamukupile dikuabu. Pavua munyinyi kauyiku kabidi, Teddy uvua ukuata njila uya.
Teddy kavua uleja dianyisha nansha dikese bua bionso bivuabu bamupesha to. Muntu kavua mutekemene bua mbua eu kulejaye dianyisha nansha. Tuamba kuaka tuamba eku, uvua anu mbua.
BUA bidi bitangila dianyisha, misangu mivule tutu tutekemena bua bantu netu badileje dia bungi kupita nyama. Pa tshibidilu, batu batuela mâyi ku makasa. Bantu ba bungi batu badipetesha bintu bidi mua kumueneka mu nsombelu wabu ne bakeba bikuabu bia bungi. Bualu ebu kabidi kabuena butukemesha to. Bible wakadianjila kumanyisha ne: mu matuku a ku nshikidilu, bantu kabakuikala ne kusakidila nansha.—2 Timote 3:1, 2.
Nansha nanku, basadidi ba Nzambi badi ne mmuenenu mukuabu. Badi bateleja mubelu uvua mupostolo Paulo mupeshe bena kuitabuja nende ne: “Ikalayi ne muoyo wa dianyisha.”—Bena Kolose 3:15, MMM.
Yehowa utu udileja muena dianyisha
Yehowa Nzambi udi ufila tshilejilu tshipuangane mu dileja dianyisha. Tangila mushindu udiye wangata basadidi bende ba lulamatu. Muenzeja kudi spiritu, Paulo wakafundila bena Kristo bena Ebelu ne: ‘Bualu bua Nzambi kêna upanga buakane bua kupuaye muoyo mudimu wenu ne dinanga dinuakaleja bua dîna diende, panuakakuatshila bansantu mudimu ne panutshidi nubakuatshilawu.’—Ebelu 6:10.
Kudi bilejilu bivule bidi bileja mudi Yehowa muikale ne dianyisha kudi basadidi bende ba lulamatu. Wakabenesha Abalahama pa kuvudija ndelanganyi yende, nenku yakalua ‘bu mitoto ya mu diulu ne bu nsenga ya ku kala kua mâyi manene.’ (Genese 22:17) Bua kuleja dianyisha bua lulamatu lua Yobo mu mateta, Yehowa uvua mumupingajile ki ng’anu bubanji buende buvule, kadi wakamupesha kabidi bintu “misangu ibidi.” (Yobo 42:10) Malu adi Yehowa muenzele bantu mu binunu bia bidimu mmaleje bulelela bua mêyi aa: ‘Bualu bua mêsu a Yehowa adi akenzakana ku nseke yonso ya buloba bua kuleja bukole buende kudi bantu badi ne mitshima miakane kudiye.’—2 Kulondolola 16:9.
Dianyisha didi nadi Nzambi ne dijinga diende dia kufuta bantu badi bakeba kuenza disua diende nngikadilu ya kumpala ya bumuntu buende. Dimanya bualu ebu didi ne mushinga wa bungi bua ditabuja dia muena Kristo. Paulo wakafunda ne: ‘Bikalaku kakuyi ditabuja, muntu kêna mua kumusankisha; bualu bua muntu udi ulua kudi Nzambi budiye nabu mbua kuitabuja ne: udi mufutshi wa badi bamukeba.’—Ebelu 11:6.
Kadi, bu Yehowa muleje mmuenenu wa dîsu dikole ne wa ditobololangana, nunku tuetu bonso tuvua ne bua kupila. Mufundi wa misambu wakamba muanda eu kukadi mutantshi mule ne: “Bu wewe utangila bilema, O Yah, O Yehowa, nnganyi uvua mua kuimana?” (Musambu 130:3, NW) Yehowa katu mupange dianyisha anyi katu mutobolodi wa bakuabu nansha. Mmunange bantu badi bamuenzela mudimu. Utu udileja muena dianyisha.
Yezu uvua ne dianyisha dia bungi
Bu muvuaye uleja mu mushindu mupuangane ngikadilu ya Tatuende wa mu diulu, Yezu Kristo wakadileja muena dianyisha bua bintu bivua bakuabu benza ne ditabuja. Tangila bualu buakenzeka umue musangu mu ntempelo wa mu Yelushalema: ‘[Yezu] wakabanduluka, wakamona bantu babanji bela dipa diabu mu tshibutshilu. Wakamona mukaji mupele wa mu lufuila wela tukuta tubidi. Yeye wakamba ne: Bulelela ndi nnuambila ne: bintu biakuela mukaji eu mupele wa mu lufuila bidi bitambe biakuela bakuabu bonso, bualu bua buonso buabu bakuela bintu mu mushete wa Nzambi biakadibu kabayi nabi bualu, bia pa mutu; kadi mukaji eu wakuela bintu biakadiye nabi bualu, bintu biende bionso bia kudia menemene.’—Luka 21:1-4.
Bilondeshile bungi bua makuta, dipa edi divua dikese, nangananga patudi tudifuanyikija ne divua babanji bafile. Bantu bavule bavua muaba au kabavua mua kuikala bamone mukamba au to. Kadi, Yezu uvua mumumone. Wakamanya nsombelu wende. Yezu wakamumona ne wakamuangata ne mushinga.
Bualu bukuabu budi butangila Mariya, mukaji mubanji. Pavua Yezu udia, Mariya wakamuela manananshi a mushinga mukole ku makasa ne mu mutu. Bamue bantu bakajana bualu buvua Mariya muenze, bela meji ne: bavua mua kuikala basumbishe manananshi aa ne bangate makuta bua kuambuluisha nawu bapele. Ntshinyi tshiakenza Yezu? Wakamba ne: ‘Numulekele; nudi numutatshishila tshinyi? Yeye wakungenzela bimpe. Bulelela, ndi nnuambila ne: mu miaba yonso ya pa buloba buonso yambabu lumu elu luimpe, nebambe kabidi bualu buakuenza mukaji eu, buikale bu tshivulukidi tshiende.’—Mâko 14:3-6, 9; Yone 12:3.
Yezu kakadiabakena bua muvuabu kabayi bangate manananshi aa a mushinga mukole benze nawu mudimu mukuabu nansha. Kadi, wakanyisha muanda uvua uleja kalolo ka dinanga ne ditabuja dia Mariya. Mbafunde bualu ebu mu Bible bu tshivulukidi tshia tshienzedi tshiende tshilenga. Miyuki eyi ne mikuabu kabidi idi ileja ne: Yezu uvua ne dianyisha dia bungi.
Biwikala musadidi wa Nzambi, wikale mushindike ne: Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo badi banyisha bikole madikolela audi wenza bua kutuma ntendelelu mukezuke kumpala. Dimanya dia nunku didi ditusemeja kudibu ne ditusaka bua kubidikija pa kuleja ne: tudi ne dianyisha.
Mmuenenu wa ditobololangana udi nende Satana
Mpindieu tuangate tshilejilu tshia muntu udi kayi ne dianyisha—Satana Diabolo. Dipanga dianyisha dia Satana diakamufikisha ku dikala ntunga-mulongo mu buntomboji bubi bujudila Nzambi.
Bu muvuaye mumane kudima mmuenenu wa ditobololangana uvua uleja muvuaye kayi ne disanka munda muende, Satana wakatuadija kukuna mmuenenu eu munda mua bakuabu. Tangila mianda ivua mienzeke mu budimi bua Edene. Yehowa uvua mufuke mulume ne mukaji ba kumpala, uvua mubateke mu budimi bua mparadizu, ne uvua mubambile ne: ‘Nudi mua kudia mamuma a mitshi yonso ya mu budimi, bu munudi basue.’ Kadi, kuvua mukandu anu umue. Nzambi wakamba ne: ‘Kadi mamuma a mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne malu mabi kanuadi nansha; bualu bua mu dituku dinudi nuadia nuenu nenufue bulelela.’—Genese 2:16, 17.
Kadi, mu katupa kakese, Satana kakeyemena mêyi a Yehowa nansha. Mu bualabale kampanda, uvua musue kuvuija Eva muntu mutambe kupanga dianyisha kudi Yehowa mu mushindu wa se: uvua ne bua kudiumvua musakibue ku dimutombokela, anu bu muvua Satana muine mumutombokele. Satana wakebeja Eva ne: ‘Nzambi wakamba ne: kanudi mamuma a mitshi yonso idi mu budimi anyi?’ (Genese 3:1) Bualu bunene buvuaye musue kuamba buvua se: Nzambi uvua ubengela Eva tshintu kampanda tshia mushinga mukole, tshintu tshivua mua kunzulula mêsu ende ne kumuvuija bu Nzambi muine. Pamutu pa kudilejaye muena dianyisha bua mabenesha mavule avua Yehowa mumulokeshile, Eva wakatuadija kualakena tshintu tshikandika.—Genese 3:5, 6.
Bipeta bibi biakapatuka mbimanyike bimpe. Nansha muvuabu bamupeshe dîna dia Eva “bualu bua yeye udi muledi wa bonso badi ne muoyo,” mu ngumvuilu mukuabu wakalua muledi wa bonso badi bafua. Bantu bonso mbapiane mpekatu udi ulela lufu kudi Adama.—Genese 3:20; Lomo 5:12.
Idikija Nzambi ne Kristo
Tangila dishilangana pankatshi pa Satana ne Yezu. Badi bakula bua Satana bu ‘mubandi wa bana betu, udi ubabanda kumpala kua Nzambi wetu munya ne butuku.’ (Buakabuluibua 12:10) Yezu ‘udi ne bukole bua kusungila ne lupandu lujima badi basemena pabuipi ne Nzambi bua bualu buende, yeye muikale ne muoyo tshiendelele bua kubakuila.’—Ebelu 7:25.
Satana udi ubanda basadidi ba Nzambi. Yezu udi ubanyisha ne ubakuila. Bu mudibu bidikiji ba Kristo, bena Kristo badi ne bua kudienzeja bua kukeba tshidi tshimpe munkatshi muabu, banyishangana ne bangatangana ne mushinga. Padibu benza nunku, badi badileja bena dianyisha kudi eu udi ufila tshilejilu tshitambe buimpe pa bidi bitangila dianyisha, Yehowa Nzambi.—1 Kolinto 11:1.
[Tshimfuanyi mu dibeji 17]
Yezu wakaleja dianyisha bua tshienzedi tshilenga tshia Mariya